Στρατιωτικοί σκύλοι: “Ζωντανά Συστήματα Ασφάλειας”

Στην κάλυψη των αναγκών ασφάλειας και φρούρησης ενσωματώνεται και αξιοποιείται στη σημερινή εποχή ό,τι πιο σύγχρονο και υψηλής τεχνολογίας επίτευγμα διατίθεται. Ωστόσο, για τους καλά γνωρίζοντες το χώρο, δεν αποτελεί έκπληξη ότι αυτή τη στιγμή 719 Στρατιωτικοί Σκύλοι αποτελούν μια απολύτως απαραίτητη ασπίδα στις πιο ευαίσθητες στρατιωτικές εγκαταστάσεις και των τριών Κλάδων των Ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων. Και μάλιστα με πολλές επιτυχίες!

Ως προς την αξία των στρατιωτικών σκύλων, μόνο τυχαία δεν είναι η φράση του Πίνδαρου ”ΧΡΗ ΔΕ ΠΑΝ ΕΡΔΟΝΤΑ ΜΑΥΡΩΣΑΙ ΤΟΝ ΕΧΘΡΟΝ” (΄΄Όταν τύχει να έρθεις αντιμέτωπος με τον εχθρό σου, επιβάλλεται να τον εξοντώσεις με οποιοδήποτε μέσο΄΄) που υπάρχει στο έμβλημα της μονάδας εκπαίδευσης σκύλων της Πολεμικής Αεροπορίας. Ούτε η αντίστοιχη που χρησιμοποιεί το Πολεμικό Ναυτικό "ΑΕΙ ΚΡΑΤΙΣΤΟΝ ΕΣΤΙ ΤΑ’ΣΦΑΛΕΣΤΑΤΟΝ" (”Το καλύτερο είναι και το ασφαλέστερο”).

