ΝVR εν κινήσει! … το “μαύρο κουτί” των οχημάτων!

Μια ιδιαίτερα ανερχόμενη κατηγορία συστημάτων ασφάλειας, είναι αυτή που περιλαμβάνει λύσεις για εφαρμογές βίντεο-επιτήρησης σε οχήματα. Σε αυτό το άρθρο θα ασχοληθούμε ειδικότερα με τα NVR που σχεδιάζονται για να καλύψουν αυτές τις απαιτήσεις, αλλά και κάτι παραπάνω. Θα λέγαμε λοιπόν ότι μπορούν να αποτελέσουν το “μαύρο κουτί” κάθε οχήματος.

του Νέστορα Πεχλιβανίδη

Ένα δικτυακό σύστημα, καταγραφής video (NVR-Network Video Recorder) που είναι σχεδιασμένο για ενσωμάτωση και χρήση σε οχήματα, μπορεί να καλύψει μια πληθώρα εφαρμογών επιτήρησης σε λεωφορεία, φορτηγά, απορριμματοφόρα αλλά και τρένα καθώς και πολλά αλλά μικρά ή μεγάλα επαγγελματικά και όχι μόνο οχήματα σε κίνηση. Δεδομένου ότι αυτές οι μονάδες του συστήματος καταγραφής βίντεο-επιτήρησης εκτίθενται σε εξωτερικό περιβάλλον και παράλληλα λειτουργούν εν-κινήσει , θα πρέπει να είναι σχεδιασμένες με τον κατάλληλο βαθμό προστασίας ώστε να παραμένουν λειτουργικές και σταθερά αποδοτικές και αποτελεσματικές σε κάθε συνθήκη. Στις παραγράφους που ακολουθούν, θα ασχοληθούμε με κάποια βασικά ζητήματα των φορητών NVRs για οχήματα, που θα πρέπει να γνωρίζουν οι τεχνικοί εγκατάστασης συστημάτων, αλλά και οι τελικοί χρήστες και διαχειριστές μιας τέτοιας λύσης.

Τι ορίζεται ως NVR οχήματος

Όπως άλλωστε υποδηλώνει και το όνομα μιας τέτοιας συσκευής, πρόκειται για δικτυακή συσκευή καταγραφής, διαχείρισης, επεξεργασίας και αποθήκευσης βίντεο, που συλλέγουν ι IP κάμερες βρισκόμενες εντός, αλλά και εξωτερικά ενός οχήματος. Οι λειτουργίες όμως ενός τέτοιου NVR δεν περιορίζονται στα παραπάνω, αφού επιπλέον μπορεί να λαμβάνει διάφορα δεδομένα που σχετίζονται με το όχημα. Συγκεκριμένα, καταγράφει την θέση του οχήματος αλλά και την συνολική του κατάσταση, δεδομένα που ενσωματώνονται στο βίντεο έτσι ώστε σε περίπτωση κάποιου συμβάντος να υπάρχει λεπτομερές αρχείο για το περιστατικό. Επίσης, υπάρχει δυνατότητα επικοινωνίας με κάποιο κέντρο διαχείρισης, όπου κάποιος χειριστής είναι σε θέση να επιβλέπει συνεχώς το όχημα και δύναται να ανακτήσει βίντεο από το NVR όταν αυτό είναι απαραίτητο. Εκτός από την καταγραφή, τα NVR οχημάτων μπορούν να παρέχουν λειτουργίες, όπως η ενεργοποίηση συναγερμών και η αποστολή ειδοποιήσεων σε συσκευές απομακρυσμένης παρακολούθησης, ώστε να ενημερωθούν οι εκάστοτε αρμόδιοι σε ενδεχόμενο  έκτακτης ανάγκης. Μιλάμε λοιπόν για μια συσκευή που δανειζόμενοι τον όρο από την αεροπλοΐα, μπορούμε να την αποκαλέσουμε ως “μαύρο κουτί” του οχήματος.
Τα φορητά NVR οχημάτων έχουν σχεδιαστεί για χρήση σε απαιτητικά και δύσκολα περιβάλλοντα προκειμένου να διατηρούν τη σταθερότητα λειτουργίας τους σε όλες τις συνθήκες μετακίνησης. Είναι ακόμα, ειδικά διαμορφωμένα για εγκατάσταση σε διαφορετικούς τύπους οχημάτων, όπως αστικά λεωφορεία, πούλμαν μεγάλων αποστάσεων, ταξί, οχήματα εφοδιασμού, θωρακισμένα αυτοκίνητα, ιδιωτικά οχήματα και οχήματα που καλύπτουν γενικά δημόσιες συγκοινωνίες αλλά και αυτά που χρησιμοποιούν οι αρχές επιβολής του νόμου, η πυροσβεστική, τα νοσοκομεία κ.α.

