Οι πληροφορίες και η σημασία τους στην προστασία υψηλών προσώπων

ΦΟΥΚΑΣ ΧΡΗΣΤΟΣ
Γενικός Διευθυντής 
SARISA P.C.S.S.
Αποκλειστικός αντιπρόσωπος I.S.A. ltd
www.sarisaservices.gr
chfoukas@sarisaservices.gr

Ο τομέας των πληροφοριών, είναι ένας από τους σημαντικότερους στην προστασία των υψηλών προσώπων, αφού περιλαμβάνει αφενός την διασφάλιση της ιδωτικότητας ζωτικών πληροφοριών γύρω από την ζωή και την ασφάλεια του επισήμου και της οικογένειάς του και αφετέρου την πρόσληψη, αξιολόγηση και αξιοποίηση πληροφοριών, που οδηγούν αντιστοίχως σε πρόσκαιρη ή μόνιμη αναθεώρηση των μέτρων ασφαλείας που λαμβάνονται για την προστασία του.

Ένα σύστημα ασφαλείας αποτελείται από ομόκεντρες ζώνες ασφαλείας, στο κέντρο των οποίων βρίσκεται πάντα ο στόχος (ο επίσημος, οι οικείοι του, οι προσωπικοί-επαγγελματικοί του χώροι κλπ).

Κάποιες ζώνες ασφαλείας είναι υλικές όπως οι μαντρότοιχοι που προστατεύουν την κατοικία του επισήμου, ή το θωρακισμένο του αυτοκίνητο, κάποιες αποτελούνται από τεχνικά-ηλεκτρονικά μέσα όπως οι ανιχνευτές κίνησης και ο συναγερμός, ενώ άλλες αφορούν στο έμψυχο δυναμικό όπως πχ οι προσωποφύλακες ή η εξωτερική περίπολος ασφαλείας της κατοικίας του.

Η ευρύτερη από τις ζώνες ασφαλείας, αυτή που περικλείει όλες τις υπόλοιπες, που είναι εξίσου ή και σημαντικότερη από κάποιες άλλες, είναι η άυλη ζώνη ασφαλείας, αυτή των πληροφοριών.

Επιχειρώντας μια συνοπτική ανάλυση του αντικειμένου των πληροφοριών και της σημασίας του στην προστασία υψηλών προσώπων, θα πρέπει εξ αρχής να κάνουμε τον διαχωρισμό, ανάμεσα στις εξερχόμενες και τις εισερχόμενες πληροφορίες. Στο ένα σκέλος έχουμε να κάνουμε με τις πληροφορίες που θέλουμε να διαφυλάξουμε, ενώ στο άλλο σκέλος με τις πληροφορίες που επιθυμούμε να συλλέξουμε.
Υπό ιδεώδεις συνθήκες, όπου θα υπήρχαν αρκετοί διαθέσιμοι πόροι και μέσα για την ασφάλεια του επισήμου, θα έπρεπε να λειτουργούν δύο διαφορετικά τμήματα ή υποτμήματα, πάντα σε στενή μεταξύ τους συνεργασία, όπως βέβαια και με τα υπόλοιπα σκέλη της ασφάλειας του επισήμου. Ένα για την προστασία των πληροφοριών, εξερχόμενες πληροφορίες, και ένα για την συλλογή, αξιολόγηση και αξιοποίηση των πληροφοριών, εισερχόμενες πληροφορίες.

Εξερχόμενες πληροφορίες
Εξερχόμενες πληροφορίες, ονομάζουμε τις πληροφορίες σχετικά με τον επίσημο, την οικογένεια, την κατοικία, τις συνήθειες και τα επαγγελματικά του σχέδια, που ξεκινούν από μέσα και διαχέονται προς τα έξω. Οι πληροφορίες αυτές μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο εργαλείο στα χέρια αυτών που επιθυμούν να βλάψουν ποικιλοτρόπως τον επίσημο, από πολιτικούς και επιχειρηματικούς ανταγωνιστές, μέχρι τρομοκρατικές και εγκληματικές οργανώσεις, απαγωγείς κα.

Η διάχυση αυτών των πληροφοριών, μπορεί να γίνει άμεσα ή έμμεσα, με δόλο ή χωρίς.
Στην περίπτωση που υπάρχουν εξακριβωμένες διαρροές, συνήθως προς τον τύπο, θα πρέπει να καταβάλλονται προσπάθειες εντοπισμού του πληροφοριοδότη, και μετά τον εντοπισμό του να απομακρύνεται άμεσα.

