Θυροτηλεοράσεις: Η πρώτη επαφή

Τι κρύβεται πίσω από ένα σύστημα που το συναντάμε σε πάρα πολλά  κτίρια ανεξαρτήτως χρήσεως; Ποια τα σημεία που οφείλουμε να προσέξουμε κατά την επιλογή και κατά την εγκατάσταση ενός συστήματος θυροτηλεόρασης και ποιες οι προοπτικές;

Οι τεχνολογικές εξελίξεις στον κλάδο των συστημάτων θυροτηλεόρασης αναμένεται να αλλάξουν σημαντικά και τον τρόπο χρήσης αυτών, ενώ παράλληλα δίνουν νέες δυνατότητες για τη διάνοιξη καινούριων αγορών. Αυτό είναι εν ολίγοις το συμπέρασμα μιας ενδιαφέρουσας έρευνας που έκανε η IMS Research για το συγκεκριμένο κλάδο.

Το σημαντικότερο εύρημα της μελέτης είναι ότι πλέον τα συστήματα θυροτηλεόρασης καθιστούν δυνατή την παρακολούθηση των επισκεπτών από οποιοδήποτε σημείο του κόσμου, αρκεί φυσικά να υπάρχει η δυνατότητα πρόσβασης στο διαδίκτυο. Δηλαδή ξεφεύγουμε κατά πολύ από το συμβατικό μοντέλο θυροτηλεόρασης το οποίο γνωρίζαμε και χρησιμοποιούσαμε μέχρι σήμερα, όπου οι κάμερες καταγραφής βρίσκονταν στο χώρο της εισόδου και οι οθόνες μέσα σε κάποιο σημείο της οικίας ή του επαγγελματικού χώρου και από εκεί ο χρήστης μπορούσε να δει ποιος είναι στην είσοδο.

Πλέον, μέσω της χρήσης των δυνατοτήτων του Internet – και αρκεί φυσικά το σύστημα θυροτηλεόρασης που θα επιλεγεί να τις υποστηρίζει – θα μπορεί ο χρήστης να δει ποιος βρίσκεται στην είσοδο, ακόμα και μέσω ενός απομακρυσμένου διασυνδεδεμένου υπολογιστή ή ακόμα και ενός smart phone.
Όλα αυτά δίνουν μια νέα διάσταση στην αγορά των συστημάτων θυροτηλεόρασης, μια διάσταση που αναμένεται να ενθαρρύνει τον ανταγωνισμό μεταξύ των εταιρειών. Ανταγωνισμός, που λόγω του γεγονότος ότι τα τελευταία χρόνια δεν είχαν παρουσιαστεί σημαντικές τεχνολογικές εξελίξεις σε αυτήν την κατηγορία των προϊόντων, είχε περιοριστεί σχεδόν μόνο στο πεδίο της τιμής. Δηλαδή οι εταιρείες μη έχοντας να προτείνουν σημαντικές διαφορές μεταξύ των προϊόντων τους, προσπαθούσαν να κερδίσουν όσο το δυνατό μεγαλύτερο μερίδιο στην αγορά, πιέζοντας τις τιμές των μοντέλων τους προς τα κάτω. Το μόνο κριτήριο της αγοράς ενός συστήματος -τουλάχιστον τις περισσότερες φορές – ήταν η τιμή του. Πλέον υπεισέρχονται και άλλοι παράγοντες, όπως οι νέες δυνατότητές τους, ενώ το γεγονός αυτό θα δώσει τη δυνατότητα και της γενικότερης επανεκτίμησης των χρηστών απέναντι στο θέμα της επιλογής μιας θυροτηλεόρασης. Σταδιακά αλλά σταθερά, θα επανέρχονται στο προσκήνιο και άλλα κριτήρια, όπως αυτά της ευχρηστίας στην εγκατάσταση, της τεχνικής υποστήριξης και της επεκτασιμότητας. Οπότε και οι χρήστες οφείλουν πλέον να γνωρίζουν περισσότερα, τόσο για την τεχνολογία των συστημάτων όσο για την αξιοπιστία και την υποστήριξη που παρέχει η κατασκευάστρια εταιρεία.

