Τα μυστικά της επικοινωνίας των συστημάτων συναγερμού

Εξίσου μεγάλη σημασία με την σωστή επιλογή ενός συστήματος συναγερμού όσον αφορά την ποιότητα του, την τεχνολογία ανίχνευσης και την αξιοπιστία του έχει και ο τρόπος διασύνδεσης του με έναν ή περισσότερους εξωτερικούς παραλήπτες

Του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ

Ο τρόπος και τα μέσα που ενημερώνονται ο ιδιοκτήτης μιας εγκατάστασης, η Αστυνομία και το Κέντρο Λήψης Συναγερμών στην περίπτωση ενός συμβάντος ή ακόμα και στην περίπτωση που το σύστημα συναγερμού παρουσιάζει κάποιο πρόβλημα στην λειτουργία του αποτελεί κομβικό παράγοντα επιλογής. Μέχρι πριν λίγα χρόνια οι επιλογές δεν ήταν πάρα πολλές. Πιο συγκεκριμένα, η επιλογή για την συντριπτική πλειοψηφία των εφαρμογών ήταν η χρήση του συμβατικού τηλεφωνικού δικτύου (PSTN) μέσω της οποίας επικοινωνούσε ο συναγερμός με τους προκαθορισμένους παραλήπτες. Εδώ και λίγα χρόνια, έχουν επέλθει σημαντικές αλλαγές και σε αυτό το θέμα καθώς η τεχνολογία δίνει πλέον αρκετές εναλλακτικές επιλογές. Η επιλογή του τρόπου διασύνδεσης είναι σημαντική, διότι αποτελεί ένα σημαντικό στοιχείο για την συνολική αξιολόγηση ενός συστήματος συναγερμού, κάτι το οποίο επιζητούν και πολλές ασφαλιστικές εταιρείες όταν υποβάλλουν τις προσφορές τους για ασφάλιση εγκαταστάσεων.

Σήμερα λοιπόν υπάρχουν τέσσερις βασικές εναλλακτικές επιλογές. Τα συμβατικά δίκτυα PSTN, τα δίκτυα ADSL και τα ασύρματα δίκτυα τύπου GPRS και 3G. Η ομοιότητα των δικτύων PSTN και των δικτύων ADSL είναι ότι χρησιμοποιούν την υφιστάμενη υποδομή των χάλκινων καλωδίων του σταθερού τηλεφωνικού δικτύου. Ενώ οι συνδέσεις GPRS και 3G βασίζονται στην τεχνολογία ασύρματης διασύνδεσης που χρησιμοποιείται στα δίκτυα κινητής τηλεφωνίας.

Η επιλογή

Η επιλογή του τρόπου επικοινωνίας των συστημάτων συναγερμού εξαρτάται από αρκετούς παράγοντες:

• Το μέγεθος της εγκατάστασης
• Την κρισιμότητα της
• Τις απαιτήσεις του ασφαλιστικού φορέα (σε περίπτωση που υπάρχει ασφάλιση της εγκατάστασης)
• Τις ιδιαιτερότητες του σημείου στο οποίο βρίσκεται η εγκατάσταση

Όλες αυτές οι παράμετροι συνεκτιμούνται και αφου ο εγκαταστάτης προτείνει την καλύτερη για αυτόν επιλογή ο χρήστης οφείλει να λάβει την τελική απόφαση. Πριν από αυτό το στάδιο όμως είναι χρήσιμο να γνωρίζουν όλα τα εμπλεκόμενα μέρη τι προσφέρει η κάθε επιλογή και ποια είναι τα αδύνατα σημεία της.

Συμβατικό τηλεφωνικό δίκτυο

Από την πρώτη στιγμή που παρουσιάστηκαν οι συναγερμοί και προέκυψε η ανάγκη τους για σύνδεση και με κάποιον εξωτερικό παραλήπτη χρησιμοποιήθηκαν σαν μέσο διασύνδεσης οι απλές τηλεφωνικές γραμμές (PSTN). Με όλα τα πλεονεκτήματα και μειονεκτήματα που αυτές διαθέτουν: Είναι διαθέσιμες σε όλες τις εγκαταστάσεις είτε οικιακές είτε επαγγελματικές και σε όλες τις περιοχές (είναι πολύ σπάνιο το φαινόμενο να μην υπάρχει ένα τηλέφωνο σε κάποιο σπίτι ή σε μια επαγγελματική εγκατάσταση), είναι οικονομικές (δεν υπάρχει κάποια επιπρόσθετη οικονομική επιβάρυνση πέραν του κόστους των κλήσεων που θα γίνουν από τον συναγερμό προς τους παραλήπτες των μηνυμάτων) και η σύνδεση τους είναι οικεία σε όλους τους εγκαταστάτες. Το μεγάλο του όμως μειονέκτημα είναι ότι η επικοινωνία διακόπτεται σε περίπτωση που για κάποιο λόγο (τυχαίο ή εσκεμμένο) κοπεί το καλώδιο σύνδεσης. Υπάρχει η πιθανότητα αν ο διαρρήκτης είναι πεπειραμένoς και έχει κάποιες τεχνικές γνώσεις να μπορεί να προσεγγίσει το καλώδιο του τηλεφωνικού πάροχου, να το κόψει και άρα να κάνει αδύνατη την επικοινωνία του συναγερμού με τους παραλήπτες.

