Οι λειτουργίες ασφάλειας και ο ρόλος του security manager μέσα στην κρίση

Σε ένα περιβάλλον μεγάλης οικονομικής κρίσης όπως είναι αυτό στο οποίο βρισκόμαστε εδώ και μεγάλο διάστημα στη χώρα μας, είναι λογικό ο τομέας της ασφάλειας να επηρεάζεται σε μικρό ή μεγάλο βαθμό. Επιχειρώντας να ανιχνεύσουμε τις αλλαγές αυτές μέσα από το πρίσμα των ανθρώπων που δραστηριοποιούνται επαγγελματικά σε αυτόν τον τομέα, επιλέξαμε σε πρώτη φάση να απευθυνθούμε σε ανώτατα διευθυντικά στελέχη ασφαλείας μεγάλων επιχειρήσεων με διαφορετική δραστηριότητα.

Αποφεύγοντας τις βαρύγδουπες δηλώσεις ΄΄ότι είμαστε μπροστά από τις εξελίξεις΄΄ θα λέγαμε απλά ότι τις ακολουθούμε από κοντά. Τις ακολουθούμε όσο μπορούμε, προσπαθώντας να πληροφορηθούμε και να δώσουμε με τη σειρά μας σε εσάς πληροφοριακά στοιχεία, για να μπορέσουμε σύμφωνα με το ρόλο μας να αυξήσουμε τα ΄΄όρια του εδάφους σιγουριάς΄΄ όπου κινούνται οι επαγγελματίες του Κλάδου.
Με αυτόν τον τρόπο προσπαθούμε να ανοίξουμε λίγο ένα παράθυρο σε νέες πτυχές του περιβάλλοντος της αγοράς και συνακόλουθα του μακρο- περιβάλλοντος. Αυτό διότι το μικρό περιβάλλον της Ιδιωτικής Επιχείρησης Παροχής Υπηρεσιών Ασφαλείας ή του Γραφείου Ιδιωτικών Ερευνών ή και του Τμήματος Εσωτερικής Ασφάλειας μιας επιχείρησης, ως ανοικτά συστήματα βρίσκονται σε διαρκή αλληλεπίδραση προς τα δύο περιβάλλοντα της αγοράς και το ΄΄μάκρο΄΄.
Σε συνέχεια λοιπόν της προτροπής του συνεργάτη μας κου Κυριακάκη επιχειρούμε την έναρξη ενός ανοιχτού διαλόγου μέσα από τις σελίδες του Security Manager για τα νέα δεδομένα και τις αλλαγές που επιφέρει στον τομέα του Security η οικονομική κρίση, ζητώντας την άποψη Υπευθύνων Ασφάλειας Επιχειρήσεων για το παρακάτω θέμα:
Η Οικονομική κρίση που βιώνουμε – όπως υποστηρίζουν πάρα πολλοί – θα είναι παρατεταμένη και είναι βέβαιο ότι θα επιφέρει σημαντικές αλλαγές σε πολλούς τομείς των επιχειρηματικών λειτουργιών, μεταξύ των οποίων και στο κομμάτι του security managing.
Πώς λοιπόν οι αλλαγές αυτές μπορούν να επηρεάσουν το security; Κατά πόσο οι κίνδυνοι και οι απειλές αυξάνονται ποσοτικά και ποιοτικά σε περίοδο κρίσης;
Πώς επανακαθορίζεται ο ρόλος του Υπευθύνου Ασφάλειας σε μία επιχείρηση ή ένα Οργανισμό, στο νέο περιβάλλον όπως αυτό διαμορφώνεται σήμερα;

Ας δούμε λοιπόν τι μας απάντησαν.

Γκανάβας Απόστολος
Group Safety & Security Manager
Attika Group (Superfast Ferries – Blue Star Ferries)
Το Security εντός των Επιχειρήσεων είναι μια ξεχωριστή επιχείρηση που διαθέτει το δικό της προϋπολογισμό, ο οποίος είναι συμβατός με τις ανάγκες αυτών.
