¶νοδο της αγοράς στο security σύμφωνα με ICAP

Οι τελευταίες μεταβολές και προοπτικές εξέλιξης του συγκεκριμένου κλάδου παρουσιάζονται στην τέταρτη έκδοση της σχετικής Κλαδικής Μελέτης που εκπόνησε πρόσφατα η Διεύθυνση Οικονομικών Μελετών της ICAP Group Α.Ε. ¶νοδο παρουσίασε η αγορά των ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας και των ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας στη χώρα μας τα τελευταία χρόνια, ενώ η αξία της αγοράς των ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας ήταν σταθερά ανοδική κατά την περίοδο 1998-2009, σημειώνοντας μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης περίπου 19%.

Οι υπηρεσίες φυλάξεων κάλυψαν το μεγαλύτερο μέρος της συνολικής εγχώριας αγοράς κατά την τελευταία εξαετία, ενώ ακολούθησαν τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας και οι υπηρεσίες κέντρου λήψης σημάτων. Επίσης, παρατηρείται έντονος ανταγωνισμός λόγω πληθώρας επιχειρήσεων.
Αυτά είναι μερικά βασικά συμπεράσματα που προκύπτουν από την πρόσφατη μελέτη της ICAP στον κλάδο των ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας, τα οποία και θα παρουσιάσουμε αναλυτικά στο συγκεκριμένο άρθρο. Σήμερα σε ολόκληρη τη χώρα λειτουργούν κατά προσέγγιση 1.200 επιχειρήσεις παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, οι οποίες διακρίνονται σε μικρού μεγέθους επιχειρήσεις -που αποτελούν την πλειοψηφία των εταιρειών του κλάδου – και σε λίγες μεγάλου μεγέθους εταιρείες με εκτεταμένο δίκτυο αποκλειστικών αντιπροσώπων στην επαρχία
Βασικό χαρακτηριστικό του κλάδου είναι η διαφοροποίηση ως προς το εύρος των υπηρεσιών και προϊόντων τα οποία προσφέρει η κάθε επιχείρηση. Αρκετές από τις εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας ασχολούνται παράλληλα με την εισαγωγή και πώληση ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας (συναγερμούς, κλειστά κυκλώματα τηλεόρασης – CCTV κ.λπ.). Όσον αφορά στις εταιρείες που ασχολούνται μόνο με την εισαγωγή και διάθεση συστημάτων ασφαλείας χωρίς να παρέχουν υπηρεσίες μέσω κέντρου λήψεως σημάτων, αυτές δεν είναι πολλές σε αριθμό, αρκετές δε ασχολούνται παράλληλα με την εισαγωγή άλλων ειδών ηλεκτρονικού και ηλεκτρικού υλικού.
Στους σημαντικότερους παράγοντες οι οποίοι επηρεάζουν τη ζήτηση για τις εξεταζόμενες υπηρεσίες περιλαμβάνεται η ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας, καθώς και η αποπεράτωση και λειτουργία μεγάλων δημόσιων και ιδιωτικών έργων. Επίσης η ζήτηση για ιδιωτικές υπηρεσίες ασφαλείας και για ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας επηρεάζεται και από τα επίπεδα της εγκληματικότητας, τα οποία με τη σειρά τους δημιουργούν αισθήματα ανασφάλειας στο γενικότερο πληθυσμό.

Συνοπτικά αποτελέσματα
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της κλαδικής μελέτης προκύπτουν τα παρακάτω:

