Ιχνηλατώντας το μέλλον στα συστήματα επιτήρησης

Υπηρεσίες απομακρυσμένης πρόσβασης, υψηλής ανάλυσης κάμερες, καθιέρωση προτύπων και εμφάνιση νέων μέσων αποθήκευσης είναι μερικές από τις αλλαγές που περιμένουμε μέσα στο 2010 αλλά και στα επόμενα έτη, στον τομέα της επιτήρησης.
Το 2010 όπως φαίνεται θα περάσει στην ιστορία ως το έτος με τις μεγάλες και δραματικές αλλαγές στην ελληνική οικονομία, με την απειλή της ύφεσης να φαντάζει απειλητική όσο ποτέ άλλοτε και να απειλεί όλους τους τομείς της οικονομίας. Παράλληλα όμως, ίσως αποτελέσει το κομβικό σημείο για τον επαναπροσδιορισμό των στόχων μας και την εκμετάλλευση νέων ευκαιριών.

Ευκαιρίες που πάντα αναδύονται μέσα από περιόδους κρίσης, αλλά για να τις εκμεταλλευτούμε οφείλουμε καταρχήν να είμαστε σε θέση να παρακολουθούμε τις εξελίξεις. Ο χώρος των συστημάτων επιτήρησης είναι σίγουρο ότι δεν θα μείνει ανέπαφος από όλα αυτά τα γεγονότα, οπότε όλοι όσοι δραστηριοποιούνται στο χώρο οφείλουν να δράσουν με τρόπο ώστε να είναι σε θέση να προσαρμοστούν στις νέες συνθήκες. Οι εξελίξεις στο χώρο των συστημάτων επιτήρησης σηματοδοτούνται από τις αγορές του εξωτερικού και σε αυτές θα προσπαθήσουμε να ρίξουμε μια σύντομη ματιά, ώστε να δούμε τις μας επιφυλάσσει το μέλλον και ποιες θα είναι οι τάσεις για τα επόμενα χρόνια.

Outsourcing
Ο όρος αυτός ακούγεται όλο και συχνότερα καθώς αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα εργαλεία των επιχειρήσεων για να μειώσουν το κόστος λειτουργίας τους, προκειμένου να διατηρήσουν την ανταγωνιστικότητά τους. Αποτελεί την υπεργολαβική ανάθεση ορισμένων από τις δραστηριότητες μιας επιχείρησης (συνήθως άσχετες με το κύριο αντικείμενό της, όπως οικονομικές υπηρεσίες, διαχείριση αποθηκών, υπηρεσίες IT) σε άλλες επιχειρήσεις που ειδικεύονται σε αυτό το αντικείμενο και άρα είναι σε θέση να το παρέχουν σε χαμηλότερο κόστος Στο χώρο των συστημάτων επιτήρησης την τάση αυτή θα τη συναντήσουμε με πολλές ονομασίες, όπως Managed Video as a Service (MVaas), Video Surveillance as a Service (VSaaS), Remotely Monitored Video (χρησιμοποιούνται οι αγγλικοί όροι διότι έχουν καθιερωθεί στην παγκόσμια αγορά). Ανεξάρτητα από το όνομα που θα επικρατήσει, είναι γεγονός ότι αποτελεί μια εναλλακτική πρόταση. Οι τεχνολογικές εξελίξεις της βιομηχανίας των υπολογιστών και κυρίως οι δυνατότητες που προσφέρει το cloud computing, αποτελούν το καλύτερο εφαλτήριο για την περαιτέρω διάδοση των τάσεων που προαναφέρθηκαν.
Η καταγραφή των εικόνων θα γίνεται από δικτυακές κάμερες στο χώρο του πελάτη, αλλά τα δεδομένα θα μεταφέρονται, θα επεξεργάζονται και αποθηκεύονται σε απομακρυσμένους servers που θα ανήκουν σε άλλη επιχείρηση. Αυτή η τεχνολογία θα ανοίξει νέους δρόμους επένδυσης, καθώς θα είναι ελκυστική όχι μόνο σε επιχειρήσεις που θέλουν να μειώσουν τα λειτουργικά τους κόστη αλλά και σε μικρότερες επιχειρήσεις που θέλουν να επενδύσουν σε ένα δικτυακό σύστημα επιτήρησης, αλλά δεν έχουν τους πόρους που απαιτούνται για τη δημιουργία και συντήρηση ενός αντίστοιχου control room. Οπότε πλέον θα απαιτείται μόνο η εγκατάσταση των δικτυακών καμερών, ενώ η υπόλοιπη υποδομή αλλά και το προσωπικό που θα την παρακολουθεί, θα ανήκει στον ανεξάρτητο πάροχο με τον οποίο θα συνεργάζεται η επιχείρηση.