Η υπογραφή ειδικών συμβολαίων με ρήτρα εμπιστευτικότητας από όλο το προσωπικό (συμπεριλαμβανομένου και του προσωπικού ασφαλείας), μπορεί να προλάβει, αλλά και να συμβάλει στην παραδειγματική τιμωρία των πιθανών πληροφοριοδοτών.

Το διαδίκτυο και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης είναι τα βασικότερα μέσα διαρροής πληροφοριών στην εποχή μας, κυρίως λόγω της διάδοσής τους, της ανωνυμίας που προσφέρουν καθώς και της πληθώρας φορητών συσκευών (smartphones & tablets), της πληθώρας εφαρμογών δημοσίευσης που αυτές διαθέτουν, και των συχνά δυσνόητων ρυθμίσεων απορρήτου και πρωτοκόλλων που αυτές χρησιμοποιούν, η άμεση αναπαραγωγή και η περεταίρω διάχυση της πληροφορίας από την στιγμή που θα διαρρεύσει στο διαδίκτυο, αλλά και η χρήση των ανωτέρω συσκευών και μέσων από ανήλικα ή νεαρά μέλη της οικογένειας του VIP, είναι μόνο μερικοί από τους λόγους που ενισχύουν την άποψη αυτή.

Οι σκανδαλοθηρικές και μη, εφημερίδες και περιοδικά σε έντυπη ή ηλεκτρονική μορφή, αποτελούν επίσης σημαντικά μέσα διαρροής και αναπαραγωγής πληροφοριών.

Εδώ να σημειώσω έναν βασικό κανόνα (που φυσικά σε πολλές περιπτώσεις λόγω θέσης, αντικειμένου ενασχόλησης, αλλά και ιδιοσυγκρασίας του επισήμου δεν μπορεί να εφαρμοστεί), που λέει ότι η πρώτη γραμμή άμυνας του επισήμου είναι η διατήρηση της ανωνυμίας, και όπου αυτή δεν είναι δυνατή, η διατήρηση χαμηλού προφίλ.

Ακόμα λοιπόν και σε περιπτώσεις όπου έχει διαφυλαχθεί η ανωνυμία και έχει διατηρηθεί ένα χαμηλό προφίλ, μία και μόνο παρουσία σε επίσημη εκδήλωση, πρεμιέρα, ή άλλη περίσταση που καλύπτεται από τα μέσα ενημέρωσης, φτάνει για να τον εντάξει στις λίστες των κοσμικών και αντιστοίχως να κλειδώσει τα ραντάρ των αδηφάγων μέσων και των σκαδαλοθήρων πάνω του.

Η διαχείριση των πληροφοριών και της ιδιωτικότητας του επισήμου, μπορεί να αποδειχθεί μεγάλος πονοκέφαλος για τον υπεύθυνο ασφαλείας, ακόμη και στην περίπτωση που διαθέτει αφθονία πόρων, ανθρώπινων και τεχνικών. Κυρίως λόγω της πολυπλοκότητας του ζητήματος, όπως αυτό αναλύθηκε παραπάνω, αλλά και λόγω του ότι κυρίως αυτό το θέμα έχει να κάνει με την ιδιοσυγκρασία και τον χαρακτήρα του επισήμου καθώς και με τον τρόπο με τον οποίο αυτός αντιλαμβάνεται τα πράγματα. Όπως και στα υπόλοιπα ζητήματα που πάντοτε προκύπτουν στην προστασία ενός υψηλού προσώπου, έτσι και εδώ, το κλειδί είναι η επικοινωνία.

Η ενημέρωση, ακόμα και η εκπαίδευση του VIP και της οικογένειάς του στην χρήση των ηλεκτρονικών μέσων, μπορεί να κάνει την διαφορά, αφού θα ελαχιστοποιήσει την πιθανότητα της αλόγιστης και λανθασμένης χρήσης, ελαχιστοποιώντας αντίστοιχα και το ενδεχόμενο δημιουργίας ρήγματος στο σύστημα ασφαλείας, και της έκθεσής τους στον κίνδυνο που αυτό συνεπάγεται.

