Η νέα νομοθεσία για τα drones. Τα προβλήματα και οι λύσεις που φέρνει ο υπό σύσταση κανονισμός

Η διάδοση των drones είναι αλματώδης και ήδη έχουν αρχίσει να καταγράφονται κρούσματα κακής χρήσης τους, τόσο όσον αφορά στην ασφάλεια, όσο και στη  διασφάλιση των δεδομένων προσωπικού χαρακτήρα.

Βαγγέλης Ξανθάκης

Τους τελευταίους μήνες η Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) και η Υπηρεσία Πολιτικής Αεροπορίας (ΥΠΑ) έχει συστήσει ομάδα εργασίας, η οποία ετοίμασε νομοθετική ρύθμιση με στόχο τον περιορισμό και την ελεγχόμενη χρήση των μη επανδρωμένων αεροσκαφών (UAV). Το σχέδιο αυτό τέθηκε σε δημόσια Διαβούλευση η οποία ολοκληρώθηκε στις 8 Ιουνίου.

Το Security Manager παρουσιάζει τα χαρακτηριστικά του σχεδίου, τις διευκρινήσεις που δόθηκαν κατά την ενημέρωση από την Υ.Π.Α. και παράλληλα επισημαίνει τα σημεία που χρήζουν βελτίωση.

Αν και γενικά ο νόμος έχει μια βάση, η σύνταξή του θεωρείται πολύ γενική και σε πολλές περιπτώσεις οι προβλέψεις είναι υπερβολικές ή απλά ανεφάρμοστες. Σε κάποια σημεία βέβαια κινείται στη σωστή κατεύθυνση, όπως για παράδειγμα ο περιορισμός του ύψους και η εφαρμογή του Geofencing.

Στις 29 Μαΐου και με την ευκαιρία της έκθεσης DroneExpoπου πραγματοποιήθηκε στο Ολυμπιακό Κέντρο Ξιφασκίας στο παλιό αεροδρόμιο στου Ελληνικού, εκπρόσωποι της ΥΠΑ ενημέρωσαν σε ανοιχτή συζήτηση τους παρισταμένους για τη σκοπιμότητα την πρότασης νόμου και τις προθέσεις της Πολιτείας.

Οφείλουμε να αναγνωρίσουμε ότι αυτά που ακούσαμε από τα χείλη τους ήταν διαφωτιστικά και σύμφωνα με την κοινή λογική, αλλά εντοπίσαμε επίσης μεγάλες αντιφάσεις σχετικά με όσα προβλέπει το προσχέδιο του νόμου.

Σημαντικότερη αντίφαση, ίσως είναι αυτή που σύμφωνα με το προσχέδιο, προβλέπει ουσιαστικά τον καθορισμό flyzones, δηλαδή προκαθορισμένων περιοχών πτήσης. Αντίθετα, ο εκπρόσωπος της ΥΠΑ Επαμεινώνδας Αμωράτης, μας δήλωσε ότι η Υπηρεσία δεν σκοπεύει να αλλοιώσει το χαρακτήρα της αγοράς των drones (τουλάχιστον της CAT 0 & 1) η οποία διεθνώς χαρακτηρίζεται ως "buy & fly". Έτσι διευκρίνισε ότι όταν μιλάμε για fly zones ουσιαστικά μιλάμε για περιοχές με απόσταση 5 χιλιόμετρα από αεροδρόμια (8 χλμ. από την ευθεία προσέγγισης των αεροσκαφών), 50 μέτρα από άτομα (ή 150 μέτρα από συγκεντρώσεις ατόμων). Πάντα το υψόμετρο δεν πρέπει να υπερβαίνει τα  400 πόδια (122 μέτρα) και πάντα ο χρήστης θα πρέπει να διατηρεί οπτική επαφή με το αεροσκάφος.

