Νέες εξουσίες στην Europol για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας

Το Ευρωπαϊκό  Κοινοβούλιο στηρίζει την ενίσχυση της Europol για την αντιμετώπιση των προκλήσεων που θέτουν η πανδημία και οι νέες τεχνολογίες στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του οργανωμένου εγκλήματος. Ως οργανισμός της ΕΕ αρμόδιος για την επιβολή του νόμου, η Europol είναι επιφορτισμένη με την παροχή υποστήριξης στα κράτη μέλη και αποσκοπεί, μεταξύ άλλων, στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, της διακίνησης ναρκωτικών, της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες, της εμπορίας ανθρώπων, καθώς και της σεξουαλικής παρενόχλησης και εκμετάλλευσης.

Παράγοντες όπως η παγκοσμιοποίηση, η άφιξη νέων τεχνολογιών, η ψηφιακή μεταμόρφωση και η πανδημία έχουν ευνοήσει την άνοδο του κυβερνοεγκλήματος. Οι αλλαγές αυτές ενέχουν σημαντικές προκλήσεις για την επιβολή του νόμου στην ΕΕ, αναδεικνύοντας την ανάγκη επεξεργασίας μεγάλων συνόλων δεδομένων και χρήσης συστημάτων κρυπτογράφησης για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας.

Το Κοινοβούλιο έχει ήδη ζητήσει την ενίσχυση των οργανισμών της ΕΕ, συμπεριλαμβανομένης της Europol, για την αντιμετώπιση του οικονομικού και διαδικτυακού εγκλήματος. Η επέκταση της εντολής της Europol στοχεύει στη βελτίωση της ανταλλαγής πληροφοριών μέσω της μεγαλύτερης συνεργασίας με ιδιωτικούς φορείς, της καλύτερης επεξεργασίας μεγάλων και περίπλοκών συνόλων δεδομένων και της ενίσχυσης του ρόλου του οργανισμού στον τομέα της έρευνας και της καινοτομίας όσον αφορά την επιβολή του νόμου.

Όσον αφορά την αντιμετώπιση της παρενόχλησης παιδιών και του τρομοκρατικού περιεχομένου, η Europol θα έχει τη δυνατότητα να λαμβάνει δεδομένα από ιδιωτικές εταιρείες, όπως παρόχους υπηρεσιών επικοινωνίας (προς το παρόν, η Europol μπορεί μόνο έμμεσα να λάβει δεδομένα από ιδιωτικές εταιρίες). Επιπλέον, η μεταρρύθμιση θέτει σαφείς κανόνες και την κατάλληλη νομική βάση για την επεξεργασία μεγάλων και περίπλοκων συνόλων δεδομένων. Η ενίσχυση του ρόλου της Europol στην έρευνα και στην καινοτομία θα επέτρεπε τη χρήση νέων τεχνολογιών και εργαλείων (όπως είναι η τεχνητή νοημοσύνη ή η αλγοριθμική λήψη αποφάσεων) για την επιβολή του νόμου.

Οι νέοι κανόνες επιτρέπουν, επίσης, την ενίσχυση της συνεργασίας με τρίτες χώρες, διευκολύνοντας για παράδειγμα τη λήψη προσωπικών δεδομένων από τρίτες χώρες, δεδομένου ότι τα δίκτυα τρομοκρατίας και οργανωμένου εγκλήματος εκτείνονται συχνά πέραν των συνόρων της ΕΕ.

Μετά από πρόταση της Europol, τα κράτη μέλη θα μπορούν να εισάγουν ενημερωτικές καταχωρίσεις στο Σύστημα Πληροφοριών Σένγκεν (SIS) σχετικά με υπηκόους τρίτων χωρών. Επιπλέον, θα τίθενται εξακριβωμένες πληροφορίες σχετικά με αλλοδαπούς τρομοκράτες μαχητές στη διάθεση των υπαλλήλων πρώτης γραμμής, ιδίως σε συνοριοφύλακες και σε αστυνομικούς.

Δικλείδες ασφαλείας όσον αφορά την ανταλλαγή πληροφοριών

Το Κοινοβούλιο ζήτησε την προστασία των θεμελιωδών δικαιωμάτων και των δεδομένων των χρηστών μέσω της δημιουργίας ενός ενισχυμένου πλαισίου προστασίας δεδομένων. Η σύσταση μικτής ομάδας κοινοβουλευτικού ελέγχου θα διασφαλίσει μεγαλύτερη κοινοβουλευτική εποπτεία και λογοδοσία. Η Europol θα ορίσει έναν υπεύθυνο θεμελιωδών δικαιωμάτων και ο Ευρωπαίος επόπτης προστασίας δεδομένων (EDPS) – η αρχή προστασίας δεδομένων για όλα τα όργανα της ΕΕ – θα επιβλέψει την επεξεργασία δεδομένων του οργανισμού. Θα ενισχυθεί επίσης η συνεργασία του οργανισμού με την Ευρωπαϊκή Εισαγγελία (EPPO).