Πώς λειτουργεί ένα NVR σε όχημα ;

Αρχικά, να αναφέρουμε το προφανές, πως δηλαδή ένα NVR που είναι εγκατεστημένο σε ένα όχημα, καταγράφει συνεχώς βίντεο από τις IP κάμερες που βρίσκονται εντός ή επί αυτού. Φυσικά λόγω των περιορισμών του ασύρματου δικτύου -ακόμα και στο 4G δίκτυο- κάτι που μπορεί να αλλάξει με την έλευση του 5G, αλλά και του κόστους που συνεπάγεται η χρήση μεγαλύτερου εύρους ζώνης, στον κεντρικό σταθμό δεν μεταδίδονται ολόκληρα τα δεδομένα της διαρκούς καταγραφής. Τουναντίον, αποστέλλονται  μικρά πακέτα δεδομένων που αφορούν τη θέση του οχήματος και τη γενική κατάσταση του ίδιου του συστήματος (αν καταγράφει; μήπως υπάρχει κάποια IP κάμερα εκτός σύνδεσης; κλπ).  Σε περίπτωση όμως κάποιου συμβάντος, ο κεντρικός σταθμός μπορεί να ανακτήσει υλικό καταγραφής επιθυμητής διάρκειας μέχρι και τη στιγμή του περιστατικού. Τότε λοιπόν μπορεί να πραγματοποιηθεί η αποστολή δεδομένων.
Καθώς ένα φορητό NVR για οχήματα έχει περιορισμένες δυνατότητες χώρου αποθήκευσης, για μακροπρόθεσμη αποθήκευση, το βίντεο θα αρχειοθετηθεί σε διακομιστή του σταθμού. Συνήθως αυτό γίνεται μέσω Wi-Fi, ωστόσο οι χρήστες πρέπει να έχουν κατά νου πως σε περίπτωση που υπάρχουν αρκετά δεδομένα προς αρχειοθέτηση, το NVR θα καταναλώσει αρκετή ισχύ από την μπαταρία του οχήματος και ως εκ τούτου συχνά αρχειοθετούνται μόνο τα σημαντικά δεδομένα, κάτι που μπορεί να καθοριστεί από τον χρήστη.

Τι χαρακτηριστικά πρέπει να έχει ένα NVR οχήματος;

Σε αντίθεση με τα κλασσικά συστήματα NVR που κυκλοφορούν στην αγορά, το αντίστοιχο, σε ένα κινούμενο όχημα θα πρέπει να είναι ειδικά κατασκευασμένο ώστε να ανταπεξέρχεται στις εκάστοτε απαιτητικές συνθήκες ενός σκληρού περιβάλλοντος. Σε εξαιρετικά ψυχρά κλίματα για παράδειγμα, ένα φορητό NVR  θα πρέπει να έχει και δυνατότητα προθέρμανσης της ίδιας της συσκευής, προτού αυτή ενεργοποιηθεί πλήρως, ώστε να ελαχιστοποιηθεί η πιθανότητα βλάβης του σκληρού δίσκου. Ενδεχομένως να μην είναι απαραίτητη η ύπαρξη ανεμιστήρα ώστε να μειωθεί η ευπάθεια της συσκευής. Πολύ σημαντικό επίσης είναι το σύστημα καταγραφής σε κίνηση, να είναι ικανό να λειτουργήσει σε ευρύ ένα φάσμα τάσης εισόδου. Ορισμένα οχήματα είναι εφοδιασμένα με μετασχηματιστές AC/DC για παροχή εναλλασσόμενου ρεύματος.  Συνήθως όμως, η τροφοδοσία με ρεύμα των απαιτήσεων ενός οχήματος, γίνεται με μία μπαταρία των 12V DC. Οι ανάγκες, από την άλλη, ενός συστήματος NVR, μπορεί να ποικίλουν, οπότε πρέπει να παρέχεται ένα ευρύτερο φάσμα τάσης εισόδου.  Εντέλει θα ήταν τεχνικά προτιμότερο, μία μπαταρία να παρέχει ηλεκτρική ισχύ στο όχημα, και μία επιπλέον, αυτόνομη να τροφοδοτεί το NVR για την αποφυγή οποιασδήποτε ζημιάς του εξοπλισμού.