Τα μυστικά της λειτουργίας

Είναι περίεργο μεν αλλά πολύ σύνηθες το φαινόμενο ενώ πολλοί security managers και υπεύθυνοι συστημάτων ασφαλείας σε εταιρείες και Οργανισμούς να γνωρίζουν σε βάθος πολλά τεχνικά θέματα που συσχετίζονται με τα διάφορα συστήματα ασφάλειας (access control, CCTV, συναγερμούς) δεν συμβαίνει το ίδιο με τις θυροτηλεοράσεις. Ίσως η ευκολία της λειτουργίας τους, ίσως το γεγονός ότι πρόκειται για ένα από τα πιο συνηθισμένα προϊόντα που συναντάμε σχεδόν παντού σε επαγγελματικά κτίρια αλλά και σε κατοικίες και πολυκατοικίες, δημιουργεί τη λανθασμένη εντύπωση ότι τόσο η λειτουργία όσο και η εγκατάστασή τους είναι θέματα απλά, που δεν χρήζουν ιδιαίτερων γνώσεων. Πρόκειται όμως για μια εντύπωση μάλλον λανθασμένη. Αυτός είναι και ο λόγος που όταν έρχεται η στιγμή της υλοποίησης μιας εφαρμογής θυροτηλεόρασης, αν και αρχικά όλοι νομίζουν ότι είναι κάτι απλούστατο, στο τέλος έρχονται αντιμέτωποι με αρκετά προβλήματα όσον αφορά στην ολοκλήρωση της προμήθειας και εγκατάστασης.

Γενικά η τεχνολογία των συστημάτων θυροτηλεόρασης είναι παρόμοια με εκείνη των υπόλοιπων συστημάτων ασφαλείας. Αποτελούνται από έναν κεντρικό πίνακα ο οποίος αναλαμβάνει την επεξεργασία των κλήσεων από τους επισκέπτες, την αποστολή των εικόνων από τις εξωτερικές οθόνες προς τα εσωτερικά τερματικά, την απάντηση από τους χειριστές των τερματικών και την εντολή για άνοιγμα της θύρας. Όλες αυτές οι πληροφορίες διακινούνται και επεξεργάζονται μέσα από τον κεντρικό πίνακα του συστήματος της θυροτηλεόρασης. Η διασύνδεση όλων των συσκευών γίνεται στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων ενσύρματα, ενώ πλέον δειλά – δειλά έχουν αρχίσει να εμφανίζονται και ασύρματες υλοποιήσεις. Εδώ υπάρχει και η μεγάλη διαφοροποίηση ανάμεσα σε εταιρείες, αλλά ακόμα και σε διαφορετικά μοντέλα προερχόμενα από την ίδια εταιρεία. Υπάρχει η δυνατότητα υλοποίησης μιας διασύνδεσης είτε με καλώδιο 2 συρμάτων είτε με καλώδιο 4 συρμάτων ή και με 8 συρμάτων, ενώ συχνά χρησιμοποιούνται συνδυασμένες παραλλαγές των παραπάνω. Αυτά στην πράξη υλοποιούνται με τη χρήση των αντίστοιχων καλωδίων που κυκλοφορούν στην αγορά, τα οποία μπορεί να είναι ομοαξονικά, UTP, FTP ή ό,τι άλλο προδιαγράφουν ακριβώς τα εγχειρίδια της κατασκευάστριας εταιρείας. Εδώ είναι ένα σημείο που χρειάζεται ιδιαίτερη προσοχή κατά τις διαδικασίες επιλογής του συστήματος και εγκατάστασής του και το οποίο θα αναλυθεί στη συνέχεια του άρθρου.
Υπάρχουν πολλαπλές διατάξεις υλοποίησης ενός συστήματος θυροτηλεόρασης, ανάλογα με τις απαιτήσεις της κάθε εφαρμογής. Μπορεί να είναι το κλασικό στο οποίο υπάρχει μία εξωτερική θύρα που συνδέεται μέσω του συστήματος με τα εσωτερικά τερματικά, τα οποία μπορεί να ανήκουν είτε σε διαμερίσματα μιας πολυκατοικίας είτε σε γραφειακούς χώρους ενός επαγγελματικού κτιρίου. Επίσης, άλλες υλοποιήσεις προβλέπουν την εγκατάσταση και εσωτερικών μπουτονιέρων με κάμερες στις εισόδους και των επιμέρους χώρων, οι οποίες συνδέονται μόνο με το τερματικό του αντίστοιχου χώρου. Δηλαδή υπάρχει η εξωτερική μπουτονιέρα εγκατεστημένη στην κεντρική θύρα, μέσω της οποίας επιλέγει ο επισκέπτης σε ποιο χώρο θέλει να πάει και χτυπάει την αντίστοιχη ένδειξη – και αφού του ανοίγουν την εξωτερική θύρα μεταβαίνει στην εσωτερική θύρα του χώρου (που μπορεί παραδείγματος χάρη να είναι ένας ολόκληρος όροφος ή ένα μικρότερο γραφείο) και χτυπάει πάλι ώστε να του ξανα- ανοίξουν. Αυτές οι προσεγγίσεις είναι πιο πολύπλοκες, καθώς όλα τα συστήματα που κυκλοφορούν στην αγορά δεν είναι κατάλληλα για όλες τις εφαρμογές. Μπορούμε λοιπόν να αντιληφθούμε πόση σημασία έχει η σωστή επιλογή ενός συστήματος, ανάλογα με το πώς θα χρησιμοποιηθεί και το κόστος που έχει προϋπολογιστεί για την εγκατάστασή του.