Η αξιοποίηση του σκύλου ως «σύστημα ασφάλειας» στις σύγχρονες Ελληνικές Ένοπλες Δυνάμεις μετρά φέτος ακριβώς 20 χρόνια. Ήταν το 1989 όταν η Πολεμική Αεροπορία (Π.Α.), πρωτοπόρος στη βελτίωση της επίγειας άμυνας-φρούρησης των μονάδων της, ξεκίνησε να εκπαιδεύει σκύλους μαζί με Υπαξιωματικούς ― Φρουρούς, προκειμένου να χρησιμοποιηθούν για τη φρούρηση και την ασφάλεια των περιοχών της. Έτσι δημιουργήθηκε το ΚΕΝΤΡΟ ΕΚΠΑΙΔΕΥΣΗΣ ΦΡΟΥΡΩΝ – ΣΚΥΛΩΝ (ΚΕΦΣΚΥ), το οποίο εδρεύει στο Κορωπί Αττικής. Ακολούθησε την ίδια περίπου εποχή (1990-91) ο Στρατός Ξηράς (Σ.Ξ.) με εισαγωγή σκύλων σε επιλεγμένα στρατόπεδα. Το 2003 αποφασίστηκε και ήδη βρίσκεται στο τελικό στάδιο ολοκλήρωσης, η περαιτέρω επέκταση χρησιμοποίησης στρατιωτικών σκύλων φύλαξης και σε νέα στρατόπεδα. Το Πολεμικό Ναυτικό (Π.Ν.) εισήγαγε στην υπηρεσία φύλαξης ναυτικών εγκαταστάσεων τους στρατιωτικούς σκύλους το 2003.
Αρχικά, το ΚΕΦΣΚΥ παρείχε εκπαίδευση και κτηνιατρική μέριμνα στους σκύλους της Π.Α. και του Σ.Ξ. Στη συνέχεια, το 1997 ο Σ.Ξ. οργάνωσε τα δικά του κέντρα εκπαίδευσης καθώς και κτηνιατρικά νοσοκομεία στη Λάρισα και Θεσσαλονίκη. Σήμερα στο ΚΕΦΣΚΥ εκπαιδεύονται οι σκύλοι της Π.Α. και του Π.Ν. Επίσης παρέχεται εκπαίδευση σε νέους εκπαιδευτές σκύλων και σε Διμοιρίτες Ομάδων Φρουρών- σκύλων των Μονάδων της Π.Α. και του Π.Ν. Η εκπαίδευση των σκύλων και των συνοδών του Σ.Ξ. περιλαμβάνει την αρχική εκπαίδευση, που παρέχεται σε Μονάδα Κτηνιατρικού και την εκπαίδευση κατά τη διάρκεια της επιχειρησιακής χρησιμοποίησης, που υλοποιείται στις Μονάδες τοποθέτησης. Τα προγράμματα εκπαίδευσης τροποποιούνται και συμπληρώνονται συνεχώς, προκειμένου να αξιοποιείται η αποκτώμενη εκπαιδευτική εμπειρία. Με το πέρας της αρχικής εκπαίδευσης, εκπαιδευμένος συνοδός και εκπαιδευμένος σκύλος συγκροτούν "στοιχείο Στρατιωτικά Εκπαιδευμένου Σκύλου-Συνοδού" (ΣΕΣ-Σ) και οργανώνονται σε τετραστοιχίες.
Οι ράτσες των σκύλων που χρησιμοποιούνται, είναι o Γερμανικός Ποιμενικός (German Shepherd) και o Βελγικός Ποιμενικός (Belgian Mallinois), επειδή είναι εύκολα εκπαιδεύσιμες, παρουσιάζουν τα λιγότερα προβλήματα υγείας συγκριτικά με άλλες και έχουν μέγεθος παρεμφερές, που δεν επιβάλλει τη χρήση διαφορετικού εξοπλισμού. Οι ράτσες αυτές έχουν επιλεγεί, διότι συγκεντρώνουν σε πολύ ικανοποιητικό βαθμό όλα τα απαιτούμενα χαρακτηριστικά (δύναμη, αντοχή, ταχύτητα, εξυπνάδα, ισχυρό δάγκωμα, καλή όσφρηση, ισορροπημένη συμπεριφορά και προσαρμοστικότητα σε διάφορες συνθήκες), ώστε να αντεπεξέλθουν στις απαιτήσεις της εκπαίδευσης. Επιπλέον, η χρήση δύο φυλών υπαγορεύεται από την αυξημένη διεθνή ζήτηση για σκύλους φύλαξης, που έχει σαν αποτέλεσμα τη μείωση της διαθεσιμότητας και τον περιορισμό της δεξαμενής επιλογής κατάλληλων σκύλων. Οι βασικότερες ικανότητες που διαθέτουν οι σκύλοι και οι οποίες επιτρέπουν να χρησιμοποιούνται για επιχειρησιακούς σκοπούς, είναι, σύμφωνα με ειδικούς αξιωματικούς, οι εξής:

α. ΑΚΟΗ
Ο σκύλος έχει την ικανότητα να εντοπίζει τη διεύθυνση από την οποία προέρχεται ένας ήχος, καθώς και την απόσταση απ’ όπου προέρχεται αυτός. Σε αυτό βοηθά και η τηλεσκοπική κίνηση των αυτιών του. Επίσης εντοπίζει υπόηχους αλλά και υπέρηχους, καθώς η ακοή του εκτείνεται σε ένα ευρύ φάσμα συχνοτήτων, διαφορετικό από εκείνο του ανθρώπου.
β. ΟΡΑΣΗ
Ο σκύλος έχει μεγάλη ικανότητα να διακρίνει την ελάχιστη κίνηση. Επίσης διακρίνει και διαχωρίζει τα χρώματα, ίσως σε ένα διαφορετικό φάσμα χρωμάτων απ’ ότι το ανθρώπινο μάτι, σύμφωνα με όσα διαπίστωσαν οι ερευνητές. Πολύ καλή επίσης είναι η όρασή του στο ημίφως, ενώ σε συνθήκες σκότους έχει πολύ καλή αντίληψη της κίνησης.
γ. ΟΣΦΡΗΣΗ
Το μεγαλύτερο όμως προσόν ενός σκύλου είναι η όσφρησή του, που σε πολλές φυλές έχει διαπιστωθεί ότι είναι μέχρι και διακόσιες (200) φορές καλύτερη από την ανθρώπινη. Έτσι, έχουν ικανότητα:

• Εντοπισμού στα 200 έως 500 μέτρα, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες.
• Να ακολουθούν παλαιά ίχνη μέχρι 3 ωρών, κάτω από φυσιολογικές συνθήκες (3 ημέρες το μέγιστο).
• Προσδιορισμού φρέσκου-παλαιού ίχνους χρονικού διαχωρισμού έως 10 λεπτών.
• Εντοπισμού ελάχιστων εύοσμων μορίων, κάτω από οποιαδήποτε κάλυψη. Δηλαδή, ακόμη και αν κάποιος αλειφτεί με πετρέλαιο, ο σκύλος μπορεί να ξεχωρίσει την ανθρώπινη οσμή.

