Συστήματα ασφαλείας: Αναγκαία αλλά και ικανή συνθήκη αποτροπής

Η αναμφισβήτητη συνεισφορά των συστημάτων ασφαλείας στην Πρόληψη [1] δεν θα πρέπει ωστόσο να οδηγήσει σε “shopping” μέσω αμφιβόλων ιστοσελίδων, με αναζήτηση του πιο “φθηνού” συστήματος, ούτε φυσικά και εγκατάστασή του από τον ίδιο τον αγοραστή ή κάποιον γενικό τεχνικό/ηλεκτρολόγο.

 Του Ιωάννη Γιαννακάρη,

Control Tower Operator, G4S Telematix

Μηχανικός Βιοϊατρικής (BSc)

Στέλεχος Ασφαλείας Προσώπων και Υποδομών

Το παρακάτω άρθρο λαμβάνει υπόψη δύο βασικές παραδοχές:

1.Δεν υπάρχει “απόλυτη” ασφάλεια. Οποιοσδήποτε πιθανός στόχος μπορεί να απειληθεί, όσα μέτρα ασφαλείας και να ληφθούν. Όσο αυξάνονται όμως και αυστηροποιούνται τα μέτρα ασφαλείας, τόσο ελαχιστοποιείται η Ευπάθεια [1] και αυξάνεται αντιστρόφως η Ανθεκτικότητα [1] του υπό εξέταση στόχου.

2.Το “κοινό” έγκλημα (που είναι και εκείνο που απειλεί κυρίως τον “μέσο”, “ανώνυμο” ιδιώτη) έχει την τάση να στοχοποιεί κυρίως τα αγαθά (σταθερά/κινητά) με την μικρότερη προστασία, με τον ίδιο τρόπο που το ηλεκτρικό ρεύμα “επιλέγει” να κινείται μέσω των αγωγών με την μικρότερη αντίσταση.

Χαρακτηριστικά, διάφορες πηγές διεθνώς όπως το Electronic Security Association [2] αναφέρουν ότι οι οικίες για παράδειγμα που προστατεύονται από συστήματα ασφαλείας έχουν 3 φορές λιγότερες πιθανότητες να υποστούν διάρρηξη, ενώ σε ποσοστό έως και 90% [3] οι διαρρήκτες θα αποφύγουν εξαρχής να εισβάλλουν σε μία οικία αν αντιληφθούν την ύπαρξη συστημάτων ασφαλείας.

Ενισχύοντας την πρόληψη

Πρακτικά – τις περισσότερες φορές – μεταξύ μίας οικίας με σύστημα συναγερμού και μίας χωρίς, ο μέσος διαρρήκτης θα στοχοποιήσει την δεύτερη, όπως μεταξύ μίας οικίας με συναγερμό και μίας που διαθέτει επιπλέον (ορατό) σύστημα CCTV θα θεωρήσει ευκολότερο στόχο την πρώτη. Αντίστοιχα, μεταξύ 2 ΙΧ, εκείνο που δεν (δείχνει να) διαθέτει κάποιο σύστημα ασφαλείας είναι πιθανότερο να αποτελέσει στόχο διάρρηξης/κλοπής.

Αλλά, ακόμα και σε περίπτωση που γίνει τελικά στόχος κάποιο αγαθό παρά τα “φανερά” συστήματα ασφαλείας, η εγκατάσταση μίας “δεύτερης γραμμής άμυνας”, από συστήματα κρυφά στον πιθανό δράστη (κρυφές/καλυμμένες κάμερες, σύστημα τηλεματικής στα ΙΧ κ.ά.) θα οδηγήσει σε άμεση επιβεβαίωση του συμβάντος, λήψη σημαντικών πληροφοριών για τις Αρχές (πλήθος και περιγραφή δραστών)  ή ακόμα και σε εντοπισμό και ανάκτηση του αρχικά κλεμμένου ΙΧ σε ποσοστό ακόμα και 95% [4].

Αξίζει να τονιστεί εξάλλου, ότι το βασικό μέλημα του κοινού εγκληματία δεν είναι να μην γίνει αντιληπτή η πράξη του, αλλά αυτή να αποκαλυφθεί όσο το δυνατόν αργότερα. Ο ιδιοκτήτης της οικίας κάποια στιγμή θα ξυπνήσει/επιστρέψει και ο κάτοχος του ΙΧ κάποια στιγμή θα μεταβεί στο σημείο που το είχε σταθμεύσει.