Γενικότερα ένα σύστημα NVR για οχήματα πρέπει να έχει τις κάτωθι δυνατότητες:

• Αντικραδασμικό μηχανισμό: Είναι απαραίτητος γιατί όταν το όχημα κινείται και ακόμα χειρότερα αν τρέχει με μεγάλη ταχύτητα, οι δονήσεις που θα προκαλεί πολύ πιθανό να είναι αιτία για βλάβες στον σκληρό δίσκο, κάτι που πέρα από οικονομική ζημιά, θα επιφέρει και απώλεια πολύτιμων δεδομένων.
• Προστασία από ακραίες θερμοκρασίες: Οι θερμοκρασίες εντός των οποίων το σύστημα θα πρέπει να είναι λειτουργικό, να κυμαίνονται μεταξύ -30°C και 60°C.
• Προστασία από νερό και σκόνη: Δεδομένου πως το σύστημα πιθανόν να εκτεθεί και σε εξωτερικό περιβάλλον, αυτό το χαρακτηριστικό φαίνεται σημαντικό, και η αξιολόγηση επιπέδου IP69K είναι μάλλον η ιδανική.
• G–Sensor: Ένας αισθητήρας βαρύτητας θα βοηθούσε τους χειριστές να αντιλαμβάνονται μία σύγκρουση.

Τέλος, πολύ σημαντικό είναι να υπάρχει μια εφεδρεία σε περίπτωσης πλήρους απώλειας ισχύος σε ένα περιστατικό, ζήτημα που συχνά λύνεται με την χρήση ενός υπερπυκνωτή. Άλλωστε τα τελευταία δευτερόλεπτα πριν από ένα ατύχημα είναι ίσως τα σημαντικότερα οπότε πρέπει πάση θυσία να αποθηκευτούν τα δεδομένα της καταγραφής στον σκληρό δίσκο. Συνεπώς ένα καλό κινητό NVR, θα πρέπει να έχει έναν σούπερ πυκνωτή που θα προσφέρει αρκετή τάση για μερικά επιπλέον δευτερόλεπτα ώστε να πραγματοποιηθεί η εγγραφή των δεδομένων στον δίσκο.

Εφαρμογές  NVR οχημάτων

Γενικότερα, μπορούμε να πούμε πως κάθε επιχείρηση ή οργανισμός, ή ένας οποιοσδήποτε τελικός χρήστης που διαχειρίζεται έναν αξιόλογο στόλο οχημάτων θα επωφεληθεί από ένα τέτοιο σύστημα.

• Σχολικά λεωφορεία: Τα σχολικά λεωφορεία συχνά βασίζονται σε κινητά συστήματα παρακολούθησης, συμπεριλαμβανομένων των NVR, προκειμένου να διατηρήσουν την ασφάλεια των μαθητών.
• Φορτηγά: Τέτοιου είδους οχήματα μπορούν κάλλιστα να επωφεληθούν από ένα NVR οχήματος, προσθέτοντας επιπλέον στοιχεία για την κατάσταση και τη θέση του, προς αξιοποίηση από τον χειριστή.
• Απορριμματοφόρα: Οι χειριστές απορριμματοφόρων βασίζονται συχνά στα NVR που βρίσκονται εγκατεστημένα στα οχήματα,  για προστασία και διαχείριση αυτών.
• Περιπολικά: Τα οχήματα της αστυνομίας βασίζονται πλέον σε συστήματα NVR για την καταγραφή πλάνων με σκοπό την επιβολή του νόμου αλλά και την αυτόματη αναγνώριση του αριθμού κυκλοφορίας οχήματος.

Έξυπνα χαρακτηριστικά

Όλο και περισσότερο, τα κινητά συστήματα NVR που προορίζονται για οχήματα, αποκτούν μεγαλύτερη επεξεργαστική ισχύ, η οποία χρησιμοποιείται για την προσφορά επιπλέον στοιχείων ανάλυσης, τα οποία ενδεχομένως να συμβάλλουν στην περαιτέρω ασφάλεια οδηγού κι επιβατών ενώ προσφέρουν  πρόσθετη λειτουργική απόδοση. Τέτοιου είδους data analytics θα μπορούσαν να είναι τα ακόλουθα:

• Καταμέτρηση ατόμων: Ίσως ο χειριστής χρειάζεται να γνωρίζει των αριθμό των επιβατών ενός λεωφορείου, ειδικά σήμερα, που οι κανόνες υγιεινής άλλαξαν άρδην μετά την εμφάνιση του Covid
• Αναγνώριση προσώπου-αντικειμένου: Αυτή η δυνατότητα συμβάλλει στην αναγνώριση προσώπου ή και αντικειμένου τα οποία απαγορεύεται να βρίσκονται εντός του οχήματος, ενώ μία IP κάμερα θα μπορούσε ακόμα να αναγνωρίσει την ύπαρξη ενός αντικειμένου που βρίσκεται μπροστά από το όχημα∙ για παράδειγμα, ένα αυτοκίνητο.
• Αυτόματη αναγνώριση πινακίδας αυτοκινήτου: Αυτή η εφαρμογή είναι ίσως από τα πιο σημαντικά εργαλεία που ένα κινητό NVR προσφέρει στους αξιωματούχους επιβολής του νόμου, ώστε αυτοί να εντοπίζουν ύποπτα ή κλεμμένα οχήματα.
• Πρόβλεψη συμπεριφοράς: Σύμφωνα με κάποιες εκτιμήσεις η κάρτα γραφικών του κινητού NVR μπορεί να ενεργοποιήσει αναλύσεις πρόβλεψης συμπεριφοράς και οι αλγόριθμοι αυτοί, με την σειρά τους θα μπορούσαν να εντοπίσουν σημάδια αφηρημένων ή κουρασμένων οδηγών ώστε να ληφθούν τα κατάλληλα μέτρα.