"Σκεπτόμενο" Όπλο
Ο σκύλος αποτελεί ένα "σκεπτόμενο" όπλο και η πλήρης αξιοποίηση των δυνατοτήτων του είναι εφικτή με τη σύνδεσή του με κατάλληλα εκπαιδευμένο φρουρό. Οι φυσικές δυνατότητες του σκύλου επηρεάζονται από μια σειρά παραγόντων, οι κυριότεροι από τους οποίους μπορούν να αναλυθούν στα ακόλουθα:
α. Φυσικοί παράγοντες, όπως οι κλιματολογικές συνθήκες (θερμοκρασία, υγρασία, άνεμος) και η διαμόρφωση του εδάφους, που επιδρούν στην οξύτητα των αισθήσεων του σκύλου και ιδιαίτερα στην οσφρητική του ικανότητα, μεταβάλλοντας την έκταση της περιοχής που ο σκύλος μπορεί να ελέγξει με την όσφρησή του (κώνος οσμής).
β. Φυσική κατάσταση, που είναι συνισταμένη της εκπαίδευσης και της κτηνιατρικής παρακολούθησης.
γ. Επαναληψιμότητα, η οποία αν και είναι βασικό στοιχείο της εκπαιδευτικής διαδικασίας, μπορεί να μειώσει την επιχειρησιακή δυνατότητα και αποτελεσματικότητα του σκύλου, μέσω της ανίας και της μείωσης του ενδιαφέροντος.

Οι παραπάνω ικανότητες των σκύλων, είναι αυτές που καθιστούν ικανή μια Ομάδα φρουρού-σκύλου να καλύπτει επαρκώς τη φρούρηση μιας ζωτικής περιοχής, για την οποία, υπό άλλες συνθήκες θα απαιτούνταν, σύμφωνα με την εμπειρία των αξιωματικών, 2 και 3 στατικές σκοπιές επανδρωμένες με ανθρώπινο δυναμικό. Η χρησιμοποίηση μιας Ομάδας φρουρού -σκύλου για τη φρούρηση μιας περιοχής ή ενός τομέα, κατά τη διάρκεια της νύκτας (επί έξι ώρες το μέγιστο), εξοικονομεί 6 έως 9 σκοπούς, ενώ παρέχει μεγαλύτερες επιχειρησιακές δυνατότητες, δεδομένου ότι μπορεί να αποκαλύψει πιθανό εισβολέα από μεγάλη απόσταση, αλλά και να τον εξουδετερώσει εάν παραστεί ανάγκη.

Κλειδί το "δέσιμο" μεταξύ σκύλου- συνοδού
Η αμοιβαία σχέση εμπιστοσύνης και αγάπης ανάμεσα στο Φρουρό και στο σκύλο του, είναι το κλειδί για τη δημιουργία μιας άρρηκτης σχέσης που θα διαρκέσει για πολλά χρόνια. Έτοιμοι να θυσιαστούν ο ένας για τον άλλο, Φρουρός και στρατιωτικός σκύλος δρουν δυναμικά, σαν μία ενότητα. Οι σκύλοι περιπολίας εκπαιδεύονται έτσι ώστε να έχουν μεγάλη ικανότητα σύλληψης, δηλαδή να μπαίνουν σε κατάσταση μάχης και να εξουδετερώνουν μέσω του δαγκώματός τους τον αντίπαλο. Επίσης, εκπαιδεύονται ώστε να έχουν μεγάλη ικανότητα εντοπισμού ανθρώπινης παρουσίας, κάτω από οποιεσδήποτε συνθήκες.
Σε περίπτωση που απαιτηθεί ένας σκύλος να αλλάξει Φρουρό (υπηρεσιακές ανάγκες, αποστρατεία, μακρά ασθένεια κ.λπ.), τότε αυτός μεταβαίνει στο ΚΕΦΣΚΥ ή στο αντίστοιχο κέντρο του Σ.Ξ. όπου αποδίδεται σε άλλο Συνοδό και ακολουθεί εκπαίδευση επαναδιάθεσης, διάρκειας 15 εκπαιδευτικών ημερών. Από το 1989 που ξεκίνησε η χρησιμοποίηση των στρατιωτικών σκύλων στην Π.Α. μέχρι σήμερα, έχουν εκπαιδευτεί σε επιχειρησιακά καθήκοντα συνολικά 830 σκύλοι – το ίδιο ισχύει και για μερικές εκατοντάδες στο Σ.Ξ. Το μεγαλύτερο μέρος εξ αυτών δεν βρίσκεται πλέον εν υπηρεσία, καθώς έχει αποστρατευθεί ή έχει αποβιώσει.