• Ο κλάδος της παροχής ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας παρουσιάζει ανάπτυξη την τελευταία δεκαετία στη χώρα μας, με την προσέλκυση επιχειρήσεων, αυξάνοντας τη σχετική προσφορά υπηρεσιών αλλά και τον ανταγωνισμό. Σχετικά με τον τομέα εισαγωγής και εμπορίας συστημάτων ασφαλείας και αυτός κινήθηκε ανοδικά την τελευταία διετία.
• Η ζήτηση για τις εξεταζόμενες υπηρεσίες επηρεάζεται από την ανάπτυξη της επιχειρηματικής δραστηριότητας σε συνδυασμό με την τάση του «outsourcing», της εκχώρησης δηλαδή δραστηριοτήτων σε τρίτους. Επίσης η συγκεκριμένη ζήτηση επηρεάζεται και από τα φαινόμενα της εγκληματικότητας, τα οποία με τη σειρά τους δημιουργούν αισθήματα ανασφάλειας στο γενικότερο πληθυσμό.
• Η συνολική αγορά της παροχής υπηρεσιών ασφαλείας κινήθηκε ανοδικά την περίοδο 1998-2009, με μέσο ετήσιο ρυθμό αύξησης 19,2%. Το 2009 εκτιμάται σε EUR501.500 χιλ., σημειώνοντας αύξηση 6,6% σε σχέση με το 2008. (διάγραμμα 1)
• Το 2009 οι φυλάξεις κάλυψαν το 59,2% (EUR297 εκατ.) της συνολικής αγοράς. Οι αεροπορικές υπηρεσίες κάλυψαν το 9,7% (EUR48,5 εκατ.), οι χρηματαποστολές και μεταφοράς πολύτιμων αντικειμένων κάλυψαν το 11,2% (EUR56,0 εκατ.) ενώ τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφαλείας (σε συνδυασμό με την παροχή υπηρεσιών λήψης σημάτων) κάλυψαν το 19,9% (EUR100 εκατ.) (διάγραμμα 2).
• Για τη διετία 2010-2011 η συνολική αξία της αγοράς των υπηρεσιών ασφαλείας προβλέπεται ότι θα κινηθεί ανοδικά, αλλά με ρυθμό χαμηλότερο της περιόδου 2009/2008 (μέση ετήσια αύξηση 3%-5%).
• Η αγορά των ηλεκτρονικών συστημάτων ασφαλείας (μόνο από τις επιχειρήσεις εισαγωγής και εμπορίας αυτών) κινήθηκε ανοδικά την τελευταία διετία και εκτιμάται σε EUR102 εκατ. το 2009, από EUR97 εκατ. το 2008 (αύξηση 5%). Σύμφωνα με παράγοντες του συγκεκριμένου τομέα, το 2010 προβλέπεται ότι η αγορά θα κινηθεί ανοδικά, με αντίστοιχο σχεδόν ρυθμό μεταβολής με του 2009 (περίπου 5%).

Στα πλαίσια της μελέτης έγινε και χρηματοοικονομική ανάλυση των επιχειρήσεων παροχής υπηρεσιών ασφαλείας. Με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό 39 εταιρειών που έχουν δημοσιεύσει οικονομικά στοιχεία τη διετία 2007-2008, προκύπτουν τα εξής:

• Οι συνολικές πωλήσεις των εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν το 2008 κατά 13,4%, το δε μικτό κέρδος αυξήθηκε κατά 29,1%. Τα ανωτέρω οδήγησαν στη συνολική αύξηση των συνολικών καθαρών κερδών των εταιρειών του δείγματος, από EUR7,7 εκατ. το 2007 σε EUR15,0 εκατ. το 2008. Τα κέρδη EBITDA αυξήθηκαν το 2008 κατά 57,3%.
• Σχετικά με τις επιχειρήσεις εισαγωγής και εμπορίας ηλεκτρονικών συστημάτων με βάση τον ομαδοποιημένο ισολογισμό 21 αντιπροσωπευτικών εταιρειών προκύπτουν τα εξής:
• Οι συνολικές πωλήσεις των 21 εταιρειών του δείγματος αυξήθηκαν το 2008 κατά 15,1% ενώ το μικτό κέρδος αυξήθηκε κατά 15,4% την ίδια περίοδο. Τα παραπάνω οδήγησαν στην αύξηση των καθαρών κερδών (προ φόρου) κατά 12% το 2008/2007. Αύξηση κατά 14,9% εμφάνισαν και τα κέρδη ΕBITDA την ίδια περίοδο.

