Ιδιωτικά Εργαστήρια Εγκληματολογικών Ερευνών

Τα πρώτα ιδιωτικά εγκληματολογικά εργαστήρια αρχίζουν να δημιουργούνται και στην Ελλάδα και έτσι οι έρευνες εγκλημάτων και η αναζήτηση και ανάλυση στοιχείων από τον τόπο του εγκλήματος θα αρχίσει να πραγματοποιείται και πέρα απο την ΕΛ.ΑΣ.

Μια νέα πραγματικότητα αρχίζει να διαμορφώνεται και στη χώρα μας, σε σχέση με τις εγκληματολογικές έρευνες που προβλέπει «Ιδιωτική» αναζήτηση αποτυπωμάτων και ταύτιση εγκληματολογικών στοιχείων, πριβέ έρευνες σε δείγματα DNA και εξετάσεις κρίσιμων παραμέτρων από τον τόπο του εγκλήματος, με ιδιωτικά κριτήρια. Επίσης, σύνθετες τεχνικές έρευνες εγκλημάτων, ατυχημάτων, πυρκαγιών κι άλλων ενεργειών, μπορεί πλέον να μην πραγματοποιούνται μόνο από τα κρατικά επίσημα εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ. ή από τις αρμόδιες υπηρεσίες της Πυροσβεστικής, αλλά κι από ιδιωτικούς φορείς που δημιουργούνται στη χώρα μας. Εμπλεκόμενοι σε εγκληματικές ενέργειες, νομικοί, δικαστικοί λειτουργοί που αναζητούν «λύσεις» σε σύνθετες δικαστικές υποθέσεις, αλλά και ιδιώτες που αναζητούν απαντήσεις σε προσωπικά ή ενδοικογενειακά ζητήματα, μπορούν πλέον να απευθύνονται σε ιδιωτικές εταιρείες που εφαρμόζουν την τεχνογνωσία της ΕΛ.ΑΣ. Ιδιωτικά εγκληματολογικά εργαστήρια και γραφεία ανάλυσης και μελέτης εγκληματικών ενεργειών που αρχίζουν και δίνουν – ύστερα από τις ΗΠΑ, τη Μ. Βρετανία, τη Γαλλία, την Αυστραλία κι αλλού – ΄΄το παρών΄΄ πλέον στη χώρα μας .

Πρόκειται δηλαδή για συγκροτημένες εταιρείες με πραγματογνώμονες όλων των ειδικοτήτων, που έχουν τη δυνατότητα να διερευνήσουν όλες τις πτυχές ενός εγκλήματος, ενός ατυχήματος, μιας πυρκαγιάς ή ενός άλλου ανάλογου συμβάντος. Έχοντας τη δυνατότητα να παραδίδουν ένα πλήρες πόρισμα που αφορά ταυτόχρονα βλητικές εξετάσεις, αποτυπώματα, δείγματα DNA, έλεγχο κλειδιών, εξέταση εμπρηστικών μηχανισμών κι άλλων πειστηρίων, δίνοντας μια «δεύτερη ματιά» και πιθανά μια άλλη διάσταση στην υπό διερεύνηση υπόθεση, πέρα από τα σχετικά αρχικά πορίσματα της ΕΛ.ΑΣ. Όπως υποστηρίζουν οι υπεύθυνοι αυτών των ιδιωτικών εγκληματολογικών εργαστηρίων «πολλές φορές η έρευνά μας είναι πολύ πιο αναλυτική και με συνεκτίμηση περισσότερων στοιχείων και παραμέτρων από την ΕΛ.ΑΣ. Εξάλλου, οι κρατικές υπηρεσίες έχουν τεράστιο όγκο υποθέσεων που ερευνούν και πολλές φορές παραβλέπουν κρίσιμα στοιχεία. Ακόμη, ερευνούμε από τεχνικής πλευράς διάφορες υποθέσεις με τις οποίες δεν ασχολείται ιδιαίτερα ή δεν καταπιάνεται η ΕΛ.ΑΣ., η Πυροσβεστική και άλλες συναρμόδιες υπηρεσίες».

