Περίοδος Παρατεταμένης Κρίσης: Σηματοδοτεί νέα κατεύθυνση στο Security Management;

Θα έλεγα ότι ο χρονισμός σύνταξης του λειτουργικού μέρους του σχεδίου διαχείρισης κρίσιμων προβλημάτων ήταν έγκαιρος σε σχέση με το Διεθνές Συνέδριο Εγκληματολογίας, που έλαβε χώρα στο Πάντειο Πανεπιστήμιο στις 21 και 22 Οκτωβρίου 2011, στο οποίο συμμετείχε και ο υπογράφων. Το Συνέδριο οργανώθηκε και υλοποιήθηκε από το Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών (Π.Μ.Σ.) “Η σύγχρονη εγκληματικότητα και η αντιμετώπισή της”, του Τομέα Εγκληματολογίας του Τμήματος Κοινωνιολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου και από το Σύλλογο Ελλήνων Εγκληματολόγων του ιδίου Πανεπιστημίου.

Χάρη στις επίπονες προσπάθειες της Καθηγήτριας Κας Ζαραφωνίτου, Διευθύντριας του Π.Μ.Σ. και στις πολύωρες εθελοντικές προσπάθειες της Επιστημονικής αλλά και της Οργανωτικής Επιτροπής, καθώς και του Προέδρου κυρίου Βαγγέλη Χαϊνά και των μελών του Δ.Σ. του Συλλόγου Εγκληματολόγων του Παντείου, η επιτυχία του ξεπέρασε κάθε ανάλογο προηγούμενο στη χώρα μας. Συμμετείχαν διεθνούς φήμης εγκληματολόγοι (Έλληνες και Ξένοι) και το Αμφιθέατρο "Σάκη Καράγιωργα ΙΙ" στο Νέο κτίριο του Παντείου ήταν ασφυκτικά γεμάτο και τις δύο ημέρες, ενώ τέθηκαν κρίσιμα θέματα σχετικά με την τρέχουσα εγκληματικότητα και τις μελλοντικές της τάσεις.
Τη 2η ημέρα, κατά την πέμπτη Συνεδρία επί Προεδρεύοντος Καθηγητή κου Λάζου, μεταφέρθηκε πρόταση του Καθηγητή κου Μαγγανά (Διευθυντή του Τομέα Εγκληματολογίας) όπως πέραν των μέχρι τώρα εξεταζομένων κατευθύνσεων της επιστήμης της Εγκληματολογίας, να ενσκήψουμε σε μία νέα κατεύθυνση, αυτή της Εγκληματολογίας περιόδου παρατεταμένης κρίσης. Προκειμένου αυτό να γίνει σαφές, πρέπει να πούμε ότι από τη 10ετία του 1960 είχαν εμφανιστεί έντονες επιστημολογικές συγκρούσεις στις επιστήμες του ανθρώπου, απότοκες διαφόρων κοινωνικών καταστάσεων (σ.σ. οι οποίες επηρεάζουν και εμάς), όπως επισημαίνει ο Καθηγητής κος Φαρσεδάκης. Η Εγκληματολογία ως επιστήμη δεν μπορούσε να μείνει ανεπηρέαστη. Σε αυτό συνέτειναν και άλλοι λόγοι, όπως π.χ. λόγοι μεθοδολογίας. Θα λέγαμε λοιπόν ότι συγκροτήθηκαν διάφορες τάσεις, όπως το ρεύμα της αλληλεπίδρασης που διακρίνει την πρωτογενή από τη δευτερογενή παρέκκλιση και τον παραβάτη του Νόμου από αυτόν που σταδιοδρομεί στο έγκλημα.
¶λλες τάσεις είναι η τεχνοκρατική (μελέτη εφαρμογής ποινικού νόμου, οργάνωση της Δικαιοσύνης), η κριτική τάση (έγκλημα = εφεύρεση των κυρίαρχων ομάδων, άρα νέα ολοκληρωμένη αντίληψη και πρώτα από όλα της κοινωνίας, με εκπόνηση προγραμμάτων κοινωνικής δράσης) και το ρεύμα της κοινωνικής αντίδρασης στην εγκληματικότητα. Παράλληλα με αυτές συνυπάρχουν και άλλες τάσεις, όπως οι φεμινιστικές, των φαινομενολογικών προσεγγίσεων κ.ά. ( βλ. σχετ. Φαρσεδάκης, «Στοιχεία Εγκληματολογίας», σελ. 111 επόμ. εκδ. ΝΟΜΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ, 1996).
Μέσα στο πλαίσιο αυτό έγινε η πρόταση του Καθηγητή κου Μαγγανά, μία πρόταση καίρια, που χρειάζεται πλαίσιο και επιμέρους έρευνες για κάθε στοιχείο.
Και ακριβώς με την εποχή της παρατεταμένης κρίσης να αποτελεί το φόντο της Boston Matrix, όπου στην τομή κάποιων συντεταγμένων ορίζεται η επιχείρηση ή ο Οργανισμός του οποίου είμαστε security managers, έχοντας τρισδιάστατες συστημικές σχέσεις με φορείς των τομέων της οικονομίας, επιχειρήσεις, ένα σύνολο άλλων Οργανισμών, κρατικών αρχών αλλά και των φαινομένων που τα περιβάλλουν. Φαινομένων, που διογκωμένα σαν σύννεφα βροχής περικλείουν κινδύνους έτοιμους να ξεσπάσουν και να προκαλέσουν κρίσιμα προβλήματα ή και κρίσεις άλλης μορφής από αυτές που προσεγγίζαμε ως Security Managers, αφού το Security έχει μία διακριτή φύση και επικεντρώνεται στην πρόληψη του εγκλήματος ανά περίσταση. Είμαστε λοιπόν μπροστά σε νέα εγκλήματα βίας, όπως η πολλαπλή θυματοποίηση του ίδιου θύματος από τους ίδιους δράστες, με διαφορετικές εγκληματικές πράξεις, στον ίδιο τόπο και την ίδια ώρα. Βρισκόμαστε σε ένα κόσμο όπου οι κοινωνικές και οικονομικές εξελίξεις είναι ραγδαίες και με τάση να γίνονται τα πράγματα πιο σύνθετα. Τα φαινόμενα όπως η εγκληματικότητα ακολουθούν την ίδια πορεία προς το πιο σύνθετο και δυσερμήνευτο. Ταυτόχρονα βλέπουμε το κράτος να πιέζεται σε βασικές υποχωρήσεις σε πολλούς τομείς και να προσπαθεί να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, με ενίσχυση του ποινικού δικαίου. Αποτέλεσμα: το ενδιαφέρον γαντζώνεται γύρω από την περιουσία και τα δικαιώματά της, ενώ ταυτόχρονα γίνεται ασθενέστερη η κοινωνική αντίδραση.
Μια κάποια ιδέα μπορούμε να πάρουμε από την ιστορία των κοινωνιών. Στις περιπτώσεις αυτές οι καταστάσεις οδηγούν στο ενδιαφέρον για την περιουσία, στην άποψη του ότι τίποτα δεν είναι αρκετό, άρα στόχος είναι ο πλουτισμός. Είτε από τη μία όχθη του Ρουβίκωνα (Κοινωνία όπως την αντιλαμβανόμαστε) είτε από την άλλη (υποκουλτούρες, έγκλημα κ.λπ.) ο προσανατολισμός είναι προς την ατομική δράση. Ατομική δράση όμως, που επιδιώκει άμεσα οφέλη. Ο τρόπος προσανατολίζει σε σκληρότητα από το δράστη – γιατί το έγκλημα είναι εύκολος τρόπος για προσωρινά οφέλη – σκληρότητα όμως και από τον αμυνόμενο.
Σε εποχές λοιπόν γενικής οικονομικής κρίσης που συνέλκει μειώσεις προσωπικού αλλά και περικοπές πόρων σε μέσα και εκπαιδεύσεις, ο Security Manager μοιάζει με σκακιστή που έμεινε με ελάχιστα πιόνια, έχει "στριμωχτεί" από ισχυρά πιόνια του αντιπάλου και πρέπει να γλιτώσει άλλες απώλειες. Να καταφέρει δηλαδή να βγει από τη δύσκολη θέση και επιπλέον να «κάνει Ματ». Πρόκειται για μια εποχή όπου πρέπει να γίνει πράξη για το Security Manager αυτό που περιέγραψε ο Πλάτωνας για τον "ιδανικό φύλακα" {Πλάτων ( 428-347) – «Πολιτεία»}. Απαιτείται δηλαδή να είναι πειθαρχικός, υψηλόφρων, έμμετρος (με μετριοπαθή διάθεση), νήφων (νηφάλιος) και σώφρων, επιεικής, ανδρείος, ακήρατος (αδιάφθορος), φιλομαθής και ζητητικός, αγχίνους και οξύς κατ’ αίσθησιν, λογιστικός, γνωμονικός (ικανός να γνωμοδοτεί), κυβερνητικός (δυνάμενος να ασκεί εξουσία καθοδηγητική), σωτήρας και φυλακικός, αθλητής του μέγιστου αγώνος (σ.σ. ασκών πρωταθλητισμό στο μέγιστο αγώνα που είναι η μείωση της αβεβαιότητας των άλλων, όχι με την έννοια της εντύπωσης, αλλά με την πραγματική έννοια) και φυσικά να μην ξεπεράσει τον ορίζοντα προστασίας των ατομικών δικαιωμάτων.
Αυτά όμως δεν είναι εύκολα. Σε μία πρώτη φάση θα πρότεινα το περιοδικό μας, ως σταυροδρόμι των επαγγελματιών του Security, να "εγκαινιάσει μία θεματική" και να αποδεχθεί την πρόταση της σηματοδότησης μιας νέας εποχής για τα θέματα Security. Δεύτερον, να "σαλπίσει" τη συγκέντρωση των απόψεων των Security Managers της χώρας, για ένα Security Management περιόδων παρατεταμένης κρίσης. Και οι απόψεις αυτές με προτεινόμενες κατευθύνσεις επιτελικού χαρακτήρα, να αποτελέσουν υλικό ώστε ένα από τα τεύχη του 2012, κατά προτίμηση προς το μέσον της χρονιάς, να αποτελέσει το χώρο συγκέντρωσης των απόψεων. Ένα είδος brainstorming.
To τεύχος αυτό θα αποτελέσει ένα χρήσιμο βοήθημα για εμάς, αφού θα έχουμε σφαιρική άποψη των κύριων σημείων και τάσεων του περιβάλλοντος. ¶λλωστε, στα σημεία τομής του περιβάλλοντος αυτού (εξωτερικού) με το περιβάλλον το δικό μας (εσωτερικό της επιχείρησης) είναι που αναπτύσσονται όλες οι δυναμικές. Συνεπώς, θα έχουμε υπόψη ένα καλό βοήθημα για στοιχεία στο σχεδιασμό στρατηγικής φύσης (Master Plan).

Από τον Σπύρο Μιχαήλ Κυριακάκη,
Επικεφαλής Κατεύθυνσης Σπουδών,
Organizational Security and Management
KE.M.E. NEW YORK COLLEGE