ONVIF – Νέα δεδομένα για το πρότυπο των δικτυακών συστημάτων

Το 2008 δημιουργήθηκε από την σύμπραξη των εταιρειών Axis, Sony και Bosch ένα πρότυπο για την δημιουργία ενός κοινού περιβάλλοντος διασύνδεσης για τα τότε πρωτοεμφανιζόμενα IP συστήματα ασφαλείας

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Από τη δημιουργία του προτύπου ONVIF έχουν λοιπόν περάσει πάνω από πέντε χρόνια. Διάστημα σημαντικό για έναν χώρο όπως τα ψηφιακά συστήματα ασφάλειας, όπου οι εξελίξεις προκύπτουν με πολύ γρήγορο ρυθμό ακόμα και μεταξύ μηνών. Από το "μακρινό" λοιπόν 2008 έχουμε νέα δεδομένα καθώς φαίνεται ότι πλέον υπάρχει μια ωρίμανση τόσο του προτύπου ONVIF όσο και των απαιτήσεων που οδήγησαν στην ανάπτυξη του.

Η αρχή
Ας κάνουμε όμως ένα νοητό άλμα στο παρελθόν για να εξετάσουμε συνοπτικά την ιστορία του ONVIF. Ο οργανισμός αναπτύχθηκε αρχικά για να δημιουργήσει ένα πρότυπο με σκοπό να δώσει στους εγκαταστάτες αλλά και στους τελικούς χρήστες μεγαλύτερη ευελιξία σε ότι αφορά την επιλογή των συσκευών που θα λειτουργήσουν στο ψηφιακό περιβάλλον των IP δικτύων. Διότι μέχρι την εμφάνιση της ψηφιακής τεχνολογίας όλα ήταν απλούστερα σε αυτό το θέμα. Στον αναλογικό κόσμο ο χρήστης μπορούσε να πετύχει ένα επίπεδο συμβατότητας μεταξύ διαφορετικών προμηθευτών- αν το προσπαθούσε- ή τουλάχιστον ήξερε από την αρχή ότι εκλείπει εντελώς αυτή η δυνατότητα. Με την έλευση των IP συστημάτων όμως αυτό άλλαξε. Μπορεί ένα από τα αρχικά θεωρούμενα πλεονεκτήματα των IP συστημάτων να ήταν η θεωρούμενη πλήρης συμβατότητα μεταξύ των διάφορων συσκευών. Αλλά όπως αποδείχτηκε στην πράξη, η υλοποίηση αυτού του χαρακτηριστικού ήταν πολύ δυσκολότερη από ότι αναμενόταν. Ο κάθε κατασκευαστής δικτυακών προϊόντων ανέπτυσσε δικό του κώδικα επικοινωνίας και διαφορετικά πρωτόκολλα διασυνδεσιμότητας, οπότε η συνεργασία μεταξύ συσκευών προερχόμενων από διαφορετικούς κατασκευαστές τις περισσότερες φορές δεν ήταν εφικτή.

Οπότε, ήταν αναγκαία η εμφάνιση ενός κοινού προτύπου επικοινωνίας ώστε ακριβώς μέσω αυτού να γίνεται δυνατή η συνεργασία δικτυακών συσκευών προερχόμενων από διαφορετικούς κατασκευαστές. Η χρήση ενός ενιαίου προτύπου επικοινωνίας, θα βοηθούσε ώστε οι χρήστες να μην εγκλωβίζονται στην προμήθεια συσκευών από τον ίδιο κατασκευαστή μέχρι να αποφασίσουν να αντικαταστήσουν εξ ολοκλήρου το σύστημα τους. Μια πρακτική που είναι πολύ κοινή σήμερα και δυσχεραίνει τόσο τα τεχνικά τμήματα αλλά και τα τμήματα των προμηθειών των τελικών χρηστών στην προσπάθεια τους να πετύχουν μείωση κόστους προμήθειας συσκευών χωρίς όμως να γίνονται εκπτώσεις στις προδιαγραφές σωστής λειτουργίας ενός συστήματος.

Η εμφάνιση του ONVIF
Αυτή η ανάγκη οδήγησε στη σύμπραξη γνωστών κορυφαίων εταιρειών του χώρου με σκοπό τη δημιουργία του ONVIF. Όμως, η χρήση του ενιαίου προτύπου επικοινωνίας δεν θα βοηθούσε μόνο τους τελικούς χρήστες αλλά και τις ίδιες εταιρείες. Καθώς η χρήση ενός ήδη υφιστάμενου προτύπου επικοινωνίας θα απάλλασσε τις εταιρείες και κυρίως τα τμήματα τους R&D, από σημαντικό χρόνο για την προσπάθεια ανάπτυξης καινούριων τρόπων διασύνδεσης και επικοινωνίας αφού θα μπορούν να βασίζονταν στην υφιστάμενη τεχνογνωσία του προτύπου ONVIF.

