Φορητές κάμερες για τις αρχές και τις υπηρεσίες ασφάλειας – A’ μέρος

Στο πρώτο μέρος του άρθρου γίνεται μία σύντομη και συνοπτική αναφορά για το τι είναι οι φορητές κάμερες που φέρονται από αστυνομικούς ή φύλακες ασφάλειας εν ώρα υπηρεσίας (body-worn cameras-BWC), πως λειτουργούν και πως διαφέρουν από τα κλειστά συστήματα επιτήρησης (CCTV).

Γράφει ο Νικόλαος Φ. Γεωργιτσόπουλος*

*Ο Νικόλαος Φ. Γεωργιτσόπουλος είναι Δόκιμος Υπαστυνόμος, σπουδαστής στη Σχολή Αξιωματικών Ελληνικής Αστυνομίας και μεταπτυχιακός φοιτητής στο Εθνικό Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών στη Δημόσια Ελεγκτική. E-mail: nf.georgitsopoulos@gmail.gr

Κατά τα τελευταία αρκετά χρόνια, η τεχνολογία σε συνδυασμό με την καινοτομία και την πρόοδο που συντελείται στο τομέα αυτό σε σχέση με την αστυνομία και την ασφάλεια, έχει επαναπροσδιορίσει πολλές πτυχές της αστυνόμευσης και των παροχών υπηρεσιών ασφάλειας. Κυρίως αντιλαμβανόμενοι την τεχνολογία ως μια επέκταση της αρχής επιβολής του νόμου προκειμένου να ασκηθεί βία (όπως για παράδειγμα η χρήση των TASER (White and Ready, 2010), αν και δε γίνεται χρήση τους στην Ελλάδα), ή ως ένα εργαλείο για τη διερεύνηση εγκλημάτων -όπως για παράδειγμα η εξέταση DNA (Roman, 2008)- καθώς επίσης και ως έναν μηχανισμό για τη βελτίωση της αποδοτικότητας και της αποτελεσματικότητάς των υπηρεσιών που προσφέρει η αστυνομία σε σχέση με τη διαλεύκανση εγκλημάτων σε συνδυασμό με το προβλεπτικό μοντέλο αστυνόμευσης (Intelligence Led-Policing) και τη διαχείριση των πληροφοριών (όπως για παράδειγμα η ανάλυση καυτών σημείων εγκληματικότητας (Hot Spots) (Braga et al., 2014; Braga and Weisburd, 2010) που γίνεται από το CrimeView μέσα από το Πληροφοριακό Σύστημα POL της Ελληνικής Αστυνομίας).

Η τεχνολογία έχει επίσης χρησιμοποιηθεί όλο και περισσότερο, ως ένας μηχανισμός εποπτείας και παρακολούθησης, τόσο από τους απλούς πολίτες όσο και από την αστυνομία. Στις αρχές της δεκαετίας του 1990 σε διάφορες αστυνομίες των ΗΠΑ, οι κάμερες που ήταν τοποθετημένες στο ταμπλό περιπολικών οχημάτων (in-car video cameras) αναδείχθηκαν ως μια νέα μέθοδος για την καταγραφή σε πραγματικό χρόνο της επαφής μεταξύ των αστυνομικών και πολιτών (Lindsay et al., 2014; Pilant, 1995).

Παρά την πρόωρη αντίσταση που προβλήθηκε από τους αστυνομικούς για τις κάμερες αυτές (Pilant, 1995), η έρευνα κατέδειξε ότι οδήγησαν σε αύξηση του αισθήματος ασφάλειας που νιώθουν οι αστυνομικοί κατά την εκτέλεση υπηρεσίας, αύξηση της λογοδοσίας και της διαφάνειας από της μεριά των αστυνομικών καθώς και μείωση της οποιαδήποτε ευθύνης από τη πλευρά της αστυνομίας. Ως αποτέλεσμα, η τεχνολογία αυτή έχει γίνει ευρέως αποδεκτή και αγκαλιάστηκε από τις αρχές επιβολής του νόμου στις ΗΠΑ (IACP, 2003).