Πρόβλεψη για κατηγοριοποίηση

Ο κανονισμός που βρίσκεται υπό σύσταση, ορίζει την ύπαρξη τριών κατηγοριών Drones και συγκεκριμένα :

Α. Η «ανοικτή» κατηγορία (UAS Open Category)

Β. Η «ειδική» κατηγορία (UAS Specific Category)

Γ. Η «πιστοποιημένη» κατηγορία (UAS Certified Category)

Ειδικά για την ανοικτή κατηγορία προβλέπονται 3 υποκατηγορίες και συγκεκριμένα:

CAT Α0: «Μίνι Συστήματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών» με βάρος απογείωσης μικρότερη του ενός κιλού (<1kg). Αφορά κάθε Σύστημα Μη Επανδρωμένου Αεροσκάφους που πωλείται ως καταναλωτικό προϊόν και έχει συνολικό βάρος μέχρι ενός 1 κιλού. Οι επιδόσεις τους θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι θα ίπτανται κάτω από τα 400 πόδια (FT) από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας σε λειτουργία τηλεχειριζόμενης τοπικής πτήσης ή θα διαθέτει τα μέσα για τον αυτόματο περιορισμό του Εναερίου Χώρου στον οποίον μπορεί να εισέρχεται.

Οι πτήσεις τους θα διεξάγονται σε μέγιστο ύψος 400 πόδια (FT) από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας τηρώντας ταυτόχρονα τις αποστάσεις ασφαλείας (50 μέτρα από πρόσωπα οχήματα ή κτίρια).

Τα Μίνι Συστήματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών ΣμηΕΑ πρέπει να διαθέτουν ενεργοποιημένη ικανότητα ενημερωμένης γεω-περίφραξης, δηλαδή αυτόματο περιορισμό εισόδου σε ζώνες απαγόρευσης πτήσης (NFZ).

Ο χειριστής ή/και ο ιδιοκτήτης του ΣμηΕΑ της παρούσας κατηγορίας πρέπει να αναφέρει στην αρμόδια Αεροπορική Αρχή (ΥΠΑ/Δ2) τυχόν βλάβες, δυσλειτουργίες, ελαττώματα ή άλλα συμβάντα που προκάλεσαν ή θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο προσώπου.

Εδώ μάλλον παρατηρείται μία υπερβολή του συντάκτη του κανονισμού, αφού το μεγαλύτερο ποσοστό των πτητικών συστημάτων αυτής της κατηγορίας θεωρούνται παιχνίδια και δεν έχουν καν GPS και το βάρος τους είναι πολύ μικρό, ανίκανο να προκαλέσει προβλήματα.

CAT Α1: «Πολύ Μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη» με ΜΤΟΜ μεγαλύτερη του ενός κιλού (>1kg) και μικρότερη των τεσσάρων κιλών (4kg)

Κάθε μη επανδρωμένο αεροσκάφος που πωλείται ως καταναλωτικό προϊόν και έχει ΜΤΟΜ άνω του 1 κιλού και μέχρι ΜΤΟΜ 4 κιλά, πρέπει να διαθέτει τα μέσα για τον αυτόματο περιορισμό του Εναερίου Χώρου στον οποίον μπορεί να εισέρχεται.

Οι επιδόσεις τους θα πρέπει να διασφαλίζουν ότι θα ίπτανται κάτω από τα 400 πόδια (FT) από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας σε λειτουργία τηλεχειριζόμενης τοπικής πτήσης.

Οι πτήσεις τους θα διεξάγονται σε μέγιστο ύψος από 400 πόδια (FT) από το έδαφος ή την επιφάνεια της θάλασσας τηρώντας ταυτόχρονα τις αποστάσεις ασφαλείας που προβλέπονται.

Τα Συστήματα αυτής της κατηγορίας μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών ΣμηΕΑ για την πτήση τους πρέπει να διαθέτουν ενεργοποιημένη ικανότητα ενημερωμένης γεω-περίφραξης.

CAT Α2: «Μικρά μη επανδρωμένα αεροσκάφη» με ΜΤΟΜ μεγαλύτερη των τεσσάρων κιλών (>4kg) και μικρότερη των είκοσι πέντε κιλών ( <25 kg).

