Η Ιδιωτική Ασφάλεια σε Εγκαταστάσεις Υψηλού Ρίσκου και η Ιδιωτικοποίηση της Ασφάλειας στα Αεροδρόμια (μέρος Α’)

Ιδιωτική Ασφάλεια, ένας όρος που τα τελευταία χρόνια ακούγεται, διαβάζεται και εφαρμόζεται σχεδόν παντού. Είτε αυτό έχει να κάνει με εγκαταστάσεις όπως υπεραγορές, τράπεζες, εμπορικά κέντρα είτε με ακόμα πιο υψηλού ρίσκου χώρους όπως αεροδρόμια και λιμάνια.

Νικόλας Κολαΐτης BSc, DSecM, DStratSecM, MA, CCO
Διευθύνων Σύμβουλος Ινστιτούτου Στρατηγικών Σπουδών
www.istrategicstudies.com

Η παρούσα έρευνα αφορά την ιδιωτικοποίηση της ασφάλειας στα αεροδρόμια και θα χωρίζεται σε δύο (2) μέρη. Το πρώτο μέρος θα αφορά την Ιστορική Αναδρομή, τις έννοιες και τους ορισμούς ώστε η μετάβαση στο δεύτερο μέρος να αναλύει τα πρακτικά δεδομένα περί ιδιωτικοποίησης των αεροδρομίων. Στο άρθρο τονίζουμε το σαφή διαχωρισμό μεταξύ της Ιδιωτικής και Δημόσιας Ασφάλειας ειδικά σε μια τόσο ευαίσθητη και υψηλού ρίσκου εγκατάσταση όπως το αεροδρόμιο. Δύο θεσμοί που αλληλοβοηθούνται και στηρίζουν ο ένας τον άλλο αλλά συνάμα δεν πρέπει και να συγχέονται.

Ο Σόλωνας είπε «Τα αφανή τοις φανεροίς τεκμαίρου». Στη βάση του γνωμικού του Έλληνα φιλόσοφου και νομοθέτη όπου μας αναφέρει να συμπεραίνουμε αυτά που δεν φαίνονται με βάση αυτά που φαίνονται στηρίζεται και η βασική έννοια της Ασφάλειας, όπου είναι ο βαθμός προστασίας, ενάντια στους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν για τον άνθρωπο και την εγκατάσταση, όπως η ζημιά, η απώλεια, το έγκλημα, το λάθος ή άλλες ανήθικες πρακτικές.

Κύριοι πυλώνες προστασίας σε κάθε εγκατάσταση που ως καθήκον στην Ασφάλεια έχουμε την θωράκιση τους: ο άνθρωπος, οι εγκαταστάσεις, η πληροφορία, τα χρήματα, οι αξίες ή οποιαδήποτε άλλα πολύτιμα αντικείμενα.

Προχωρώντας ένα βήμα παρακάτω το ερώτημα που προκύπτει είναι πως αυτός ο βαθμός προστασίας αυξάνεται ή σε περιπτώσεις μειώνεται ώστε να κρατηθούν ασφαλείς οι κύριοι πυλώνες προστασίας. Αν διασπάσουμε τον πυρήνα της Ιδιωτικής Ασφάλειας χωρίζεται σε δύο μεγάλες υποκατηγορίες, στη Φυσική Ασφάλεια και στην Ηλεκτρονική Ασφάλεια (αναφορά θα γίνει και στα δύο μεγάλα αυτά κεφάλαια σε συνάρτηση με τα αεροδρόμια).

Εν ολίγοις, η έννοια της Ιδιωτικής Ασφάλειας φανερώνει όλες τις μεθόδους που χρησιμοποιούνται ώστε να κατοχυρωθεί ένα υγιές περιβάλλον στο οποίο ο άνθρωπος μπορεί να εργαστεί, να κινηθεί, να ψωνίσει, να ταξιδέψει, γενικότερα ώστε να εκτελεστούν όλες τις δραστηριότητες που προτάσσει η εκάστοτε εγκατάσταση.

Αντικειμενικός σκοπός και αποστολή είναι η πρόληψη του κινδύνου όπου λαμβάνεται σοβαρά ώστε ο βαθμός προστασίας ειδικά σε εγκαταστάσεις υψηλού ρίσκου είναι πάντα αυξημένος. Όταν αναφέρουμε τον όρο Πρόληψη οι μέθοδοι, όπως προαναφέρθηκε, εφαρμόζονται ώστε να θωρακισθούν οι πυλώνες προστασίας από τον κίνδυνο πριν αυτός εξελιχθεί σε πράξη.