Από την άλλη πλευρά, τα κλειστά συστήματα καμερών επιτήρησης (CCTV) έχουν γίνει όλο και περισσότερο δημοφιλή μεταξύ διαφόρων τοπικών αρχών και αρχών επιβολής του νόμου καθώς παρέχουν δύο πολύ σημαντικές οπτικές επιτήρησης και πρόληψης, όπως είναι η πρόληψη της εγκληματικότητας γενικότερα άλλα και ως εργαλείο για μετ’ έπειτα αστυνομική έρευνα (Ratcliffe, 2006; Welsh and Farrington, 2009).

Φυσικά, o πολλαπλασιασμός και η διάδοση των smartphones (τα οποία διαθέτουν ενσωματωμένη κάμερα καταγραφής εικόνας και ήχου) στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, έχει επίσης αυξήσει εκθετικά την ικανότητα καταγραφής γεγονότων όπως αυτά συμβαίνουν, ιδίως κατά την επαφή αστυνομικών και πολιτών (Erpenbach, 2008; Harris, 2010). Ως αποτέλεσμα όλων αυτών, η καταγραφή εικόνας με τη μορφή βίντεο και ήχου έχει γίνει ένα ευρέος διαδεδομένο μέρος της ζωής του 21ου αιώνα.

Τι είναι οι φορητές κάμερες (Body Worn Cameras-BWC);

Η τελευταία τεχνολογική εξέλιξη όσον αφορά την επιβολή του νόμου στον τομέα της επιτήρησης περιλαμβάνει τις κάμερες που φέρονται στη στολή του αστυνομικού αλλά και του ιδιωτικού φύλακα κατά τη διάρκεια εκτέλεσης υπηρεσίας (police officer body-worn cameras). Η τεχνολογία της χρήσης αυτών των καμερών είναι πολύ απλή και θα εξηγηθεί στη συνέχεια.

Με την κάμερα που φέρει ο αστυνομικός ή φύλακας ασφάλειας (που είναι μία μικρή συσκευή ή οποία μπορεί να καταγράφει εικόνα και ήχο), καταγράφεται η αλληλεπίδραση και η επαφή ενός αστυνομικού ή ενός φύλακα ασφάλειας με κάποιο πολίτη, θύμα ή δράστη ενός εγκλήματος. Το βίντεο και ο ήχος που καταγράφεται από τις φορητές κάμερες χρησιμοποιείται από τις Αρχές και τις Υπηρεσίες Ασφάλειας προκειμένου να παρέχει διαφάνεια της μεταξύ τους σχέσης με την κοινωνία των πολιτών και στην οποία εν τέλει λογοδοτούν.

Πως λειτουργεί μία φορητή κάμερα;

Με την τεχνολογία αυτή γίνεται χρήση μιας κάμερας που είναι τοποθετημένη είτε στο κορμό ή στο σώμα του αστυνομικού ή φύλακα. Η φορητή κάμερα στερεώνεται είτε με κάποιο κορδόνι από το λαιμό του αστυνομικού ή σταθεροποιείται στη τσέπη ή στο γιακά της στολής του αστυνομικού. Ακόμα μπορεί να είναι ενσωματωμένη σε γυαλιά ηλίου που φοράει ο αστυνομικός. Γενικά πάντως, η φορητή κάμερα είναι τοποθετημένη σε ανώτερα σημεία του σώματος για να προσφέρει μια καλή οπτική κατά την καταγραφή εικόνας και ήχου.