Παρουσία στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα (στην Αθήνα και στη Θεσσαλονίκη) έχουν ήδη δημιουργηθεί 2-3 τέτοιου είδους εταιρείες εγκληματολογικών διερευνήσεων, που έχουν ένα μεγάλο όγκο τεχνικών ερευνών. Η εταιρεία «Εργαστήρια Εγκληματολογικών Διερευνήσεων ΕΠΕ» στην Αθήνα, που πραγματοποιεί έρευνες επί παντός εγκληματολογικού επιστητού, η εταιρεία «Χρήστος Γκλαβόπουλος και Σία» στη Θεσσαλονίκη, που ερευνά τροχαία και εργατικά ατυχήματα, πυρκαγιές, ηλεκτρονικές απάτες και θέματα Internet, όπως εξάλλου και η εταιρεία «Διαμαντής και Διαμαντής» στην Αθήνα, που έχει ειδίκευση στις αυτοψίες και στις διερευνήσεις αστικών αλλά και δασικών πυρκαγιών, προσφέρουν πλέον μια νέα διάσταση σε αυτού του τύπου τις υποθέσεις. Έρευνες, οι οποίες δίνουν πολλές φορές μια νέα τροπή σε πολλές γνωστές υποθέσεις ή σε άλλες που δεν έχουν δημοσιοποιηθεί.
Μία από τις πρώτες εταιρείες που δημιουργήθηκαν στο συγκεκριμένο χώρο, είναι η «Εργαστήρια Εγκληματολογικών Διερευνήσεων ΕΠΕ (Forensic Investigation Laboratories LTD-F.I.L ), που έχει έδρα στην Αθήνα και δικτυακό τόπο www.forensiclabs.gr. Δημιουργήθηκε το 2008, διαθέτει ιδιωτικό εργαστήριο εγκληματολογικών αναλύσεων και ήδη έχει ασχοληθεί με περίπου 150 υποθέσεις που αφορούν βλητικές εξετάσεις, ελέγχους DNA, εξετάσεις κλειδιών κ.λπ. Δημιουργοί, οι πρώην ανώτατοι αξιωματικοί της ΕΛ.ΑΣ. με εμπειρία στα εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ. και σε τέτοιου είδους διερευνήσεις, κ.κ. Γιώργος Ραυτογιάννης και Νίκος Παντούλας (Φωτογραφία 1). Όπως αναφέρει ο κος Ραυτογιάννης «σκοπός μας είναι η παροχή υπηρεσιών για την έγκαιρη αξιολόγηση, την εξαγωγή συμπερασμάτων, τη δικαστική στήριξη αυτών και την εν γένει παροχή συμβουλών στα στάδια προανάκρισης, ανάκρισης και ακροαματικής διαδικασίας, με τρόπο έγκυρο, αξιόπιστο και μη επιδεχόμενο αμφισβήτησης». Παράλληλα, το εργαστήριο συνεργάζεται με πολλούς πανεπιστημιακούς φορείς και δημόσιες υπηρεσίες, προκειμένου να συλλέγει σειρά στοιχείων και αναλύσεων για τις ερευνούμενες υποθέσεις.

Συμμετοχή σε γνωστές υποθέσεις
Σε μία από τις υποθέσεις όπου έδωσαν ΄΄το παρών΄΄ τα ιδιωτικά εγκληματολογικά εργαστήρια, είναι οι έρευνες για τις ακριβείς συνθήκες δολοφονίας του 15χρονου Αλέξη Γρηγορόπουλου, στις 6 Δεκεμβρίου, στα Εξάρχεια. Με την υπόθεση ασχολήθηκαν βεβαίως τα Εγκληματολογικά Εργαστήρια της ΕΛ.ΑΣ., όμως υπήρξε και η παράλληλη έρευνα της ιδιωτικής εταιρείας, ως τεχνικοί σύμβουλοι των εμπλεκόμενων μερών και κυρίως της οικογένειας του θύματος.( Το κύριο πόρισμα είναι ότι η σφαίρα του ειδικού φρουρού είχε σχεδόν ευθεία πορεία και εξοστρακίσθηκε – με μικρή αλλαγή πορείας – σε μία από τις τσιμεντένιες μπάλες που βρίσκονται στον πεζόδρομο της οδού Τζαβέλα, όπου σημειώθηκε το μοιραίο περιστατικό). Όμως, οι ιδιώτες ερευνητές φρόντισαν να προχωρήσουν σε μία συμπληρωματική μελέτη μέσω ειδικού εργαστηρίου με ηλεκτρονικό μικροσκόπιο στο «Δημόκριτο», το οποίο ανίχνευσε στη σφαίρα αλλά και σε δείγματα υλικού από την τσιμεντένια μπάλα, δείγματα εκατέρωθεν της τριβής των υλικών (της σφαίρας και του τσιμέντου) με πλήρη ανίχνευση και ανάλυση των χημικών στοιχείων. Έτσι, με βάση αυτό το πόρισμα αποκλείσθηκε η μοιραία σφαίρα να ρίχθηκε με μεγάλη κλίση προς τα πάνω – όπως υποστήριζε ο ειδικός φρουρός – δράστης – γιατί τότε αυτή θα είχε διαφορετικές αλλοιώσεις.
