Οι απαιτήσεις και τα πλεονεκτήματα των VMS

Ποιες είναι οι διαφορές μεταξύ των ειδικών προγραμμάτων VMS  και των δωρεάν λογισμικών που συνοδεύουν πολλές IP κάμερες; Ποιες εφαρμογές καλύπτουν οι δύο περιπτώσεις και ποια οφέλη προσφέρουν στις πλατφόρμες επιτήρησης;

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Στα σύγχρονα έργα ηλεκτρονικής ασφάλειας και ειδικότερα στα έργα που περιλαμβάνουν συστήματα βίντεο επιτήρησης, σημαντικό ρόλο για την αποδοτική και αποτελεσματική υλοποίηση τους έχουν τα λογισμικά διαχείρισης βίντεο. Γνωστά και ως VMS (Video Management Software), τα ειδικά λογισμικά αυτής της κατηγορίας, αποτελούν ουσιαστικά την κινητήρια μηχανή μιας πλατφόρμας επιτήρησης. Ο ρόλος τους είναι διττός: Αποτελούν το μέσο με το οποίο επικοινωνεί ο χρήστης με το σύστημα, αλλά παράλληλα παρέχουν πολλαπλές δυνατότητες για την πλήρη αξιοποίηση των λειτουργιών του συστήματος. Από την άλλη πλευρά, υπάρχουν τα λογισμικά που συνοδεύουν τις κάμερες επιτήρησης τεχνολογίας IP που αναπτύσσει η κάθε κατασκευάστρια εταιρία με σκοπό να υποστηρίζει τη λειτουργία και τις δυνατότητες των συγκεκριμένων καμερών. Οι εφαρμογές, οι δυνατότητες και οι απαιτήσεις αυτών των λογισμικών σίγουρα διαφέρουν. 

Λογισμικά ενσωματωμένα σε κάμερες ή VMS ;

Τα VMS δεν είναι απλώς μια εφαρμογή αναπαραγωγής video, όπως πολλοί λανθασμένα μπορεί να θεωρούν. Στη δημιουργία αυτής της εντύπωσης μπορεί να έχει συμβάλει και η δωρεάν διανομή λογισμικού – από τις εταιρείες κατασκευής καμερών – μέσω του οποίου γίνεται τόσο η αρχική παραμετροποίηση του συστήματος, όσο και η μετέπειτα επιτήρηση του από τους χρήστες. Η συντριπτική πλειοψηφία των εταιρειών που κατασκευάζουν κάμερες προσφέρουν και δωρεάν λογισμικό διαχείρισης. Αυτή η πρακτική παρουσιάζει αρκετά πλεονεκτήματα όπως το μειωμένο κόστος εγκατάστασης, καθώς ο χρήστης απαλλάσσεται από την υποχρέωση αγορά ενός πρόσθετου λογισμικού. Υπάρχουν όμως και μειονεκτήματα όπως, μειωμένος βαθμός ευελιξίας και συχνά αδυναμία ενσωμάτωσης συσκευών που προέρχονται από άλλους κατασκευαστές  εκτός του αρχικού κατασκευαστή του συστήματος επιτήρησης. Όμως, τα δωρεάν προγράμματα που συνοδεύουν τις κάμερες δεν μπορούν να καταταγούν στην κατηγορία του εξειδικευμένου λογισμικού VMS, σύμφωνα με τον ακριβή και πλήρη ορισμό του. Όπως αναφέρθηκε και στην αρχή του άρθρου αποτελούν προγράμματα αναπαραγωγής βίντεο, που όμως πολλά από αυτά αρχίζουν να ενσωματώνουν πολλαπλές δυνατότητες.

Υπάρχουν βέβαια πολλές περιπτώσεις όπου οι απαιτήσεις της εγκατάστασης για την οποία θα χρησιμοποιηθεί το σύστημα επιτήρησης είναι περιορισμένες, με σχετικά μικρό αριθμό καμερών και χωρίς άλλες τεχνικές ιδιαιτερότητες. Αν παράλληλα ο συνολικός προϋπολογισμός του έργου είναι περιορισμένος, τότε προφανώς και η επιλογή της χρήσης δωρεάν λογισμικού που συνοδεύει τις κάμερες είναι απόλυτα αποδεκτή και μάλλον συνιστάται ως η καλύτερη δυνατή για τον τελικό χρήστη.

