Ωρομέτρηση προσωπικού – Ψηφιακή κάρτα εργασίας & Ευσεβείς πόθοι

Γράφει η Ακριβή Κουβελιώτη

Executive Manager Assistant

Orbit Systems – www.orbitsystems.gr

Εργασιακός νόμος & Ψηφιακή κάρτα εργασίας

Πρώτη φάση εφαρμογής

Σύμφωνα με τον νέο εργασιακό νόμο 4808/21 ο οποίος όρισε νομοθετικά τη θέσπιση της Ψηφιακής Κάρτας Εργασίας και με την έναρξη της πρώτης φάσης εφαρμογής από 1/7/2022, συγκεκριμένες επιχειρήσεις τράπεζες, supermarket άνω των 250 εργαζομένων) έχουν την υποχρέωση να κοινοποιούν στο Π.Σ. ΕΡΓΑΝΗ, καθημερινά και άμεσα, σε πραγματικό χρόνο, τα στοιχεία του πραγματικού χρόνου εργασίας (γεγονότα έναρξης και λήξης της εργασίας) για κάθε εργαζόμενο που εργάζεται με φυσική παρουσία την εκάστοτε ημέρα στον χώρο της επιχείρησης.

Δεύτερη φάση εφαρμογής

Από 1-1-2023 και στην δεύτερη φάση εφαρμογής της Ψηφιακής κάρτας εργασίας, θα ακολουθήσουν σταδιακά και οι υπόλοιπες επιχειρήσεις μικρότερου μεγέθους με πρώτες τις εταιρείες security, τις ασφαλιστικές εταιρείες τον τουρισμό, την εστίαση και την βιομηχανία,ενώ θα ακολουθήσει το σύνολο των επιχειρήσεων και των εργαζόμενων στη χώρα, χωρίς καμία εξαίρεση.

Τι προβλέπει ο νόμος;

Σύμφωνα με το άρθρο 74 του 4808/21, παρ. 1 : “Οι επιχειρήσεις – εργοδότες υποχρεούνται να διαθέτουν και να λειτουργούν ηλεκτρονικό σύστημα μέτρησης του χρόνου εργασίας των εργαζομένων τους, άμεσα συνδεδεμένο και διαλειτουργικό, σε πραγματικό χρόνο με το Π.Σ ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ”.

Στην παρ. 2 του ίδιου άρθρου αναφέρει τον τρόπο μέτρησης του χρόνου εργασίας με την χρήση ψηφιακής κάρτας εργασίας.

Ο χρόνος εργασίας δεν περιλαμβάνει μόνο την έναρξη και τη λήξη της εργασίας αλλά και το διάλειμμα την υπερεργασία, την υπερωρία και κάθε είδους άδεια, στοιχεία τα οποία θα υποχρεούνται να δηλώνουν οι επιχειρήσεις στο ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ, ώστε να μπορούν να διασταυρωθούν με τις ΑΠΔ (Αναλυτικές Περιοδικές Δηλώσεις) των επιχειρήσεων.

Στη συνέχεια η Επιθεώρηση εργασίας θα μπορεί να αξιοποιήσει τα στοιχεία αυτά, για τον έλεγχο τήρησης του ωραρίου και της νομιμότητας.

Τα πρόστιμα για τους παραβάτες

Εάν κατά τον επιτόπιο έλεγχο σε επιχείρηση, διαπιστωθεί ότι η ψηφιακή κάρτα εργαζόμενου δεν είναι ενεργοποιημένη, επιβάλλεται στον εργοδότη πρόστιμο 10.500 ευρώ, ανά εργαζόμενο που δεν έχει ενεργοποιημένη ψηφιακή κάρτα. Σε περίπτωση που σε τρεις ελέγχους, εντός χρονικού διαστήματος 12 μηνών, διαπιστωθεί η παράβαση της παρούσας επιβάλλεται προσωρινή διακοπή λειτουργίας της επιχείρησης για χρονικό διάστημα 15 ημερών.