Μια άλλη υπόθεση στην οποία ζητήθηκε τεχνική υποστήριξη από ιδιωτικά εγκληματολογικά εργαστήρια είναι για την επίθεση στα Ζωνιανά, το Δεκέμβριο του 2007. Τότε είχε προκληθεί ο βαρύτατος τραυματισμός του ειδικού φρουρού, όταν δέχθηκε πυροβολισμούς από ακροβολισμένους κατοίκους των Ζωνιανών, η αυτοκινητοπομπή της ΕΛ.ΑΣ. Το επιβαρυντικό στοιχείο για έναν από τους κατηγορουμένους είναι ότι βρέθηκε κάλυκας από το όπλο του έξω από ένα εστιατόριο των Ζωνιανών, το οποίο θεωρήθηκε ότι είναι ένα από τα μέρη από τα οποία πυροβολήθηκαν οι αστυνομικοί. Τα ιδιωτικά εργαστήρια στα οποία απευθύνθηκαν οι νομικοί εκπρόσωποι, ζήτησαν ευκρινή δορυφορική εικόνα (μετά από αντίστοιχο αίτημα σε εταιρεία παροχής δορυφορικών καταγραφών) από το σημείο της επίθεσης. Έτσι λοιπόν, κατέδειξαν μία παράμετρο που φαίνεται να μην είχε συνυπολογισθεί στην αναλυτική έρευνα της ΕΛ.ΑΣ. Ότι δηλαδή, οι γωνίες βολής των πληγμάτων στα περιπολικά και η πορεία του βλήματος που δέχθηκε ο άτυχος αστυνομικός, δεν ταιριάζουν – με βάση αυτήν τη βλητική εξέταση – με βολές από την πλευρά του εστιατορίου όπου είχαν βρεθεί οι κάλυκες. Δηλαδή, πιο απλά, ο κατηγορούμενος με βάση αυτήν τη δορυφορική απεικόνιση και ανάλυση, υποστήριξε ότι «έξω από το εστιατόριο δεν μπορούσαμε να πυροβολήσουμε διάφορα περιπολικά που ήταν στη σειρά στην ευθεία μπροστά μας. Οι κάλυκες που βρέθηκαν έξω από την ταβέρνα προέρχονταν από ένα γλέντι που είχε γίνει παλιότερα εκεί κι όχι από την αιματηρή επίθεση.». ¶λλη χαρακτηριστική περίπτωση στην οποία υπήρξε παρέμβαση του ιδιωτικού παράγοντα στις εγκληματολογικές διερευνήσεις, είναι σε ένα φόνο ενός Αλβανού από έναν ομοεθνή του, σε μια εγκληματική ενέργεια που είχε σημειωθεί το 2000. Επιβαρυντικό στοιχείο για τον κατηγορούμενο αλλοδαπό ήταν ότι είχαν βρεθεί ίχνη μολύβδου στα χέρια του, που είχαν αποδοθεί στον πυροβολισμό κατά του άτυχου θύματος. Ο δράστης ήταν ηλεκτρολόγος και οι υπεύθυνοι των ιδιωτικών εργαστηρίων παρουσίασαν μελέτη αλλά και έγγραφα της Ευρωπαϊκής Ένωσης και της κατασκευάστριας εταιρείας μπαταριών και άλλων ηλεκτρικών ειδών, ότι τα προϊόντα τους περιέχουν μόλυβδο που μπορεί να μένουν ως κατάλοιπο για πολλές ώρες στα χέρια του κατόχου ή του χρήστη τους. Μάλιστα, αυτές οι έγγραφες διαβεβαιώσεις των εταιρειών για τη «διασπορά» του μόλυβδου, ήταν καταλυτικές για την απαλλαγή του αλλοδαπού κατηγορουμένου.
Εξίσου σημαντική ήταν και η μελέτη για τις συνθήκες θανάτου ενός ιδιώτη από τις βολές ενός λιμενικού στη διάρκεια καταδίωξης στο Αιγαίο. Η ιδιωτική πραγματογνωμοσύνη ανέδειξε ότι λόγω των ελιγμών των σκαφών, του κυματισμού της θάλασσας, του σκοταδιού κι άλλων παραμέτρων, ήταν εξαιρετικά δύσκολο ο αξιωματικός του λιμενικού να σκόπευσε για να σκοτώσει τον ιδιώτη. Μία παράμετρος, που θεωρείται βέβαια η πιο σημαντική στην προκειμένη περίπτωση.
