Πολυεθνικό “φράγμα” στα όπλα μαζικής καταστροφής: Η Ελλάδα στο πυρήνα της διεθνούς πρωτοβουλίας PSI

Το σήμα κινδύνου για την ασφάλεια του αστικού πληθυσμού ήταν σαφές: σύμφωνα με πολύ πρόσφατη έκθεση Επιτροπής της Γερουσίας των ΗΠΑ, είναι πολύ πιθανό μέχρι το 2013 να υπάρξει χτύπημα με Όπλα Μαζικής Καταστροφής (WMD) σε μία από τις μεγαλουπόλεις του κόσμου! Η Ελλάδα είναι ένα από τα ενεργά μέλη της πρωτοβουλίας PSI, ενός άτυπου πολιτικού χαρακτήρα συνασπισμού κρατών, που προωθεί πρακτικά μέτρα με στόχο την αποτροπή της διασποράς των WMD.

Έκθεση της Γερουσίας των ΗΠΑ για τους κινδύνους πιθανού χτυπήματος μεγαλουπόλεων με πυρηνικά, βιολογικά κ.λπ. όπλα μέχρι το 2013, αποκαλύφθηκε από την ΄΄Ουάσιγκτον Ποστ΄΄ στις 2 Δεκεμβρίου 2008. Όπως αναφέρεται στο δημοσίευμα αυτό – αλλά και σε άλλα που ακολούθησαν – οι πιθανότητες για ένα τέτοιο χτύπημα έχουν πλέον αυξηθεί σημαντικά. ΄΄Κατά την άποψή μας, τα περιθώρια για την ασφάλεια των ΗΠΑ όχι μόνο δεν αυξάνονται, αλλά συρρικνώνονται επικίνδυνα΄΄, τονίζουν χαρακτηριστικά οι συντάκτες του πορίσματος.

Σύμφωνα με τα συμπεράσματα της έκθεσης, για τη σύνταξη της οποίας οι συντάκτες μίλησαν σ’ όλο τον κόσμο, οι τρομοκράτες είναι πιο πιθανόν να βρουν τα υλικά για μία επίθεση αυτού του τύπου, από το να αγοράσουν ή να κλέψουν τα πυρηνικά όπλα. Ωστόσο, υποστηρίζουν ότι η πυρηνική απειλή αυξάνεται γρήγορα σ’ όλο τον κόσμο και ότι εξ’ αυτού είναι αναγκαία και επείγουσα η δράση της παγκόσμιας κοινότητας.
Το μήνυμα αυτό, όπως επισημαίνουν πολιτικοί αναλυτές, εν πολλοίς απευθύνεται προς το νέο Πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, που είναι όπως λένε ο πραγματικός αποδέκτης των δυσοίωνων συμπερασμάτων της ειδικής ομάδας εργασίας, που εξουσιοδοτήθηκε πριν ένα χρόνο να μελετήσει τις απειλές αυτές.
Όπως επισημάνθηκε στο διεθνή τύπο, στο προσχέδιο του σχετικού πορίσματος της Επιτροπής για την Αποτροπή της Διάδοσης των Πυρηνικών Όπλων και της Τρομοκρατίας, υπογραμμίζεται ότι η απειλή αποτελεί απόρροια της αύξησης των κρατών – παρίων, της ενίσχυσης των δικτύων παράνομης διακίνησης πυρηνικών υλικών και της διάδοσης των πληροφοριών αναφορικά με την ατομική ενέργεια στον αναπτυσσόμενο κόσμο. Η επιτροπή μάλιστα υποστηρίζει ότι η κατάσταση στο Πακιστάν – μία ασταθή χώρα με πολλές τρομοκρατικές οργανώσεις και πυρηνικές δυνατότητες – εγκυμονεί σοβαρούς κινδύνους για τη Δύση.
