Μία εναλλακτική πρόταση πυρομαχικών για αστυνομικά όπλα

Η χρήση ακατάλληλων πυρομαχικών κατά την οπλοχρησία από αστυνομικούς, έχει δυστυχώς αρκετές φορές τραγικές συνέπειες για αθώους ανθρώπους. Γι’ αυτό και απαιτείται μία επαναπροσέγγιση του ζητήματος μέσα από μια σοβαρή και εμπεριστατωμένη έρευνα, όπως για παράδειγμα έγινε πριν κάποια χρόνια στη Γερμανία.  

Μια σειρά ατυχών περιστατικών, με αστυνομικούς που χρησιμοποίησαν το υπηρεσιακό τους όπλο, έχουν ανοίξει ένα μεγάλο κύκλο συζητήσεων, που αφορά συνολικά τη διαχείριση των όπλων από τα σώματα ασφαλείας. Εκτός όμως από τον ανθρώπινο παράγοντα – που σίγουρα σε αυτές τις καταστάσεις παίζει το σημαντικότερο ρόλο – μία σοβαρή προσέγγιση του θέματος οφείλει να εξετάσει και άλλες παραμέτρους, με πιο σημαντική ίσως τα πυρομαχικά που χρησιμοποιούνται από τα σώματα ασφαλείας και ειδικότερα τους αστυνομικούς.

Υπάρχουν αρκετές περιπτώσεις όπου αστυνομικοί έχουν χρησιμοποιήσει το όπλο τους εναντίον κάποιου στόχου και δυστυχώς έχουν κινδυνεύσει αθώοι είτε λόγω εξοστρακισμού είτε γιατί οι σφαίρες διαπέρασαν το στόχο και συνέχιζαν την πορεία τους. Ο θανάσιμος τραυματισμός λόγω εξοστρακισμού, οφείλεται κυρίως στον τύπο των σφαιρών που χρησιμοποιούνται στην Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες και ονομάζονται "Full Metal Jacket". Προκειμένου λοιπόν να μειωθούν οι παραπάνω κίνδυνοι, κατασκευάστηκαν εναλλακτικοί τύποι πυρομαχικών που ονομάστηκαν "Half Metal Jacket" και ήδη χρησιμοποιούνται σε κάποιες χώρες όπως η Γερμανία.

Στόχος της υπηρεσιακής οπλοχρησίας έναντι ατόμων, είναι συνήθως η επιτυχής και γρήγορη αποτροπή επίθεσης ή φυγής (απόδρασης), ενώ η επίδραση του βλήματος σε ανθρώπους εξαρτάται από τους εξής παράγοντες:

• Απόδοση ενέργειας – Αποτελεσματικότητα στο στόχο
• Σημείο τραύματος
• Σωματική αντοχή του τραυματισμένου
• Ψυχολογία του τραυματισμένου.

Η απόδοση ενέργειας στο στόχο εξαρτάται από την κατασκευή και ταχύτητα του βλήματος, γι’ αυτό και πρέπει οι κρατικές υπηρεσίες να μεριμνούν ώστε να δίνουν στους αστυνομικούς αποτελεσματικά πυρομαχικά και, φυσικά, ανάλογα όπλα. Το σημείο του τραύματος από το πυρομαχικό, εξαρτάται κυρίως από το σκοπευτή, γεγονός που σημαίνει ότι και πάλι θα πρέπει η κρατική υπηρεσία να μεριμνήσει να εκπαιδεύει και να μετεκπαιδεύει συνεχώς τους αστυνομικούς.

