Κάμερες και video analytics για έγκαιρη ανίχνευση πυρκαγιάς

Ολοένα και περισσότερες καινοτομίες κάνουν την εμφάνιση τους, τα τελευταία χρόνια, γύρω από το εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα της πυρασφάλειας. Μια από αυτές είναι και η χρήση καμερών και συστημάτων βίντεο-επιτήρησης για την έγκαιρη πρόληψη των εστιών πυρκαγιάς.  

Του Χρήστου Κοτσακά

Από τους απλούς πυροσβεστήρες, έως τα αυτόματα συστήματα κατάσβεσης και την ανάπτυξη τεχνολογιών πυρανίχνευσης, οι προσπάθειες για την αντιμετώπιση των πυρκαγιών, ενισχύονται σήμερα και με κάμερες με λειτουργίες ανίχνευσης φλόγας. Μιλάμε λοιπόν για έναν συνδυασμό τεχνολογιών και με βάση μια ολιστική προσέγγιση στον σχεδιασμό και στην υλοποίηση μέτρων και μεθόδων αντιμετώπισης πυρκαγιών, σε εσωτερικούς και εξωτερικούς χώρους, που θα προσφέρουν ακρίβεια, ταχύτητα και αξιοπιστία, σώζοντας ζωές και προστατεύοντας περιουσίες, υποδομές αλλά και φυσικό πλούτο.

Η εξέλιξη της πυρασφάλειας

Η εξέλιξη της πυρασφάλειας αποτελεί μια απεικόνιση της ανάπτυξης και της τεχνολογικής προόδου του ανθρώπινου πολιτισμού. Από τις πρώτες μέρες των πυροσβεστών, που περιπολούσαν στους δρόμους της αρχαίας Ρώμης, μέχρι την ανάπτυξη των πρώτων οργανωμένων πυροσβεστικών δυνάμεων, υπήρξε μια συνεχής ώθηση για βελτίωση των μέτρων πυρασφάλειας. Στη συνέχεια άρχισαν να κάνουν την εμφάνιση τους καινοτομίες, όπως ο πυροσβεστικός κρουνός αλλά και τα πυροσβεστικά οχήματα, παρέχοντας πιο αποτελεσματικούς τρόπους για την καταπολέμηση των πυρκαγιών μέσα στις πόλεις και φυσικά τα αυτόματα κτιριακά συστήματα πυρόσβεσης όπως αυτά έχουν εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια. Επίσης, έχουμε μια συνεχή εξέλιξη των κανονισμών και των παθητικών μέτρων πυροπροστασίας, την αναβάθμιση των υλικών καθώς επίσης και τα ηλεκτρονικά συστήματα πυρανίχνευσης που αποτελούν σήμερα βασικό πυλώνα ενός ολοκληρωμένου δικτύου πυρασφάλειας.

«Παραδοσιακή» πυρανίχνευση και νέες προκλήσεις

Η παραδοσιακή πυρασφάλεια – σε ότι αφορά τα ηλεκτρονικά συστήματα πυρανίχνευσης – βασίζεται κυρίως σε μονάδες όπως οι ανιχνευτές καπνού, οι αισθητήρες θερμότητας, τα συστήματα συναγερμού και φυσικά οι πίνακες ελέγχου, που είναι αναπόσπαστα κομμάτια μιας ολοκληρωμένης λύσης. Η υψηλή αξιοπιστία και η ευρεία υιοθέτηση αυτών των συστημάτων σήμερα τα έχουν καθιερώσει ως το θεμέλιο για μια απαραίτητη υλοποίηση πυρανίχνευσης για την έγκαιρη ειδοποίηση και πρόληψη πυρκαγιών σε διάφορα περιβάλλοντα και εγκαταστάσεις. Ωστόσο ακόμα και αυτά τα συστήματα μπορούν να παρουσιάσουν ορισμένους περιορισμούς που σχετίζονται με το χρόνο ανίχνευσης, την απόλυτη αξιοπιστία με βάση και τις περιβαλλοντικές συνθήκες. Παράγοντες όπως η σκόνη, η υγρασία και άλλες διαταραχές ενδέχεται να επηρεάσουν σε κάποιο βαθμό αρνητικά την απόδοση των ανιχνευτών καπνού, οδηγώντας κάποιες φορές σε ψευδείς συναγερμούς ή ακόμα και δυσλειτουργίες.
Σε αυτό το σημείο μπορούν επικουρικά ή και ανεξάρτητα να βοηθήσουν οι κάμερες ανίχνευσης φωτιάς, προκειμένου να πετύχουμε ταχύτερη ανίχνευση και μεγαλύτερη ακρίβεια στον εντοπισμό εστιών που μπορούν να οδηγήσουν σε μια εκτεταμένη πυρκαγιά.