Ανάλυση Ανταγωνιστικού Περιβάλλοντος
Από άποψη θεσμικού πλαισίου, η είσοδος μιας νέας επιχείρησης στον κλάδο των ιδιωτικών υπηρεσιών ασφαλείας δεν έχει ιδιαίτερα εμπόδια. Όσον αφορά στο ύψος της επένδυσης, αυτό είναι σχετικά χαμηλό στην περίπτωση μιας επιχείρησης που θέλει να δραστηριοποιηθεί σε τοπικό επίπεδο (intercity). Αντίθετα, αυξάνεται σημαντικά όταν μια επιχείρηση θέλει να επεκταθεί σε περιφερειακό ή (ακόμα περισσότερο) σε εθνικό επίπεδο, όπου πλέον χρειάζονται μεγαλύτερες υποδομές σε εγκαταστάσεις, μηχανολογικό εξοπλισμό και μεταφορικά μέσα. Όσον αφορά στη γεωγραφική επέκταση του δικτύου υποκαταστημάτων, αυτή μπορεί να γίνει μέσω δικαιόχρησης (franchise) ή μέσω τοπικών αντιπροσώπων. Σε κάθε περίπτωση όμως, μία νεοεισερχόμενη επιχείρηση που επιθυμεί περιφερειακή ή εθνική παρουσία πρέπει να αντιμετωπίσει το «όνομα» των εδραιωμένων εταιρειών και τη φήμη που τις συνοδεύει. Σχετικά με τις εταιρείες που θέλουν να δραστηριοποιηθούν μόνο στην εμπορία ηλεκτρονικών συστημάτων, δεν υπάρχουν ιδιαίτερες δυσκολίες.
Κίνδυνοι από Υποκατάστατα Προϊόντα & Υπηρεσίες
Οι ιδιωτικές υπηρεσίες ασφαλείας δεν αντιμετωπίζουν ανταγωνισμό από υποκατάστατες υπηρεσίες. Οι εξεταζόμενες υπηρεσίες θεωρούνται «συμπληρωματικές» προς τις κρατικές υπηρεσίες ασφαλείας (Ελληνική Αστυνομία), ιδιαίτερα στον τομέα φυλάξεων ιδιωτικών χώρων (οικίες, ιδιωτικές επιχειρήσεις). Ανταγωνισμός από υποκατάστατα προϊόντα δεν υφίσταται και για τις εταιρείες που ασχολούνται με την εισαγωγή και εμπορία συστημάτων ασφαλείας.
Διαπραγματευτική Δύναμη Προμηθευτών
Κύριοι προμηθευτές των εταιρειών παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, είναι οι επιχειρήσεις προμήθειας πάγιου εξοπλισμού (στολές) και μεταφορικών μέσων (κεντρικοί αντιπρόσωποι – εισαγωγείς αυτοκινήτων, εταιρείες χρηματοδοτικής μίσθωσης οχημάτων). Σαφώς οι μεγάλες εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας τυγχάνουν διαφορετικής τιμολογιακής πολιτικής λόγω του ύψους των παραγγελιών και αγορών που πραγματοποιούν, ενώ οι μικρότερες επιχειρήσεις δεν έχουν ισχυρή διαπραγματευτική δύναμη. Όσον αφορά στα οχήματα που χρησιμοποιούνται από τις μεγάλες εταιρείες στις χρηματαποστολές, η θωράκισή τους γίνεται στο εξωτερικό και σε περίπτωση που παρεμβάλλεται η μητρική εταιρεία παροχής υπηρεσιών ασφαλείας, επιτυγχάνονται καλύτερες τιμές. Επίσης, προμηθευτές στον εξεταζόμενο κλάδο είναι και οι επιχειρήσεις που διαθέτουν τα συστήματα ασφαλείας. Η διαπραγματευτική δύναμη των εταιρειών του κλάδου παροχής υπηρεσιών εξαρτάται από τον αριθμό των συστημάτων που παραγγέλνουν. Σημειώνεται ότι μεγάλες εταιρείες του κλάδου αγοράζουν συστήματα ασφαλείας απευθείας από το εξωτερικό και η δύναμή τους έναντι των προμηθευτών τους, εξαρτάται άμεσα από τον αριθμό των παραγγελιών και των αγορών που πραγματοποιούν. Όσον αφορά στις εγχώριες εισαγωγικές εταιρείες συστημάτων ασφαλείας, η διαπραγματευτική τους δύναμη έναντι των προμηθευτών τους, εξαρτάται άμεσα από τη θέση που κατέχουν στην ελληνική αγορά (μερίδιο), το ύψος των παραγγελιών που πραγματοποιούν, καθώς και από το βαθμό αποκλειστικότητας στη συνεργασία με το συγκεκριμένο προμηθευτή.