ADSL

Οι συνδέσεις τύπου ADSL εδώ και αρκετά χρόνια έχουν καθιερωθεί και στην Ελλάδα, αποκτώντας ένα πολύ σημαντικό μερίδιο στις τηλεφωνικές συνδέσεις, ειδικά στα αστικά κέντρα. Η συνύπαρξη τους με τους πίνακες συναγερμού στην αρχή ήταν αρκετά προβληματική καθώς η μετάβαση από την τεχνολογία PSTN (ή την ενδιάμεση ISDN) στην τεχνολογία ADSL έφερε στην επιφάνεια αρκετά προβλήματα. Πλέον όμως η εξοικείωση που υπάρχει με αυτά τα συστήματα και η ενημέρωση τόσο των τεχνικών αλλά και των απλών χρηστών έχουν λύσει αυτά τα προβλήματα, καθιστώντας τα συστήματα συναγερμού που χρησιμοποιούν τις συνδέσεις ADSL αξιόπιστα και λειτουργικά. Το μόνο που χρειάζεται είναι στην περίπτωση που γίνει αναβάθμιση μιας γραμμής PSTN σε ADSL να ενημερωθεί πριν τόσο ο εγκαστάτης όσο και ο τηλεφωνικός πάροχος (κάτι που πλέον οι περισσότεροι πάροχοι το διευκρινίζουν και μόνοι τους) ώστε να διερευνηθεί η συμβατότητα της συσκευής και να τοποθετηθούν ο απαραίτητος εξοπλισμός (splitter  και filter). Επίσης θα πρέπει να ακολουθηθεί και η προτεινόμενη από την εταιρεία συνδεσμολογία όσον αφορά τον τρόπο σύνδεσης του συναγερμού αλλά και των άλλων συσκευών στο router.

 Παρόλα αυτά και εδώ παραμένει το πρόβλημα της χρήσης μια σταθερής τηλεφωνικής σύνδεσης η οποία μπορεί σχετικά εύκολα να παραβιασθεί από έναν έμπειρο διαρήκτη. Για το λόγο αυτό λοιπόν πολλοί πλέον εγκαταστάτες προτείνουν την λύση ασύρματων συνδέσεων τύπου 3G ή GPRS. Το δίλημμα στο οποίο καλείται να απαντήση ο χρήστης είναι μεταξύ ασύρματων ή σταθερών διασυνδέσεων συναγερμού. Για στις ενσύρματες συνδέσεις η απόφαση για το αν θα είναι PSTN ή ADSL εξαρτάται από την τηλεφωνική σύνδεση που ήδη έχει.

Ασύρματη διασύνδεση

Μετά την ραγδαία εξάπλωση των δικτύων κινητής τηλεφωνίας ήταν εύλογο κάποια στιγμή να τεθεί και το θέμα της ασύρματης διασύνδεσης των συναγερμών με τους εξωτερικούς παραλήπτες. Αυτή η υλοποίηση γίνεται με την τοποθέτηση στον πίνακα συναγερμού ενός ειδικού module στο οποίο τοποθετείται μια κάρτα SIM και την σύνδεση μιας κεραίας η οποία θα μεταφέρει τα σήματα στο δίκτυο κινητής τηλεφωνίας το οποίο θα επιλεχθεί. Το πλεονέκτημα αυτής της υλοποίησης σε σχέση με την ενσύρματη διασύνδεση είναι προφανές. Εξαλείφεται το μεγάλο μειονέκτημα των ενσύρματων διασυνδέσεων που είναι η σχετικά εύκολη διακοπή της σύνδεσης με το κόψιμο της τηλεφωνικής γραμμής. 