Στο παρόν στάδιο κρίνεται αναγκαία η Ιστορική Αναδρομή στην ιδιωτική ασφάλεια. Γιατί; Διότι πρέπει να μελετήσουμε το παρελθόν για να ορίσουμε το μέλλον (Κομφούκιος) της ιδιωτικής ασφάλειας, ενός κλάδου, μιας επιστήμης που συνέχεια εξελίσσεται και αλλάζει. Μνεία εδώ γίνεται στο Κυπριακό παράδειγμα του τομέα της Ιδιωτικής Ασφάλειας όπου από το 2009 (Ν 125(Ι)2007 και 54(Ι)2009) με την ψήφιση και την εφαρμογή της η Νομοθεσία σήμερα διανύει την καλύτερη αλλά και την πιο μεταβατική της περίοδο. Όπου «μέθοδοι» Ασφαλείας (φύλακες, κλειδαριές, κλειστά κυκλώματα παρακολούθησης, συστήματα συναγερμού) παρατηρούνται σε αρκετές εγκαταστάσεις με σημαντικότερες προς αναφορά, δημόσια κτήρια και γενικότερα εγκαταστάσεις όπου ορισθήκαν ως υψηλού ρίσκου με «πρώτες» στην κατάταξη αυτές των αεροδρομίων και των λιμανιών.

Η Ιστορική Αναδρομή λοιπόν ξεκινά με την εμφάνιση των ανθρώπων πάνω στη γη οι οποίοι έπρεπε με κάθε τρόπο να προστατευθούν από άλλους ανθρώπους και άγρια ζώα (οι τότε κίνδυνοι). Ως ον που εξελίσσεται χέρι με χέρι με τους κινδύνους του περιβάλλοντος του σαν στάση ενός απίστευτου μέτρου ασφαλείας κρίνεται αναγκαίο να αναφέρουμε το Σινικό τείχος στην Κίνα. Πιο μπροστά στον 17^ο αιώνα οι άποικοι που μετανάστευσαν στην Αμερική χρησιμοποίησαν το μοντέλο του περιπόλου ώστε να προστατεύσουν τα περιουσιακά τους στοιχεία από εγκληματίες. Στην περίοδο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου προέκυπταν προβλήματα σε θέματα βιομηχανικής κατασκοπείας και κυριολεκτικής ανασφάλειας των ιδιωτικών επιχειρήσεων λόγω της ιδιαίτερης έμφασης στην ασφάλεια μόνο σε κρατικούς στόχους. Η κυβέρνηση, θέλοντας να καλύψει το κενό το οποίο δημιουργήθηκε, παραχώρησε δικαιώματα, καθήκοντα και υποχρεώσεις βοηθητικής στρατιωτικής αστυνομίας σε μεγάλο αριθμό φυλάκων σε βιομηχανίες (στο παρόν σημείο σημαντικό είναι να μην παραφρασθεί ότι η ιδιωτική ασφάλεια λαμβάνει τη θέση της δημόσιας αλλά η ουσία της αναδρομής είναι ότι η ιδιωτική ασφάλεια αποτελεί σημαντικό κομμάτι της ευρύτερης ασφάλειας ώστε να προλάβει και να αντεπεξέλθει σε κινδύνους).

Στο ίδιο μοτίβο ακολουθεί και η άλλη μεγάλη υποκατηγορία, όπως προαναφέρθηκε, της Ιδιωτικής Ασφάλειας. Η Ηλεκτρονική Ασφάλεια ή για τα πρώιμα χρόνια της ανθρωπότητας τα επιπρόσθετα μέτρα Ασφάλειας, στην Κίνα και στην Αίγυπτο ήταν οι πόρτες με κλειδωνιές, τον 18^ο αιώνα Βρετανοί εφευρέτες κατασκεύασαν το πρώτο σύστημα συναγερμού για πόρτες, το 1852 η πατέντα ενημέρωσης σε περίπτωση παραβίασης που ενωνόταν με καμπάνα εμπορευματοποιήθηκε όπου και ξεκίνησε η άνοδος του μέχρι να καταλήξουμε σήμερα να έχουμε τα προς το παρόν εκπληκτικά μέτρα ηλεκτρονικής ασφάλειας υψηλής τεχνολογίας που παρακολουθούν εγκαταστάσεις και έρχονται να είναι το χρησιμότερο εργαλείο στα χέρια του ανθρώπου για την δημιουργία ενός σωστού βαθμού προστασίας.

Λαμβάνοντας υπόψη το παρελθόν αντιλαμβανόμαστε την υπέρτατη ανάγκη να εφαρμόσουμε στη σύγχρονη κοινωνία με τους πολύπλευρους και πολύπλοκους πλέον κινδύνους όλες τις μεθόδους και τα μέτρα ασφαλείας. Κίνδυνοι που έχουν να κάνουν με τρομοκρατικά χτυπήματα, δολιοφθορές, φωτιά κ.ά. Σκοπός του πρώτου μέρους και δεδομένου της βάσης στην οποία αναλύεται το ζήτημα, το Κυπριακό δηλαδή μοντέλο, είναι η έμφαση στους όρους, έννοιες και δεδομένα στα οποία πρέπει να δοθεί σημασία ώστε να δημιουργηθεί ένα ψηλό πρότυπο ασφάλειας σε κρίσιμες εγκαταστάσεις που τώρα γνωρίζουν ή θα γνωρίσουν τα ιδιωτικά χέρια και μυαλά της ασφάλειας.

Στο δεύτερο μέρος θα συνεχίσουμε την ανάλυση στην ασφάλεια παραθέτοντας πρακτικά θέματα θωράκισης του ευαίσθητου των εγκαταστάσεων ενός αεροδρομίου.