Δικτυακές κάμερες
Νέες εξελίξεις αναμένονται και στην αγορά των δικτυακών καμερών. Τα πλεονεκτήματά τους είναι σαφή, ειδικότερα αν συνυπολογίσουμε και τις τάσεις που αναφέρθηκαν στην προηγούμενη ενότητα και οι οποίες μπορούν να υλοποιηθούν μόνο με την ύπαρξη δικτυακών καμερών. Εντούτοις, ανασταλτικός παράγοντας στην ολοκληρωτική επικράτησή τους αποτελεί το κόστος τους, που ακόμα διατηρείται σε σχετικά υψηλά επίπεδα. Όμως η εμφάνιση νέων προμηθευτών από τις χώρες της ¶πω Ανατολής, όπως η Κίνα, η Κορέα και η Ταιβάν που παρουσιάζουν προϊόντα χαμηλότερου κόστους και η απάντηση των μεγάλων οίκων με εμφάνιση οικονομικότερων σειρών, αναμένεται να ρίξει τα επίπεδα των τιμών. Οι καταναλωτές θα έχουν μεγαλύτερο εύρος επιλογής και ο ανταγωνισμός όπως μας έχει δείξει το παρελθόν και σε άλλα ηλεκτρονικά προϊόντα, συμβάλλει στην αποκλιμάκωση των τελικών τιμών διάθεσης των προϊόντων. Επίσης στον ανταγωνισμό θα βοηθήσει η καθιέρωση των ανοικτών προτύπων αλλά και η στροφή προς νέες τεχνολογίες όπως οι κάμερες High Definition και megapixel, που αναγκαστικά θα μεταφέρουν τις δικτυακές κάμερες από την αιχμή της τεχνολογίας που βρίσκονταν μέχρι σήμερα, σε πιο προσιτό επίπεδο.

Κάμερες υψηλής ανάλυσης
Βρισκόμαστε λοιπόν στη μεταβατική περίοδο, όπου η έλευση των δικτυακών καμερών υψηλής ανάλυσης είναι ορατή όσο ποτέ άλλοτε. Οι κάμερες ανάλυσης 720p και 1080p (full High Definition) προσφέρουν μια καλή λύση ανάμεσα στις αντίρροπες απαιτήσεις της βέλτιστης ανάλυσης και της ελαχιστοποίησης του απαιτούμενου bandwidth. Μέσα στο 2010 αλλά και στα επόμενα χρόνια, η αγορά των καμερών υψηλής ανάλυσης – είτε αυτές ανήκουν στην κατηγορία των HD ή των megapixels (όλες οι κάμερες HD είναι megapixels, αλλά όλες οι κάμερες megapixels δεν είναι υποχρεωτικά HD) θα ωριμάσει αρκετά και οι κατασκευαστές πλέον δεν θα εστιάζουν την προσοχή τους μόνο στον αριθμό των pixels αλλά και σε άλλα τεχνικά χαρακτηριστικά όπως η ποιότητα του φακού, η καταγραφή εικόνων σε χαμηλές συνθήκες φωτισμού και άλλες παρεμφερείς δυνατότητες. Στην έρευνα της IMS για την παγκόσμια αγορά συστημάτων επιτήρησης προβλέπεται ότι οι κάμερες με ανάλυση ένα ή και δύο megapixels θα κατέχουν τα τρία τέταρτα της αγοράς των megapixel καμερών μέχρι το τέλος του 2010. Ενώ οι δικτυακές HD κάμερες που σήμερα κατέχουν ένα μικρό ποσοστό, σύντομα θα αυξήσουν το μερίδιό τους και ίσως να αποκτήσουν την κυρίαρχη θέση σε αυτήν την κατηγορία των συσκευών. Επιπρόσθετα ευοίωνες είναι και οι προβλέψεις για την πορεία των τιμών τους, καθώς η αυξανόμενη ζήτηση είναι λογικό να οδηγήσει σε μείωσή τους.