Είναι τελείως διαφορετικό όμως να γίνει αντιληπτή η διάρρηξη μίας οικίας την επόμενη ημέρα ή (σε περίπτωση εξοχικής οικίας) ακόμα και πολύ αργότερα από το να γίνει αντιληπτή την ίδια στιγμή που αρχίζει η απόπειρα παραβίασής της.

Εξίσου διαφορετικό είναι να αντιληφθεί κάποιος την παραβίαση/κλοπή του ΙΧ του το επόμενο πρωί που πιθανόν να έχει ήδη διαλυθεί στα εξ ων συνετέθη, από το να την αντιληφθεί ακριβώς την στιγμή που θα αρχίσει η απόπειρα παραβίασης/κλοπής του.

Συνθήκες αποτελεσματικής αξιοποίησης του ρόλου των συστημάτων ασφάλειας

Η αναμφισβήτητη συνεισφορά των συστημάτων ασφαλείας στην Πρόληψη [1] δεν θα πρέπει ωστόσο να οδηγήσει σε “shopping” μέσω αμφιβόλων ιστοσελίδων, με αναζήτηση του πιο “φθηνού” συστήματος, ούτε φυσικά και εγκατάστασή του από τον ίδιο τον αγοραστή ή κάποιον γενικό τεχνικό/ηλεκτρολόγο.

Πέρα από την αυτονόητη αβεβαιότητα περί της καλής λειτουργίας συστημάτων που αποκτώνται μέσω τέτοιων διαύλων, η εγκατάσταση κάθε συστήματος ασφαλείας θα πρέπει να πραγματοποιείται από εξειδικευμένο εγκαταστάτη, όχι μόνο για να αξιοποιηθούν στο μέγιστο οι δυνατότητές του, αλλά (αναλόγως του συστήματος) και για να εξασφαλιστεί ότι η εγκατάστασή του θα γίνει με τρόπο που δεν θα παραβιάζει την ισχύουσα νομοθεσία (GDPR – Ευρωπαϊκός Κανονισμός Προστασίας Δεδομένων). Για παράδειγμα, η τοποθέτηση κάμερας στην είσοδο μίας πολυκατοικίας απαιτεί την σύμφωνη γνώμη των 2/3 των ενοίκων, ενώ ακόμα και αν αυτή καλύπτει την είσοδο μεμονωμένου διαμερίσματος, σε περίπτωση που η πρόσβαση σε παράπλευρα διαμερίσματα πραγματοποιείται από τα σημεία που καλύπτει το πεδίο της κάμερας, θα πρέπει και πάλι να υπάρχει σύμφωνη γνώμη των εν λόγω ενοίκων ή κατάλληλη παραμετροποίηση του πεδίου της κάμερας.

Απευθυνόμαστε και εμπιστευόμαστε μόνο σε ειδικούς

Από το παραπάνω παράδειγμα – και λαμβάνοντας υπόψη την πληθώρα συστημάτων ασφαλείας με ανάλογη πληθώρα νομοθετικών διατάξεων/περιορισμών – καθίσταται σαφές πόσο δύσκολο είναι για έναν ιδιώτη να εγκαταστήσει με αποδοτικό και ταυτόχρονα νόμιμο τρόπο ακόμα και μία “απλή” κάμερα. Το ποιά είναι τα πλέον ενδεδειγμένα συστήματα ασφαλείας για κάθε περίπτωση και το πώς αυτά ενδείκνυται να συνδυαστούν μεταξύ τους είναι επίσης αντικείμενο μιας Ανάλυσης Απειλής [1] και προτεινόμενης λύσης ασφαλείας από εξειδικευμένα στελέχη ΙΕΠΥΑ.

Σε τελικό στάδιο, κάνοντας μία αναφορά στην μαθηματική έκφραση περί “ικανής και αναγκαίας συνθήκης”, θα μπορούσε να ειπωθεί ότι η απόκτηση/εγκατάσταση ενός συστήματος ασφαλείας – ακόμα και όταν αυτή πραγματοποιηθεί με την συνδρομή των ειδικών –  αποτελεί την αναγκαία συνθήκη για την αποτροπή των απειλών που αντιμετωπίζει ο μέσος ιδιώτης, από μόνη της όμως δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να θεωρηθεί και ικανή.