Όλοι λοιπόν οι εμπλεκόμενοι (εταιρείες, τεχνικοί, μελετητές, σύμβουλοι αλλά και τελικοί χρήστες) αντιλαμβανόντουσαν την ανάγκη εμφάνισης ενός κοινού προτύπου επικοινωνίας μεταξύ των δικτυακών συσκευών που χρησιμοποιούνται στα συστήματα ασφάλειας. Την ανάγκη ήρθε να καλύψει με επιτυχία από φαίνεται το πρότυπο ONVIF. Από το 2008 που έγινε η πρώτη ανακοίνωση για την ανάπτυξη του OMVIF μέχρι σήμερα έχει περάσει πολύ καιρός για ένα χώρο όπως εκείνον της ψηφιακής τεχνολογίας όπου οι εξελίξεις τρέχουν με ραγδαίους ρυθμούς. Μέσα λοιπόν στην πάροδο αυτών των ετών ο ομώνυμος οργανισμός που είναι υπεύθυνος για την ανάπτυξη του ONVIF αποφάσισε την ανάπτυξη διαφορετικών profile ώστε κάθε profile να αντιστοιχεί σε μια συγκεκριμένη κατηγορία συσκευών.

Τα "profiles"
Πάνω σε αυτό το σκεπτικό λοιπόν το 2011 παρουσιάστηκε από τον οργανισμό το πρώτο profile. Με την ονομασία Profile S καλύπτει τον τρόπο επικοινωνίας μεταξύ των προϊόντων IP video. Ουσιαστικά, εκείνη την εποχή οι τότε πρωτοεμφανιζόμενες συσκευές IP video αποτελούσαν και το κυριότερο αντικείμενο ενασχόλησης του μεγαλύτερου αριθμού των μελών του ONVFIF.

To 2013 παρουσιάστηκε το δεύτερο profile. Αυτή τη φορά οι συσκευές που κάλυπτε το Profile C όπως και ονομάστηκε ανήκαν στον χώρο των δικτυακών συστημάτων access control. Τα συστήματα φυσικού ελέγχου πρόσβασης γνωστά και ως PACs (Physical Access Control), είχαν πραγματοποιήσει και αυτά τη διείσδυση τους στον χώρο της IP τεχνολογίας. Οπότε, ήταν λογικό να εμφανιστεί και εδώ η ανάγκη για την ύπαρξη συμβατότητας μεταξύ συσκευών προερχόμενων από διαφορετικούς κατασκευαστές, αλλά και για τη δυνατότητα συνεργασίας μεταξύ των δικτυακών συστημάτων βίντεο και access control. Η περίφημη ενοποίηση όλων των συστημάτων ασφαλείας γίνεται όλο και πιο πολύ εφικτή. Το πρότυπο ONVIF με την εμφάνιση και του Profile C συμβάλλει προς αυτήν την κατεύθυνση.

Το 2014 γίνεται άλλο ένα βήμα με την εμφάνιση του Profile G το οποίο στοχεύει προς τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των δικτυακών συστημάτων επιτήρησης και των συστημάτων αποθήκευσης (video storage). Το Profile G προδιαγράφει τον τρόπο με τον οποίο θα γίνεται η επικοινωνία μεταξύ των δικτυακών καμερών, των κωδικοποιητών(encoders) και των δικτυακών καταγραφικών συσκευών (network video recorders) αλλά και των συστημάτων διαχείρισης όπως οι εφαρμογές VMS (video management software), BMS (building management systems) και φυσικά τα πιο ολοκληρωμένα και τελειοποιημένα PSIM (physical security information management).

Είχαμε λοιπόν μέχρι το 2105, την εμφάνιση τριών διαφορετικών profile που καλύπτουν ουσιαστικά τρεις διαφορετικές κατηγορίες εφαρμογών (τα CCTV, τα συστήματα access control και τα συστήματα αποθήκευσης). Πολύ πρόσφατα όμως και συγκεκριμένα λίγους μήνες πριν, τον Ιανουάριο του 2015, παρουσιάστηκε σε αρχικό στάδιο και το Profile Q. Εδώ διαφοροποιείται ο σκοπός του συγκεκριμένου profile καθώς δεν καλύπτει μια συγκεκριμένη κατηγορία εφαρμογών αλλά προδιαγράφει τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να βελτιωθεί και ουσιαστικά να αυτοματοποιηθεί η διαδικασία επικοινωνίας μεταξύ δύο διαφορετικών συσκευών ακόμα και αν αυτές ανήκουν σε ξεχωριστές κατηγορίες. Η ιδιότητα αυτή γνωστή και ως out of the box functionality ουσιαστικά θα δώσει την δυνατότητα στους κατασκευαστές να προσφέρουν στους εγκαταστάτες και χρήστες το τόσο πολυαναμενόμεο από όλους plug and play. Οπότε αυτήν την στιγμή το ONVIF χωρίζεται στα ακόλουθα profiles

