MELEAGROS – Πυρανίχνευση σε εσωτερικούς ή εξωτερικούς χώρους με IP κάμερες

Τα τελευταία χρόνια έχουν προταθεί διάφορα συστήματα έγκαιρης ανίχνευσης πυρκαγιών (δασικών ή μη) για την επιτήρηση περιοχών υψηλής επικινδυνότητας και την προστασία τους από τις καταστροφικές επιπτώσεις του φαινομένου αυτού.

Δρ. Βασίλης Τσέτσος
Διευθυντής Mobics

Τα πιο πολλά συστήματα είτε δεν περιλαμβάνουν «ευφυή» συμπεριφορά, είτε είναι μονολιθικά και εξαρτώνται πολύ από τον εξοπλισμό. Η εταιρεία Mobics, τεχνοβλαστός του ΕΚΠΑ, έχει υλοποιήσει μια προηγμένη λύση με το όνομα «Meleagros». Το σύστημα αυτό αξιοποιεί εικόνα από απλές κάμερες (στο ορατό φάσμα) για να ανιχνεύσει καπνό ή φλόγα και τα αποτελέσματα είναι αρκετά ενθαρρυντικά.

Για την ανίχνευση φωτιάς χρησιμοποιούνται προηγμένοι αλγόριθμοι επεξεργασίας εικόνας που βασίζονται σε πρόσφατα ερευνητικά αποτελέσματα και οι οποίοι έχουν βελτιστοποιηθεί από την ομάδα ανάπτυξης μετά από αλλεπάλληλες δοκιμές πεδίου. Οι αλγόριθμοι εκτός από το ορατό φάσμα δύνανται να εντοπίσουν τον κίνδυνο και σε περιπτώσεις χρήσης θερμικών ή υπέρυθρων καμερών.

Το σύστημα απευθύνεται τόσο στην προστασία δασών όσο και σε ιδιώτες που θέλουν να προφυλάξουν τις περιουσίες τους (εξοχικές κατοικίες, φωτοβολταϊκά πάρκα, κτήματα, βιοτεχνίες, αποθήκες κλπ). Στο σύστημα μπορούν να ενσωματωθούν και ασύρματοι αισθητήρες πεδίου (θερμοκρασίας, μονοξειδίου και διοξειδίου του άνθρακα, ανεμόμετρα, κλπ.) προκειμένου να καλυφθούν ιδιαίτερες απαιτήσεις.

Το σύστημα ανίχνευσης συμπληρώνεται και από μια Διαδικτυακή εφαρμογή που λαμβάνει τις ειδοποιήσεις και τις απεικονίζει στο χαρτογραφικό υπόβαθρο της εκάστοτε περιοχής.

Η ανίχνευση καπνού
Το σημαντικότερο και πιο ενδιαφέρον θέμα στην πυρανίχνευση είναι η ανίχνευση καπνού, καθώς έχει μεγάλη σημασία για την έγκαιρη αντίδραση και πυρόσβεση. Η «σωστή» ανίχνευση καπνού όμως είναι και ένα από τα πιο δύσκολα θέματα σε κάποιες περιπτώσεις. Όταν θέλουμε να προστατεύσουμε μεγάλους εσωτερικούς χώρους με υψηλές οροφές (π.χ. αποθήκες, χώροι εκθέσεων, εμπορικά κέντρα) ή εξωτερικούς χώρους (βιομηχανικά περιβάλλοντα, αρχαιολογικούς χώρους, ευαίσθητες περιοχές περιβαλλοντικής σημασίας, κλπ.) οι υπάρχουσες και αξιόπιστες, κατά τα άλλα, λύσεις ανιχνευτών καπνού (ανεξαρτήτου τεχνολογίας του αισθητήρα τους) δεν είναι επαρκείς. Σε τέτοια περιβάλλοντα, υπάρχει περίπτωση ο καπνός να μην εισέλθει στον ανιχνευτή, ή τουλάχιστον όχι έγκαιρα. Σε αυτές τις περιπτώσεις το σύστημα «Meleagros» μπορεί να χρησιμοποιηθεί συμπληρωματικά, καθώς βασίζεται σε απομακρυσμένη ανίχνευση του φαινομένου. Επίσης είναι πολύ σημαντικό ότι επιτρέπει και την επαλήθευση του συναγερμού μέσω εικόνας από την περιοχή που σημειώθηκε αυτός.