Εισερχόμενες πληροφορίες
Εισερχόμενες πληροφορίες ονομάζουμε τις πληροφορίες, τις οποίες συγκεντρώνουμε και διαχειριζόμαστε, αξιολογούμε και αξιοποιούμε για την ασφάλεια του επισήμου.

Οι πληροφορίες συλλέγονται από διάφορες πηγές, οι πηγές είναι που καθορίζουν και την αξιοπιστία της αρχικής πληροφορίας.

Πηγές πληροφοριών μπορεί να είναι οι κρατικές υπηρεσίες, αστυνομία, δικαστικές αρχές, καθώς και άλλες επίσημες πηγές όπως οι πρεσβείες κρατών. ¶λλη πηγή πληροφοριών μπορεί να αποτελέσουν τα έγκυρα μέσα μαζικής ενημέρωσης, το διαδίκτυο, ή ακόμη και ένα δίκτυο πληροφοριών φτιαγμένο εξ αρχής για να εξυπηρετήσει τον ανωτέρω σκοπό.

Μία άλλη μορφή πληροφόρησης και συγκέντρωσης πληροφοριών είναι οι πληροφορίες που συγκεντρώνει με άμεσο τρόπο ο στενός πυρήνας των ανδρών ασφαλείας του επισήμου, μέσω των αυτοψιών των προπομπών, και των μέτρων αντιπαρακολούθησης, ενώ στην ίδια κατηγορία θα τοποθετήσουμε και τις πληροφορίες που μπορεί να εκμαιεύσει το προσωπικό ασφαλείας από την καθημερινή τριβή στην υπηρεσία, λόγου χάρη με περίοικους της οικίας και του γραφείου ή με το προσωπικό του VIP.

Σε κάθε περίπτωση οι όποιες πληροφορίες ή παρατηρήσεις, όσο ασήμαντες και αν φαίνονται θα πρέπει να συγκεντρώνονται και να αξιολογούνται κεντρικά από το αρμόδιο τμήμα πληροφοριών και όχι να κυκλοφορούν με την μέθοδο του σπασμένου τηλεφώνου από στόμα σε στόμα ως κουτσομπολιό, ανάμεσα στο προσωπικό ασφαλείας.

Οι πληροφορίες αφού συγκεντρωθούν κεντρικά, αξιολογούνται, διασταυρώνονται και τελικώς αξιοποιούνται αναλόγως. Κάποιες πληροφορίες του δικτύου πληροφοριών της ασφάλειας του επισήμου, θα πρέπει να διοχετεύονται στις αρχές για διασταύρωση, περεταίρω διερεύνηση ή και αυτόνομη αξιοποίηση, στο πλαίσιο μιας αγαστής συνεργασίας.

Οι πληροφορίες μπορεί να αφορούν πιθανούς στόχους τρομοκρατών ή απαγωγέων, νεοφυείς τρομοκρατικές οργανώσεις, το modus operandi αυτών, νέες τεχνικές ή μέσα που αυτές αποκτούν, καθώς επίσης την δράση εγκληματικών ομάδων ή οργανώσεων.

Σε κάποιες περιπτώσεις για λόγους παραπλάνησης και αντιπερισπασμού, ή ακόμα και για την αποκάλυψη πιθανού πληροφοριοδότη, μπορούν να διοχετευθούν συστηματικά ψευδείς πληροφορίες.
Επίσης η αξιολόγηση και ο έλεγχος ιστορικού κατά την πρόσληψη, αλλά και η τήρηση λεπτομερών και ενημερωμένων φακέλων για όλο το προσωπικό, και του συνεργάτες του VIP, δεν θα πρέπει να λησμονηθεί.

Σε αντίθεση με τις εξερχόμενες πληροφορίες, στα μέτρα διασφάλισης των οποίων, όπως είπαμε, πρέπει να έχει ενεργό ρόλο και ο επίσημος, το κομμάτι της συγκέντρωσης, διαχείρισης και αξιοποίησης των πληροφοριών αφορά αποκλειστικά το αρμόδιο τμήμα και τον διευθυντή ασφαλείας, σε περίπτωση που δεν υπάρχει η δυνατότητα για ξεχωριστό τμήμα, το βάρος πέφτει στο προσωπικό και στον υπεύθυνο ασφαλείας.

Τέλος, σε κάθε περίπτωση η ανάγκη διασφάλισης και συγκέντρωσης πληροφοριών παραμένει ζωτικής σημασίας, και σε καμία περίπτωση δεν πρέπει να παραγνωρίζεται.