Η.264
Η ανάγκη για βίντεο υψηλότερης ποιότητας θα οδηγήσει και στην περαιτέρω διάδοση του Η.264. Αν και βέβαια το συγκεκριμένο πρωτόκολλο συμπίεσης εικόνων δεν είναι πλέον καινούριο για τη βιομηχανία CCTV, καθώς πλέον οι περισσότερες από τις κορυφαίες εταιρείες του χώρου το ενσωματώνουν στα προϊόντα τους. Όλες οι ενδείξεις δείχνουν ότι μετά από μία περίοδο με μικρότερο ρυθμό διάδοσης, το H.264 θα αποκτήσει πάλι τη δυναμική που είχε στην αρχή της εμφάνισής του. Ειδικά δε, αν συνυπολογίσουμε ότι η διάδοσή του είναι άμεσα συνδεδεμένη και με την επικράτηση των καμερών υψηλής ανάλυσης που απαιτούν καλύτερη διαχείριση του bandwidth. Οπότε, ελάχιστες πλέον θα είναι οι κάμερες τύπου HD ή megapixels που θα παρουσιαστούν μέσα στο έτος που διανύουμε ή τα επόμενα έτη και δεν θα ενσωματώνουν το H.264 ή παραλλαγές του, όπως το H.264 SVC.
Τα πρότυπα είναι ένα άλλο θέμα που θα μας απασχολήσει τα επόμενα χρόνια. Στο Security Manager ήδη έχουμε ασχοληθεί με τη σύγκρουση μεταξύ των διαφορετικών τεχνολογιών. Στην αγορά σήμερα κυριαρχούν δύο πλατφόρμες: το ONVIF που έχει και τη μεγαλύτερη αποδοχή στην αγορά και το PSIA το οποίο ναι μεν δεν έχει τη διάδοση του ONVIF, αλλά εξετάζει περισσότερα και πιο προηγμένα τεχνολογικά ζητήματα, όπως την τεχνολογία των video analytics, τα μέσα αποθήκευσης κ.ά. Για το λόγο αυτό και οι αναλυτές που ασχολούνται με τα μελλοντικά δρώμενα στο χώρο των CCTV δεν στοιχηματίζουν στην επικράτηση κάποιου από τα δύο, αλλά θεωρούν ότι τουλάχιστον για ένα μεσοδιάστημα θα συνυπάρχουν.