Η διακομματική επιτροπή θεωρεί πιθανή -όπως προαναφέραμε- μία επίθεση με βιολογικά όπλα μέχρι το 2013 και συνιστά την αναθεώρηση της διεθνούς συνθήκης για τη ΄΄Μη Διάδοση των Πυρηνικών Όπλων΄΄ και αυστηρότερους ελέγχους από τη Διεθνή Επιτροπή για την Ατομική Ενέργεια. Παράλληλα, η επιτροπή καλεί το νεοεκλεγέντα πρόεδρο των ΗΠΑ, Μπαράκ Ομπάμα, να υιοθετήσει σκληρή γραμμή έναντι του Ιράν και της Βόρειας Κορέας. Ακόμα, η Επιτροπή πραγματοποιεί αυστηρές δράσεις για έλεγχο τυχόν αφύλακτων αποθεμάτων ουρανίου, πλουτωνίου και άλλων υλικών, καθώς και των πιθανών δρόμων μεταφοράς και διακίνησής τους. Επιπλέον, επισημαίνει η Επιτροπή, ότι έπρεπε να είχαν γίνει περισσότερα και στον τομέα της ΄΄βιοτρομοκρατίας΄΄.
Η παγκόσμια κοινότητα, εκτός από τη Διεθνή Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας και τα σχετικά προγράμματα του ΟΗΕ, έχει ανανεώσει και άλλες σχετικές δράσεις – ιδίως μετά την επίθεση στους Δίδυμους Πύργους. Μία απ’ αυτές, είναι η ΄΄Πρωτοβουλία Διεύρυνσης της Ασφάλειας΄΄ (Proliferation Security Initiative – PSI). Τόσο στη δραστηριότητα αυτή, όπως και σε άλλες πιο ΄΄πολεμικές΄΄ όπως οι ΝΑΤΟϊκές περιπολίες στη Μεσόγειο για τον εντοπισμό και αντιμετώπιση υπόπτων για τη μεταφορά ή τρομοκρατική χρήση πλοίων με επικίνδυνα υλικά ή τρομοκράτες, η Ελλάδα έχει ενεργό συμμετοχή.

Η Δράση κατά της Διάδοσης Όπλων Μαζικής Καταστροφής (PSI) είναι μία πρωτοβουλία που ξεκίνησε το 2003 στο πλαίσιο της ΄΄αντιτρομοκρατικής υστερίας΄΄ των ΗΠΑ από τον Αμερικανό Πρόεδρο Τζορτζ Μπους και αφορά ειδικότερα μία παγκόσμια προσπάθεια περιορισμού της διασποράς όπλων μαζικής καταστροφής (WMD), των συστημάτων μεταφοράς τους και των σχετικών μ’ αυτά υλικών σε ξηρά, θάλασσα και αέρα. Η πρωτοβουλία – της οποίας δεν ανακοινώνονται οι επιμέρους δράσεις της – εστιάζει κυρίως στη θαλάσσια πτυχή, ιδιαίτερα όσον αφορά τη Μεσόγειο.
Καθώς είναι μία κίνηση με τη μικρότερη προβολή στην Ελλάδα (μόνο το περιοδικό ΄΄Διπλωματία΄΄ έχει κάνει παλαιότερα εκτενή αναφορά) θα αναφερθούμε εκτενέστερα σ’ αυτή και για έναν ακόμη λόγο: Η ροή των πληροφοριών που απορρέουν από τις δράσεις και πρωτοβουλίες της, "τροφοδοτεί" και άλλες, παράλληλες ΄΄αντιτρομοκρατικές΄΄ επιχειρήσεις στρατιωτικών αστυνομικών και λιμενικών δυνάμεων και οικονομικών- τελωνιακών φορέων, καθώς στο πρόγραμμα αυτό συνεργάζονται πολλές εθνικές υπηρεσίες των χωρών οι οποίες συμμετέχουν.

Το Ελληνικό "δίκτυο"
Είναι χαρακτηριστικό επ’ αυτού, ότι στην Ελλάδα και για υποστήριξη της Ελληνικής συμμετοχής, έχει συσταθεί Διυπουργική Ομάδα Εμπειρογνωμόνων, με εκπροσώπους από τα Υπουργεία Εξωτερικών, Εθνικής ¶μυνας, Εμπορικής Ναυτιλίας & Νησιωτικής Πολιτικής, Οικονομικών, Εσωτερικών & Δημόσιας Τάξης και Υγείας και τις υπηρεσίες ΄΄Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών΄΄ (ΕΥΠ), ΄΄Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας΄΄ (ΥΠΑ), Γενικό Χημείο του Κράτους και Εθνική Επιτροπή Ατομικής Ενέργειας. Επίσης συμμετέχει το Γενικό Επιτελείο Ναυτικού με εκπρόσωπο, ενώ χρησιμοποιούνται και άλλες υπηρεσίες και Επιτελείς των άλλων κλάδων, όταν απαιτείται. Η Ελλάδα συμμετέχει πάντοτε στις συναντήσεις εμπειρογνωμόνων της PSI και επιλεκτικά σε ασκήσεις, όταν αφορούν γεωγραφικές περιοχές εθνικού ενδιαφέροντος.