Όσον αφορά την τεχνολογία της ασύρματης διασύνδεσης πλέον οι διασυνδέσεις έχουν αναβαθμιστεί από τις απλές GSM στην τεχνολογία GPRS/3G. Εκτός της αδιάλλειπτης σύνδεσης μεταξύ του συναγερμού και των εξωτερικών παραληπτών οι συνδέσεις τύπου GPRS/3G προσφέρουν και άλλα πλεονεκτήματα όπως δυνατότητα αποστολής γραπτών μηνυμάτων ή και πραγματοποίησης κλήσεων  στο κινητό τηλέφωνο του χρήστη ή και αποστολή εικόνων βίντεο για την καλύτερη διερεύνηση του συμβάντος (αρκεί φυσικά να υπάρχουν τοποθετημένες και οι κατάλληλες κάμερες CCTV ή ειδικού τύπου οπτικοί ανιχνευτές). H διαφορά μεταξύ των GPRS και 3G είναι ότι η τεχνολογία 3G ως πιο εξελιγμένη μπορεί να στέλνει μεγαλύτερο όγκο δεδομένων κάτι όμως που είναι χρήσιμο μόνο σε περιπτώσεις αποστολής αρχείων βίντεο. Διότι τα σήματα που στέλνουν οι πίνακες συναγερμού είναι μικρού μέγεθος και για την αποστολή των οποίων επαρκεί πολύ άνετα και η τεχνολογία GPRS. Ένα πλεονέκτημα της τεχνολογίας GPRS είναι ότι καλύπτει πολύ μεγαλύτερο μέρος της ελληνικής επικράτειας σε σχέση με την τεχνολογία 3G.

Αλλά ούτως ή άλλως το μόνο σημείο που χρειάζεται διερεύνηση σε ότι αφορά την ασύρματη διασύνδεση είναι η ένταση του σήματος σε αυτόν τον χώρο. Αδύναμο σήμα θα δημιουργήσει προβλήματα στην επικοινωνία μεταξύ του συναγερμού και του κέντρου λήψης σημάτων και συχνά προκαλεί αναστάτωση στον ιδιοκτήτη της εγκατάστασης, καθώς το ΚΛΣ είναι υποχρεωμένο να τον ενημερώνει όταν βλέπει κάποιο πρόβλημα στην επικοινωνία. Αλλά εκτός αυτής της συγκεκριμένης ενόχλησης, αυτά τα προβλήματα επικοινωνίας προκαλούν και ουσιαστικό πρόβλημα στην ασφάλεια της εγκατάστασης καθώς ακυρώνουν την δυνατότητα ενημέρωσης για οποιοδήποτε συμβάν. Πολλές φορές λοιπόν, οι εγκαταστάτες είναι υποχρεωμένοι ακόμα και να αλλάξουν πάροχο προκειμένου να κατασταλάξουν σε εκείνο που έχει το ισχυρότερο σήμα στον χώρο που θα τοποθετηθεί ο συναγερμός.

Πολλαπλοί δίαυλοι επικοινωνίας

Η σειρά προτύπων EN 50131 έφερε σημαντικές αλλαγές στον χώρο των συστημάτων συναγερμού. Πρώτη φορά, σε πανευρωπαϊκό επίπεδο δημιουργούνταν ενιαίες προδιαγραφές για τα συστήματα συναγερμού. Η σημαντική καινοτομία που επέφερε το ΕΝ 50131 ήταν η κατάταξη των εγκαταστάσεων σε βαθμίδες ανάλογα με την επικινδυνότητα και τον βαθμό προστασίας που έπρεπε να είχε. Ως εκ τούτου οι εγκαταστάτες έχουν πλέον ένα χρήσιμο οδηγό βάσει του οποίου μπορούν να κάνουν τις προτάσεις τους και οι χρήστες είναι  σε θέση να γνωρίζουν τι προδιαγραφές απαιτούνται για την δική τους περίπτωση και τι πρέπει να προσδοκούν από τα συστήματα που προμηθεύονται. Πολύ σημαντικό εργαλείο είναι και για τις ασφαλιστικές εταιρείες που έχουν τώρα την δυνατότητα να κάνουν συγκεκριμένες προτάσεις στους πελάτες τους και βάσει της υλοποίησης αυτών των προτάσεων να αναπροσαρμόζουν τα ασφαλιστήρια συμβόλαια.