• Profile S για δικτυακά συστήματα Video και μετάδοση ήχου. Χρησιμοποιείται για να προδιαγραφούν τα ακόλουθα:
  • Μετάδοση ήχου και βίντεο
  • Έλεγχος pan-tilt και zoom καθώς και έλεγχος μέσω εξόδου ρελέ
  • Παραμετροποίηση βίντεο 

• Profile C για εφαρμογές access control. Χρησιμοποιείται για να προδιαγραφούν τα ακόλουθα:
  • Διαχείριση συμβάντων και συναγερμών
  • Έλεγχος θυρών
  • Πληροφορίες και ρύθμιση μιας εγκατάστασης access control

• Profile G για συστήματα αποθήκευσης. Χρησιμοποιείται για να προδιαγραφούν τα ακόλουθα:
  • Ρύθμιση καθώς και έλεγχος της αποθήκευσης και καταγραφής βίντεο από συμβατές συσκευές
  • Λήψη σημάτων ήχου και δεδομένων metadata

• Profile Q για εύκολη και γρήγορη εγκατάσταση αλλά και για αυξημένο βαθμό ασφάλειας. Χρησιμοποιείται για να προδιαγραφούν τα ακόλουθα:
  • ¶μεση εγκατάσταση (out of box functionality)
  • Εύκολη και ασφαλής παραμετροποίηση των συσκευών
  • Ασφαλής επικοινωνία client και συσκευής με την χρήση της τεχνολογίας κρυπτογράφησης TLS

Πότε μια συσκευή είναι ONVIF ;
Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα είναι απλή. Μια συσκευή χαρακτηρίζεται ως συμβατή ONVIF όταν μπορεί να συνεργάζεται απρόσκοπτα με άλλες συσκευές που είναι εξίσου συμβατές με το πρότυπο ONVIF. Παραδείγματος χάρη, μια συσκευή (δικτυακό καταγραφικό) που είναι συμβατή με το Profile G μπορεί να συνεργαστεί με ένα client (λογισμικό διαχείρισης video) που είναι και αυτό συμβατό με το Profile G. Οι κατασκευαστές των οποίων τα προϊόντα αναγράφονται στο website του οργανισμού ONVIF έχουν ολοκληρώσει όλες τις απαραίτητες διαδικασίες και ελέγχους που αποδεικνύουν τη συμβατότητα αυτών των προϊόντων τους. Οπότε και ο ασφαλέστερος τρόπος για έναν ενδιαφερόμενο που θέλει να διαπιστώσει την συμβατότητα ενός προϊόντος ONVIF είναι να επισκεφτεί την σελίδα του οργανισμού.

To μέλλον
Ο οργανισμός ONVIF θέλει να διασφαλίσει ότι όλοι οι εμπλεκόμενοι (μελετητές, εγκαταστάτες και τελικοί χρήστες) θα είναι σε θέση να αντιληφθούν τα πλεονεκτήματα του προτύπου αλλά και την ευελιξία που θα τους προσφέρει σε ότι αφορά την επιλογή συσκευών και συστημάτων σε σχέση με τα υφιστάμενα πρότυπα επικοινωνίας.

Αυτή ακριβώς η ελευθερία στην επιλογή θα δώσει την δυνατότητα να επιλέξει κάποιος ένα προϊόν είτε αυτό είναι κάμερα, NVR, ελεγκτής θύρας ή κάποια άλλη συσκευή το οποίο να καλύπτει καλύτερα από κάθε άλλο τις απαιτήσεις του για μια συγκεκριμένη εφαρμογή.

Το πρότυπο λοιπόν έχει μεγαλώσει και από το αρχικά στάδια των πειραματισμών έχει περάσει στο επόμενο στάδιο της εμπορικής καθιέρωσης. Σε αυτήν την φάση σημαντική θα είναι και η συνεισφορά των εταιρειών που αποτελούν τον οργανισμό καθώς θα πρέπει να είναι σε θέση να λάβουν υπόψη τα μηνύματα της αγοράς και να τα ενσωματώσουν στα επόμενα στάδια ανάπτυξης του προτύπου

Στην αρχή λοιπόν το ONVIF είχε ως αντικείμενο μόνο τα συστήματα επιτήρησης. Στην συνέχεια οι υπεύθυνοι ανάπτυξης του προτύπου αντιλήφθησαν την ανάγκη επέκτασης του προτύπου και σε άλλους τομείς με χαρακτηριστικότερο εκείνο των συστημάτων access control. Για το λόγο αυτό εμφανίστηκαν και τα νέα profiles. Στο μέλλον λοιπόν ίσως να δούμε την επέκταση του προτύπου και σε άλλος χώρους με επικρατέστερο εκείνον των δικτυακών συναγερμών. Οι εξελίξεις λοιπόν αναμένονται με μεγάλο ενδιαφέρον καθώς όπως έχει δείξει το πρόσφατο παρελθόν ο οργανισμός κινείται με γρήγορα και αποφασιστικά βήματα στην επέκταση του προτύπου.