Πώς λειτουργεί;
Η εικόνα από τις IP κάμερες (ή αναλογικές, μέσω encoder) μεταφέρεται σε έναν Η/Υ όπου γίνεται ανάλυση της εικόνας με τους αλγορίθμους που έχουν αναπτυχθεί από την Mobics. Σε περίπτωση που η πιθανότητα να υπάρχει συμβάν πυρκαγιάς υπερβεί ένα όριο, αποστέλλεται μια ειδοποίηση στον διαχειριστή του συστήματος με όποιον τρόπο αυτός επιθυμεί (SMS, e-mail, εκκίνηση τοπικού συναγερμού, αποστολή μηνύματος σε άλλο πληροφοριακό σύστημα, κλπ.). Μαζί με την ειδοποίηση αποστέλλεται και μια εικόνα από την περιοχή ώστε να γίνει έγκαιρη αξιολόγηση του συναγερμού (αληθής ή εσφαλμένος) και να εκτιμηθεί η κρισιμότητα της κατάστασης. Επίσης αποστέλλονται και οι συντεταγμένες της περιοχής του συναγερμού, που υπολογίζονται αυτόματα από το σύστημα. Οι ειδοποιήσεις αποστέλλονται μέσω των δικτύων που είναι διαθέσιμα (xDSL, WiFi, 3G) και μάλιστα υπάρχει ειδικός αλγόριθμος που τα αναζητά αυτόματα κάθε φορά.
Οι αλγόριθμοι ανίχνευσης λαμβάνουν υπόψη τους το χρώμα της «ύποπτης» περιοχής στην εικόνα, το είδος κίνησης των εικονοστοιχείων (pixels), τη γεωμετρία της, και άλλα χαρακτηριστικά, ώστε να μην υπάρχει σύγχυση με σύννεφα, σκόνη ή άλλα οπτικά στοιχεία. Για να μειωθούν ακόμη περισσότερο οι ψευδείς συναγερμοί, έχει αναπτυχθεί μια μεθοδολογία για την παραμετροποίηση των αλγορίθμων με βάση τα χαρακτηριστικά της περιοχής που επιτηρεί κάθε κάμερα.

Οι εκδόσεις του συστήματος
Το σύστημα στην γενική περίπτωση αποτελείται από τα συστατικά του Σχήματος 1. Ανάλογα με το πού θα γίνει η εγκατάσταση και τις υπάρχουσες υποδομές, μπορεί να επιλεγεί μια από τις ακόλουθες λύσεις:
– Αν οι κάμερες συνδέονται σε δίκτυο υψηλού ρυθμού μετάδοσης, η ανάλυση του βίντεο μπορεί να γίνει σε κεντρικό υπολογιστή ή σε υποδομή cloud (προϊόν MCloud).
– Αν θέλουμε να υπάρχει τοπική αναγνώριση φωτιάς, μπορεί να εγκατασταθεί ένας ειδικός υπολογιστής στο σημείο που είναι και η κάμερα και να στέλνει μέσω δικτύου μόνο τις ειδοποιήσεις στους χρήστες και όχι όλη τη ροή βίντεο, όπως στην προηγούμενη περίπτωση (προϊόν MiFIDS).
– Αν θέλουμε να εγκαταστήσουμε το σύστημα σε δασική περιοχή, η Mobics συνεργάζεται με εξειδικευμένη εταιρεία (Εναλλακτική Ενεργειακή Α.Ε.) προκειμένου να τοποθετηθεί το σύστημα σε ιστό αλουμινίου υψηλών προδιαγραφών και εύκολης εγκατάστασης, ακόμα και σε δύσβατες περιοχές (προϊόν MTower).