Καινοτομία στην πυρασφάλεια με βάση τις κάμερες

Οι κάμερες που προσφέρουν δυνατότητες ανίχνευσης φλόγας αποτελούν μια πολλά υποσχόμενη καινοτομία που θα μπορούσε να αλλάξει ριζικά την πυρασφάλεια, καθώς χρησιμοποιούν εξειδικευμένους αισθητήρες και αλγόριθμους για να ανιχνεύσουν τις φλόγες στα πρώτα τους στάδια. Μπορούν οι κάμερες αυτές να παρέχουν ταχύτερους χρόνους απόκρισης, εντοπίζοντας τις φλόγες πριν φτάσει ο καπνός σε έναν συμβατικό ανιχνευτή, κάτι που μπορεί να κάνει τη διαφορά στην πρόληψη καταστροφικών ζημιών. Χρησιμοποιούν την υπέρυθρη θερμότητα και άλλες τεχνικές για να ανιχνεύσουν τις αλλαγές στη θερμοκρασία του περιβάλλοντος. Μόλις εντοπίσουν μια αυξημένη θερμοκρασία που υποδεικνύει πιθανή φωτιά, ειδοποιούν αυτόματα τους υπεύθυνους για την πυρασφάλεια, ενεργοποιώντας ένα σύστημα συναγερμού.

Οι «flame detection» θερμικές ή κλασσικές κάμερες έχουν σχεδιαστεί ώστε να εναρμονίζονται με τα υπάρχοντα συστήματα, σχηματίζοντας ένα ισχυρό δίκτυο προστασίας. Οι εξελιγμένοι αλγόριθμοι επιτρέπουν τη διάκριση μεταξύ πραγματικών πυρκαγιών και ψευδών ενδείξεων, όπως αντανακλάσεις ή φώτα, που μπορεί να παραπλανήσουν τους «συμβατικούς» ανιχνευτές. Αυτό διασφαλίζει ότι το σύστημα παραμένει αξιόπιστο, χωρίς να είναι υπερβολικά ευαίσθητο. Σε κάθε περίπτωση, οι ειδικοί τονίζουν ότι αυτές οι κάμερες πρέπει να ενισχύουν και όχι να αντικαθιστούν τα παραδοσιακά συστήματα. Σε συνεργασία με τις υπάρχουσες τεχνολογίες, δημιουργούν μια πολύπλευρη προσέγγιση, εξασφαλίζοντας ολοκληρωμένη προστασία.

Επιπρόσθετα, η αξιοποίηση των δυνατοτήτων που προσφέρουν αυτά τα νέα συστήματα, απαιτεί βέλτιστη τοποθέτηση, ακριβή ρύθμιση και ιδανική λειτουργία. Η συνεργασία ενός οργανισμού που επιθυμεί να χρησιμοποιήσει τέτοιες τεχνολογίες, με ειδικούς σε θέματα πυρασφάλειας, είναι ζωτικής σημασίας για την προσαρμογή τους στις ιδιαίτερες ανάγκες και προκλήσεις κάθε περιβάλλοντος – είτε πρόκειται για ένα εργοστάσιο, είτε για ένα ολόκληρο εμπορικό κέντρο.

Συνοπτικά θα λέγαμε ότι τα οφέλη των καμερών ανίχνευσης φωτιάς εστιάζουν στα εξής:

1. Γρήγορη Αντίδραση: Οι κάμερες ανίχνευσης φωτιάς εντοπίζουν αναφλεγόμενα σημεία σε πρώιμα στάδια, προσφέροντας τη δυνατότητα άμεσης αντίδρασης και μείωσης των καταστροφικών συνεπειών.
2. Εξοικονόμηση Πόρων: Η ικανότητα ακριβούς τοποθέτησης της φωτιάς βοηθά στην αποτροπή ψευδών συναγερμών, εξοικονομώντας πόρους και ενισχύοντας την αποτελεσματικότητα των πυροσβεστικών δυνάμεων.
3. Συνεχής Παρακολούθηση: Οι κάμερες λειτουργούν 24/7 χωρίς διακοπή, προσφέροντας συνεχή παρακολούθηση των περιοχών κινδύνου.
4. Αυξημένη Ακρίβεια: Η τεχνολογία θερμικής ανίχνευσης επιτρέπει την ακριβή παρακολούθηση ακόμη και σε δυσπρόσιτες περιοχές ή συνθήκες με κακή ορατότητα.