Κάτι τέτοιο μεταφράζεται στη δύσκολη οικονομικά περίοδο που διανύουμε σε μείωση δαπανών για το κομμάτι της ασφάλειας στις επιχειρήσεις, κάτι το οποίο συμβαίνει συχνά σε αυτόν τον τομέα, καθώς από αυτές θεωρείται αντιπαραγωγικός – παρ’ ό,τι συνηθίζω να λέω πως η ασφάλεια αποτελεί το βέλτιστο αγαθό, άρα και επένδυση προκειμένου ο Οργανισμός να πετύχει τους στόχους του.
Αποτέλεσμα των μειωμένων δαπανών για το Security θα είναι οι εναλλακτικές λύσεις στα θέματα ασφάλειας και ο χειρισμός τους από τον Security Manager και το προσωπικό ευθύνης του με επιτυχή τρόπο. Δεδομένη όμως θα πρέπει να θεωρείται η αυξημένη ικανότητα του προσωπικού ασφαλείας, κάτι το οποίο σημαίνει εκπαίδευση και κατάρτιση πάνω στα θέματα ασφάλειας για τις επιχειρήσεις.
Με δεδομένες τις διαφορετικές επιχειρηματικές λειτουργίες ο ποιοτικός και ικανός ανθρώπινος παράγοντας θα μπορέσει να δώσει λύσεις, επηρεάζοντας έτσι άμεσα το μεγάλο θέμα εκπαίδευσης και ικανότητας του προσωπικού ασφαλείας είτε σε ΙΕΠΥΑ είτε σε εσωτερικά τμήματα επιχειρήσεων και γενικότερα την καταλληλότητα των ανθρώπων που εργάζονται στο Security.
Σε γενικές γραμμές, ποσοτικά ο κίνδυνος είναι η ταμιακή τους πίεση και ποιοτικά οι αναγκαστικά πιο χαμηλές προσφερόμενες υπηρεσίες αυτών, με τις απειλές να είναι η βιωσιμότητά τους και ποιοτικά το «σβήσιμό» τους από το χάρτη του ανταγωνισμού.
Στη ναυτιλία χρησιμοποιούμε τη ρήση «όταν το κύμα υποχωρεί, όλες οι βάρκες κατεβαίνουν» εάν θεωρήσουμε ότι το κύμα είναι η οικονομική κρίση και οι βάρκες οι επιχειρήσεις.
Σε οτιδήποτε, η κρούση σε κάτι που είναι χαμηλά είναι εφικτότερο να συμβεί, οπότε εάν θεωρήσουμε πως οι επιχειρήσεις συνδέονται με την παρούσα φάση του οικονομικού κύκλου, είναι πολύ περισσότερο ευάλωτες σε όλες τις μορφές κινδύνων και απειλών.
To security όμως, όπως ανέφερα παραπάνω, είναι μια διαφορετική επιχείρηση εντός της Επιχείρησης, με αυτό να σημαίνει ότι όσο πιο προετοιμασμένη σε αυτόν τον τομέα είναι αυτή σε οποιοδήποτε κίνδυνο φυσικό, έκνομο ή μη, από παράγοντες ευκαιρίας ή προδιάθεσης που λόγω αυτής της οικονομικής κατάστασης έχουν αυξηθεί γεωμετρικά, τόσο λιγότερο ποσοτικά κόστος θα έχει εάν εκτεθεί σε τέτοιο κίνδυνο, αντίθετα με τα στοιχεία μιας επιχείρησης η οποία δεν είχε επενδύσει στο security.
Στη νέα τάξη πραγμάτων η αναγνώριση, οικονομική διαχείριση και αξιολόγηση των κινδύνων σε συνάρτηση με το κόστος είναι το κλειδί για τις επιχειρήσεις.
Σε συνδυασμό με τα παραπάνω, η εκπαίδευση και η μέριμνα για όλο το προσωπικό σε θέματα ασφάλειας του ανθρώπινου παράγοντα είναι απαραίτητες για την ενίσχυση της ψυχολογίας του και, φυσικά, κατ’ επέκταση και της παραγωγικότητάς του.