Τι αλλαγές φιλοδοξεί να επιφέρει η ψηφιακή κάρτα στις επιχειρήσεις;

Για όλες τις επιχειρήσεις -ανεξαρτήτως μεγέθους- η ψηφιακή κάρτα εργασίας φιλοδοξεί να μας οδηγήσει σε μια νέα ψηφιακή εποχή όπου οι σχέσεις εργοδότη-εργαζόμενου θα διέπονται από διαφάνεια, σεβασμό του ωραρίου εργασίας και διασφάλιση όρων δίκαιου ανταγωνισμού για τις επιχειρήσεις.

Τι προσφέρει  το υπουργείο εργασίας;

Το υπουργείο δίνει τη δυνατότητα σε εργαζόμενους και επιχειρήσεις να εισέρχονται στο Πληροφοριακό Σύστημα ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ μέσω των δωρεάν εφαρμογών που διαθέτει (Ergani CardScanner. -για τον εργοδότη- και myErgani mobile app -για τον εργαζόμενο-).

Εργαζόμενοι: Μέσω της εφαρμογής myErgani mobile app αλλά και της ιστοσελίδας του ΕΡΓΑΝΗ οι εργαζόμενοι θα μπορούν να βλέπουν τον προγραμματισμό του χρόνου εργασίας τους ανά ημέρα σε μορφή ημερολογίου, ενώ θα έχουν άμεση εικόνα του χρόνου προσέλευσης/αποχώρησης από την εργασία τους. Παράλληλα, θα ενημερώνονται για τις αλλαγές που γίνονται στο ΕΡΓΑΝΗ και τον αφορούν σχετικά με (υπερεργασία, υπερωρίες, άδειες κ.α).

Επιχειρήσεις: Μέσω της εφαρμογής Ergani CardScanner αλλά και της διαδικτυακής πύλης του Π.Σ ΕΡΓΑΝΗ (eservices.yeka.gr) οι επιχειρήσεις μπορούν -εφόσον διαθέτουν σύστημα ωρομέτρησης- να το διασυνδέσουν με τον μηχανισμό της ψηφιακής κάρτας εργασίας στο ΕΡΓΑΝΗ ώστε να λαμβάνουν άμεσα τα αποτελέσματα. Αν δεν διαθέτουν σύστημα ωρομέτρησης, με τη χρήση της εφαρμογής Ergani CardScanner θα έχουν πρόσβαση στα δεδομένα των εργαζομένων (έναρξη/λήξη εργασίας, υπερωρίες κ.α), χωρίς ωστόσο να μπορούν να εξάγουν αυτόματα κάποια αποτελέσματα ωρομέτρησης για τη μισθοδοσία.

Η πικρή αλήθεια !

Οι δωρεάν εφαρμογές του υπουργείου έχουν πληροφοριακό χαρακτήρα όχι μόνο για τον εργαζόμενο αλλά κυρίως για τον εργοδότη.

Δεν είναι δηλαδή ένα σύστημα από όπου μια επιχείρηση θα μπορεί να εξάγει αποτελέσματα ωρομέτρησης ή μισθοδοσίας. Για τον σκοπό αυτό θα πρέπει να εγκαθίστανται συστήματα ωρομέτρησης που σε πραγματικό χρόνο θα συνδέονται με το ΕΡΓΑΝΗ ΙΙ του υπουργείου εργασίας.

Από την εμπειρία μας στην αγορά ωρομέτρησης εκτιμούμε ότι θα υπάρξουν κατηγοριοποιήσεις στην αγορά με κυριότερες τις εξής:

 Επιχειρήσεις από 1-5 εργαζόμενους : Το δωρεάν λογισμικό του υπουργείου εργασίας, μπορεί να εφαρμοστεί μόνο σε πολύ μικρές επιχειρήσεις όπου ο έλεγχος τόσο από τον εργοδότη όσο και τον εργαζόμενο θα είναι σχετικά εύκολα εφικτός.

Να σημειώσουμε ότι η εφαρμογή του υπουργείου κατεβαίνει μόνο σε φορητές συσκευές smartphone ή tablet και απαιτείται απρόσκοπτη σύνδεση στο διαδίκτυο μέσω WiFi ή και 4G δικτύου κινητής τηλεφωνίας. Το υπουργείο προτείνει τη χρήση και των δυο μέσων για να αποφύγει την μη εμπρόθεσμη υποβολή των στοιχείων των εργαζομένων, αλλά σε πόσες επιχειρήσεις είναι αυτό εφικτό.