Η δυνατότητα που προσφέρει η τεχνολογία αυτή είναι η καταγραφή στιγμιότυπων βίντεο και ήχου. Έτσι με αυτό, δίνεται η δυνατότητα να καταγράφεται του τι πραγματικά βλέπει ο αστυνομικός κατά τη διάρκεια της βάρδιας του και κατά συνέπεια καταγράφει κάθε κίνηση που γίνεται μπροστά του τόσο από αυτόν όσο και με όποιον έρχεται σε επαφή. Η δυνατότητα καταγραφής μπορεί να περιορίζεται από λίγες ώρες έως και 14 ώρες. Υπάρχουν μια σειρά από διαφορετικές φορητές κάμερες που φέρονται στη στολή των αστυνομικών, συμπεριλαμβανομένων των Panasonic, VIEVU, TASER International, WatchGuard, και Wolfcom Enterprises. Το κόστος μιας τέτοιας κάμερας μπορεί να κυμαίνεται από 200$ μέχρι 1000$, δηλαδή από 185€ μέχρι 925€ περίπου.

Οι φορητές κάμερες μπορεί να περιλαμβάνουν πολλές επιλογές, όπως τα διάφορα κουμπιά χειρισμού της κάμερας από το χρήστη, όπως το κουμπί για την έναρξη της εγγραφής (push to record), χειριστήρια οθόνης αφής, δυνατότητες ροής και επισκόπησης του βίντεο και του ήχου και αναπαραγωγή εκείνη τη στιγμή μέσα από οθόνη που μπορεί να είναι ενσωματωμένη. Το βιντεοληπτικό υλικό που καταγράφεται μέσα από τις κάμερες μεταφορτώνεται μέσω ενός σταθμού σύνδεσης της κάμερας σε μια τοπική συσκευή αποθήκευσης (για παράδειγμα έναν τοπικό διακομιστή σε ένα εσωτερικό δίκτυο) ή μέσω μιας ηλεκτρονικής πλατφόρμας αποθήκευσης ψηφιακών μέσων που βασίζεται στον διαδίκτυο (cloud-based), όπου τα στοιχεία μπορούν να κρυπτογραφηθούν και να διαχειριστούν. Ορισμένα μοντέλα επιτρέπουν επίσης τη μεταφόρτωση του βίντεο, ενώ ο αστυνομικός βρίσκεται ήδη στο πεδίο δράσης.

Η τεχνολογία της χρήσης φορητών καμερών περιλαμβάνει πολλές συνιστώσες, που διαφέρουν μεταξύ των διαφόρων κατασκευαστών τέτοιων καμερών όπως ήδη αναφέρθηκε. Για παράδειγμα το σύστημα της TASER International το οποίο ονομάζεται AXON περιλαμβάνει α) μια μικρή κάμερα που φέρεται στη στολή του αστυνομικού (είτε στο καπέλο ή στο γιακά του πουκαμίσου είτε σε γυαλιά ηλίου) η οποία καταγράφει ότι πραγματικά βλέπει ο αστυνομικός, β) μια μικρή συσκευή (για παράδειγμα ένα φορητό τηλέφωνο Smartphone) όπου αποθηκεύεται το υλικό του βίντεο και γ) μια μπαταρία που διαρκεί περίπου από 12 μέχρι 14 ώρες και περιλαμβάνει διακόπτη ενεργοποίησης της κάμερας προκειμένου η κάμερα να καταγράψει εικόνα κατά βούληση του αστυνομικού.

Το σύστημα ΑΧΟΝ έρχεται μαζί με μια υπηρεσία υπολογιστικού νέφους (cloud-based) αποθήκευσης δεδομένων (www.evidence.com) σύμφωνα με την οποία ο αστυνομικός ή ο αρμόδιος υπάλληλος στο τέλος της βάρδιας, τοποθετεί τη συσκευή εγγραφής σε ένα σταθμό σύνδεσης και στη συνέχεια η διαδικτυακή υπηρεσία αποθήκευσης ανεβάζει (upload) με ασφάλεια και αποθηκεύει όλα τα βίντεο που έχουν καταγραφεί σε μια βάση δεδομένων.

Από την άλλη πλευρά το σύστημα φερόμενων καμερών VIEVU είναι ένα αυτόνομο σύστημα με μια μικρού μεγέθους συσκευή που οι αστυνομικοί φέρουν στον κορμό τους επάνω στο σώμα τους η οποία περιλαμβάνει μια κάμερα για λήψη βίντεο και ήχου και μία υποδοχή για (cloud-based) μετάδοση και αποθήκευση των δεδομένων.