Σε μια κρίση «μητρική» οι μικρότερες παράγωγες αυτής (της κρίσης) είναι που απαιτούν σωστούς χειρισμούς για να την εκτονώσουν και αυτό πρέπει να το πραγματοποιήσει ο Υπεύθυνος Ασφαλείας, διατηρώντας ένα ρόλο manager «πρώτης γραμμής» στο πρόσωπό του οποίου όλοι βλέπουν τον προστάτη που θα βάλει σε προτεραιότητα τον ανθρώπινο παράγοντα. Ο Υπεύθυνος Ασφάλειας θα πρέπει να γίνει συνώνυμο με τον όρο «ασφάλεια» στο κοινωνικό σύνολο της επιχείρησης και κατά τη γνώμη μου να χαρακτηρίζεται ως ο «διατηρών την ομαλότητα» που «υπηρετεί εξυπηρετώντας».

Κώστας Στεργιόπουλος, MBA, CFE
Περιφερειακός Διευθυντής Ασφάλειας και Συμμόρφωσης
Nestle Hellas
Η οικονομία όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο σύνολο σχεδόν του δυτικού κόσμου υποφέρει και ο δρόμος από το χάος στην τάξη διαφαίνεται μακρύς και παρατεταμένος. Η ύφεση στη χώρα, συνοδευόμενη από τα προβλήματα ρευστότητας που υπάρχουν στην αγορά, απειλεί την ίδια τη βιωσιμότητα των επιχειρήσεων. Οι γενικοί διευθυντές των εταιρειών βιώνουν έντονη πίεση από τον επιχειρηματία, τα διοικητικά συμβούλια ή τα κεντρικά γραφεία του εξωτερικού, για τη λήψη δύσκολων αποφάσεων που αφορούν κατά κύριο λόγο στον περιορισμό του κόστους λειτουργίας της επιχείρησης.
Για τον επαγγελματία της ασφάλειας το δυσοίωνο και αβέβαιο αυτό περιβάλλον δημιουργεί σημαντικές προκλήσεις αλλά και ευκαιρίες. Η σύμπλευση με τις δύσκολες αποφάσεις της διοίκησης για τον περιορισμό των λειτουργικών δαπανών αλλά και η κλιμάκωση της εγκληματικότητας δημιουργούν τις συνθήκες για την «τέλεια καταιγίδα».
Η ανησυχητική αύξηση των ποσοτικών αλλά και ποιοτικών στοιχείων της εγκληματικότητας απαιτεί επισταμένη αξιολόγηση των νέων απειλών και επανασχεδιασμό των δράσεων (μέτρων και μέσων) για το μετριασμό των συνεπειών από τους εκτιμώμενους κινδύνους. Παράλληλα, η επιβεβλημένη μείωση των διαθέσιμων κεφαλαίων για επενδύσεις αλλά και η συνεχής αναθεώρηση των παρεχόμενων υπηρεσιών ασφάλειας με στόχο τη μείωση του κόστους, καθιστούν επιτακτική την ανάγκη για μια δημιουργική προσαρμοστικότητα από την πλευρά του Υπευθύνου Ασφάλειας. Η τάση του «παράγω περισσότερα με τα λιγότερα» (do more with less) μετατρέπεται σε θεμελιώδη αρχή λειτουργίας της Διεύθυνσης Ασφάλειας.
Επιπλέον, οι περικοπές σε μισθούς ή και απολύσεις των εργαζομένων στην επιχείρηση καθώς και η ανατροπή των συνθηκών ζωής τους, ενδέχεται να επιδράσουν αρνητικά στη σχέση του εργαζόμενου με την επιχείρηση, χαλαρώνοντας τους δεσμούς πίστης και αφοσίωσης, ευνοώντας έτσι την αύξηση της ανομίας αλλά και των παραβατικών συμπεριφορών από την πλευρά των εργαζομένων. Μέσα σε αυτή την κρίση αξιών θα μπορούσαν να αιτιολογηθούν και να δικαιολογηθούν πράξεις, που υπό κανονικές συνθήκες θα ήταν ηθικά αδιαπραγμάτευτες από τους εργαζόμενους μιας επιχείρησης (απάτη, «έγκλημα λευκού κολάρου», κατάχρηση εταιρικών περιουσιακών στοιχείων κ.λπ.).