Διαπραγματευτική Δύναμη Αγοραστών
Ο κλάδος της παροχής υπηρεσιών ασφαλείας απευθύνεται κυρίως σε δύο ευρύτερες κατηγορίες πελατών. Τους ιδιώτες και τις επιχειρήσεις – Οργανισμούς. Οι ιδιώτες δεν διαθέτουν ισχυρή διαπραγματευτική δύναμη. Οι εταιρικοί πελάτες (δημόσιο, ιδιωτικές επιχειρήσεις, τράπεζες) διαθέτουν σαφώς μεγαλύτερη διαπραγματευτική δύναμη, χρησιμοποιούν δε τον έντονο ανταγωνισμό που ισχύει στον κλάδο προς όφελός τους, επιτυγχάνοντας καλύτερες τιμές. Όσον αφορά στους εισαγωγείς συστημάτων ασφαλείας, κυριότεροι αγοραστές είναι οι εταιρείες παροχής υπηρεσιών ασφαλείας οι οποίες συνήθως διαθέτουν ισχυρή δύναμη λόγω του όγκου των παραγγελιών που πραγματοποιούν. Επίσης, αγοραστές για τις εταιρείες του κλάδου είναι κατασκευαστικές εταιρείες, επιχειρήσεις του ιδιωτικού και δημόσιου τομέα, καθώς και ιδιώτες που δεν διαθέτουν ιδιαίτερη διαπραγματευτική δύναμη.

Ανταγωνισμός μεταξύ των Επιχειρήσεων
Παράγοντες του κλάδου επισημαίνουν ότι αρκετές (κυρίως μικρές) επιχειρήσεις δεν τηρούν απόλυτα τους όρους του θεσμικού πλαισίου, τους υφιστάμενους κανόνες ή τους όρους λειτουργίας. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με το ότι οι έλεγχοι που γίνονται από την πολιτεία είναι αρκετές φορές ανεπαρκείς, έχει σαν αποτέλεσμα την όξυνση του ανταγωνισμού μεταξύ των επιχειρήσεων του κλάδου. Η λειτουργία επιχειρήσεων – οι οποίες δραστηριοποιούνται ευκαιριακά στο εν λόγω αντικείμενο χωρίς τη δυνατότητα παροχής ολοκληρωμένων υπηρεσιών ασφαλείας, καθώς δεν διαθέτουν την απαραίτητη κατάρτιση, τεχνογνωσία και εξοπλισμό, έχει ως συνέπεια αφενός τη “δυσφήμιση” του κλάδου από τη χαμηλή ποιότητα των συγκεκριμένων υπηρεσιών και αφετέρου την απόσπαση μεριδίου αγοράς από τις εξειδικευμένες εταιρείες υπηρεσιών ασφαλείας. Οι “ευκαιριακές” επιχειρήσεις προσφέρουν υπηρεσίες σε χαμηλές τιμές, προκαλώντας έτσι όξυνση του ανταγωνισμού. Ως εκ τούτου οι εδραιωμένες εταιρείες του κλάδου επιδιώκουν την παροχή υπηρεσιών υψηλής ποιότητας διαφυλάσσοντας τη φήμη τους, η οποία παίζει πρωτεύοντα ρόλο για την παραμονή τους στην αγορά.
Προοπτικές
Παράγοντες του κλάδου εκτιμούν ότι σύμφωνα με τις ισχύουσες συνθήκες και τάσεις, η αξία της συνολικής εγχώριας αγοράς παροχής υπηρεσιών ασφαλείας προβλέπεται ότι θα κινηθεί ανοδικά κατά τη διετία 2010-2011, με ρυθμό όμως μικρότερο της περιόδου 2009/08 (προβλεπόμενη μέση ετήσια αύξηση 3%-5%). Σύμφωνα με τις ίδιες πηγές, το 2010 η αγορά των φυλάξεων (στατικών και aviation) προβλέπεται ότι θα κινηθεί με μεγαλύτερους ρυθμούς από τον αντίστοιχο ρυθμό μεταβολής της συνολικής αγοράς.
Όσον αφορά στην αγορά των συστημάτων ασφαλείας (μόνο από τις εταιρείες εισαγωγής και εμπορίας αυτών), παράγοντες του συγκεκριμένου τομέα εκτιμούν ότι θα αναπτυχθεί περαιτέρω το 2010 με ρυθμό σχεδόν ανάλογο με του 2009 (προβλεπόμενο ποσοστό μεταβολής της τάξης του 5%). Ανοδική τάση προβλέπεται και για το 2011, σημειώνοντας όμως μικρούς ρυθμούς μεταβολής.

Πηγή: ICAP