Κάθε μη επανδρωμένο αεροσκάφος που πωλείται ως καταναλωτικό προϊόν και έχει ΜΤΟΜ άνω των 4 κιλών και μικρότερη ΜΤΟΜ από 25 κιλά, πρέπει να ακολουθεί τις προϋποθέσεις του παρόντος Κανονισμού ως προς τη γενική ασφάλεια των προϊόντων και πρέπει να διαθέτει τα μέσα για τον αυτόματο περιορισμό του Εναερίου Χώρου στον οποίον μπορεί να εισέρχεται.

Τα Συστήματα Μη Επανδρωμένων Αεροσκαφών ΣμηΕΑ που πετούν σε Προσωρινές Αποκλειστικές Περιοχές (Temporary Segregated Areas) για την πτήση συστημάτων μη επανδρωμένων αεροσκαφών πρέπει να διαθέτουν ενεργοποιημένη ικανότητα ενεργούς αναγνώρισης και ενημερωμένης γεω-περίφραξης.

Ο χειριστής η/και ο ιδιοκτήτης του ΣμηΕΑ της παρούσης κατηγορίας πρέπει να αναφέρουν στην αρμόδια Αεροπορική Αρχή (ΥΠΑ/Δ2) τυχόν βλάβες, δυσλειτουργίες, ελαττώματα ή άλλα συμβάντα που προκάλεσαν ή θα μπορούσαν να προκαλέσουν σοβαρό τραυματισμό ή θάνατο προσώπου.

Επαγγελματίες και χομπίστες

Ο κανονισμός επίσης διαχωρίζει σαφώς τη χρήση του UAV/Drone στις περιπτώσεις επαγγελματικής χρήσης. Έτσι, όπως μας δήλωσε ο εκπρόσωπος της Υ.Π.Α για τους επαγγελματίες θα προβλέπει:

• Εγγραφή του αεροσκάφους που χρησιμοποιούνται για εμπορική εκμετάλλευση σε ειδικό μητρώο που θα καθιερωθεί με ευθύνη της ΥΠΑ.
• Πιστοποίηση των χειριστών, που χρησιμοποιούν το μη επανδρωμένο αεροσκάφος για παροχή υπηρεσιών.
• Παραμένει ακόμα αδιευκρίνιστο αν τελικά θα εφαρμοστεί για όλα ανεξαιρέτως τα UAV’s, καταχώρηση σε ειδικό μητρώο της Υ.Π.Α. από τα σημεία πώλησης (με τρόπο παρόμοιο με αυτόν που δηλώνονται τα καρτοκινητά).

Δια ταύτα:

Κατά την ενημέρωση ήταν πολύ ενδιαφέρουσα η απάντηση που λάβαμε από τον εκπρόσωπο της Υ.Π.Α. στην ερώτηση σχετικά με τις επιχειρησιακές δυνατότητες της υπηρεσίας να εφαρμόσει τον κανονισμό, όταν τελικά αυτός οριστικοποιηθεί.

 Ουσιαστικά ξεκαθάρισε ότι δεν είναι δυνατόν στην πράξη και με τις τρέχουσες δυνατότητες και το προσωπικό της Υπηρεσίας να λειτουργήσει οποιοσδήποτε ελεγκτικός μηχανισμός. Έτσι, θα πρέπει ο κανονισμός να είναι ρεαλιστικός, χωρίς υπερβολικούς και ανεφάρμοστους περιορισμούς και προσαρμοσμένος στις πραγματικές ανάγκες τις αγοράς.

¶λλωστε όπως χαρακτηριστικά δήλωσε ο κ. Επαμεινώνδας Αμωράτης «δεν είναι σκοπός μας να ανατρέψουμε τη δυναμική αυτής της αγοράς, ούτε και να λειτουργήσουμε περιοριστικά στην ανάπτυξη των χρήσεων που προκύπτουν».