Η πλέον πρόσφατη διεθνής συνάντηση της Ομάδας Επιχειρησιακών Εμπειρογνωμόνων (ΟΕG) έγινε στη Ρόδο, τον Οκτώβριο του 2007 όπου την έναρξη των εργασιών κήρυξε ο Yφυπουργός ¶μυνας κ. Γιάννης Πλακιωτάκης (Πλαίσιο 1). Η 5η επέτειος ίδρυσης της PSI τον περασμένο Μάιο στην Ουάσιγκτον, ήταν εξάλλου η τελετή, όπου με την ανοχή των ΗΠΑ, οι Σκοπιανοί εμφανίστηκαν ενώπιον 88 χωρών – μελών που συμμετείχαν στην εκδήλωση, με το όνομα ΄΄Μακεδονία΄΄, με αποτέλεσμα να αποχωρήσει διαμαρτυρόμενη η Ελληνική αντιπροσωπεία.
Σύμφωνα με το σκεπτικό που προέβαλαν οι Αμερικανοί για την ίδρυση και προώθηση της PSI, η ανάγκη προέκυψε προκειμένου να συντονισθούν οι μέχρι τότε ad hoc προσπάθειες καταπολέμησης της διασποράς των WMD και για να δημιουργηθεί παγκοσμίως μία ΄΄περισσότερο δυναμική προσέγγιση΄΄ του θέματος. Όπως αναφέρεται στο σκεπτικό, ΄΄η έκρηξη του παγκόσμιου εμπορίου και η πρόοδος της τεχνολογίας τις τελευταίες δεκαετίες, έκαναν ευκολότερο το έργο αυτών που θέλουν να απειλήσουν την παγκόσμια ασφάλεια, αποκτώντας υλικά και τεχνική γνώση για την κατασκευή και χρήση των Όπλων Μαζικής Καταστροφής΄΄.
Στελέχη των ελληνικών υπηρεσιών που συμμετέχουν στις δράσεις της, λένε ότι η PSI δεν είναι επίσημος διεθνής οργανισμός, ώστε να αποτελείται από κράτη-μέλη υπό την έννοια του διεθνούς δικαίου. Η PSI είναι μία πρωτοβουλία με επιχειρησιακό ρόλο, δίχως θεσμικό πλαίσιο και νομικούς κανόνες. Δεν έχει οικονομικό προϋπολογισμό, ούτε αρχηγείο. Στηρίζεται στην πολιτική βούληση των κρατών που έχουν δηλώσει την υποστήριξη και συμμετοχή τους. Έως σήμερα, δεν υπάρχει νομική δέσμευση της πρωτοβουλίας, παρά μόνο ΄΄gentlemen’s agreement΄΄. Επιπλέον, είναι απόλυτα σύμφωνη και νομικά συμβατή με την Απόφαση 1540 του Σ.Α. του ΟΗΕ, σύμφωνα με την οποία γίνεται μνεία στην ανάγκη ελέγχου, περιορισμού και καταστολής της παράνομης μεταφοράς WMD.