Η αναγκαιότητα αλλαγής του πυρομαχικού
Προκειμένου να αντιληφθούμε τις διαφορές ανάμεσα στους δύο τύπους σφαιρών "Full Metal Jacket" και "Half Metal Jacket", καλό θα ήταν να δούμε τις διαδικασίες που εφαρμόστηκαν σε μια χώρα με πολύ περισσότερα περιστατικά στη χρήση όπλων από σώματα ασφαλείας, όπως η Γερμανία.
Καταρχήν, με την καθιέρωση των υπηρεσιακών αστυνομικών όπλων P 5 (Walther), P 6 (SIG-Sauer) και P 7 (Heckler & Koch) διαμετρήματος 9 mm x 19 στα μέσα της δεκαετίας του ’70, υπήρξαν συνεχώς εντός του περιβάλλοντος της γερμανικής αστυνομίας αλλά και στη δημοσιότητα, συζητήσεις για τα υπηρεσιακά καθιερωμένα και χρησιμοποιημένα πυρομαχικά τύπου Full Metal Jacket, με round nose. Σε πολλές περιπτώσεις όπου είχε γίνει χρήση του όπλου από αστυνομικούς, κινδύνευσαν αθώοι από εξοστρακισμούς σφαιρών τύπου Full Metal Jacket, ενώ ακόμα και όταν αστυνομικοί πετύχαιναν κάποιο δράστη, η σφαίρα διαπερνούσε το δράστη και συνέχιζε την πορεία της, με αποτέλεσμα να υπάρχει πιθανότητα να πετύχει κάποιον αθώο. Έτσι, οι γερμανικές κρατικές αρχές άρχισαν να εξετάζουν τη χρήση εναλλακτικών πυρομαχικών για αστυνομική χρήση, με αποτέλεσμα να αποσύρουν τον τύπο Full Metal Jacket και να τον αντικαταστήσουν με τον Half Metal Jacket (Action 4 της εταιρείας RUAG που απεικονίζονται στις φωτογραφίες), ο οποίος έχει "Mann Stop" δράση (δεν διαπερνά το στόχο του) και έχει μικρότερο κίνδυνο εξοστρακισμών. To ιστορικό της συγκεκριμένης απόφασης είχε ως εξής:

Απόφαση του Υπουργείου Εσωτερικών της Γερμανίας
Το Νοέμβριο του 1998 στο Μόναχο, μετά από χρήση όπλου από αστυνομικό, με τραγική εξέλιξη, συζητήθηκε δημοσίως και πάλι το θέμα ειδικού πυρομαχικού για υπηρεσιακή χρήση. Κατόπιν αυτού, το Υπουργείο Εσωτερικών ανέθεσε στο τεχνικό ινστιτούτο της αστυνομίας (PTI) να επανεξεταστεί η τεχνική οδηγία για την ανάπτυξη μιας αποτελεσματικής, αλλά λιγότερο επικίνδυνης σφαίρας, η οποία να πληροί τις εξής προϋποθέσεις:

• Λιγότερη επικινδυνότητα για τρίτους.
• Λιγότεροι εξοστρακισμοί.
• Μεγαλύτερη απόδοση σε μαλακούς στόχους
• Καμία θραυσματοποίηση.
• Σημαντική επίδραση πυροβολισμού σε σκληρούς στόχους και ελαστικά αυτοκινήτων.
• Μαζί με την τεχνική οδηγία θα αναλύονταν τα βαλλιστικά τραύματα των βλημάτων και οι επιδράσεις αυτών.