Στο περιβάλλον αυτό η αποτελεσματική και ορθολογιστική αναδιοργάνωση των διαθέσιμων πόρων καθώς και η συνεχής βελτίωση των παρεχόμενων υπηρεσιών ασφάλειας, αποτελούν περισσότερο παρά ποτέ θέματα μείζονος σημασίας. Παράλληλα, το επιχειρησιακό σχέδιο ασφάλειας θα πρέπει να εναρμονιστεί με τις νέες συνθήκες και να εφαρμόζεται υποδειγματικά, μειώνοντας τους κινδύνους σε αποδεκτό επίπεδο. Επιπλέον, το επιχειρησιακό σχέδιο χειρισμού κρίσεων και αντιμετώπισης εκτάκτων αναγκών θα πρέπει να προσομοιώνεται με ρεαλιστικά σενάρια και να δοκιμάζεται σε τακτά χρονικά διαστήματα – στο βαθμό του εφικτού.
Η κρίση όμως πέρα από τα σοβαρά προβλήματα που δημιουργεί, αποτελεί μια καλή ευκαιρία για τον επαγγελματία της ασφάλειας να αναδείξει τις ικανότητες και τα ηγετικά χαρακτηριστικά του. Οι δύσκολες αποφάσεις και η έντονη πίεση απαιτούν τόλμη, ισχυρή βούληση και πάνω από όλα προσαρμοστικότητα. Ο Υπεύθυνος Ασφάλειας οφείλει την περίοδο της κρίσης να δώσει όραμα, ελπίδα και προοπτική στο προσωπικό ασφάλειας και στους συνεργάτες, παρά τις δύσκολες συνθήκες. Παράλληλα θα πρέπει να συνεργαστεί στενά με τη διοίκηση της εταιρείας για την έγκαιρη αναγνώριση των νέων απειλών με στόχο την προστασία των υλικών και άυλων περιουσιακών στοιχείων, καθώς και της εταιρικής εικόνας και φήμης της επιχείρησης.

Τσιραχάδης Κωνσταντίνος
Security manager,
Εισηγητής θεμάτων ασφάλειας & προστασίας k.tsirachadis@gmail.com
Οικονομική κρίση: Μία κατάσταση έκτακτης ανάγκης ύψιστου κινδύνου, που πρέπει να αντιμετωπιστεί ταχύτατα και αποτελεσματικά από όλους όσοι ασχολούνται με το SECURITY. Σε ένα κόσμο συνεχώς μεταβαλλόμενων συνθηκών οι αλλαγές είναι ταχύτατες, οι εξελίξεις δραματικές και ορισμένες φορές πολύ δύσκολο να τις παρακολουθήσει κανείς. Η μη αναγνώριση των πρόδρομων σημείων, οι εποχές όπου όλοι μας ξοδεύαμε χρήματα που δεν είχαμε, σε πράγματα που δεν χρειαζόμασταν, η ατιμωρησία, η ασυλία ορισμένων και η πλασματική ευμάρεια, μας οδήγησαν σε μία κατάσταση ανασφάλειας και αβεβαιότητας. Σε μια κοινωνία σαν την ελληνική, που εξελίσσεται από το απλό στο συνθετότερο, η κρίση δεν είναι μόνο οικονομική αλλά και πολιτισμική. Έχουμε κρίση αξιών, χάνεται ο σεβασμός στους θεσμούς και τις αρχές και ο φόβος οδηγεί σε κινήσεις απελπισίας. Κύριο χαρακτηριστικό σε περιόδους κρίσης είναι η κατακόρυφη αύξηση της παραβατικότητας, της αναρχίας αλλά και σοβαρών προβλημάτων υγείας. Κύριο μέλημα όλων η κάλυψη των οικονομικών αναγκών και η επιβίωσή τους σε ασφαλές περιβάλλον. Σε αυτή