Όπως εξηγούν οι υπεύθυνοι, η PSI συνιστάται από ένα σκληρό πυρήνα 20 κρατών (core group) μεταξύ των οποίων και η Ελλάδα και διέπεται από ένα κείμενο αρχών υπό την ονομασία ΄΄Statement of Interdiction Principles (SOP)΄΄ της Δήλωσης των Παρισίων (2003). Επίσης, έχουν δηλώσει την υποστήριξή τους 64 κράτη. Μεταξύ των χωρών που συμμετέχουν και η Τουρκία, ενώ η ΕΕ και το ΝΑΤΟ έχουν δηλώσει το ενδιαφέρον τους, με αποστολή αντιπροσώπων στις συναντήσεις εμπειρογνωμόνων. Η Ελλάδα συμμετέχει στις δραστηριότητες της PSI από τον Αύγουστο του 2004, ενώ έχει παρακολουθήσει / συμμετάσχει σε ασκήσεις με επιτελείς του ΓΕΝ, ακόμη και στον Ειρηνικό Ωκεανό (2005). Οι εμπλεκόμενες ελληνικές υπηρεσίες και φορείς παρακολουθούν τις εργασίες της επιτροπής των εμπειρογνωμόνων, της οποίας προΐσταται το Υπ. Εξωτερικών.

Το νομικό πλαίσιο
Η πρωτοβουλία PSI, αναφέρουν αρμοδία στελέχη, είναι επιπρόσθετα άμεσα συνυφασμένη με τη διεξαγωγή ελέγχων σε εμπορικά πλοία, πέραν της αιγιαλίτιδας ζώνης. Προς τούτο, οι ΗΠΑ έχουν προβεί στη σύναψη διμερών συμφωνιών με Παναμά, Λιβερία, Κύπρο, Κροατία, Μάλτα και Νήσους Marshall. Επίσης, το 2005 ολοκληρώθηκαν στον ΙΜΟ οι διαπραγματεύσεις για την αναθεώρηση της συνθήκης για την Καταστολή Παράνομων Πράξεων στη Θάλασσα (΄΄Suppression of Unlawful Acts΄΄, SUA), η οποία αποτελεί ένα από τα βασικά νομικά κείμενα για τη διεξαγωγή νηοψιών και αναγνωρίζεται από τις εκάστοτε διμερείς συμφωνίες.
Επ’ αυτού, επισημαίνουν ότι η PSI αποτελεί μία δραστηριότητα, υπό την οποία, κράτη από όλο τον κόσμο συνεργάζονται και συντονίζονται στενά, προσπαθώντας να εμποδίσουν την παράνομη μεταφορά των WMD, των συστημάτων μεταφοράς τους και σχετικό παράνομο οπλισμό. Στηρίζεται στη συντονισμένη συλλογική προσπάθεια ελεύθερων κρατών, πρόθυμων να συμβάλουν στην καταστολή WMD, μέσω της εφαρμογής των εθνικών τους νομοθεσιών και πολιτικών. Οι εθνικές Αρχές κάθε κράτους είναι υπεύθυνες για την όποια ενέργεια αναλαμβάνει το κράτος αυτό και εφαρμόζεται πάντοτε η εθνική νομοθεσία, σε συνδυασμό με τις αρχές του διεθνούς δικαίου και τις διεθνείς υποχρεώσεις, τονίζουν οι αρμόδιοι. Είναι ενδιαφέρουσα επίσης η επισήμανση από τους επιτελείς του ΓΕΝ, ότι η PSI δεν στρέφεται κατά της νόμιμης μεταφοράς νόμιμου υλικού, αλλά κατά της παράνομης και δεν επηρεάζει τη νόμιμη διαμετακόμιση αγαθών και υλικών. Δεν αφορά σε έλεγχο πλοίων ή αεροσκαφών, για τα οποία δεν υπάρχει καμία υποψία ότι μεταφέρουν παράνομο κι επικίνδυνο υλικό. Ειδικότερα, για τον έλεγχο σε πλοίο, η Ελλάδα έχει δηλώσει ότι ο έλεγχος δεν θα διεξάγεται εάν δεν υπάρχει η συναίνεση του κράτους σημαίας (no consent, no boarding), υπό το πρίσμα των αρχών του Διεθνούς Δικαίου.
Τα χρησιμοποιούμενα μέσα
Η PSI βασίζεται στη μέχρι τώρα εμπειρία και χρησιμοποιεί όλο το φάσμα των διαθέσιμων εργαλείων για τον περιορισμό της εξάπλωσης των Όπλων Μαζικής Καταστροφής, όπως: διπλωματία, μυστικές υπηρεσίες, τελωνειακές αρχές, Ένοπλες Δυνάμεις και χρηματοοικονομικές υπηρεσίες.