Πού χρησιμοποιούνται;
Σήμερα στις Ένοπλες Δυνάμεις υπηρετούν 391 σκύλοι στο Σ.Ξ., 308 στην Π.Α. και 20 στο Π.Ν. Στο Στρατό προγραμματίζεται σταδιακή αύξηση κάθε χρόνο. Στην Π.Α. ήδη εγκρίθηκε η προμήθεια άλλων 100 για τα επόμενα 2 χρόνια, ενώ στο Π.Ν. πρόκειται να γίνει αγορά άλλων 36 εντός του 2010.

• Στο Στρατό Ξηράς οι σκύλοι χρησιμοποιούνται για φύλαξη και περιπολίες σε μονάδες τεθωρακισμένων. πυροβολικού, επιθετικών και μεταφορικών ελικόπτερων, ειδικών δυνάμεων, στα σύνορα, σε αποθήκες κ.λπ.
• Στην Αεροπορία, μετά το πέρας της βασικής εκπαίδευσης, οι Ομάδες συνοδού- σκύλου τοποθετούνται σε Μονάδες για να αναλάβουν επιχειρησιακά καθήκοντα. Σχεδόν όλες οι Μονάδες της Π.Α. διαθέτουν πλέον στρατιωτικούς σκύλους, σε αριθμό ανάλογο με το μέγεθος της αποστολής τους και τις ζωτικές περιοχές που απαιτείται να φυλαχτούν (4 έως 24 σκύλοι ανά Μονάδα). Αυτή τη στιγμή, Ομάδες φρουρών – σκύλων υπηρετούν σε διάφορες Μονάδες της Π.Α., όπως Πτέρυγες και Σμηναρχίες Μάχης, Μονάδες ραντάρ σε βουνά, Πυροβολαρχίες ΠΑΤΡΙΟΤ, Αποθήκες πυρομαχικών κ.ά.
• Στο Ναυτικό, οι Ομάδες στρατιωτικών σκύλων χρησιμοποιούνται για φύλαξη κρίσιμων περιοχών, όπως ο Ναύσταθμος Σαλαμίνας και η Βάση Ελικοπτέρων στο Μαραθώνα, για ενίσχυση των Ομάδων Ειδικών Αποστολών (VIP, SRT) κ.λπ. Σύντομα θα εισαχθούν και στο Ναύσταθμο Κρήτης.

Να σημειωθεί οτι στη βάση του ΝΑΤΟ στη ΣΟΥΔΑ, Αμερικανοί χρησιμοποιούν σκύλους εδώ και πάρα πολλά χρόνια. Ακόμα, θα πρέπει να αναφερθεί ότι όλοι οι σύγχρονοι Ευρωπαϊκοί στρατοί χρησιμοποιούν στρατιωτικούς σκύλους για τη φρούρηση στρατιωτικών εγκαταστάσεων, πέραν των όποιων σύγχρονων συστημάτων ασφαλείας διαθέτουν.

Η εκμετάλλευση των δυνατοτήτων του σκύλου σε επιχειρησιακό επίπεδο συνίσταται στην επίτευξη:
α. Ένδειξης – Κατάδειξης – Ανίχνευσης, η οποία αφορά στον εντοπισμό οτιδήποτε ξένου (υλικού ή προσώπου) εντός του χώρου δράσης του σκύλου.
β. Αποτροπής, η οποία μπορεί να είναι φυσική, οφειλόμενη στην αξιοποίηση των φυσικών δυνατοτήτων του σκύλου ή ψυχολογική, στηριζόμενη μόνο στην παρουσία του σε ένα συγκεκριμένο χώρο.