Και ναι μεν το υπουργείο δίνει τη δυνατότητα να ολοκληρώσει η επιχείρηση την διαδικασία ταυτοποίησης με τους κωδικούς ΟΠΣ ΙΚΑ/ΕΦΚΑ αλλά αυτό και χρονοβόρο θα είναι και καθόλου ελεγχόμενο.

Τελικά μήπως η μη εμπρόθεσμη υποβολή των στοιχείων των εργαζομένων θα αποτελέσει τον κανόνα ή στην καλύτερη των περιπτώσεων θα περιπλέξει περισσότερο τα πράγματα.

Επιχειρήσεις με περισσότερους από 5 εργαζόμενους :  Σε επιχειρήσεις με περισσότερους εργαζόμενους η καταγραφή παρουσίας μέσω του λογισμικού του υπουργείου για εξαγωγή αποτελεσμάτων είναι ανέφικτη. Φανταστείτε πόσο δυσανάλογα δυσχεραίνεται τόσο το έργο του ελέγχου από την επιχείρηση όσο και των αποτελεσμάτων που πρέπει να εξαχθούν για τη μισθοδοσία.

Επιχειρήσεις που διαθέτουν ήδη ωρομέτρηση: Οι επιχειρήσεις που διαθέτουν ήδη λογισμικό ωρομέτρησης θα πρέπει να αναβαθμίσουν το λογισμικό και τις συσκευές ταυτοποίησης ώστε να μπορούν να συνδεθούν με το ΕΡΓΑΝΗ του υπουργείου εργασίας. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να επικοινωνήσουν με τους προμηθευτές τους και εφόσον αυτοί έχουν συνδέσει το λογισμικό τους με το ΕΡΓΑΝΗ, να προχωρήσουν σε αναβάθμιση ή αλλαγή . Ωστόσο, μεγάλος αριθμός επιχειρήσεων που έχουν ήδη ωρομέτρηση, διαθέτουν είτε τερματικά με αγγλικό λογισμικό το οποίο δεν μπορεί ασφαλώς να συνδεθεί με το ΕΡΓΑΝΗ είτε το λογισμικό τους δεν έχει αναβαθμιστεί κατάλληλα από τους κατασκευαστές.

Στρεβλώσεις από την πρώτη φάση εφαρμογής του μέτρου

Από 1^ης Ιουλίου και παρά την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας σε συγκεκριμένους κλάδους (τράπεζες, supermarket) έχουν αρχίσει οι στρεβλώσεις με κυριότερες τις καταγγελίες εργαζομένων που δηλώνουν τη συνέχιση του ωραρίου τους και μετά τη λήξη της βάρδιας και μετά το χτύπημα της κάρτας ή εργαζόμενοι να δουλεύουν σε ρεπό αλλά να μην χτυπάνε κάρτα κ.λ.π.

 «Επιθυμία μεν ελάχιστα κατορθούνται, προνοία δε πλείστα» (Θουκυδίδης)

Επειδή τα δείγματα της πρώτης φάσης εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας δεν είναι ενθαρρυντικά αλλά και οι επιχειρήσεις θα επωμιστούν απρόθυμα το κόστος του ψηφιακού τους μετασχηματισμού και την αλλαγή της εργασιακής τους κουλτούρας, εκτιμούμε ότι το μέτρο σαφώς δεν θα αποσυρθεί αλλά θα χρειαστεί περισσότερος χρόνος, επιπλέον μέτρα ενίσχυσης των επιχειρήσεων και πρόνοια ώστε η μετάβαση σε έναν τέτοιο καταλυτικό μετασχηματισμό να μην έχει πολλά θύματα και να φέρει τα αποτελέσματα διαφάνειας και συνέπειας στους εργασιακούς χώρους που θα έθεταν τα θεμέλια για μια δικαιότερη κοινωνία για εργαζόμενους αλλά και εργοδότες.