Η κύρια εστίαση της πρωτοβουλίας είναι οι πραγματικές αποστολές απαγόρευσης/ ανάσχεσης και κατάσχεσης και οι δραστηριότητες επιχειρησιακής άσκησης – και συγκεκριμένα, οι επιχειρησιακοί ειδικοί της PSI να βελτιώσουν τις δυνατότητες των κρατών τους σε αυτόν τον τομέα. Η ομάδα των Επιχειρησιακών Ειδικών της PSI συνεδριάζει περιοδικά για να αναπτύξει νέα επιχειρησιακά πλάνα, να οργανώσει ένα πρόγραμμα ασκήσεων απαγόρευσης, να μοιραστεί πληροφορίες με άλλες εθνικές νομικές αρχές και να επιδιώξει τη συνεργασία με τομείς-κλειδιά της βιομηχανίας. Περισσότερες από σαράντα χώρες έχουν συμμετάσχει σε μία ή περισσότερες από τις πολυεθνικές ασκήσεις απαγόρευσης της PSI, που σχεδιάστηκαν για να βελτιώσουν τις εθνικές δυνατότητες και την ικανότητα των συμμετεχόντων να λειτουργούν μαζί. Αυτές οι ασκήσεις διεξάγονται σε διάφορες χώρες του κόσμου, από τα μέλη της PSI και αφορούν ασκήσεις στον αέρα, στη θάλασσα και στην ξηρά, που εκτελούνται τόσο από στρατιωτικές, όσο και από άλλες δυνάμεις. Οι συμμετέχοντες διεξάγουν επίσης σύνθετες προσομοιώσεις των επιχειρήσεων απαγόρευσης/ ανάσχεσης και κατάσχεσης, για να αναπτύξουν νέες μεθόδους που θα σταματούν τη διασπορά των φορτίων Όπλων Μαζικής Καταστροφής. Επίσης ένα σημαντικό κεφάλαιο δράσης είναι η διερεύνηση της νομικής πτυχής των δραστηριοτήτων, καθώς υπάρχουν – όπως αναφέρθηκε εμμέσως πιο πάνω – διαφορετικές εκτιμήσεις/ απόψεις για τους ελέγχους και τις νηοψίες.

Ασκήσεις
Να σημειωθεί ότι ασκήσεις στην περιοχή μας έχουν γίνει αρκετές, όπως το 2003 (δύο στη Δυτ. Μεσόγειο), το 2004 (Δυτ. Μεσόγειο), το 2004 (αεροδρόμιο Φραγκφούρτης), το 2005 (Λισσαβόνα, ναυτική και εδάφους), το 2005 (Ισπανία αεροναυτική), το 2006 (Τουρκία, συνδιάσκεψη διακλαδική), το 2006 (Πολωνία, ναυτιλιακή), το 2007 (δύο σε Λιθουανία και σε λιμάνι της Σλοβενίας στην Αδριατική). Για το τέλος του 2008 είχε προγραμματιστεί άσκηση στην περιοχή της Μεσογείου, με την καθοδήγηση της Μεγ. Βρετανίας.

Ο απειλές
Τα όπλα μαζικής καταστροφής (WMD) χωρίζονται σε χημικά, βιολογικά, ραδιολογικά και πυρηνικά (Chemical, Biological, Radiological, Nuclear / CBRN). Ας τα δούμε αναλυτικότερα, όπως τα περιγράφει για το Securtiy Manager ο Δρ. Κ. Γρίβας, πανεπιστημιακός και ειδικός αμυντικός αναλυτής:
Πυρηνικά: Όπλα ικανά να επιτύχουν πυρηνική έκρηξη. Ιδιαίτερα επικίνδυνα σε αυτήν την κατηγορία κρίνονται κάποια μίνι πυρηνικά ειδικών επιχειρήσεων, τα οποία είχαν δημιουργηθεί στα χρόνια του Ψυχρού Πολέμου και τα οποία είναι πολύ μικρών διαστάσεων και μπορούν να μεταφερθούν εύκολα (΄΄όπλα -βαλίτσες΄΄) και να εισέλθουν στη χώρα- στόχο. Υπάρχουν φήμες ότι κάποια παρόμοια όπλα, ένα ή περισσότερα, χάθηκαν στα χρόνια της διάλυσης της Σοβιετικής Ένωσης και έχουν εκφραστεί φόβοι ότι ένα τουλάχιστον έχει καταλήξει στα χέρια της Αλ Κάιντα. Θεωρητικά, μια ατομική βόμβα μπορεί να κατασκευαστεί αρκετά εύκολα από ειδικευμένο προσωπικό, αν υπάρχει επαρκής ποσότητα σχάσιμου υλικού. Παρόλα ταύτα, οι ειδικοί εκτιμούν ότι η κατασκευή αυτή δεν είναι τόσο εύκολη όσο λέγεται, ενώ το μέγεθος της βόμβας θα είναι πολύ μεγάλο και δεν θα μπορεί να μεταφερθεί εύκολα και να περάσει στη χώρα- στόχο.