 Διαφορά των φορητών καμερών από τα κλειστά συστήματα καμερών τηλεόρασης (CCTV)

Οι φορητές κάμερες (BWCs) διαφέρουν σε μεγάλο βαθμό όσον αφορά τα συστήματα τηλεόρασης κλειστού κυκλώματος (CCTV). Τα CCTV είναι σταθερά συστήματα τοποθετημένα σε κάποιο ψηλό και πανοραμικό μέρος που μπορούν καταγράφουν τη συμπεριφορά των ανθρώπων σε έναν δεδομένο δημόσιο χώρο (Lindsay et al., 2014).

Αξιωματούχος της Μητροπολιτικής Αστυνομίας του Λονδίνου υπογραμμίζει τις βασικές διαφορές μεταξύ BWCs και CCTV: «Στο Λονδίνο έχουμε CCTV, τα οποία είναι αρκετά εκτεταμένα και γίνονται όλο και περισσότερο, αλλά η βασική διάκριση είναι ότι αυτές οι σταθερές κάμερες δεν ακούν τις συνομιλίες και δε μας παρέχουν καθαρή εικόνα για την αλληλεπίδραση που μπορεί να υπάρχει μεταξύ ενός αστυνομικού και ενός δράστη ενός εγκλήματος. Οι κάμερες CCTV απλώς παρατηρούν τη συμπεριφορά των ανθρώπων καλύπτοντας ένα δημόσιο χώρο, ώστε να μπορεί να διαπιστωθεί αν έχει τελεσθεί κάποιο έγκλημα.», (Lindsay et al., 2014; Owens and Finn, 2018).

Το ίδιο συμβαίνει και με τις κάμερες που είναι τοποθετημένες στα ταμπλό των περιπολικών οχημάτων στις ΗΠΑ και επομένως έχουν τη δυνατότητα να καταγράφουν μόνο βίντεο από το μπροστινό μέρος του οχήματος. Ορισμένες από αυτές τις σταθερές κάμερες στα ταμπλό των οχημάτων της αστυνομίας ενδέχεται να επιτρέπουν και την ηχογράφηση κοντά στο όχημα (Lindsay et al., 2014; Pilant, 1995).

Από την άλλη πλευρά οι φορητές κάμερες (BWC) διατηρούν τις δυνατότητες μίας κάμερας που είναι τοποθετημένη στο ταμπλό ενός περιπολικού οχήματος ή μίας κάμερας CCTV αφού δύναται και αυτές να καταγράφουν εικόνα και ήχο, ωστόσο προσδίδουν ακόμα ένα ποιοτικό χαρακτηριστικό. Με αυτή την εν γένει δυνατότητα να φέρονται στο σώμα του χρήστη, επιτρέπουν αυτή την τεχνολογία να συνοδεύει τον αστυνομικό ή το φύλακα ασφάλειας οπουδήποτε αυτός πηγαίνει και να καταγράφουν την οποία αλληλεπίδραση του με κάποιο πολίτη, θύμα ή δράστη σε πρώτο πρόσωπο και όχι από κάποιο ψηλό και απόμακρο σημείο όπως συμβαίνει με τις σταθερές κάμερες (Danner, 2018; Dymond and Hickman, 2018; Lindsay et al., 2014; Phillips, 2016; Rowe et al., 2018; White et al., 2017).

Σε ορισμένες περιπτώσεις, η χρήση φορητών καμερών (BWCs) και καμερών που είναι τοποθετημένες στο ταμπλό ενός περιπολικού σε συνδυασμό μπορεί να είναι επωφελής και να παρέχει μία πιο επαρκή τεκμηρίωση ενός περιστατικού από δύο διαφορετικές προοπτικές (Danner, 2018; Dymond and Hickman, 2018; Lindsay et al., 2014; Phillips, 2016; Pilant, 1995; Rowe et al., 2018; White et al., 2017).