¶λλα θέματα
Συνδυασμός με συστήματα ασφαλείας
Το σύστημα μπορεί να αξιοποιηθεί και σε υπάρχουσες εγκαταστάσεις CCTV εφόσον μπορεί να δεχθεί IP ροές βίντεο από αυτές και εφόσον οι κάμερες πληρούν κάποιες βασικές προδιαγραφές. Έτσι, οι επενδύσεις του οργανισμού σε εξοπλισμό δεν απαξιώνονται. Ένα ακόμη ενδιαφέρον χαρακτηριστικό είναι ότι η εταιρεία Mobics μπορεί να ενσωματώσει και άλλους αλγόριθμους ανίχνευσης αντικειμένων ή συμβάντων, που μπορούν να εκτελούνται παράλληλα με αυτούς της πυρανίχνευσης. Έτσι το σύστημα μπορεί να αποκτήσει και χαρακτηριστικά προηγμένου συστήματος ασφαλείας.

Συνδυασμός με ενεργητική πυροπροστασία
Το σύστημα «Meleagros» σαν σύστημα πυρανίχνευσης, πρέπει ιδανικά να διασυνδεθεί ή έστω να συνδυαστεί με επαρκείς και σύγχρονες λύσεις πυρόσβεσης και πυροπροστασίας. Ένας ενδιαφέρον συνδυασμός είναι αυτός με μέσα ενεργητικής πυροπροστασίας και πιο συγκεκριμένα, πυροσβεστικά κανόνια. Η χρήση τέτοιων λύσεων πυροπροστασίας, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι το σύστημα «Meleagros» μπορεί να εντοπίσει και τη θέση που ξέσπασε η φωτιά με αρκετά μεγάλη ακρίβεια, μπορεί να οδηγήσει σε πολύ γρήγορη αντιμετώπιση του κινδύνου. Τέτοιες λύσεις είναι ιδανικές για μεγάλους βιομηχανικούς χώρους αλλά και άλλες εγκαταστάσεις (εξοχικές οικίες, αποθήκες, βοτανικοί κήποι κλπ.) στις οποίες έχει σημασία η ταχύτητα αντίδρασης αλλά και η ακρίβεια πυρόσβεσης, για να αποφευχθεί άσκοπη ή αποτυχημένη χρήση των αποθεμάτων νερού. Πρωτοπόρος σε τέτοιες λύσεις στην Ελλάδα είναι η εταιρεία ΠΡΟΝΟΙΑ που έχει πολυετή εμπειρία σε ειδικές εγκαταστάσεις πυροπροστασίας και άρθρο της φιλοξενείται και στο παρόν τεύχος.

Πιστοποίηση και πιλοτικές δοκιμές
Όσον αφορά την πιστοποίηση, τα συστήματα ανάλυσης εικόνας και βίντεο, εν γένει, δεν πιστοποιούνται. Έτσι τέτοια συστήματα δεν μπορούν και δεν πρέπει να χρησιμοποιούνται σαν εναλλακτικές λύσεις, όπου υπάρχουν άλλες πιστοποιημένες. Όμως σίγουρα μπορούν να λειτουργήσουν συμπληρωματικά ή και σαν αυτοτελείς λύσεις σε περιπτώσεις που τα υπόλοιπα προϊόντα της αγοράς δεν καλύπτουν της απαιτήσεις πυρασφάλειας.

Το σύστημα «Meleagros» βρίσκεται σε φάση τελικών πιλοτικών δοκιμών και στο τέλος του 2014 θα ξεκινήσει η εμπορική του διάθεση. Η εταιρεία προτίθεται να συνεργαστεί με ιδιωτικούς ή δημόσιους φορείς για την πιλοτική εγκατάσταση και αξιολόγησή του σε ευαίσθητες περιοχές. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επικοινωνήσετε με την εταιρεία στα στοιχεία: Λεωφ. Κηφισίας 27, Αθήνα, 11523, info@mobics.gr.

Περισσότερες λεπτομέρειες για το σύστημα καθώς και βίντεο από δοκιμές μπορείτε να βρείτε στο www.meleagros.eu. Η ανάπτυξή του συγχρηματοδοτήθηκε από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τη Γενική Γραμματεία Έρευνας και Τεχνολογίας.

MOBICS (www.mobics.gr), τηλ.: 210 6433525