Το μέλλον του έλεγχου επιβατών και εμπορευμάτων στα ευρωπαϊκά αεροδρόμια, σήμερα

Γεωργακάκης Κυριάκος
BEng, MSc E&E Engineer
Projects & X-Ray Screening Solutions

www.gsec.gr

Από την δεκαετία του ’70 άρχισε ο έλεγχος των επιβατών και των χειραποσκευών τους στα αεροδρόμια προκειμένου να διασφαλίσουν οι αρχές την όλο και αυξανόμενη  απειλή της αεροπειρατείας. Στην αρχή, ο έλεγχος επικεντρωνόταν στους επιβάτες και τις χειραποσκευές τους προκειμένου να διασφαλιστεί ότι δεν μεταφέρουν κάποιο επικίνδυνο μεταλλικό αντικείμενο το οποίο θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί σε αεροπειρατεία. Σήμερα, και ειδικότερα μετά τις τρομοκρατικές ενέργειες της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, η αποτελεσματικότητα και οι διαδικασίες ελέγχου στα αεροδρόμια της Ε.Ε έχουν καλυτερεύσει σημαντικά προκειμένου να καλυτέρευση η ασφάλεια των αεροπορικών μεταφορών. Σήμερα, ελέγχονται οι επιβάτες, οι χειραποσκευές τους, οι αποσκευές τους καθώς και όλα τα εμπορευματοκιβώτια που μετακινούνται από τους επιβατικούς αλλά και εμπορευματικούς αερομεταφορείς. Επειδή οι απειλές αλλά και οι ανάγκες λόγω αύξησης της επιβατικής και εμπορευματικής κίνησης είναι πλέον πολυσύνθετες, είναι επιτακτικό όλα τα αεροδρόμια της Ε.Ε. να συμμορφωθούν με τους καινούργιους κανονισμούς και να επενδύσουν στην ασφάλεια και τον έλεγχο επιβατών, αποσκευών και εμπορευμάτων προκειμένου να δημιουργήσουν ένα αποτελεσματικό και ασφαλές εργασιακό περιβάλλον για όλους τους εμπλεκόμενους και να παραμείνουν ανταγωνιστικά αυξάνοντας την επιβατική και εμπορευματική τους κίνηση μειώνοντας ταυτόχρονα τα κόστη για την ασφάλεια.
Η ετήσια αύξηση στην κίνηση αριθμού επιβατών στα Ευρωπαϊκά αεροδρόμια ανέρχεται περίπου στο 3-4%. Προκειμένου ένα αεροδρόμιο να μειώσει τον χρόνο ελέγχου αλλά και ταυτόχρονα να αυξήσει την επιβατική του κίνηση θα πρέπει να επενδύσει σε ένα πιο αποτελεσματικό και «έξυπνο» σημείο ελέγχου επιβατών και χειραποσκευών (optimized checkpoint) μειώνοντας στο ελάχιστο την αλληλεπίδραση των χειριστών με τους επιβάτες και τις χειραποσκευές τους. Ένα τέτοιο ολοκληρωμένο σύστημα ελέγχου με την αιχμή της τεχνολογίας και όλες τις απαραίτητες διεθνείς πιστοποιήσεις από φορείς της Ε.Ε. (ECAC, DfT,STAC) αλλά και της Αμερικανικής Υπηρεσίας Ασφάλειας των Μεταφορών (TSA) παρέχεται από την Rapiscan Systems και περιγράφετε εν συντομία παρακάτω.

Ο επιβάτης αφήνει τη χειραποσκευή και τα προσωπικά του είδη στο σημείο 1 στον ιμάντα του X-Ray 5 και περνάει από τη πύλη 2 ανίχνευσης μεταλλικών αντικειμένων. Αν δεν δώσει συναγερμό η πύλη και αν δεν θεωρηθεί ύποπτος αυτόματα ελευθερώνεται η πόρτα 3 που επιτρέπει στον επιβάτη να παραλάβει την χειραποσκευή και τα προσωπικά του είδη στο σημείο 7 και να φύγει. Αν η πύλη χτυπήσει συναγερμό ελευθερώνεται η πόρτα 4 και κλειδώνει η πόρτα 3. Ο επιβάτης οδηγείται στο σημείο 6 που είναι το μηχάνημα Backscatter X-Ray ολικής απεικόνισης και ανιχνεύει εκρηκτικά, χημικά κλπ, μετά μέσω του 7 φεύγει. 