Όταν όμως υπεισέρχονται και άλλες απαιτήσεις, όπως η ανάγκη για χρήση βελτιωμένων τεχνικών video analytics, καταγραφή ατόμων, mapping και άλλες εξειδικευμένες εργασίες καθώς και όταν η εγκατάσταση έχει υψηλή διαβάθμιση σε θέματα ασφάλειας και χρειάζεται η συνεργασία με άλλα συστήματα (π.χ access control), τότε αυτές οι δωρεάν εφαρμογές ίσως δε καλύπτουν τις απαιτήσεις. Σε αυτές τις περιπτώσεις λοιπόν, αναδεικνύεται η υπεροχή των εξειδικευμένων VMS που έχουν αναπτύξει ανεξάρτητες εταιρείες.

Τα πλεονεκτήματα χρήσης του VMS

Τα VMS μπορούν να οδηγήσουν τα συστήματα ασφαλείας σε ένα άλλο επίπεδο καθώς παρέχουν ένα ευρύ φάσμα δυνατοτήτων και λειτουργιών. Το πιο σημαντικό τους χαρακτηριστικό είναι ότι είναι συστήματα ανοιχτού τύπου, επιτρέποντας άρα την ενοποίηση με ένα πλήθος συστημάτων και συσκευών τα οποία δεν είναι απαραίτητο να προέρχονται από τον ίδιο κατασκευαστή.

Αυτή η τεχνολογία ανοιχτού λογισμικού αποτέλεσε ένα σημαντικό παράγοντα για την εξάπλωση των ενοποιημένων λύσεων που συναντούμε όλο και περισσότερο τα τελευταία χρόνια. Εδώ υπάρχει βέβαια μια σύγχυση τεχνικής φύσεως καθώς στο παρελθόν υπήρξαν διαφορετικές προσεγγίσεις σχετικά με τα πρωτόκολλα των ανοιχτών συστημάτων επιτήρησης (ONVIF, PSIA) η οποία βεβαίως φαίνεται ότι ξεκαθαρίζει πλέον. Παρόλα αυτά η επιθυμία των ανεξάρτητων εταιρειών ανάπτυξης εξειδικευμένου λογισμικού VMS ήταν αυτή που διαμόρφωσε τις εξελίξεις και συνέβαλλε στην εμφάνιση λύσεων ευέλικτων και συμβατών με μια πληθώρα προϊόντων. Οι προτάσεις αυτές αναβαθμίζουν κατά πολύ το επίπεδο των συστημάτων επιτήρησης σε σχέση με τις αρχικές εφαρμογές που προέρχονταν αποκλειστικά από τις εταιρείες κατασκευών καμερών.

Τα εξειδικευμένα λογισμικά VMS αποτελούν ουσιαστικά το εργαλείο για την επίτευξη αυτού που αποκαλούμε ενιαίες πλατφόρμες συστημάτων ηλεκτρονικής ασφάλειας. Παράλληλα, βοηθούν τους χρήστες να επεκτείνουν και να διαμορφώνουν τα συστήματα τους χωρίς τους περιορισμούς που θέτουν οι κλειστές εφαρμογές επιτήρησης.

Ένα λογισμικό, που έχει τη δυνατότητα επικοινωνίας με ένα ευρύ φάσμα συσκευών και μπορεί να αποτελέσει μέσο διασύνδεσης μεταξύ διαφορετικών συστημάτων προσφέρει μια σημαντική προστιθέμενη αξία σε σχέση με αυτό που συναντάμε ως επί το πλείστον σήμερα: Διαφορετικά συστήματα που λειτουργούν ανεξάρτητα χωρίς καμία ανταλλαγή πληροφορίας μεταξύ τους τα οποία πολλές φορές δυσχεραίνουν την εργασία των χρηστών καθώς αυτοί είναι αναγκασμένοι να διαχειρίζονται και να επιβλέπουν ταυτόχρονα μια πληθώρα διαφορετικών εφαρμογών.