Αποστολές- Δράσεις
Πέραν του ότι οι στρατιωτικοί σκύλοι λειτουργούν αποτρεπτικά για την εκδήλωση κακόβουλων πράξεων εναντίον ζωτικών περιοχών του στρατεύματος, διαθέτουν επίσης σημαντικές κατασταλτικές δυνατότητες, καθώς μπορούν να συλλάβουν οποιονδήποτε επίδοξο εισβολέα με τη χρήση της ελάχιστης δυνατής βίας, δεδομένου ότι με το δάγκωμά τους μπορούν να τον ακινητοποιήσουν, χωρίς να χρειαστεί η χρήση όπλου και η ανταλλαγή πυροβολισμών, η οποία ενδεχομένως να έχει μοιραία αποτελέσματα. Από τη στιγμή που ένας σκύλος δώσει ένδειξη για ανθρώπινη παρουσία στην περιοχή ευθύνης του, ο υπαξιωματικός- συνοδός που τον χειρίζεται αναλαμβάνει δράση και εφόσον διαπιστώσει ότι πρόκειται για ύποπτη κίνηση (άτομο που δεν ανταποκρίνεται στις διαδικασίες αναγνώρισης, προσπάθεια εισόδου ή φυγής από την περίφραξη του στρατοπέδου, αεροδρομίου, ναυτικής εγκατάστασης κ.λπ.) ειδοποιεί τα αρμόδια όργανα, έτσι ώστε να ενεργοποιηθεί άμεσα το σύστημα φρούρησης και άμεσης επέμβασης και να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες. Παράλληλα, η Ομάδα φρουρού- σκύλου συνεχίζει την περιπολία της.

Προμήθεια – Κόστος
Η βασική προμήθεια των σκύλων και για τους τρεις Κλάδους των Ε.Δ. γίνεται από τη Γερμανία, στα πλαίσια σύμβασης που έχει υπογραφεί μεταξύ της Π.Α. και του Γερμανικού Στρατού, ο οποίος είναι και ο εγγυητής για τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υπό προμήθεια σκύλων και το χρονοδιάγραμμα της παράδοσής τους. Ορισμένοι σκύλοι προέρχονται από το πρόγραμμα αναπαραγωγής, που υλοποιείται στο Γ΄ΚΝΟ του Σ.Ξ. και σκοπό έχει την απόδοση σκύλων για τη μερική αναπλήρωση απωλειών, απο την ελληνική αγορά, καθώς και απο δωρεές ιδιωτών.
Η επιλογή των σκύλων γίνεται με βάση κτηνιατρικά κριτήρια (αποκλεισμός κληρονομικών και επίκτητων παθήσεων) και αντίστοιχα εκπαιδευτικά (αποκλεισμός μη επιθυμητών συμπεριφορών, π.χ. φοβίες διαφόρων τύπων).
Η επιλογή γίνεται σε ηλικία 18 – 24 μηνών, ώστε να μπορεί ο σκύλος να αντεπεξέλθει στις απαιτήσεις εντατικής εκπαίδευσης και η αξιοποίησή του διαρκεί μέχρι την ηλικία των 12 ετών, οπότε και εξέρχεται από την υπηρεσία, εκτός και αν διαπιστωθούν σοβαρά προβλήματα υγείας ή μη ανταπόκριση στις απαιτήσεις της εκπαίδευσης, οπότε κρίνεται ακατάλληλος για στρατιωτική εργασία, ανεξάρτητα από την ηλικία του. Ανά τακτά διαστήματα (3-4 μήνες), ομάδα επιλογής που αποτελείται από εκπαιδευτές σκύλων και κτηνιάτρους των Ε.Δ. μεταβαίνει στη Γερμανία και πραγματοποιεί επιλογή των σκύλων. Όπως επισημαίνεται απο αξιωματικούς, οι σκύλοι που επιλέγονται αξιολογούνται λεπτομερώς, ώστε να πληρούν τα αυστηρά εκπαιδευτικά και κτηνιατρικά κριτήρια που έχουν θεσπιστεί από τις Ε.Δ. Σε περίπτωση που κάποιος σκύλος αποτύχει στη βασική εκπαίδευση ή εμφανίσει σοβαρό ιατρικό πρόβλημα κατά τη διάρκεια αυτής, επιστρέφεται στο Γερμανικό Στρατό για αντικατάσταση. Τα τελευταία 3 έτη η Π.Α. έχει προμηθευτεί και 12 σκύλους (German Shepherd και Mallinois) που προέρχονται από δωρεές ιδιωτών, οι οποίοι μη μπορώντας για διάφορους λόγους να συνεχίσουν να συμβιώνουν με τους σκύλους τους, προτίμησαν να τους δωρίσουν στην Π.Α.
Το κόστος αγοράς κάθε στρατιωτικού σκύλου σύμφωνα με την ισχύουσα σύμβαση προμήθειας, ανέρχεται σε περίπου 2.000 -2.100 ευρώ, ενώ για τη διατροφή κάθε σκύλου απαιτούνται περίπου 2 έως 3 ευρώ ημερησίως. Το διατροφικό τους σχήμα καλύπτεται από Ξηρά Τροφή Υψηλής Διατροφικής Αξίας(Super Premium). Το κόστος της ετήσιας προληπτικής ιατρικής φροντίδας είναι περίπου 65 ευρώ. Το κόστος απόκτησης και συντήρησης των σκύλων κρίνεται μικρό, αναλογικά με τις υπηρεσίες που προσφέρουν στην ασφάλεια και τη φρούρηση των Μονάδων, δεδομένου ότι ο αριθμός του στρατευμένου προσωπικού (που ως επί το πλείστον ενασχολείται με τον τομέα της φρούρησης) μειώνεται συνεχώς