Τεχνικές προδιαγραφές
Έτσι λοιπόν, μία επιστημονική ομάδα συνέταξε μία οδηγία για την ανάπτυξη μιας σφαίρας σε διαμέτρημα 9 mm x 19, που θα είναι αποτελεσματική, αλλά λιγότερο επικίνδυνη για τρίτους. Σύμφωνα με την οδηγία, τα πυρομαχικά αυτά πρέπει να λειτουργούν χωρίς προβλήματα σε υψηλές θερμοκρασίες και γενικά να μην επηρεάζονται από κλιματολογικές συνθήκες. Η σκοπευτική και ασφαλής λειτουργική χρήση τους, όπως και ο ακριβής τερματισμός του βλήματος, πρέπει να είναι άμεσης προτεραιότητας. Το βλήμα πρέπει να εγγυάται την άριστη λειτουργία στη χρήση του υπηρεσιακού όπλου και σε οποιονδήποτε πυροβολισμό να μην απελευθερώνονται μέρη του βλήματος. Επίσης, μετά από εκτόξευση θα πρέπει να φέρει αποδεικτικά στοιχεία, τα οποία να επιτρέπουν τον υπηρεσιακό έλεγχο, με στόχο την ταξινόμηση του βλήματος. Πρέπει ακόμα να περιέχουν υπολείμματα μιας εκτοξευμένης σφαίρας, τα οποία δεν υπάρχουν στο φυσικό περιβάλλον, επιτρέποντας την ανίχνευσή τους, σύμφωνα με τον κανονισμό του πυροβολισμού. Οι απαιτήσεις στα υπηρεσιακά βλήματα σχετικά με τη βαλλιστική τερματισμού σε στόχο, πρέπει να αποδειχθούν σε συγκεκριμένα υλικά, όπως: ακάλυπτος μαλακός στόχος (Gelatine), προστατευόμενος μαλακός στόχος, λαμαρίνα, γυαλί ασφαλείας, ελαστικά και άλλα. Ειδικότερα σε στόχο όπως η λαμαρίνα, επειδή το υπηρεσιακό πυρομαχικό θα μπορεί να χρησιμοποιηθεί επάνω σε αντικείμένα όπως πόρτες, αυτοκίνητα κ.τ.λ., εξετάστηκε η δύναμη διαπέρασης σε ατσάλινη λαμαρίνα, μέσα από συγκεκριμένες προδιαγραφές. Επίσης, έγινε μελέτη του βάθους διείσδυσης της αστυνομικής σφαίρας σε ζελατίνη, μετά τη διαπέραση του βλήματος από γυαλί ασφαλείας, προκειμένου να προσδιοριστεί η κατεύθυνση μετά τη διαπέραση του τζαμιού. Το βλήμα πρέπει να βυθιστεί περίπου κατά 10 cm μέσα στη ζελατίνη, αλλά όχι πιο βαθιά από 30 cm. Επίσης, για να μπορεί το όπλο να σταματήσει αυτοκίνητα με άτομα τα οποία διαφεύγουν ή επιτίθενται, έγινε έλεγχος εάν το πυρομαχικό θα μπορεί να είναι σε θέση να δημιουργεί τρύπες στο λάστιχο. Με το μέχρι τότε χρησιμοποιημένο Full Metal Jacket round nose πυρομαχικό, υπήρχε δυνατότητα να διαπεράσει το λάστιχο, αλλά δεν δημιουργούσε τρύπες και έτσι ο αέρας διέφευγε πολύ αργά.

Δοκιμές και συμπεράσματα
Μετά τις τεχνικές προδιαγραφές που τέθηκαν, πραγματοποιήθηκε μια σειρά δοκιμών σε συγκεκριμένα πυρομαχικά και κριτήρια, όπως: ευστοχία, ασφάλεια και αποθέματα λειτουργίας, σκοπευτική ασφάλεια, εκβολή κάνης και τριβή των μερών του όπλου. Από τα αποτελέσματα των δοκιμών προκρίθηκαν τα φυσίγγια τύπου «Half Metal Jacket» με την ονομασία «Action 4» της εταιρείας RUAG, που φαίνονται και στις φωτογραφίες του άρθρου. Οι σφαίρες αυτές πέρασαν με επιτυχία τις δοκιμές – με βάση τα παραπάνω τεχνικά χαρακτηριστικά και κριτήρια – και αντικατέστησαν τα μέχρι τότε χρησιμοποιούμενα φυσίγγια Full Metal Jacket, μιας και είχαν σαφώς καλύτερη Μannstop επίδραση και μηδαμινό κίνδυνο από εξοστρακισμούς.

Πηγές:
Τεχνικό Ινστιτούτο της Γερμανικής Αστυνομίας (Polizei Technisches Institute)
Φωτογραφίες: RUAG Ammotec GmbH

Του ΚΩΝΣΤΑΝΤΙΝΟΥ ΣΤΑΜΟΥΛΗ
Ειδικός σε θέματα ασφαλείας