Ραδιολογικά: Σε αυτήν την κατηγορία περιλαμβάνεται η περιβόητη ΄΄βρώμικη βόμβα΄΄. Η βόμβα αυτή είναι μια συμβατική εκρηκτική βόμβα, επικαλυμμένη με ραδιολογικό υλικό, το οποίο διασπείρεται με την έκρηξή της, επιτυγχάνοντας εκτός των άμεσων αποτελεσμάτων και μόλυνση με ραδιενέργεια σε ευρύτερη περιοχή. Θεωρείται πολύ πιο εύκολη στην κατασκευή της από μία ατομική και φυσικά έχει και πολύ μικρότερα καταστρεπτικά αποτελέσματα. Παρόλα ταύτα, δεν υπάρχουν ακόμη επαρκή μοντέλα για να γνωρίζουμε τι θα συμβεί σε περίπτωση χρησιμοποίησης παρόμοιου όπλου. Με άλλα λόγια, μπορεί να μην υπάρχει ραδιολογική μόλυνση ή αν υπάρξει να είναι πολύ μικρότερη από ό,τι κατά καιρούς αναφέρεται.

Βιολογικά: Όπλα στα οποία χρησιμοποιείται κάποιος βιολογικός παράγοντας (ιός, μικρόβιο, βάκιλος κ.λπ.). Είναι από τα πλέον αρχαία όπλα στον πλανήτη. Οι προσπάθειες δηλητηρίασης των πόσιμων υδάτων με πτώματα κατά τη διάρκεια πολιορκιών στο παρελθόν, ανάγεται σε αυτήν την κατηγορία. Υπάρχουν βιολογικοί παράγοντες πολύ μεγάλης επικινδυνότητας, όπως είναι ο άνθρακας (anthrax). Παρόλα ταύτα, δεν είναι καθόλου εύκολη η διασπορά τους, έτσι ώστε να προσβληθούν μεγάλες περιοχές και να εξοντωθούν μεγάλοι αριθμοί ανθρώπων. Έχουν εκφραστεί θεωρίες σύμφωνα με τις οποίες, στο μέλλον, το κοντινό μέλλον, η πρόοδος της γενετικής θα επιτρέψει τη γενετική επεξεργασία πολύ απλών βιολογικών παραγόντων, όπως είναι κάποιος ιός, έτσι ώστε να καταστεί πολύ πιο επικίνδυνος από ό,τι σήμερα. Ένας γενετικά τροποποιημένος ιός της γρίπης ή ακόμη και ενός απλού κρυολογήματος, μπορεί να αποτελέσει τη μεγαλύτερη πανδημία που θα έχει προσβάλει ποτέ την Ανθρωπότητα. Ωστόσο, ακόμη και αν προκύψουν παρόμοιες δυνατότητες, πράγμα δύσκολο, τα ΄΄όπλα΄΄ αυτά θα είναι ανεξέλεγκτα και δεν θα προσβάλλουν κάποιους στοχευμένους πληθυσμούς, αλλά μάλλον η χρήση τους θα καταστεί ανεξέλεγκτη σε όλον τον πλανήτη.