Η Εκπαίδευση
Μόλις πραγματοποιηθεί η προμήθεια, συγκροτείται εκπαιδευτική σειρά στο ΚΕΦΣΚΥ (όσον αφορά στην Π.Α. αλλά και το Π.Ν.) ώστε οι σκύλοι να αποδοθούν σε υπαξιωματικούς ειδικότητας «Αμύνης Φρουρός Μετά Σκύλου» (ΑΦΜΣ) και να συγκροτηθούν αντίστοιχες Ομάδες. Η βασική τους εκπαίδευση έχει διάρκεια 40 εκπαιδευτικών ημερών. Κατά τη διάρκεια αυτής, οι Ομάδες (Φρουρών – σκύλων), πέραν από τη δημιουργία αμοιβαίας σχέσης εμπιστοσύνης και συνεργασίας, εκπαιδεύονται στην πράξη, στα εξής: Βασική υπακοή. Αντιμετώπιση εισβολέα. Ανίχνευση μέσω ανέμου. Νυκτερινή περιπολία. Έρευνα κτηρίου. Ασκήσεις ευκινησίας και υπερπήδησης εμποδίων.
Επίσης, οι υπαξιωματικοί Φρουροί παρακολουθούν μια σειρά από θεωρητικά μαθήματα που αφορούν στη συμπεριφορά των σκύλων, σε τεχνικές εκπαίδευσης, σε τακτικές περιπολίας, στις πρώτες βοήθειες, σε κτηνιατρικά θέματα κ.λπ.
Οι «Ομάδες Φρουρών – Σκύλων» της Π.Α. (και του Π.Ν.) ή τα «Στοιχεία Στρατιωτικά Εκπαιδευμένου Σκύλου -Συνοδού» του Σ.Ξ. σε κάθε μονάδα, ελέγχονται με τακτικές μηνιαίες και ετήσιες επιθεωρήσεις-αξιολογήσεις, με συμμετοχή επιθεωρητών (κλινικού κτηνιάτρου και εκπαιδευτή) των αρμόδιων υπηρεσιών.