Η πύλη ανίχνευσης μεταλλικών αντικειμένων τύπου Metor 6M ή 300EMD διαθέτει πιστοποίηση για αεροδρόμια από την ECAC και την TSA. Το μηχάνημα X-Ray τύπου RAP620DV διαθέτει διπλή-γεννήτρια ακτίνων X παράγοντας 2 εικόνες υψηλής ευκρίνειας του ίδιου αντικειμένου σε γωνία 90o, βοηθώντας έτσι το χειριστή να αντιληφθεί και να αναγνωρίσει ευκολότερα τα επικίνδυνα ή απαγορευμένα αντικείμενα. Το ειδικό λογισμικό που διαθέτει η Rapiscan Systems βοηθάει τον χειριστή στην γρηγορότερη και πιο αποτελεσματική αναγνώριση των αντικειμένων κυκλώνοντας αυτόματα με κόκκινο χρώμα ουσίες με ειδικό μοριακό βάρος παρόμοιο των εκρηκτικών (Target) καθώς και με μπλε χρώμα ουσίες με ειδικό μοριακό βάρος παρόμοιο των ναρκωτικών (NARCScan) Επίσης, σύμφωνα με του κανονισμούς της Ε.Ε., EU 185/2010 και EU 246/2013, το μηχάνημα  X-Ray τύπου RAP620DV είναι το μόνο που διαθέτει την δυνατότητα με επιπλέον λογισμικό το οποίο είναι εγκεκριμένο από τους όλους τους διεθνείς φορείς (Type C, STD 2 from ECAC, DfT,STAC, TSA) ανίχνευσης υγρών, σπρέι και gel (LAGS) (aLEXIS). Σε ένα «έξυπνο» σημείο ελέγχου όλα τα μηχανήματα είναι συνδεδεμένα σε δίκτυο προκειμένου να επιτυγχάνετε η παρακολούθηση των χειριστών αλλά και ο πλήρης έλεγχος των επιβατών και των αντίστοιχων εικόνων από ένα κεντρικό σημείο (control room). 
Ο έλεγχος των αποσκευών σε ένα αεροδρόμιο είναι εξίσου σημαντικός για την ασφάλεια του αεροδρομίου αλλά και των αερομεταφορέων και επιτυγχάνεται με την χρήση τεχνολογίας CT (Computed Tomography). Σύμφωνα με τους καινούργιους κανονισμούς της Ε.Ε. και της TSA, από το 2012 όλα τα καινούργια μηχανήματα αυτόματου ελέγχου αποσκευών (HBS) θα πρέπει να συμμορφώνονται με το πρότυπο "Standard 3 CT". Επίσης, σύμφωνα με τον ίδιο κανονισμό, από το 2018 όλα τα μηχανήματα αυτόματου ελέγχου αποσκευών που είναι εγκατεστημένα θα πρέπει να πληρούν το πρότυπο  "Standard 3 CT" και να είναι εγκεκριμένα από την ECAC, TSA υποχρεωτικά. Το μηχάνημα της Rapiscan Systems, RAP RTT, είναι ένα καινοτόμο μηχάνημα βασισμένο στην αξονική τομογραφία (CT) το οποίο έχει σχεδιαστεί για να είναι πλήρως συμβατό με οποιοδήποτε σύστημα διαχείρισης αποσκευών υψηλής ταχύτητας και πληροί τα υψηλότερα διεθνή πρότυπα για εκρηκτικές ύλες (EDS using CT technology). To RTT της Rapiscan Systems έχει την δυνατότητα ανάλογα με την ταχύτητα, ελέγχου μέχρι και 1800 αποσκευών την ώρα το οποίο μεταφράζετε σε μείωση του χρόνου ελέγχου αποσκευών με αποτέλεσμα την μείωση του κόστους αλλά και των καθυστερήσεων των πτήσεων λόγω μεγάλου όγκου αποσκευών. Επίσης το RTT της Rapiscan Systems παρέχει σε πραγματικό χρόνο την καλύτερη δυνατή ποιότητα εικόνας και πολύ χαμηλό ποσοστό λανθασμένων συναγερμών συγκριτικά με τα συμβατικά μηχανήματα τεχνολογίας CT με αποτέλεσμα την μείωση του προσωπικού στο χώρο ελέγχου αποσκευών και ως εκ τούτου του συνολικού κόστους του ελέγχου.
Το 2013 η εμπορευματική κίνηση των αερομεταφορών μεταξύ της Ε.Ε. και των ΗΠΑ ήταν πάνω από ένα εκατομμύριο τόνους, η οποία πάνω από το 20-25% του συνόλου των εξερχόμενων φορτίων προερχόταν από την Ε.Ε. Για αυτό το λόγο, η ανάγκη όλα τα διεθνή αεροδρόμια της Ε.Ε. να διαθέτουν μηχανήματα ελέγχου εμπορευμάτων (X-ray cargo screening) που πληρούν όλα τα πρότυπα και τους τελευταίους κανονισμούς ασφαλείας της ECAC, TSA έχει γίνει επιτακτική προκειμένου να καταπολεμηθεί η μεταφορά απαγορευμένων εμπορευμάτων μεταξύ των χωρών, ενώ ταυτόχρονα εγγυώνται την εθνική ασφάλεια από τρομοκρατικές απειλές. Επίσης, λόγω του μεγάλου ανταγωνισμού αλλά και των απαιτήσεων των καταναλωτών είναι επιτακτικό η ταχύτητα και η ακρίβεια του υπό έλεγχο φορτίου να παραμένει σε υψηλά επίπεδα.