Προηγμένη λύση με Video Analytics

Σημαντική και αναβαθμισμένη βοήθεια στον έγκαιρο εντοπισμό εστιών πυρκαγιάς, μπορούν να προσφέρουν και τα λογισμικά ανάλυσης εικόνας με έξυπνα video analytics, που ενσωματώνουν προηγμένους αλγορίθμους για την ανίχνευση καπνού ή φλόγας. Οι προηγμένοι αλγόριθμοι τεχνητής νοημοσύνης παρέχουν πρόσθετη ευαισθησία και ανθεκτικότητα έναντι ψευδών συναγερμών, βοηθώντας στην εξάλειψη της αβεβαιότητας που μειώνει των αποδοτικότητα των παραδοσιακών συστημάτων.
Αυτή η τεχνολογία προσφέρει πολλά πλεονεκτήματα, καθώς μπορεί να ανιχνεύσει μια πυρκαγιά μέσα σε λίγα δευτερόλεπτα, παρέχοντας ένα σημαντικό «προβάδισμα» για επιτυχής εκκένωση και αποτελεσματική κατάσβεση, ενώ η ικανότητά της να καλύπτει μεγαλύτερες περιοχές, την καθιστά μια προσιτή λύση για την παρακολούθηση εκτεταμένων χώρων. Επιπλέον, επιτρέπει στους χειριστές να επιβεβαιώνουν οπτικά τις ειδοποιήσεις και να εντοπίζουν την ακριβή τοποθεσία μιας πυρκαγιάς, οδηγώντας σε στοχευμένη απόκριση.

Ωστόσο, παρουσιάζονται και κάποιες προκλήσεις. Για παράδειγμα, η σωστή εκπαίδευση και ο σχολαστικός έλεγχος του βίντεο είναι ζωτικής σημασίας. Σε κάθε περίπτωση πάντως, η συνεχής εξέλιξη των αλγορίθμων μηχανικής μάθησης και το «computer vision», σε συνδυασμό με τις εξελίξεις που βασίζονται στην τεχνητή νοημοσύνη, καθιστά τον τομέα του «video-based fire detection» πιο προσαρμόσιμο και ικανό από ποτέ. Η οπτική ανίχνευση φωτιάς με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης βασίζεται στην ικανότητα αναγνώρισης μοτίβων και αλλαγών στις εικόνες. Χρησιμοποιώντας προηγμένους αλγορίθμους βαθιάς μάθησης, τα συστήματα αναλύουν τις εικόνες που λαμβάνονται από κάμερες και εντοπίζουν ασυνήθιστες αυξήσεις της θερμοκρασίας.

Μια νέα εποχή στην πυρασφάλεια

Κοιτάζοντας προς το μέλλον, η ενοποίηση της ασφάλειας και της πυρασφάλειας μέσω συστημάτων βίντεο μπορεί να προσφέρει ενοποιημένο έλεγχο, υψηλότερη αξιοπιστία και ταχύτερη απόκριση σε συμβάντα πυρκαγιάς, πριν αυτά εκδηλωθούν σε μεγαλύτερη έκταση.
Καθώς αυτές οι τεχνολογίες, θα γίνονται πιο προσιτές οικονομικά και ευρέως αποδεκτές ως προς την αξιοπιστία τους, είναι σίγουρο ότι θα βρουν ακόμη περισσότερες περιπτώσεις χρήσης. Η εισαγωγή των καμερών με δυνατότητες ανίχνευσης φλόγας και το αναπτυσσόμενο πεδίο της τεχνολογίας που βασίζεται στο βίντεο για την ανίχνευση πυρκαγιάς, μπορούν να αποτελέσουν στο άμεσο μέλλον ένα σημαντικό πεδίο δράσης για την βιομηχανία των κατασκευαστών συστημάτων ασφάλειας, τους παρόχους αλλά και τους εγκαταστάτες έργων ασφάλειας, αλλά και ένα καλό εργαλείο για τους διαχειριστές και τελικούς πελάτες εγκαταστάσεων, όπως όλες οι βιομηχανικές μονάδες, αποθήκες, χώροι φιλοξενίας, νοσοκομεία, κρίσιμες υποδομές καθώς και πολλές περιπτώσεις σε υπαίθριους χώρους για τη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος και ζωών.
Σε κάθε περίπτωση μιλάμε πάντα για μια ολιστική προσέγγιση που θα συνδυάζει τα γνωστά συστήματα πυρανίχνευσης με την οπτική ανίχνευση ή και επιβεβαίωση συμβάντων και όχι την αντικατάσταση αυτών