Διαβίωση
Οι στρατιωτικοί σκύλοι διαβιώνουν σε καλά οργανωμένους χώρους (διμοιρίες στρατιωτικών σκύλων), όπου υπάρχουν όλες οι απαιτούμενες ανέσεις (μεγάλα κλουβιά, περιφραγμένοι χώροι εκτόνωσης και εκπαίδευσης, συστήματα αποχέτευσης και καθαρισμού, χώροι φροντίδας και υγιεινής, εξεταστήριο σκύλων, αποθήκες τροφών κ.λπ.). Οι υποδομές – εξοπλισμός που απαιτούνται για τη διατήρηση των στρατιωτικών σκύλων, περιλαμβάνουν τους χώρους ενδιαίτησης – εκπαίδευσης (οικίσκοι σκύλων – στίβος εκτόνωσης – στίβος εκπαίδευσης), τις εγκαταστάσεις διαμονής του προσωπικού και τα απαραίτητα εκπαιδευτικά υλικά. Σε κάθε Διμοιρία έχει τοποθετηθεί υπεύθυνος προϊστάμενος διμοιρίτης, ο οποίος μεριμνά για την οργάνωση, εκπαίδευση και ορθή λειτουργία της διμοιρίας. Η εκπαίδευση των σκύλων συνεχίζεται στα στρατόπεδα και στις μονάδες, σε προχωρημένα σενάρια ασφάλειας – φρούρησης, υπό την καθοδήγηση των διμοιριτών, έτσι ώστε οι Ομάδες- Στοιχεία να αυξήσουν τις επιχειρησιακές τους ικανότητες και να τις διατηρούν σε υψηλό επίπεδο. Οι σκύλοι συνεχίζουν να εκπαιδεύονται σε όλη τη διάρκεια της ζωής τους. Ο υπεύθυνος κάθε μονάδας εκπονεί ημερήσιο πρόγραμμα εκπαίδευσης για κάθε Ομάδα – Στοιχείο, προσαρμοσμένο στις ανάγκες και τις δυνατότητες αυτής και μεριμνά για τη συντήρηση της εκπαίδευσης.

Η «Θητεία» των σκύλων
Οι στρατιωτικοί σκύλοι που προμηθεύονται οι Ε.Δ. είναι ηλικίας 1 έως 2 ετών. Παραμένουν σε υπηρεσία μέχρι την ηλικία των 12 ετών και μετά αποστρατεύονται. Ειναι πιθανό να τεθούν εκτός υπηρεσίας και σε μικρότερη ηλικία, όταν για διάφορους λόγους (κυρίως κτηνιατρικής φύσης) κριθεί ότι δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις επιχειρησιακές απαιτήσεις. Οι στρατιωτικοί σκύλοι που χρησιμοποιούνται ,διαθέτουν Όνομα ( π.χ. Ρεξ, Μπρούνο, ¶λεξ κ.λπ.) και Αριθμό Μητρώου, που περιλαμβάνονται στο Δελτίο Στρατιωτικού Σκύλου, μαζί με άλλα στοιχεία (φυλή, φύλο, ημερομηνία γέννησης, ιατρικό και εκπαιδευτικό ιστορικό κ.λπ.).
Οι σκύλοι που αποστρατεύονται, εκχωρούνται στους υπαξιωματικούς- φρουρούς με τους οποίους συγκροτούσαν Ομάδα – Στοιχείο ή γηροκομούνται στη μονάδα τους, εάν ο Συνοδός τους δεν επιθυμεί την εκχώρηση του σκύλου. Η ευθανασία απαγορεύεται, πλην των περιπτώσεων όπου λόγοι υγείας, όπως αυτοί περιγράφονται στη σχετική οδηγία της Ευρωπαϊκής ΄Ένωσης, την επιβάλλουν. Για τους σκύλους που αποβιώνουν, έχει προβλεφθεί η δημιουργία ενός μικρού κοιμητηρίου στρατιωτικών σκύλων σε κάθε στρατόπεδο και η ταφή τους γίνεται με τον ανάλογο σεβασμό προς τις υπηρεσίες που επί χρόνια προσέφεραν.