Έξυπνο CCTV
Η καλύτερη ποιότητα εικόνων και η βελτιωμένη διαχείριση του bandwidth σε συνδυασμό με την άφθονη υπολογιστική ισχύ που πλέον έχουμε στη διάθεσή μας, καθιστούν και την πολυσυζητημένη τεχνολογία των video analytics ως ένα από τα κυρίαρχα στοιχεία της επόμενης ημέρας στο χώρο των CCTV. Ειδικότερα δε οι τεχνικές της έξυπνης αναζήτησης στοιχείων μέσα από τον όγκο των εικόνων που θα καταγράφουν, αναμένεται να προσεγγίσουν νέα επίπεδα που μέχρι πριν λίγο καιρό φάνταζαν ως κάτι το πολύ μακρινό. Η χρήση των metadata (μεταδεδομένων) προβλέπεται να συμβάλει στη δημιουργία νέων εργαλείων αναζήτησης, που θα κάνουν τη δουλειά των χρηστών πολύ ευκολότερη και πιο αποτελεσματική. Ο χειριστής του συστήματος θα μπορεί μέσα σε πολύ λίγο χρόνο να αναζητήσει ένα συγκεκριμένο στοιχείο, όπως ένα αυτοκίνητο βάσει του χρώματός του, οπότε θα μπορεί να βοηθήσει και τις ερευνητικές αρχές να εντοπίσουν τους υπαίτιους ενός συμβάντος πολύ γρηγορότερα, αλλά και τις δικαστικές αρχές να εκτελέσουν το έργο τους, έχοντας στη διάθεσή τους όλα τα απαραίτητα αποδεικτικά στοιχεία. Το πρόβλημα είναι ότι μέχρι σήμερα καταγράφαμε μεν σε βίντεο όλη την πληροφορία, αλλά ήταν πολύ δύσκολο να επεξεργαστούμε αυτόν τον όγκο των δεδομένων. Σε αυτό θα συνεισφέρουν τα συστήματα CCTV που θα ενσωματώνουν την τεχνολογία video analytics.
Όμως, εκτός από την τεχνολογία επεξεργασίας των οπτικών δεδομένων, εξελίξεις αναμένεται να έχουμε και στο λογισμικό διαχείρισης video (Video Management Software-VMS). Οι εταιρείες που δραστηριοποιούνται στην κατασκευή software VMS θα εργαστούν ακόμα περισσότερο προς την ανάπτυξη εφαρμογών με βελτιωμένη λειτουργικότητα, προκειμένου να διαφοροποιηθούν από τον ισχυρό ανταγωνισμό σε μια αγορά που συνεχώς αυξάνεται. Επίσης, μια άλλη τάση είναι η ενοποίηση όλων των συστημάτων ασφαλείας κάτω από μία κοινή πλατφόρμα λογισμικού, με την ονομασία Physical Security Information Management (PSIM). Ενδείξεις γι’ αυτήν την τάση υπήρχαν ήδη από το προηγούμενο έτος με την εμφάνιση συστημάτων όπως η πλατφόρμα διαχείρισης Ocularis από την OnSSI, το ενοποιημένο σύστημα ασφάλειας Security Center από την Genetec και η εξαγορά της Orsus, μιας από τις πλέον ειδικευμένες εταιρείες στη δημιουργία PSIM από τη Nice System.
Τέσσερις είναι οι άξονες που θα κινηθούν οι εταιρείες VMS: μεγαλύτερη ευχρηστία, εκμετάλλευση των video analytics, βελτιωμένο interface και στροφή προς λειτουργίες PSIM.
Παράλληλα όμως με τις αλλαγές στα συστήματα VMS, εξελίξεις θα υπάρξουν και στα φυσικά μέσα αποθήκευσης των video. Στο προσκήνιο είναι πλέον έντονη η παρουσία των μέσων αποθήκευσης στερεάς κατάστασης (SSD-solid state disks). Ήδη ένας αξιοσημείωτος αριθμός δικτυακών καμερών ενσωματώνει θύρες SD για την τοπική αποθήκευση video. Ο συγκεκριμένος τρόπος αποθήκευσης μπορεί να αποτελέσει έναν εναλλακτικό και εύχρηστο τρόπο αποθήκευσης σε περίπτωση κατάρρευσης του δικτύου, αλλά και για τη μεταφορά των αρχείων. Σε ορισμένες περιπτώσεις μάλιστα, η χρήση των μέσων αποθήκευσης στερεάς κατάστασης μπορεί να αποτελέσει κίνητρο για την αντικατάσταση της κεντροποιημένης αποθήκευσης των αρχείων από τη λύση της τοπικής αποθήκευσης στις κάμερες. Όλα φυσικά εξαρτώνται από τα χαρακτηριστικά των εφαρμογών και τις εκάστοτε συνθήκες. Όμως είμαστε ακόμα μακριά από το να θεωρήσουμε ότι τα μέσα αποθήκευσης τύπου SSD μπορούν να αντικαταστήσουν ολοκληρωτικά τους σκληρούς δίσκους ως κύρια μέσα αποθήκευσης. Οι σκληροί δίσκοι συνεχίζουν να αποτελούν τη φθηνότερη υλοποίηση για την αρχειοθέτηση μεγάλου όγκου δεδομένων και οι περισσότεροι προμηθευτές μέσων αποθήκευσης video ακόμα επιμένουν στους σκληρούς δίσκους ως το βασικό τους προϊόν.