Επιλέγοντας σύστημα

Όπως προαναφέραμε, η επιλογή ενός συστήματος θυροτηλεόρασης δεν είναι τόσο απλή διαδικασία όσο νομίζουμε. Καταρχήν θα πρέπει να έχει προηγηθεί αυτοψία του χώρου από τεχνικούς της κατασκευάστριας εταιρείας και στη συνέχεια θα υποβληθεί στον πελάτη μία μελέτη με μία λίστα συσκευών και εξαρτημάτων, με τη διάταξη αυτών και με τα καλώδια που θα χρησιμοποιηθούν για τη σύνδεσή τους.
Επειδή κάθε εταιρεία ακολουθεί διαφορετικό τρόπο υλοποίησης, αυτό σημαίνει ότι δεν μπορεί να γίνει μελέτη από ένα ανεξάρτητο μελετητικό γραφείο και στη συνέχεια βάσει αυτής της πρότασης να ξεκινήσει η διαδικασία προσφορών. Στην πράξη τα συστήματα θυροτηλεόρασης δεν διατίθενται κατευθείαν από τις κατασκευάστριες εταιρείες ή τις αντιπροσωπείες τους, αλλά από ενδιάμεσους dealers που μπορεί να είναι μεγάλες αλυσίδες ηλεκτρολογικού εξοπλισμού ή διάφορα καταστήματα ηλεκτρονικών.
Οπότε η προτεινόμενη διαδικασία είναι η ακόλουθη. Καταρχήν ο υπεύθυνος για την προμήθεια του συστήματος απευθύνεται στα τεχνικά τμήματα των εταιρειών των θυροτηλεοράσεων. Αυτές στέλνουν τεχνικούς που κάνουν αυτοψία στο χώρο και στη συνέχεια στέλνουν μία γραπτή μελέτη που περιλαμβάνει ένα σχέδιο με τη διάταξη των συσκευών, τα εξαρτήματα του συστήματος και τα καλώδια που θα χρειαστούν για τη σύνδεση.
Έχοντας στη διάθεσή του αυτές τις προτάσεις ο υπεύθυνος για την προμήθεια έχει να επιτελέσει δύο εργασίες. Καταρχήν να απευθυνθεί στα καταστήματα με τα οποία συνεργάζονται οι κατασκευάστριες εταιρείες, να τους στείλει τις μελέτες και βάσει αυτών να λάβει προσφορές για την προμήθεια κάθε συστήματος. Μπορεί ένα κατάστημα να συνεργάζεται και με δύο εταιρείες και να στείλει προσφορά και για δύο συστήματα. Σημειώνεται ότι στην προσφορά αυτή δεν συμπεριλαμβάνεται το κόστος της καλωδίωσης (προμήθεια καλωδίων και εργασία).
Στη συνέχεια, έχοντας πάλι υπόψη τις μελέτες των συστημάτων θα απευθυνθεί σε εγκαταστάτες ηλεκτρολόγους ή ηλεκτρονικούς ή και σε γενικούς εργολάβους, προκειμένου να λάβει προσφορά για το κόστος καλωδίωσης. Μπορεί να απευθυνθεί σε γενικούς εργολάβους αν η εγκατάσταση της θυροτηλεόρασης ανήκει σε ένα μεγαλύτερο έργο ή εάν κατά τη διάρκεια της εγκατάστασης απαιτηθούν και επιπρόσθετες οικοδομικές εργασίες για την αποκατάσταση των χώρων από όπου θα οδεύσουν τα καλώδια.