Πρόσφατα οι ρυθμιστικές αρχές της Ε.Ε. κατέληξαν σε συμφωνία και πλέον η TSA θα αναγνωρίζει την διαδικασία ελέγχου του αεροπορικού φορτίου σύμφωνα με τα πρότυπα της Ε.Ε. ότι ικανοποιεί τις δικές τις απαιτήσεις, εξαλείφοντας πιθανή επικάλυψη του ελέγχου της ασφάλειας και την ανάγκη να χρησιμοποιούν διαφορετικές διαδικασίες επιλογής με βάση τον προορισμό του φορτίου. Η βιομηχανία των αεροπορικών μεταφορών φορτίου μπορεί πλέον να διακινεί φορτία μέσα στα 27 κράτη μέλη της ΕΕ, τις ΗΠΑ και την Ελβετία, με μια ενιαία οδηγία κανόνων ασφαλείας. Η συμφωνία έχει επίσης σημαντικά δυνητικά οφέλη για πράκτορες και αεροπορικές εταιρείες μεταφοράς φορτίου, και συγκεκριμένα μειώνει το κόστος των μεταφορών και συμβάλει στην ανάπτυξη ταχύτερων χρονοδιαγραμμάτων. Με ένα πρότυπο για την κάλυψη (τουλάχιστον όταν πρόκειται για μεταφορές μεταξύ των ΗΠΑ και της ΕΕ), οι εταιρείες αυτές μπορούν τώρα να επικεντρωθούν στο πώς θα πληρούν τις απαιτήσεις ελέγχου ασφαλείας αποτελεσματικά, χωρίς να μειώνεται η απόδοση.
Λίγοι είναι οι πιστοποιημένοι κατασκευαστές μηχανημάτων X-ray από την ECAC, TSA και ακόμα λιγότεροι με τεχνολογία αιχμής, διπλή γεννήτρια (dual-view) και εξελιγμένα λογισμικά για την αυτόματη αναγνώριση εκρηκτικών. Η Rapiscan Systems είναι πρωτοπόρος τεχνολογικά στον έλεγχο εμπορευμάτων (cargo screening) με φιλικά προς τον χρήστη και αποτελεσματικά στην ανίχνευση οποιασδήποτε απειλής, μηχανήματα. Το RAP627DV καθώς και το RAP638DV είναι δύο προηγμένα μηχανήματα ελέγχου με ακτίνες Χ, διπλής γεννήτριας με χαμηλό ή υψηλό ιμάντα, για εμπορεύματα τύπου courier είτε για μεγάλα φορτία τύπου παλέτας.  Και τα 2 μοντέλα χρησιμοποιούν εξίσου την καινοτόμο τεχνολογία διπλής γεννήτριας με σκοπό να δημιουργήθει μια οριζόντια και μια κάθετη προβολή του υπό έλεγχο αντικειμένου. Με την απεικόνιση των δύο προβολών συγχρόνως, τα μηχανήματα της Rapiscan Systems παρέχουν μια πιο ολοκληρωμένη άποψη των υπό σάρωση αντικειμένων, ανεξάρτητα από τον προσανατολισμό τους στο μηχάνημα X-ray. Αυτό μειώνει την ανάγκη για επανατοποθέτηση και την εκ νέου σάρωση του εμπορεύματος ή της παλέτας, βελτιώνοντας έτσι την ανίχνευση αλλά και την ταχύτητα του υπό έλεγχο φορτίου.
Η Georgakakis Security (Gsec) είναι πιστοποιημένος αντιπρόσωπος της Rapiscan Systems Ltd και διαθέτει άρτια εκπαιδευμένο προσωπικό για την εγκατάσταση, τη θέση σε λειτουργία, την εκπαίδευση των χειριστών καθώς και για την προληπτική και επιδιορθωτική συντήρηση όλων των μηχανημάτων. Είναι η εταιρεία που προσφέρει στους πελάτες της όχι μηχανήματα αλλά ολοκληρωμένες λύσεις για την ασφάλεια τους. Σε συνδυασμό με τη συνεχή τεχνολογική ανάπτυξη της Rapiscan Systems, η Gsec Ltd. μπορεί να βρει τη λύση για κάθε απλό ή πολυσύνθετο πρόβλημα ασφάλειας.