Ειδική έρευνα πραγματοποιήθηκε για το σοβαρό τραυματισμό, τον Αύγουστο του 2008, ενός 19χρονου στρατιώτη στον Ασπρόπυργο Αττικής, από πυροβολισμούς που έριξε «κατά λάθος» ένας συνάδελφός του. Από την ανάλυση των βολών του πυροβόλου όπλου M-16 που κρατούσε ο δράστης, καταδείχθηκε ότι «το συγκεκριμένο όπλο προκαλεί στο ανθρώπινο σώμα εξαιρετικά σοβαρά τραύματα και ότι δεν έπρεπε να επιτρέπεται ο χειρισμός του, με ευθύνη του στρατού, από ανεκπαίδευτους στρατιώτες».
Ένα μεγάλο τμήμα ερευνών αφορά στις συνθήκες τροχαίων ατυχημάτων, τους ελέγχους DNΑ για εξέταση πατρότητας, τον εντοπισμό «σβησμένων» ιχνών σε κλειδιά και σε εξαρτήματα, την ταυτοποίηση ιχνών κλοπών, τη σύγκριση κλειδιών και κλειδαριών με σχετικές ταυτοποιήσεις κ.ο.κ. Ιδιαίτερα κρίσιμο θεωρείται το θέμα του προσδιορισμού της προέλευσης των κλειδιών και η διαπίστωση της προσβασιμότητας των εμπλεκόμενων στο χώρο τέλεσης ενός εγκλήματος. Χαρακτηριστική είναι η υπόθεση τροχαίου ατυχήματος με το θάνατο ενός οδηγού λεωφορείου, με την οποία ασχολήθηκε η εταιρεία «Εργαστήρια Εγκληματολογικών Διερευνήσεων ΕΠΕ». Στη συγκεκριμένη υπόθεση, αφού έγινε πλήρης ανάλυση των συνθηκών του ατυχήματος με ανάλυση των κινήσεων των οχημάτων, τις καταγραφές του ταχογράφου κ.λπ., στην πορεία προέκυψε θέμα πατρότητας με ένα από τα παιδιά του θανόντος οδηγού. Πραγματοποιήθηκε λοιπόν εκ των υστέρων εξέταση DNA, με δείγμα διερεύνησης το αίμα που ελήφθη από την Τροχαία από το νεκρό οδηγό, προκειμένου να διαπιστωθεί αν ήταν ή όχι μεθυσμένος! Όπως ανέφεραν εκπρόσωποι της εταιρείας, μια πραγματογνωμοσύνη μπορεί να κοστίζει από 2.000-5.000 ευρώ, ανάλογα με την συνθετότητά της και τα προαπαιτούμενά της, όμως η τιμή της μπορεί να αυξάνεται όταν ζητούνται κρίσιμα επιπρόσθετα στοιχεία όπως οι δορυφορικές εικόνες και ζητείται συνεργασία με εταιρεία παροχής δορυφορικών υπηρεσιών.
Παρεμφερές έργο σε υποθέσεις ατυχημάτων, πυρκαγιών και Ίντερνετ, παρέχει η εταιρεία του κ. Χρήστου Γκλαβόπουλου, μέλους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδος και δικαστικού πραγματογνώμονα. Η εταιρεία, εκτός των άλλων, στην ηλεκτρονική διεύθυνσή της www.glavopoulos.gr προχωρά έναντι 30 ευρώ σε on line αναλύσεις τροχαίων ατυχημάτων, πυρκαγιών, θεμάτων ηλεκτρονικών απατών κ.λπ..