Αλλά όμως το εντυπωσιακό με τις πραγματικές εφαρμογές VMS είναι ότι εκτός του ότι αποτελούν ένα μέσο για την μετάβαση στην επόμενη γενιά συστημάτων ηλεκτρονικής ασφάλειας μπορούν ταυτόχρονα να αποτελέσουν και ένα μέσο αξιοποίησης των παλιότερων συστημάτων επιτήρησης. Δηλαδή, υπάρχουν εφαρμογές με πληθώρα διαφορετικών εγκαταστάσεων οι οποίες συχνά δεν βρίσκονται στο ίδιο γεωγραφικό σημείο. Σε κάθε εγκατάσταση είναι πολύ πιθανό να είναι εγκατεστημένο διαφορετικό σύστημα επιτήρησης το οποίο να έχει εγκατασταθεί και σε διαφορετική χρονική στιγμή. Μπορείτε να αναλογιστείτε πόσο δύσκολο ο κεντρικός έλεγχος αν δεν υπάρχει ένα ενιαίο λογισμικό επιτήρησης.

Μελλοντικές απαιτήσεις

Η απαίτηση για μια ενιαία πλατφόρμα ελέγχου μέσω της οποίας θα ελέγχονται όλα τα συστήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας ενός κτιρίου δεν είναι σημερινή. Εδώ και μια πενταετία με τις συνεχείς εξελίξεις τόσο σε επίπεδο hardware όσο και στο λογισμικό η συζήτηση για αυτό το θέμα γίνεται όλο και πιο έντονη. Πλέον όμως έχουμε ξεπεράσει το στάδιο των ερευνών και βλέπουμε εμπορικές λύσεις που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση. Ενοποιημένα συστήματα ελέγχου πρόσβασης και επιτήρησης που είναι αποτελεσματικά και τα οποία διατίθενται σε ένα λογικό κόστος αγοράς που είναι αποδεκτό από όλο και περισσότερους χρήστες. Όμως ακόμη και σήμερα αυτές οι προσπάθειες ενοποίησης παρότι έχουν ξεπεράσει κατά πολύ τα συστήματα του παρελθόντος, έχουν ακόμη δομικές αδυναμίες. Η επόμενη γενιά συστημάτων αναμένεται να είναι πλήρως ενοποιημένη. Δηλαδή θα έχουμε στην διάθεση μας μια πλατφόρμα ελέγχου μέσω της οποίας θα επικοινωνούν αλλά και θα ελέγχονται πλήρως τα συστήματα βίντεο-επιτήρησης, ελέγχου πρόσβασης καθώς και οι συναγερμοί με πλήρεις δυνατότητες διαλειτουργικότητας και διαχείρισης συμβάντων. Αυτό θα είναι το κομβικό σημείο που θα χαρακτηρισθεί ως μια επανάσταση στον χώρο των ηλεκτρονικών συστημάτων ασφάλειας.

Μέχρι τότε όμως οι ανεξάρτητες εφαρμογές VMS μπορούν να επιτελέσουν ένα σημαντικό ρόλο για την αποτελεσματικότερη λειτουργία των συστημάτων επιτήρησης και όποιων άλλων εφαρμογών επιθυμεί ο τελικός χρήστης να συνεργάζονται με τα συστήματα επιτήρησης (συναγερμοί, access control).

Αλλά για την ανταποδοτικότητα του εγχειρήματος θα πρέπει να γίνεται σωστή επιλογή του VMS. Προϋπόθεση για την σωστή επιλογή είναι να δοθεί από τον χρήστη μια απάντηση σε αυτό το σχετικά απλοϊκό ερώτημα: "Ποιες είναι οι σημερινές προσδοκίες  του χρήστη από την εφαρμογή VMS και ποιες οι μελλοντικές για ένα εύλογο χρονικό διάστημα και ποιο είναι το budget που θέλει να χρησιμοποιήσει για την υλοποίηση αυτού του στόχου.;" 

Η απάντηση σε αυτό το ερώτημα θα καθορίσει σε σημαντικό βαθμό και τις προδιαγραφές του VMS το οποίο πραγματικά χρειάζεται. Μια επιλογή πολύ σημαντική όπως αντιληφθήκαμε από το άρθρο καθώς με τις ολοένα αυξανόμενες απαιτήσεις για ενοποίηση συστημάτων, επιτήρηση εξ αποστάσεως και αξιοποίηση λειτουργιών video analytics, η επιλογή μιας εφαρμογής VMS είναι εξίσου κρίσιμη με την επιλογή των καμερών.