Επιχειρηματικές ευκαιρίες
Σίγουρα τα τεχνολογικά νέα ενδιαφέρουν τους εμπλεκόμενους και η γνώση αυτών αποτελεί το καλύτερο μέσο για την εξάπλωση των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων τους. Όμως εξίσου σημαντική είναι αυτή καθαυτή η πληροφόρηση για τα επιχειρηματικά δρώμενα και τις ευκαιρίες που ανοίγονται όχι μόνο στα όρια της μικρής ελληνικής αγοράς, αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο. Εδώ φαίνεται ότι έχουμε μία σημαντική αλλαγή. To ενδιαφέρον μετατοπίζεται από τις χώρες της Ανατολής προς την Βραζιλία. Ο οικοδομικός οργασμός και ο μεγάλος ρυθμός ανάπτυξης της Βραζιλίας με τις επενδύσεις σε μεγάλες βιομηχανικές μονάδες και σε σταθμούς παραγωγής ενέργειας, δημιουργεί μεγάλες ανάγκες σε συστήματα CCTV. Επίσης η σύμπτωση της διοργάνωσης του Παγκόσμιου Κυπέλλου Ποδοσφαίρου το 2014 και των Ολυμπιακών Αγώνων το 2016, αθλητικές διοργανώσεις που όπως έχει δείξει και το πρόσφατο παρελθόν απαιτούν το μέγιστο δυνατό σε θέματα ασφάλειας, εκτοξεύει σε σημαντικά ύψη τη ζήτηση για την προμήθεια και εγκατάσταση συστημάτων CCTV.
Φαίνεται λοιπόν ότι η Βραζιλία αποτελεί το νέο Ελντοράντο για τις εταιρείες του χώρου. Αλλά και εδώ έχουμε σημαντικές αλλαγές. Οι εντυπωσιακές αλλαγές στην παγκόσμια οικονομία προκάλεσαν και ένα μετασχηματισμό στο χάρτη του κλάδου. Πλέον το μυστικό για την επιβίωση κρύβεται πίσω από δύο όρους πολύ συνηθισμένους στις επιχειρηματικές πρακτικές και δεν είναι άλλοι από την Εξαγορά και τη Συγχώνευση. Οι σημαντικότερες κινήσεις στη σκακιέρα του επιχειρηματικού παιγνίου που έγιναν το 2009 αλλά και το 2010, είναι η εξαγορά της GE Security από τη United Technologies Corp (UTC) και η συγχώνευση της Panasonic System Solutions (PSS) και της Panasonic Commun.
Ίσως κάποιοι δυσανασχετήσουν μπροστά σε αυτές τις αλλαγές. Αυτό διότι βρίσκονται μπροστά σε ένα κύμα από νέες τεχνολογίες και εξελίξεις, που ίσως τους βγάζει από την ασφάλεια της σταθερότητας που είχαν συνηθίσει τα τελευταία χρόνια. Όμως, θα πρέπει να φέρουν στη μνήμη τους ένα αρχαίο κινέζικο ρητό που αναφέρει ότι «τυχεροί είναι εκείνοι που ζουν σε ενδιαφέροντες καιρούς». Το ρητό αυτό σίγουρα δεν θα μπορούσε να βρει καλύτερη εφαρμογή για τη βιομηχανία των συστημάτων επιτήρησης, από τη σημερινή.

Του ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΛΥΜΠΕΡΟΠΟΥΛΟΥ