λοιπόν τη χρονική στιγμή θα πρέπει εμείς όλοι που ασχολούμαστε με το SECURITY να αναλάβουμε το μερίδιο των ευθυνών που μας αναλογεί, σύμφωνα με τη συμπεριφορά που έχει επιδείξει κανείς στο παρελθόν. Πρέπει σήμερα να γίνει επανεκκίνηση του SECURITY και αναδιοργάνωση αναγκών, διαδικασιών και φιλοσοφίας, διότι μέσα από αυτήν την κρίση παρουσιάζονται ευκαιρίες για το SECURITY – και εμείς θα πρέπει να τις διακρίνουμε και να τις εντάξουμε στο αύριο, στο όραμα των υπολοίπων για παγίωση ενός τουλάχιστον ασφαλούς περιβάλλοντος. Θα πρέπει να οριστούν νέες πολιτικές, γιατί δεν μπορεί να συνεχίσουμε να κάνουμε τα ίδια πράγματα αναζητώντας διαφορετικά αποτελέσματα. Σκοπός μας είναι να μην απολέσουμε την ταυτότητά μας, αλλά να επανακαθορίσουμε το ρόλο μας μέσα στην κοινωνία, τις επιχειρήσεις και τους Οργανισμούς όπου δραστηριοποιούμαστε. Στο νέο περιβάλλον, όπως αυτό διαμορφώνεται σήμερα, ο υπεύθυνος ασφάλειας σε ένα Οργανισμό θα πρέπει να αναλάβει το ρόλο του Ηγέτη – Μanager, που θα σκέφτεται σαν επιχειρηματίας, θα εντοπίζει προβλήματα και ευκαιρίες, θα παράγει καινοτόμες ιδέες και θα λαμβάνει αποφάσεις που θα λύνουν προβλήματα. Αυτός πρώτος θα συλλέγει πληροφορίες, θα διαπραγματεύεται, θα κοστολογεί και θα διανέμει πόρους. Ο υπεύθυνος ασφάλειας είναι αυτός που σώζει καταστάσεις, διαθέτει ψυχραιμία, ταχύτητα και ισορροπημένη κρίση. Λειτουργώντας όπως παραπάνω και δρώντας χωρίς να αντιδρά, θα έχει αποτελεσματικότητα στη διαχείριση κρίσεων. Εάν δοθεί έμφαση στη διάθεση για προσφορά και υπηρετώντας το σκοπό για ένα ασφαλές περιβάλλον, τότε ίσως πετύχουμε πολλά.

Κων/νος Ψαραύτης
Διευθυντής Ασφαλείας
Καταστημάτων ΙΚΕΑ
(Ελλάδα, Κύπρος & Βουλγαρία)
Ο ρόλος της Ασφάλειας ενός Οργανισμού είναι η διαφύλαξη των αξιών του, μέσω της λήψης μόνο προληπτικών μέτρων και κυρίως της άοπλης υπηρεσίας – πιο απλά μέσω της παρατήρησης με τη χρήση των ανθρώπινων αισθήσεων. Σε ένα περιβάλλον όπου το μόνο φόβητρο προς το κάθε μορφής έγκλημα είναι η τεταμένη προσοχή ενός φύλακα που προσφέρει τη φυσική του παρουσία ή την αφοσίωσή του σε μία οθόνη, σε ένα περιβάλλον όπου το κοινό ποινικό έγκλημα διαδέχεται, επικοινωνεί ή και τροφοδοτεί το οργανωμένο έγκλημα ή την τρομοκρατία και με δεδομένο πως οι μεγαλύτερες ιδιωτικές επιχειρήσεις ασφάλειας αποκηρύσσουν την ένοπλη παροχή υπηρεσιών – ενώ οι δράστες γίνονται όλο και πιο θρασείς, ανάλγητοι και αρτιότερα εξοπλισμένοι – τα πράγματα για τους Security Managers γίνονται όλο και δυσκολότερα, όλο και πολυπλοκότερα.