Σε αυτό λοιπόν το σημείο εμφανίζονται τα συστήματα συναγερμού με δύο ή και περισσότερους δίαυλους επικοινωνίας. Όπως διαπιστώσαμε και προηγουμένως τα ενσύρματα συστήματα PSTN ή ADSL είναι σχετικά ευάλωτα απέναντι σε έναν σχετικά πεπειραμένο διαρρήκτη. Λιγότερο ευάλωτα είναι τα συστήματα που επικοινωνούν με ασύρματο τρόπο στα οποία συμπεριλαμβάνονται κυρίως τα GPRS/3G. Αλλά αυτό δεν σημαίνει ότι και αυτά δεν εμφανίζουν προβλήματα επικοινωνίας είτε λόγω προβλημάτων στο σήμα του πάροχου είτε σπανιότερα επειδή οι διαρρήκτες χρησιμοποιούν ειδικές συσκευές που μπλοκάρουν το σήμα GPRS/3G. Όμως εντέλλει, η πιθανότητα απώλειας του σήματος παραμένει και στα συστήματα της δεύτερης κατηγορίας. Για αυτό το λόγο έχει αναπτυχθεί μια κατηγορία συστημάτων που χρησιμοποιούν πολλαπλούς διαύλους επικοινωνίας: Έναν ενσύρματο τύπου PSTN ή ADSL και έναν ασύρματο με την χρήση κάποιου δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Μερικές φορές σε εγκαταστάσεις που υπάρχει η δυνατότητα χρήσης δικτύων Ethernet μπορεί να γίνει χρήση και ενός εναλλακτικού τρόπου σύνδεσης μέσω του πρωτοκόλλου IP. Οπότε πλέον με την χρήση όλων αυτών των διαύλων επικοινωνίας καθίσταται πολύ δυσκολότερη η διακοπή της επικοινωνίας. Σε περίπτωση που χαθεί για κάποιους λόγους ο ένας δίαυλος τότε ο πίνακας συναγερμού χρησιμοποιεί τους υπόλοιπους προκειμένου να διατηρήσει επικοινωνία με το Κέντρο Λήψης Σημάτων, την αστυνομία ή τον ιδιοκτήτη της εγκατάστασης Αυτή η κατηγορία συναγερμών κατατάσσονται στην βαθμίδα 4 του προτύπου EN 50131 και απευθύνονται φυσικά σε εγκαταστάσεις υψηλού ρίσκου όπως περιγράφει αναλυτικά το πρότυπο. Χωρίς φυσικά να σημαίνει ότι δεν μπορούν να χρησιμοποιηθούν με αποτελεσματικότητα και σε εγκαταστάσεις μικρότερου κινδύνου όταν το κρίνει σκόπιμο ο ιδιοκτήτης και το επιβάλλουν οι συνθήκες. Παραδείγματος χάρη, μια απομακρυσμένη οικία μπορεί να αντιμετωπίζει πρόβλημα άλλοτε με την σταθερή τηλεφωνική της σύνδεση και άλλοτε με την ποιότητα του σήματος των δικτύων της κινητής τηλεφωνίας. Η χρήση ενός διπλού δίαυλου επικοινωνίας θα βοηθούσε στην διατήρηση της αδιάλειπτης επικοινωνία μεταξύ του συναγερμού και του ΚΛΣ.

Εδώ λοιπόν και μερικά χρόνια έχουμε φτάσει σε ένα επίπεδο που υπάρχουν πολλές επιλογές όσον αφορά τον τρόπο διασύνδεσης των πινάκων συναγερμού με τους εξωτερικούς παραλήπτες. Η εποχή που η μοναδική μας επιλογή ήταν η χρήση της συμβατικής τηλεφωνικής γραμμής έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί. Οφείλουμε λοιπόν από όποια πλευρά και αν εμπλεκόμαστε (χρήστης ή εγκαταστάτης) να αναζητήσουμε την καλύτερη δυνατή λύση. Διότι η επικοινωνία του συναγερμού με τους εξωτερικούς παραλήπτες είναι αυτή που παρέχει την μέγιστη δυνατή προστασία σε μια εγκατάσταση. Αν δεν υπάρχει αυτή και έχουμε ένα σύστημα που βασίζεται μόνο στην ενεργοποίηση της σειρήνας για να αποτρέψει τους επίδοξους διαρρήκτες τότε ουσιαστικά δεν έχουμε καμία προστασία. Διότι οι σειρήνες απενεργοποιούνται πολύ εύκολα ακόμα και από διαρρήκτες με πολύ χαμηλό επίπεδο τεχνικών γνώσεων.  Αυτήν λοιπόν την επικοινωνία οφείλουμε να διαφυλάξουμε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο ώστε να διατηρούμε σε υψηλά επίπεδα τον βαθμό ασφάλειας της εγκατάστασης.