Χημικά όπλα: Όπλα τα οποία χρησιμοποιούν κάποιον χημικό παράγοντα, συνήθως δηλητηριώδες αέριο. Η διασπορά τους είναι επίσης δύσκολη. Η οργάνωση που προσέβαλε το μετρό του Τόκιο με δηλητηριώδες αέριο σαρίν, είχε και πριν και μετά την επίθεση επιχειρήσει να προσβάλει την πόλη, ακόμη και ρίχνοντας σαρίν από βαρέλια στις ταράτσες κτηρίων, πάνω στο πλήθος. Οι επιθέσεις όχι μόνο δεν είχαν αποτέλεσμα, αλλά ούτε καν έγιναν αντιληπτές. Η επίθεση στο μετρό στοίχισε τη ζωή σε αρκετούς ανθρώπους, ενώ αρκετές χιλιάδες υπέστησαν διαφόρων βαθμών βλάβες. Σενάρια που κατά καιρούς έχουν εμφανιστεί για κλοπή κάποιων ψεκαστικών αεροσκαφών και χρησιμοποίησής τους για διασπορά του παράγοντα πάνω από μία πόλη, είναι μάλλον υπερβολικά, μιας και τα συστήματα ψεκασμού έχουν μεγαλύτερη διατομή από ό,τι προβλέπεται για χημικό πόλεμο. Συστήματα διασποράς χημικών αερίων έχουν εμφανιστεί σε σοβιετικά ελικόπτερα στον πόλεμο του Αφγανιστάν.
Όπως επισημαίνει ο Δρ. Κ Γρίβας, για την αντιμετώπιση παρόμοιων απειλών, η Υπηρεσία Προηγμένων Ερευνητικών Αμυντικών Προγραμμάτων του Πενταγώνου (DARPA) έχει εξετάσει διάφορα ΄΄εξωτικά΄΄ συστήματα, όπως βιομιμητικούς αισθητήρες, που θα ΄΄οσφρίζονται΄΄, θα γεύονται ή θα αγγίζουν ακόμη και μεμονωμένα μόρια στον αέρα, διάφορων επικίνδυνων παραγόντων (olfactory, gustatory και tactile sensors αντιστοίχως), ενώ έχουν πειραματιστεί ακόμη και με τη χρήση μελισσών, εφοδιασμένων με κάποιους αισθητήρες και κάποιο σύστημα εντοπισμού τους, ώστε να εντοπίζουν παρόμοιους παράγοντες.

Και προπάνιο!
Όπλα μαζικής καταστροφής μπορεί να είναι και κάποια εκρηκτικά συστήματα σε πολύ μεγάλες ποσότητες, λέει ο Δρ. Κ. Γρίβας. Βυτιοφόρα προπανίου, για παράδειγμα, σε περίπτωση που θα ανατινάζονταν μέσα στον αστικό ιστό, θα μπορούσαν να έχουν αποτελέσματα ακόμη και αντίστοιχα μιας μίνι ατομικής συσκευής. Πολύ χειρότερα μπορεί να είναι τα αποτελέσματα από την ανατίναξη κάποιας μεγάλης δεξαμενής κάποιου επικίνδυνου εκρηκτικού ή και χημικού παράγοντα, όπως μία δεξαμενή αμμωνίας ή κάποιο τάνκερ σε κάποιο λιμάνι ή . ή . ή .
Ακόμη και η δημιουργία ενός πολύ ισχυρού εκρηκτικού μηχανισμού πολύ μεγάλης καταστρεπτικής ισχύος, με τη χρήση συστημάτων που μπορεί να βρεθούν πολύ εύκολα, όπως λιπάσματα, σκόνη αλουμινίου και φιάλες προπανίου μέσα σε μια νταλίκα για παράδειγμα ή, ακόμη καλύτερα, διασπαρμένης σε μια πολυβόμβα διαφόρων μικρών οχημάτων που θα ανατιναχθούν ταυτοχρόνως σε μια εκτεταμένη αστική περιοχή, έτσι ώστε να καλύψει ακόμη μεγαλύτερη έκταση, μπορεί να έχει αποτελέσματα μιας μικρής ατομικής βόμβας.
Εν κατακλείδι, η προσήλωση στα CBRN όπλα έχει ένα στοιχείο ψυχοπαθολογικής εμμονής, που εν πολλοίς δεν είναι ορθολογικό.

Του ΓΙΑΝΝΗ ΔΗΜΑΚΑ