Oπότε έχοντας λάβει τις προσφορές για την προμήθεια των συστημάτων και για την εγκατάσταση της καλωδίωσης, θα μπορέσει να κάνει μια συνεκτίμηση αυτών. Εδώ θα πρέπει να προσεχθεί ιδιαίτερα το γεγονός ότι μπορεί ένα σύστημα να είναι φθηνότερο αλλά να απαιτεί ακριβότερη καλωδίωση, επειδή πρέπει να χρησιμοποιηθούν περισσότερα καλώδια ή πιο σπάνια. Ενώ ένα σύστημα να είναι ακριβότερο αλλά να χρειάζεται ένα πιο διαδεδομένο καλώδιο, οπότε το κόστος καλωδίωσης να είναι φθηνότερο. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να γίνει μια στάθμιση αυτών των στοιχείων και να επιλεγεί η πλέον συμφέρουσα λύση. Ένα άλλο στοιχείο που οφείλουν να γνωρίζουν οι ιδιοκτήτες και οι υπεύθυνοι επιλογής συστημάτων θυροτηλεόρασης είναι ότι οι τεχνικοί των εταιρειών συνήθως κάνουν απλώς τη σύνδεση των καλωδίων με τις συσκευές (οθόνες, χειριστήρια, μπουτονιέρες). Αυτό σημαίνει ότι οι συσκευές πρέπει να είναι ήδη τοποθετημένες ή σε περίπτωση που χρειάζεται συναρμολόγηση, θα πρέπει να είναι τοποθετημένη και στερεωμένη η βάση τους και να μένει η συναρμολόγηση της υπόλοιπης συσκευής και η σύνδεσή της. Οπότε αυτή η εργασία θα πρέπει να περιλαμβάνεται στην προσφορά του ηλεκτρολόγου ή του εργολάβου που θα κάνει την εργασία καλωδίωσης. Επίσης τα καλώδια πρέπει να είναι σωστά αριθμημένα, ώστε ο τεχνικός που θα κάνει την τελική σύνδεση να μπορεί να κάνει εύκολα την αντιστοίχιση. Είναι πάντως πολύ σημαντικό να κάνει τη σύνδεση των συσκευών τεχνικός της κατασκευάστριας εταιρείας, διότι μόνο έτσι ισχύει η εγγύηση της εταιρείας, στοιχείο πολύ χρήσιμο σε περίπτωση βλάβης.
Σε αυτό το σημείο αξίζει να αναφέρουμε ότι άλλο ένα βασικό κριτήριο ενός συστήματος θυροτηλεόρασης είναι και η τεχνική υποστήριξη που παρέχεται από την εταιρεία και οι δυνατότητες όσο το δυνατό γρηγορότερης αντιμετώπισης του προβλήματος. Μπορεί να μη φαίνεται ιδιαίτερα σοβαρό, αλλά η αδυναμία λειτουργίας ενός συστήματος θυροτηλεόρασης μπορεί να δημιουργήσει ιδιαίτερα σοβαρά προβλήματα, τόσο σε θέματα λειτουργικότητας των χώρων όσο και σε θέματα ασφάλειας.
Αν και υποτιμημένα, διαπιστώνουμε ότι και τα συστήματα θυροτηλεόρασης αποτελούν μια σημαντική κατηγορία στο χώρο των συστημάτων ασφαλείας, με αρκετές ιδιαιτερότητες όσον αφορά στην επιλογή αλλά και την εγκατάστασή τους. Τώρα η προσθήκη νέων δυνατοτήτων όπως η χρήση του διαδικτύου αλλά και η ασύρματη διασύνδεση των συσκευών, επιτρέπουν τη διεύρυνση των χρήσεών τους και σε περισσότερες εφαρμογές, ενώ αυξάνουν και το βαθμό χρηστικότητάς τους. Τα στοιχεία αυτά μπορούν να αποτελέσουν το κίνητρο για την αντικατάσταση παλαιών μοντέλων με σύγχρονα, οπότε ίσως η συγκεκριμένη αγορά αποκτήσει μια μεγαλύτερη δυναμική τα επόμενα χρόνια.

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου