Περιμετρική προστασία – Η πρώτη γραμμή άμυνας

Η ασφάλεια οποιασδήποτε εγκατάστασης ξεκινάει πάντα από ένα επιτυχημένο και αποτελεσματικό ολοκληρωμένο σύστημα περιμετρικής προστασίας που συγκεντρώνει ένα σύνολο ανθρωπογενών και τεχνητών πόρων. Η αξία της περιμετρικής προστασίας έγινε μεγαλύτερη στις μέρες λόγω των μέτρων για τον περιορισμό της διασποράς του νέου ιού.

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Ανεξάρτητα από τη χρήση, είτε είναι σε κρατικές υποδομές υψηλής σημασίας όπως μια στρατιωτική εγκατάσταση ή σε ένα εργοστάσιο παραγωγής ενέργειας, είτε σε μια ιδιωτική εγκατάσταση όπως ένα logistic κέντρο ή σε ένα εργοστάσιο ή ακόμα και σε μια οικία, ένα ολοκληρωμένο σύστημα περιμετρικής προστασίας παίζει πάντα ίσως τον πιο σημαντικό ρόλο στη θωράκιση της εγκατάστασης. Αποτελεί άλλωστε την πρώτη γραμμή άμυνας ενάντια σε οποιονδήποτε έχει κάποια κακόβουλη πρόθεση εισβολής στον χώρο.

Είναι σημαντικό λοιπόν να υλοποιηθεί ένα αποτελεσματικό και στιβαρό σύστημα περιμετρικής προστασίας που θα συνδυάζει τεχνητούς, τεχνολογικούς και ανθρώπινους πόρους. Τί σημαίνει όμως αυτό στην πράξη; Πώς μπορεί να επιτευχθεί αυτό το σύστημα και πως διασφαλίζεται η αποτελεσματικότητα του;
Είναι κρίσιμα ερωτήματα αλλά οι απαντήσεις τους είναι εκείνες που θα καθοδηγήσουν τους εμπλεκόμενους στο σχεδιασμό και υλοποίηση ενός συστήματος περιμετρικής προστασίας. Σε πολλούς οργανισμούς, η έκταση που πρέπει να καλυφθεί είναι μεγάλη. Για να αντιληφθείτε τη δυσκολία της υλοποίησης ενός τέτοιου εγχειρήματος, θα πρέπει να σκεφτείτε μια μεγάλη εγκατάσταση η οποία έστω ότι καλύπτει τον υποθετικό αριθμό των 50 στρεμμάτων. Αν συγκρίνετε ένα άδειο οικόπεδο 50 στρεμμάτων στο οποίο εύκολα έχει κάποιος μια άμεση εποπτική εικόνα με ένα οικόπεδο της ίδιας έκτασης γεμάτο από κτίρια και υπόστεγα θα διαπιστώσετε πολύ εύκολα τη δυσκολία της 2^ης περίπτωσης. Για το λόγο αυτό χρειάζεται μια σωστή προσέγγιση στην υλοποίηση του συστήματος περιμετρικής προστασίας.

Σκοπός

Για να ξεκινήσουμε όμως τον σχεδιασμό ενός συστήματος περιμετρικής προστασίας θα πρέπει πρώτα να καθορίσουμε ποιος είναι ο σκοπός υλοποίησης του. Θα πρέπει να διασφαλίζει τα ακόλουθα:

• Προστασία παγίων. Κάθε οργανισμός οφείλει να διασφαλίζει την ακεραιότητα των παγίων του είτε αυτά είναι ακίνητα (κτιριακές εγκαταστάσεις) είτε αυτά είναι κινητά (εξοπλισμός, μηχανήματα, οχήματα, υλικά, κλπ)
• Ασφάλεια και διαχείριση κινδύνου. Υπάρχουν σίγουρα πολλές και διαφορετικές περιπτώσεις κινδύνου σε μια εγκατάσταση όπως για παράδειγμα οι δράσεις οργανωμένων εγκληματικών ομάδων, τρομοκρατικών ενεργειών, μεμονωμένων δραστών, αλλά και περιπτώσεις που σχετίζονται με την προστασία των εργαζομένων από ατυχήματα στο πλαίσιο της πολιτικής Ασφάλειας και Υγείας του Οργανισμού. Αυτές τις δικλείδες ασφάλειας μόνο ένα αποτελεσματικό σύστημα περιμετρικής προστασίας μπορεί να εξασφαλίσει επαρκώς.
• Προστασία εταιρικής εικόνας. Η διοχέτευση στην αγορά με παράνομο τρόπο των προϊόντων μιας εταιρείας μπορεί πολύ εύκολα να αμαυρώσει την εικόνα της και όλη την προσπάθεια που γίνεται σε ότι αφορά την εταιρική επικοινωνία της.

Κρίσιμα συστατικά επιτυχίας

Ποια είναι όμως τα συστατικά που διασφαλίζουν την αξιόπιστη λειτουργία ενός αποτελεσματικού συστήματος προστασίας;

Εκπαιδευμένο προσωπικό: όπως και σε κάθε εγχείρημα, η επιτυχής υλοποίηση του εξαρτάται σε μεγάλο βαθμό από την επιλογή και την εκπαίδευση του προσωπικού που θα κληθεί να το υλοποιήσει και να το διαχειριστεί. Τόσο το προσωπικό που θα στελεχώσει τις θέσεις φύλαξης, όσο και τα στελέχη που θα βρίσκονται εντός του κέντρου ελέγχου των ηλεκτρονικών συστημάτων, οφείλουν να έχουν τη σωστή εκπαίδευση. Οι φύλακες οφείλουν να διαχειρίζονται τις απρόβλεπτες καταστάσεις με ψυχραιμία και ακλουθώντας όλα τα προβλεπόμενα πρωτόκολλα. Οι χειριστές του κέντρου ελέγχου θα πρέπει να γνωρίζουν όλες τις λειτουργίες των συστημάτων, να έχουν αγαστή συνεργασία με τους φύλακες και να μπορούν να προλαβαίνουν έγκαιρα κρίσιμες καταστάσεις. Για να επιτευχθεί αυτό χρειάζεται να συνυπάρχουν δύο στοιχεία. Το πρώτο είναι η επιλογή των κατάλληλων ανθρώπων για τους συγκεκριμένους ρόλους εργασίας. Το δεύτερο είναι η εκπαίδευση που είναι πολύ σημαντική προϋπόθεση για την επιτυχή εκτέλεση του ρόλου τους.

Συνεχή επίβλεψη: όσο κατάλληλα και αν είναι εκπαιδευμένο το προσωπικό, είναι απαραίτητο να υπάρχει και συνεχή επίβλεψη στο πως αυτοί ανταποκρίνονται στα καθήκοντα τους. Ο χειρότερος εχθρός σε κάθε σύστημα ασφάλεια είναι ο εφησυχασμός. Η ρουτίνα μπορεί να οδηγήσει σε χαλάρωση και η χαλάρωση θα επιφέρει με τη σειρά ενδεχόμενα κενά ασφάλειας τα οποία μπορούν να οδηγήσουν σε παραβιάσεις. Για το λόγο αυτό θα πρέπει να γίνονται συνεχώς έλεγχοι σε περιοδικό βαθμό αλλά θα πρέπει να υπάρχουν και ξαφνικοί – έκτακτοι έλεγχοι εκτός προγράμματος. Πολύ σημαντική είναι επίσης η καθημερινή επικοινωνία με όλο το προσωπικό που στελεχώνει τις διάφορες θέσεις. Η πραγματοποίηση ενός σύντομου καθημερινού meeting βοηθάει σε ανάδειξη θεμάτων, ενώ θα πρέπει οι υπεύθυνοι να αφιερώνουν χρόνο στην ανάγνωση των reports όπου πολλές φορές κρύβονται περιστατικά με ιδιαίτερη σημασία για την ασφάλεια της εγκατάστασης.

Χρήση της σωστής τεχνολογίας: η εξέλιξη στις τεχνολογίες της βιομηχανίας της ασφάλειας μας επιτρέπει σήμερα να έχουμε τα κατάλληλα εργαλεία τα οποία θα διαφυλάττουν την ακεραιότητα της περιμέτρου μιας εγκατάστασης σε πολύ μεγάλο βαθμό. Σήμερα υπάρχουν κάμερες που καταγράφουν εικόνες με πολύ υψηλή ποιότητα και λογισμικά με δυνατότητες ανάλυσης της εικόνας, με αναγνώριση προσώπων, οχημάτων και αντικειμένων, έξυπνη αναζήτηση περιστατικών και πολλές άλλες λειτουργίες. Επίσης τα συστήματα συναγερμού, τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης καθώς άλλα ενισχυτικά συστήματα όπως συστήματα φωτισμού και ασφάλειας περιμέτρου με καλώδια και άλλους αισθητήρες, έχουν εξελιχθεί ραγδαία και αποτελούν πολύ χρήσιμα συστατικά, προσφέροντας προστιθέμενη αξία σε ένα ολοκληρωμένο σύστημα περιμετρικής προστασίας.

Προστασία πολλαπλών επιπέδων

Σε ότι αφορά τα συστήματα περιμετρικής προστασίας υπάρχει κυρίως μια προσέγγιση που θα μπορούσαμε να την αποκαλέσουμε ως προστασία πολλαπλών επιπέδων και η οποία δείχνει ότι είναι η πιο αποτελεσματική. Δεν αποτελεί μια πρόσφατη ανακάλυψη, καθώς θα λέγαμε ότι έχει τις ρίζες από τα βάθη της ιστορίας, όταν ο άνθρωπος ξεκίνησε να κατασκευάζει οχυρωματικές εγκαταστάσεις προκειμένου να προστατεύει έναν χώρο. Σε αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις πάντα το πιο σημαντικό στοιχείο της εγκατάστασης βρίσκονταν στο κέντρο της εγκατάστασης ώστε να προστατεύεται από πολλαπλά επίπεδα. Το ίδιο ισχύει και για τις σύγχρονες εγκαταστάσεις όπου και εδώ ακολουθείται η προστασία των πολλαπλών επιπέδων. Σε αυτού του είδους τις εγκαταστάσεις, υπάρχουν τα εξωτερικά συστήματα περιμετρικής προστασίας που αποτελούνται από συνδυασμό ανθρώπινης παρουσίας (στατικοί φύλακες, περίπολα) και ηλεκτρονικά μέσα (κάμερες, συστήματα συναγερμού, ηλεκτροφόροι φράκτες, προβολείς με ανίχνευση κίνησης). Συχνά χρησιμοποιούνται επίσης και εκπαιδευμένοι σκύλοι για την ενίσχυση των περιπολιών ενώ επίσης πολύ συχνά τοποθετούνται εμπόδια ώστε να δυσχεραίνουν την είσοδο απρόσκλητων επισκεπτών. Αυτό λοιπόν αποτελεί το πρώτο στάδιο της γραμμής άμυνας. Η επιλογή των μέσων που θα χρησιμοποιηθούν αποτελεί επιλογή των σχεδιαστών του συστήματος και φυσικά εξαρτάται από την κρισιμότητα της εγκατάστασης.

Ο ανθρώπινος παράγοντας

Όσο μεγάλη χρήση της τεχνολογίας και αν γίνεται, είναι σχεδόν σίγουρο ότι δεν μπορεί να εξαλειφθεί ολοκληρωτικά ο ανθρώπινος παράγοντας. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι πάντα θα χρειάζονται στελεχωμένες φυλάξεις οι οποίες θα επιτηρούν συνεχώς κάποια κρίσιμα σημεία. Ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία είναι οι πύλες εισόδου/ εξόδου. Εδώ δύο είναι τα ερωτήματα.

• Πόσα άτομα θα στελεχώνουν μια συγκεκριμένη φύλαξη;
• Πόσες ώρες θα στελεχώνεται αυτή η φύλαξη;

Ο αριθμός των ατόμων προκύπτει από τη καθημερινή χρήση του συγκεκριμένου σημείου. Αν το σημείο έχει πολύ μεγάλη κίνηση οχημάτων και ανθρώπων τότε είναι πολύ πιθανόν -ειδικά τις ώρες αιχμής- να χρησιμοποιούνται δύο φύλακες. Μπορεί να φαίνεται υπερβολικό αλλά αν αναλογιστούμε τα καθήκοντα τους τα οποία μπορεί να είναι έλεγχος ταυτότητας εισερχομένων και καταγραφής στο βιβλίο εισόδου, έλεγχος ροής οχημάτων, έλεγχος εισόδου φορτηγών των οποίων συχνά οι οδηγοί χρειάζονται και βοήθεια ειδικά αν η πύλη εισόδου είναι περιορισμένων διαστάσεων, παροχή διευκρινίσεων σε επισκέπτες και φυσικά έλεγχος για ενδεχόμενη απειλή τότε αν θέλουμε πραγματικά υψηλό επίπεδο ασφάλειας η λύση πολλές φορές είναι η χρήση δύο φυλάκων (τουλάχιστον τις ώρες αιχμής).

Σε ότι αφορά στο δεύτερο ερώτημα και πάλι η απάντηση εξαρτάται από τη λειτουργία της εγκατάστασης. Αν είναι 24ωρη τότε προφανώς και η φύλαξη θα πρέπει να είναι συνεχής καθ’ όλη τη διάρκεια της λειτουργίας. Σε περίπτωση που η εγκατάσταση διαθέτει δύο ή και περισσότερες πύλες εισόδου κάτι το οποίο είναι συνηθισμένο σε εγκαταστάσεις πολλών δεκάδων ή και εκατοντάδων στρεμμάτων τότε η πύλη που εξυπηρετεί περισσότερο τις ανάγκες της εγκατάστασης θα πρέπει να είναι συνεχώς στελεχωμένη.

Σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να αγνοούμε ότι ο φύλακας αποτελεί τον πρώτο σύνδεσμο επικοινωνίας με το εξωτερικό περιβάλλον. Αυτό στην πράξη σημαίνει ότι υποχρέωση τους δεν είναι μόνο να εντοπίσουν κάποιον που θα θελήσει να παραβιάσει την εγκατάσταση. Υποχρέωση τους είναι να εντοπίζουν και ενδεχόμενους φυσικούς κινδύνους οι οποίοι ίσως να απειλούν την εγκατάσταση και το προσωπικό που βρίσκεται μέσα. Μπορεί, παραδείγματος χάρη να υπάρχει εστία πυρκαγιάς που να κατευθύνεται προς την εγκατάσταση και η οποία να απειλεί τα κτίρια, τα οχήματα και το προσωπικό. Σε αυτές τις περιπτώσεις συνήθως όσοι είναι μέσα στα κτίρια δεν έχουν τη δυνατότητα να αντιληφθούν τον επερχόμενο κίνδυνο. Οπότε είναι υποχρέωση του φύλακα να διαπιστώσει το κίνδυνο, να ειδοποιήσει τους υπεύθυνους της εγκατάστασης και να ξεκινήσουν μαζί τις προβλεπόμενες διαδικασίες πυρασφάλειας.

Τεχνολογία και επιτήρηση

Σημαντικό ρόλο όμως φυσικά έχουν και τα συστήματα επιτήρησης. Η περίμετρος της εγκατάστασης θα πρέπει να καλύπτεται επαρκώς από κάμερες κατάλληλες για χρήση σε εξωτερικούς χώρους. Το Security Manager έχει γράψει επανειλημμένως σε προηγούμενα τεύχη για το πώς πρέπει να γίνεται η επιλογή των καμερών που προορίζονται για εξωτερική χρήση. Θα πρέπει να είναι ανθεκτικές και να μπορούν φυσικά να αποδίδουν και κατά τη διάρκεια της νύχτας. Ακόμα μεγαλύτερη προσοχή θα πρέπει να δίνεται στην επιλογή των καμερών που θα τοποθετούνται στις πύλες εισόδου ή επιτηρούν τους χώρους στάθμευσης της εγκατάστασης ή έχουν θέαση προς τις γειτονικές οδούς. Αυτές θα πρέπει να είναι ακόμα υψηλότερης ανάλυσης και φυσικά να έχουν δυνατότητα αναγνώρισης πινακίδων (ANP).
Μια άλλη κατηγορία καμερών που μπορεί να χρησιμοποιηθεί είναι οι κάμερες θερμικής απεικόνισης. Μπορούν σε συνδυασμό με τις συμβατικές κάμερες να προσφέρουν μια σημαντική βοήθεια στους υπεύθυνους ασφάλειας καθώς η χρήση των δύο τεχνολογιών συνδυαστικά δίνει μια νέα διάσταση στον τρόπο με τον οποίο επιτηρείται η εξωτερική περίμετρος.
Όμως δεν είναι μόνο τα συστήματα επιτήρησης που μπορούν να βοηθήσουν σε σχέση με την περιμετρική προστασία. Υπάρχουν και άλλα συστήματα όπως συστήματα συναγερμού για περιμετρικές εγκαταστάσεις, προβολείς. Ειδική μνεία πρέπει να γίνει στα drones που φαίνεται ότι θα αποτελέσουν το εργαλείο του μέλλοντος. Για όσους έχουν εμπειρία σε περιμετρικές εγκαταστάσεις μεγάλων εγκαταστάσεων μπορούν εύκολα να αντιληφθούν τα πλεονεκτήματα που θα τους δώσει η χρήση των drones. Το πλεονέκτημα τους είναι ότι μπορούν σε σύντομο χρονικό διάστημα να δώσουν τη δυνατότητα στο χειριστή τους να έχει μια εποπτική εικόνα όλη η εγκατάσταση. Επίσης, σε περίπτωση παραβίασης μπορεί ο φύλακας να στείλει το drone ώστε να ενημερώσει εκείνους που προσπαθούν να παραβιάσουν το χώρο ότι οι κινήσεις τους παρατηρούνται. Έχει αποδειχθεί ότι αυτή η κίνηση είναι πιο αποτελεσματική, καθώς οι απρόσκλητοι επισκέπτες βλέπουν ξαφνικά ένα ιπτάμενο αντικείμενο να τους ενημερώνει ότι παρακολουθούνται και να απομακρυνθούν. Συνήθως αυτό αρκεί για την απομάκρυνση τους. Παράλληλα, όλες αυτές οι ενέργειες γίνονται με πολύ μεγαλύτερη ασφάλεια για τον φύλακα ο οποίος δεν έρχεται σε επαφή μαζί τους και άρα δεν διατρέχει κάποιο άμεσο κίνδυνο.

Πέντε στοιχεία αποτελεσματικής περιμετρικής προστασίας

Αν θέλαμε να συνοψίσουμε τι διασφαλίζει ότι ένα σύστημα περιμετρικής προστασίας είναι αποτελεσματικό, θα εστιάσουμε σε πέντε σημαντικά στοιχεία: Έγκαιρη αναγνώριση της απειλής, αυτοματοποιημένη αντίδραση, προσδιορισμός της ύποπτης δραστηριότητας, καθυστέρηση των εισβολέων και διαχείριση της κατάστασης, συλλογή πληροφοριών και δεδομένων.

1. Αναγνώριση απειλής – Το πρώτο σημαντικό βήμα είναι προφανώς η έγκαιρη αναγνώριση της απειλής. Χρησιμοποιώντας όλα τα προαναφερθέντα τεχνολογικά μέσα και σε συνδυασμό με την ύπαρξη ενός εκπαιδευμένου προσωπικού υπάρχουν πλέον όλες οι δυνατότητες ώστε να μπορούμε να αντιλαμβανόμαστε γρήγορα μια ενδεχόμενη απειλή. Η απειλή είτε προέρχεται από παραβατικά άτομα (δηλαδή αναφερόμαστε σε μια εγκληματική ενέργεια) είτε μια φυσική καταστροφή πρέπει να εντοπίζεται όσο το δυνατό συντομότερα ώστε να υπάρχει όλος ο απαραίτητος χρόνος για να ξεκινήσουν οι διαδικασίες αντίδρασης στην απειλή.
2. Αυτοματοποιημένες αντιδράσεις – Έστω ότι ο κίνδυνος εντοπίζεται πολύ έγκαιρα. Αν δεν υπάρχουν έτοιμες και προσχεδιασμένες οι διαδικασίες αντίδρασης τότε το πλεονέκτημα της έγκαιρης αναγνώρισης χάνεται μέσα σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα. Πρέπει για κάθε περίπτωση να υπάρχουν έτοιμες οι διαδικασίες αντίδρασης στον ενδεχόμενο κίνδυνο και ανάλογα με τη μορφή του κινδύνου θα πρέπει να ακολουθηθούν τα αντίστοιχα βήματα. Εδώ υπεισέρχεται η σημασία της σωστής εκπαίδευσης. Όλο το εμπλεκόμενο προσωπικό πρέπει να έχει εκπαιδευτεί στα βήματα που πρέπει να ακολουθήσει ο καθένας και κάθε άτομο της ομάδας να πραγματοποιήσει αυτά τα βήματα. Κάθε υστέρηση σε αυτή την αντίδραση μπορεί να αποβεί καταστροφική. Για να γίνει όμως αυτό θα πρέπει όπως προαναφέραμε να προηγείται εκπαίδευση. Όταν αναφέρουμε εκπαίδευση δεν εννοούμε την πραγματοποίηση μιας μεμονωμένης παρουσίασης αλλά συνεχή εκπαίδευση με ασκήσεις προσομοίωσης ώστε τα μέλη των ομάδων να ξέρουν το ρόλο τους. Δεν πρέπει να επαφιόμαστε σε απλές παρουσιάσεις στα αντικείμενα που θέλουμε να εκπαιδευτούν οι συγκεκριμένοι άνθρωποι. Διότι συνήθως μετά από λίγες ημέρες ή ακόμα και ώρες η παρουσίαση ξεχνιέται και είναι δύσκολο σε στιγμές κρίσης να ανακαλέσουν στη μνήμη τους και να πραγματοποιήσουν τις ενέργειες που οφείλουν να ακολουθήσουν.
3. Προσδιορισμός της κατάστασης – Το πρώτο βήμα της αντίδρασης είναι να μπορέσουν οι υπεύθυνοι της εγκατάστασης να προσδιορίσουν την κατάσταση. Δηλαδή να καταγράψουν τον τρόπο με τον οποίο εξελίσσεται ο κίνδυνος ώστε να μπορέσουν να αποφασίσουν ποια βήματα θα ακολουθήσουν. Είναι βασικό στοιχείο μιας αποτελεσματικής περιμετρικής προστασίας να μπορούν οι υπεύθυνοι να παρακολουθούν συνεχώς την εξέλιξη της κατάστασης.
4. Καθυστέρηση και διαχείριση – Η καθυστέρηση αποτελεί εξίσου σημαντικό στοιχείο επιτυχημένης άμυνας. Δίνει το χρόνο να εμπλακούν οι αρμόδιες κρατικές υπηρεσίες που σαφώς και μπορούν να χειριστούν καλύτερη την όποια κατάσταση. Αν, παραδείγματος χάρη, πρόκειται για διαρρήκτες θα πρέπει να βρουν κάποια φυσικά εμπόδια ώστε να τους δυσχεραίνει την πορεία προς τα ενδότερα της εγκατάστασης. Οπότε θα υπάρχει χρόνος για να προσέλθουν οι αστυνομικές δυνάμεις που έχουν τις γνώσεις και τις ικανότητες για τον χειρισμό αυτής της κατάστασης. Το ίδιο μπορούμε να επικαλεστούμε και για πυρκαγιά που κατευθύνεται προς την εγκατάσταση. Η ομάδα πυρασφάλειας θα πρέπει να προσπαθήσει να καθυστερήσει την πορεία της πυρκαγιάς χωρίς φυσικά να κινδυνεύσουν τα μέλη της μέχρι να έρθουν οι κατάλληλα εκπαιδευμένες ενισχύσεις από την πυροσβεστική υπηρεσία.
5. Συλλογή πληροφοριών – Μετά από κάθε περιστατικό θα πρέπει να συλλέγονται όλες οι πληροφορίες και τα δεδομένα που προέκυψαν από τη διαχείριση της κατάστασης. Δεν συλλέγονται φυσικά για αρχειακούς λόγους αλλά για την αξιοποίηση των δεδομένων ώστε να αναβαθμισθεί επιχειρησιακά το σύστημα και να εντοπισθούν πιθανές αδυναμίες και αστοχίες. Στη συνέχεια θα πρέπει να καταρτισθεί ένα πλάνο διορθωτικών ενεργειών με σκοπό την επιχειρησιακή βελτίωση του συστήματος.

Πανδημία και περιμετρικός έλεγχος

Η ξαφνική έλευση του COVID 19 και της πανδημίας που προκάλεσε ο συγκεκριμένος ιός δημιούργησε μια κατάσταση που παρόμοια της μπορούμε να ισχυριστούμε ότι δεν έχει αντιμετωπίσει η ανθρωπότητα ούτε και κατά τη διάρκεια των δύο παγκόσμιων πολέμων του προηγούμενου αιώνα. Υπήρξε μια άνευ προηγουμένου διακοπή της οικονομικής δραστηριότητας σε παγκόσμιο επίπεδο. Οι περισσότεροι οργανισμοί στο πλαίσιο της προσπάθειας να διατηρήσουν την επιχειρησιακή ικανότητα τους πήραν σημαντικά μέτρα. Μεγάλος αριθμός από τα συγκεκριμένα μέτρα είχαν άμεση σχέση με τα συστήματα περιμετρικής προστασίας των οργανισμών. Πιο συγκεκριμένα, ορισμένες από τις ενέργειες που μπορούν να γίνουν είναι οι ακόλουθες:

• Ένα βασικό μέτρο προφύλαξης είναι η αποφυγή του συγχρωτισμού. Σε αυτήν την περίπτωση λοιπόν ίσως θα πρέπει να ενεργοποιηθεί σε 24ωρη βάση η ύπαρξη φύλακα σε όλες τις πύλες (όταν στην εγκατάσταση υπάρχουν περισσότερες από μία πύλες και δεν λειτουργούν όλες σε 24ώρη βάση). Οπότε μπορεί να οργανωθεί η είσοδος και έξοδος των διάφορων τμημάτων ενός οργανισμού από διαφορετικές πύλες ώστε ακριβώς να αποφεύγεται ο συγχρωτισμός.
• H θερμομέτρηση είναι μια άλλη βασική εργασία που οφείλουν να πραγματοποιούν οι φύλακες. Σύμφωνα και με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ θα πρέπει να θερμομετρούνται όλοι οι εισερχόμενοι σε μια εγκατάσταση και στην περίπτωση που διαπιστώνεται υπέρβαση της τιμής των 37,4οC σε επαναλαμβανόμενες μετρήσεις θα πρέπει να μην επιτρέπεται η είσοδος στο συγκεκριμένο άτομο.
• Επίσης οι φύλακες, ειδικά για όσους δεν ανήκουν στο προσωπικό του οργανισμού, θα πρέπει να έχουν στη διάθεση τους ένα συγκεκριμένο ερωτηματολόγιο το οποίο να περιέχει βασικές ερωτήσεις (σύμφωνα πάντα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ) και τις οποίες πρέπει να απαντά ο επισκέπτης (είτε αυτός ανήκει σε κάποιο εξωτερικό συνεργείο είτε είναι επισκέπτης κάποιου εργαζόμενου). Στην περίπτωση των σταθερών εξωτερικών συνεργείων και προκειμένου να διευκολυνθεί η εργασία των φυλάκων αυτά τα ερωτηματολόγια θα πρέπει να έχουν ήδη αποσταλθεί από το Τμήμα Ασφάλειας & Υγείας του οργανισμού στους συγκεκριμένους συνεργάτες.

Εκτός όμως από τους οργανισμούς που προσπαθούν εν μέσω πανδημίας να διατηρήσουν με κάθε τρόπο την επιχειρησιακή τους συνέχεια και το συνολικό σύστημα περιμετρικής προστασίας που διαθέτουν παίζει σημαντικό ρόλο όπως ήδη είδαμε, υπάρχει και η άλλη κατηγορία επιχειρήσεων. Είναι οι επιχειρήσεις των οποίων η δραστηριότητα είχε πληγεί από την πανδημία κα βρίσκονταν σε καθεστώς lockdown. Εκεί και πάλι όμως παίζει σημαντικό ρόλο το σύστημα περιμετρικής προστασίας. Καθότι όταν μια εγκατάσταση είναι εντελώς κλειστή για μεγάλο χρονικό διάστημα τότε και πάλι χρήζει προστασίας. Εδώ λοιπόν θα πρέπει να γίνει μια επαναξιολόγηση των μέτρων που χρειάζονται.
Πιθανώς για θέμα κόστους να επιθυμείται η διακοπή των φυλάξεων. Όμως σε κάθε περίπτωση, ειδικά τις νυχτερινές ώρες είναι σημαντική η ύπαρξη ενός φύλακα. Οπότε θα πρέπει να αξιολογηθεί το ρίσκο σε σχέση με το κόστος παροχής της υπηρεσίας. Παράλληλα, θα πρέπει να αξιολογηθούν και τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας. Θα πρέπει να ενισχυθεί το σύστημα επιτήρησης και να τοποθετηθούν κάμερες σε τυφλά σημεία. Καθότι αναφερόμαστε πλέον σε μια κλειστή εγκατάσταση είναι πολύ σημαντικό να διαπιστωθεί και η επάρκεια των αποθηκευτικών μέσων και σε περίπτωση που διαπιστωθεί ότι υπάρχει θέμα να αυξηθεί ο όγκος των δεδομένων που αποθηκεύονται ή να ρυθμιστεί κατάλληλα η διάρκεια αποθήκευσης των δεδομένων (να αυξηθεί το χρονικό διάστημα το οποίο διατηρούνται αποθηκευμένα τα καταγεγραμμένα βίντεο).

Σε μια κλειστή εγκατάσταση επίσης πολύ σημαντικό ρόλο θα παίξει και η τοποθέτηση ενός συστήματος συναγερμού το οποίο θα μπορεί να ελέγχει τόσο τη περίμετρο αλλά παράλληλα να ελέγχει την κατάσταση των ανοιγμάτων των κτιρίων (πόρτες και παράθυρα) καθώς και το εσωτερικό τους. Με αυτό τον τρόπο θα υπάρχει η δυνατότητα άμεσης ενημέρωσης του υπεύθυνου του χώρου σε ενδεχόμενη απόπειρα παραβίασης. Η συνδυασμένη χρήση του συστήματος επιτήρησης (ειδικότερα όταν αυτό υποστηρίζει και τη τεχνολογία video analytics) με το συναγερμό διασφαλίζει ακόμα περισσότερο την εγκατάσταση και ελαχιστοποιεί την πιθανότητα εμφάνισης λανθασμένων συναγερμών.

Συμπερασματικά

Χωρίς αμφιβολία, ο σχεδιασμός και η σωστή λειτουργία ενός ολοκληρωμένου συστήματος περιμετρικής προστασία είναι ένα σημαντικό στοιχείο που διασφαλίζει την εύρυθμη λειτουργία ενός οργανισμού τόσο σε περιόδους κανονικότητας όσο και σε περιόδους έκτακτων κρίσεων. Θα πρέπει λοιπόν την ευθύνη σχεδιασμού και λειτουργίας να την έχουν στελέχη κατάλληλα εκπαιδευμένα τα οποία να μπορούν να χρησιμοποιούν όλες τις διαθέσιμες τεχνολογικές λύσεις. Τέλος αυτό που θα πρέπει πάντα να έχουμε υπόψη είναι ότι συνεχώς χρειάζεται επικαιροποίηση του ανάλογα με την επέκταση του οργανισμού αλλά και τις αλλαγές στο εξωτερικό περιβάλλον. Μόνο τότε θα είναι αποτελεσματικό και θα συμβάλλει στην απρόσκοπτη λειτουργία του οργανισμού.