Επιλογή του κατάλληλου συστήματος NVR

Η επιλογή ενός NVR για οχήματα είναι κάτι που εξαρτάται ξεκάθαρα από το σενάριο εφαρμογής αλλά και τις απαιτήσεις του τελικού χρήστη. Συνήθως, από την σκοπιά αυτή, εκείνα που πρέπει κανείς να αναζητήσει είναι τα ακόλουθα:

• Αριθμός καναλιών: Ο αριθμός των καναλιών αναφέρεται ουσιαστικά στον αριθμό των IP καμερών που θα είναι συνδεδεμένες με το κινητό NVR.
• Αποθήκευση: Σήμερα, τα περισσότερα κινητά συστήματα NVR χρησιμοποιούν για την αποθήκευση δεδομένων μηχανικούς σκληρούς δίσκους. Οι χρήστες όμως που είναι σε θέση να δαπανήσουν περισσότερα χρήματα, ίσως θα έπρεπε να σκεφτούν την προοπτική ενός SSD δίσκου, που θα είναι σίγουρα πιο αξιόπιστος ενώ ταυτόχρονα θα καταναλώνει λιγότερη ενέργεια. Αντίθετα, για εκείνους των οποίων ο προϋπολογισμός είναι περιορισμένος, ίσως, για την αποθήκευση των δεδομένων καταγραφής, ταιριάζει περισσότερο μία κάρτα SD.

Διαφορετικές προδιαγραφές των NVR θα βρουν εφαρμογή σε διαφορετικές απαιτήσεις των χρηστών. Όμως πολλά κινητά NVR δεν έχουν όλα εκείνα τα χαρακτηριστικά που έχουν τα κλασσικά που κυκλοφορούν στο εμπόριο, οπότε ο τεχνικός που θα κάνει την εγκατάσταση θα πρέπει να διασφαλίσει πως το μοντέλο που θα επιλέξει, θα καλύψει τις ανάγκες του τελικού χρήστη.

Εγκατάσταση NVR οχήματος

Η εγκατάσταση ενός συστήματος κινητού NVR εξαρτάται από τον στόλο των οχημάτων και ως εκ τούτου ποικίλει, όμως ένα κοινό στοιχείο είναι η τροφοδοσία όλων των συσκευών του συστήματος με ρεύμα από το όχημα και η σύνδεση αισθητήρων για την καταγραφή και την τηλεματική ανάλυση. Κάποιες συμβουλές θα μπορούσαν να είναι οι εξής:

• Το NVR πρέπει να είναι συνδεδεμένο σε κουτί ασφαλειών, το οποίο να βρίσκεται εντός της καμπίνας επιβατών, προτού συνδεθεί με την μπαταρία του οχήματος.
• Το σύστημα πρέπει να είναι αποσυνδεδεμένο από κάθε πηγή τροφοδοσίας και το καλώδιο να έχει αφαιρεθεί από το τροφοδοτικό προτού γίνει οποιαδήποτε επέμβαση προσθαφαίρεσης συσκευών εντός του πλαισίου του συστήματος.
• Καλό θα ήταν τα καλώδια τροφοδοσίας και τα καλώδια σήματος-πληροφορίας να βρίσκονται σε διαφορετικούς αγωγούς καλωδίωσης καθότι έχουν τελείως διαφορετικά χαρακτηριστικά.
• Το σύστημα θα πρέπει να τοποθετηθεί σε μία σωστά γειωμένη μεταλλική επιφάνεια, ενώ δεν πρέπει να υπάρχουν άλλα αντικείμενα σε απόσταση τουλάχιστον 5εκ. για την σωστή διάχυση της θερμότητας, καθώς τα NVR έχουν σχεδιαστεί να λειτουργούν χωρίς ανεμιστήρα ψύξης.
• Τέλος, αναφορικά με την γείωση, καλό θα ήταν αυτή να μην γίνει σε κάποιο σκουριασμένο σημείο.