Ο συναγερμός και οι κάμερες σε μία οικία δεν θα αποτρέψουν την κλοπή αν οι ειδοποιήσεις για παραβιάσεις/ύποπτες κινήσεις που αποστέλλουν λαμβάνονται μόνο από τον ιδιοκτήτη και αξιολογούνται όποτε εκείνος έχει ελεύθερο χρόνο ή βάσει της προσωπικής του ικανότητας να απομνημονεύει “περαστικούς” και να εντοπίζει μοτίβα.

Το σύστημα της τηλεματικής δεν θα οδηγήσει στην ανάκτηση του κλεμμένου οχήματος, αν το σήμα που δώσει γίνει αντιληπτό από τον κάτοχό του το πρωί που θα ξυπνήσει και το ΙΧ του θα έχει πιθανόν μετατραπεί ήδη σε ανταλλακτικά, ή – εν πάση περιπτώσει – η μονάδα εντοπισμού θα έχει πλέον εντοπιστεί και αχρηστευθεί από τον δράστη.

Το σήμα πανικού που θα στείλει η αντίστοιχη εφαρμογή από το κινητό του ηλικιωμένου που θα χάσει τις αισθήσεις του και θα πέσει στο έδαφος ανήμπορος να καλέσει σε βοήθεια δεν θα σταθεί ικανό από μόνο του να φέρει εγκαίρως βοήθεια, αν έχει ως μοναδικό αποδέκτη κάποιον συγγενή που μπορεί να το αντιληφθεί μετά από ώρα.

Και οι διάφοροι ψευδοσυναγερμοί που παράγουν εγγενώς τα συστήματα ασφαλείας, δεν θα επιτρέψουν στον απλό χρήστη να εντοπίσει τα πραγματικά σήματα συναγερμού μεταξύ των υπολοίπων.

Προκειμένου λοιπόν η αναγκαία συνθήκη (η μέγιστη δυνατή αποτροπή μέσω συστημάτων ασφαλείας) να καταστεί και ικανή, είναι σημαντικό η παρακολούθηση των σημάτων τους να πραγματοποιείται από επαγγελματίες του χώρου της ιδιωτικής ασφάλειας (SOC – Security Operations Center Operators), ικανούς να αξιολογούν έγκυρα και έγκαιρα τα εισερχόμενα σήματα, κάθε ώρα και ημέρα, και με πιστοποιημένες διαδικασίες αντιμετώπισης κάθε περιστατικού, από την αποτροπή μίας διάρρηξης μέχρι την ανάκτηση ενός κλεμμένου οχήματος.

Συμπερασματικά, τα συστήματα ασφαλείας δεν αποτελούν από μόνα τους τη λύση, αλλά μέρος μίας ευρύτερης λύσης που περιλαμβάνει εξειδικευμένα στελέχη ασφαλείας (για ανάλυση απειλής και προτεινόμενης λύσης), εγκαταστάτες ασφαλείας (για σωστή τοποθέτηση/παραμετροποίηση και – αναλόγως του συστήματος – απόκρυψη των συστημάτων ασφαλείας και φυσικά after-sale συντήρηση) και ένα 24ωρο SOC, που να παρέχει επαγγελματική αξιολόγηση όλων των σημάτων ό,τι ώρα και να συμβεί, και άμεση αντιμετώπιση κάθε πιθανού συμβάντος βάσει πιστοποιημένων διαδικασιών και συνεργασίας με τις Δημόσιες Αρχές.

[1] 20 Ορισμοί στις Εκθέσεις Εκτίμησης Κινδύνων και Αξιολόγησης Τρωτότητας των Επιχειρήσεων

της Χριστίνας Κ. Ζησιμοπούλου (Bsc), PCS2, Security Manager, Επιστημονικής Διευθύντριας Ασφαλείας –       Εκπαιδεύτριας

(https://www.securitymanager.gr/20-orismoi-stis-ektheseis-ektimisis-kindynon-kai-axiologisis-trototitas-ton-    epicheiriseon/)

[2] 25 Home Security Stats You Need To Know

(https://www.myalarmcenter.com/blog/25-home-security-stats-need-know/)

[3] Why Are Home Security Systems Important?

(https://bestcompany.com/home-security/blog/why-are-home-security-systems-important)

[4] UK Vehicle Theft Statistics

(https://www.rewiresecurity.co.uk/blog/vehicle-theft-thatcham-insurance-gps-trackers)