Όλα τα παραπάνω επιβαρύνονται με γεωμετρικό τρόπο σήμερα όπου η κίβδηλη ευημερία της Ελλάδας αρχίζει να ξεφτίζει, χαμένη μέσα στην ανεργία, στην ύφεση και τη φτώχια. Οι αλλοδαποί που θεώρησαν Ιθάκη τη χώρα μας, βρέθηκαν υπερπολλαπλάσια αντιμέτωποι με την πραγματικότητα που βιώνει ο Έλληνας. Η ανέχεια έγινε μητέρα της παραβατικότητας και το έγκλημα συνασπίστηκε. Οι πελάτες που πληρώνουν για ασφάλεια, περικόπτουν τα μέγιστα για να επιβιώσουν τις δουλειές τους, που σε μεγάλο βαθμό είναι επιχειρήσεις με ιστορία δεκαετιών.
Η απάντηση πρέπει να βρίσκεται στον 8ο με 9ο αιώνα, όταν οι Ακρίτες υπεράσπιζαν όχι πατρίδες και εθνικά μορφώματα, αλλά τη γη και την περιουσία τους. Σε μια σύγχρονη απόδοση του θεσμού αυτού, ο κάθε Οργανισμός που πρέπει να επιλέξει την outsourcing security ή μία in house security λύση, μάλλον θα πρέπει να διαλέξει τη δεύτερη. Τα πλεονεκτήματα είναι πάρα πολλά, τόσα, που χρειάζεται ένα βιβλίο για να τα αναλύσω. Η απόλυτη επαγωγή των in house security υπαλλήλων με την επιχειρησιακή ιδιοσύσταση και η ταύτισή τους με την κουλτούρα του εργοδότη τους, είναι το κύριο από αυτά τα πλεονεκτήματα. Η Αριστοτελική «αίσθηση του ανήκειν» είναι αυτή που θα κάνει το φύλακα του Οργανισμού να προσδώσει προστιθέμενη αξία στις υπηρεσίες του, θα τον κάνει να νιώσει ότι πρέπει να διαφυλάξει τον οίκο του, τις ανάγκες του, την κάλυψη της καθημερινότητάς του.
Βλέποντας πάντα μέσα από τα μάτια του κυνηγού και όχι του ψαρά, ο διαχειριστής (Security Manager) του ιδιαίτερου ανθρώπινου παράγοντα που ονομάζεται προσωπικό ασφαλείας, πρέπει αν θέλει να έχει το παραπάνω αποτέλεσμα να γίνει περισσότερο ανθρωποκεντρικός στο μοντέλο διοίκησης που εφαρμόζει. Πρέπει όντας κύριος της τέχνης του να γίνει περισσότερο δίκαιος στις αποφάσεις του, αλλά και ταπεινότερος και πιο δεκτικός στα νέα δεδομένα, αναγνωρίζοντας στον εαυτό του πως η προσεπίκληση αρωγής τεχνοκρατών, επιστημόνων ή και δεδομένων άλλων επιστημονικών κλάδων είναι μονόδρομος, αφού στο περιβάλλον σύγχρονων Οργανισμών η επιστημονική εργασία και η εκπαίδευση αποτελούν τις μόνες επιλογές, με τον καιρό της διαχείρισης της ασφάλειας από γυμνασμένους μιλιταριστές να έχει περάσει ανεπιστρεπτί.
Όταν απέναντι στις σφαίρες πρέπει να προτάξει κάποιος κάτι, δεν υπάρχει τίποτε καλύτερο από την όξυνση των αισθήσεων που εμφανίζει ο άνθρωπος ο οποίος ακούει κάποιον να προσπαθεί να μπει παράνομα στο σπίτι του. Η λύση της in house security είναι η αδιάρρηκτη κλειδαριά που θα προστατέψει τα κεκτημένα κάθε Οργανισμού.