Όπως αναφέρουν οι εκπρόσωποι της εταιρείας που αναλαμβάνουν τις διερευνήσεις των πυρκαγιών, «τα ίχνη της καύσης τα οποία παραμένουν και αποτελούν δείκτες αναγνώρισης είναι διαφορετικά, ανάλογα με τη θέση τους σε σχέση με τα τρία κύρια μέρη της πυρκαγιάς, που είναι η κεφαλή, τα πλευρά και η ουρά. Στην κεφαλή της πυρκαγιάς, οι φλόγες γέρνουν προς το μέρος της βλάστησης και έχουμε τη μεγαλύτερη καταστροφή. Στην ουρά της πυρκαγιάς, η φλόγα γέρνει στην αντίθετη κατεύθυνση από αυτήν που είναι η βλάστηση και έχουμε λιγότερη ζημιά. Στα πλευρά της πυρκαγιάς, η κατάσταση είναι όπως περίπου στην ουρά της πυρκαγιάς, αλλά με λίγο μεγαλύτερη καταστροφή, αφού και στην περίπτωση αυτή οι φλόγες τείνουν να γείρουν προς την πλευρά της καμένης έκτασης». Η συγκεκριμένη εταιρεία από τη Θεσσαλονίκη, ανέλαβε τη διερεύνηση του τραγικού ατυχήματος με την πτώση λεωφορείου ΚΤΕΛ στον Αλιάκμονα, με αποτέλεσμα το θάνατο 21 ανθρώπων, ανάμεσα σε αυτούς και του οδηγού του οχήματος. Το ατύχημα σημειώθηκε στις 22 Φεβρουαρίου 2003. Το λεωφορείο ΚΤΕΛ, εκινείτο με κατεύθυνση προς Αθήνα, στην αριστερή λωρίδα της Εθνικής οδού Θεσσαλονίκης – Αθηνών που διαθέτει 3 λωρίδες κυκλοφορίας και ενώ βρισκόταν πάνω στη γέφυρα του Αλιάκμονα, για άγνωστο ο οδηγός απώλεσε τον έλεγχο του λεωφορείου, αυτό ήρθε σε επαφή με τα προστατευτικά κιγκλιδώματα (μπαριέρες) αριστερά της γέφυρας, τα οποία αδυνατώντας να το κρατήσουν υποχώρησαν, με αποτέλεσμα το λεωφορείο να πέσει από τη γέφυρα προς το ποτάμι, από ύψος περί τα 11 μέτρα. Στην αρχή διατυπώθηκε η άποψη ότι μια νταλίκα παρεμπόδισε το λεωφορείο, με αποτέλεσμα ο οδηγός του λεωφορείου ξαφνιασμένος για κλάσματα δευτερολέπτου, αντέδρασε ενστικτωδώς στρίβοντας ελαφρά αριστερά, με συνέπεια το λεωφορείο να πέσει πάνω στις μπαριέρες. Όπως αναφέρεται στην έκθεση της εταιρείας «κατά τον έλεγχό μας, διαπιστώσαμε ότι αφενός η εγκατάσταση των ιδίων των μπαριέρων είχε πολλά ερωτηματικά κακοτεχνίας και αφετέρου το ρείθρο αριστερά της οδού, λόγω κακής προ συμβάντος επανεπίστρωσης της οδού με άσφαλτο, είχε καλύψει τη μικρή υψομετρική διαφορά, με αποτέλεσμα, όταν το λεωφορείο πλησίασε τις μπαριέρες, ο οδηγός δεν είχε προειδοποίηση ότι επίκειται πρόσκρουση με τις μπαριέρες ώστε να μπορέσει να επαναφέρει το όχημά του μέσα στην οδό. Το θέμα αυτό θα πρέπει να ελεγχθεί κατά πόσο αποτελεί λάθος μελέτης ή λάθος κατασκευής, διότι σε άλλες όμοιες γέφυρες ακολουθείται κρασπέδωση και από τις δύο πλευρές». Επιπλέον, όπως ανέφερε στο "Security Manager" ο κος Γκλαβόπουλος «.τους τελευταίους μήνες έχουμε αναλάβει αυτοψίες σε δύο μεγάλες πυρκαγιές που σημειώθηκαν σε μεγάλο κατάστημα ρούχων και σε σούπερ μάρκετ στη Θεσσαλονίκη. Οι πυρκαγιές αυτές οφείλονται κυρίως σε 15 αιτίες. Εντοπίσαμε με ειδικές μεθόδους το σημείο έναρξης των πυρκαγιών και με την εις άτοπον απαγωγή αποκλείσαμε σειρά αιτιών, για να καταλήξουμε στο τι ακριβώς συνέβη».
Παρεμφερείς έρευνες αναλαμβάνει και η εταιρεία "Διαμαντής και Διαμαντής» με έδρα στην οδό Πατησίων (ηλεκτρονική διεύθυνση www.d-d.gr), η οποία έχει δημιουργηθεί το 2008 από τον Υποστράτηγο ε.α. του Πυροσβεστικού Σώματος κο Ν. Διαμαντή, ο οποίος έχει πολυετή εμπειρία σε θέματα πυρασφάλειας και διερεύνησης εμπρησμών, ενώ είχε υπηρετήσει επί σειρά ετών σε κρίσιμα πόστα στο Αρχηγείο της Πυροσβεστικής. Όπως αναφέρουν οι υπεύθυνοι της εταιρείας «διενεργούμε αυτοψία στη σκηνή του εγκλήματος και ανακατασκευή αυτής, με στόχο την επιβεβαίωση των διαδραματισθέντων, τη διερεύνηση των κινήτρων και τον εντοπισμό πιθανών επιπλέον στοιχείων".

ΤΟΥ Β.Γ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