Η εκπαίδευση των Συνοδών
Ως Συνοδοί σκύλων χρησιμοποιούνται μόνιμοι υπαξιωματικοί, Εθελοντές Μακράς Θητείας και Επαγγελματίες Οπλίτες, οι οποίοι απασχολούνται αποκλειστικά με τη φροντίδα και την εκπαίδευση του σκύλου τους. Βασική προϋπόθεση για τη μέγιστη επιχειρησιακή εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των στρατιωτικών σκύλων, είναι η συνεχής εκπαίδευση τόσο αυτών, όσο και των φρουρών με τους οποίους συγκροτούν Ομάδα ή Στοιχείο. Η ιδιαιτερότητα του αντικειμένου της εκπαίδευσης των σκύλων, προϋποθέτει υψηλό γνωστικό επίπεδο του αντικειμένου, από τους εκπαιδευτές. Αυτοί με τη σειρά τους θα πρέπει να μεταλαμπαδεύσουν τις γνώσεις στους Φρουρούς, να προσαρμόσουν τις τεχνικές εκπαίδευσης ανάλογα με την ιδιοσυγκρασία και το χαρακτήρα κάθε σκύλου και να παρακολουθούν μέσω των αξιολογήσεων, το επίπεδο και τη βελτίωση κάθε Ομάδας. Για το σκοπό αυτό, μεγάλο μέρος των εκπαιδευτών σκύλων έχει φοιτήσει σε σχολεία του εξωτερικού, σχετικά με το αντικείμενο. Παράλληλα, από τις επιτόπιες επισκέψεις σε κέντρα εκπαίδευσης άλλων στρατών, την παρακολούθηση σεμιναρίων αναφορικά με τη συμπεριφορά και την εκπαίδευση των σκύλων, τη συνεχή αναζήτηση μέσω της διεθνούς βιβλιογραφίας και του διαδικτύου, οι εκπαιδευτές της Π.Α. και του Σ.Ξ., έχουν εισαγάγει όλες τις σύγχρονες μεθοδολογίες και τεχνικές στα προγράμματα εκπαίδευσης, με αποτέλεσμα τη μεγάλη άνοδο του επιχειρησιακού επιπέδου των Ομάδων στις μονάδες και τα στρατόπεδα. Η εκπαίδευσή τους όμως δεν σταματά εδώ, παρά συνεχίζεται και εξελίσσεται με εντατικούς ρυθμούς σε αντικείμενα που εναρμονίζονται με τη σύγχρονη αντίληψη και αντιμετώπιση ασύμμετρων απειλών – το Π.Ν. για παράδειγμα, διοργανώνει ετήσιο σεμινάριο σε συνεργασία και με τις αρμόδιες Διευθύνσεις ΓΕΣ και ΓΕΑ, ενώ στέλνει και συνοδούς στο εξωτερικό.
Ο εξοπλισμός των Συνοδών αποτελείται από σύγχρονα και δοκιμασμένα υλικά, λόγω της φύσης της εργασίας τους, ενώ έμφαση έχει δοθεί τόσο στα μέτρα ασφάλειας προσωπικού και μέσων, όσο και στην άρτια εμφάνισή τους ως σύνολο. Ο οπλισμός τους είναι ειδικός, αλλά το μεγαλύτερο όπλο του χειριστή – συνοδού δεν είναι άλλο από το στρατιωτικό σκύλο του, του οποίου οι δυνατότητες έγκαιρου εντοπισμού και καταστολής είναι αξιοθαύμαστες.

Υγειονομική Υποστήριξη
Η Υγειονομική υποστήριξη των στρατιωτικών σκύλων περιλαμβάνει το πρόγραμμα προληπτικής κτηνιατρικής, την πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια περίθαλψη, καθώς και τον εφοδιασμό των διμοιριών σκύλων με φαρμακευτικό/ επιδεσμικό υλικό. Υλοποιείται από τους κατά τόπους Αξιωματικούς κτηνιάτρους, σε επίπεδο Κέντρων Εκπαίδευσης, Μονάδων, καθώς και τις κτηνιατρικές κλινικές του Σ.Ξ. (ΚΒΙΕΣ, Γ΄ΚΝΟ, ΚΕΝΟΚ). Στο ΚΕΦΣΚΥ λειτουργεί επίσης κτηνιατρική κλινική με αποστολή την παροχή περίθαλψης στους στρατιωτικούς σκύλους Μονάδων της Πολεμικής Αεροπορίας, του Στρατού Ξηράς, του Πολεμικού Ναυτικού και στους σκύλους της ΕΛ.ΑΣ. της ΕΜΑΚ και του Λιμενικού Σώματος (Λ.Σ.).

Πηγές: Χρησιμοποιήθηκαν πληροφορίες και φωτογραφίες και απο ειδικά ενημερωτικά δελτία και τα site των Γενικών Επιτελείων Στρατού, Ναυτικού, Αεροπορίας.

Επιμέλεια ΓΙΑΝΝΗΣ ΔΗΜΑΚΑΣ