Διαβάστε το Β μέρος του άρθρου όπου παρουσιάζονται αναλυτικά οι λειτουργίες που επιτελούν οι φορητές κάμερες, η χρησιμότητα τους, τα πλεονεκτήματα, τα μειονεκτήματα και τελικά συμπεράσματα

Βιβλιογραφία
Associated Press, 2018. Prosecutor: Ky. LEOs justified in fatal OIS of man who attacked them [WWW Document]. policeone.com. URL https://www.policeone.com/officer-shootings/articles/472432006-Prosecutor-Ky-LEOs-justified-in-fatal-OIS-of-man-who-attacked-them/ (accessed 3.17.18).
Braga, A.A., Papachristos, A. V., Hureau, D.M., 2014. The Effects of Hot Spots Policing on Crime: An Updated Systematic Review and Meta-Analysis. Justice Q. 31, 633–663. doi:10.1080/07418825.2012.673632
Braga, A.A., Weisburd, D., 2010. Policing problem places : crime hot spots and effective prevention. Oxford University Press.
Couderta, F., Butin, D., Le Métayer, D., 2015. Body-worn cameras for police accountability: Opportunities and risks. Comput. Law Secur. Rev. 31, 749–762. doi:10.1016/J.CLSR.2015.09.002
Danner, J., 2018. Peter K. Manning (2008). The Technology of Policing: Crime Mapping, Information Technology, and The Rationality of Crime Control. Polic. A J. Policy Pract. 12, 125–128. doi:10.1093/police/pax033
Dymond, A., Hickman, M., 2018. Body-Worn Cameras, Use of Force and Police-Civilian Interactions. Polic. A J. Policy Pract. 12, 1–5. doi:10.1093/police/pax073
Erpenbach, M., 2008. Whole World is Watching: Camera Phones Put Law Enforcement Under Surveillance. Law Enforc. Technol. 35, 40–44.
Farrar, T., 2013. Self-Awareness to Being Watched and Socially-Desirable Behavior: A Field Experiment on the Effect of Body-Worn Cameras on Police Use-of-Force, Police Foundation.
Harris, D.A., 2010. Picture this: Body-worn video devices (“heads cams”) as tools for ensuring Fourth Amendment compliance by police. Leg. Stud. Res. Pap. Ser. doi:10.1525/sp.2007.54.1.23.
IACP, 2003. The Impact of Video Evidence on Modern Policing: Research and Best Practices from the IACP Study on In-Car Cameras. Int. Assoc. Chiefs Police.
Lindsay, M., Toliver, J., Police Executive Research Forum, 2014. Implementing a Body-Worn Camera Program: Recommendations and Lessons Learned. Washington, DC.
Owens, C., Finn, W., 2018. Body-Worn Video through the Lens of a Cluster Randomized Controlled Trial in London: Implications for Future Research. Polic. A J. Policy Pract. 12, 77–82. doi:10.1093/police/pax014
Perkins, G., 2018. Lights, Camera, Action! Body-Worn Cameras: Challenges and Opportunities in Police Research. Polic. A J. Policy Pract. 12, 120–124. doi:10.1093/police/pax002
Phillips, S.W., 2016. Eyes are not Cameras: The Importance of Integrating Perceptual Distortions, Misinformation, and False Memories into the Police Body Camera Debate. Policing 12, 91–99. doi:10.1093/police/paw008
Pilant, L., 1995. Spotlight on In-Car Video Systems. Police Chief 62, 30–31, 33–37.
Ratcliffe, J., 2006. Video Surveillance of Public Places. Problem-Oriented Guides for Police., U.S. Department of Justice-Office of Community Oriented Policing Services. Washington, DC.
Roman, J., 2008. The DNA Field Experiment: Cost-Effectiveness Analysis of the Use of DNA in the Investigation of High-Volume Crimes.
Rowe, M., Pearson, G., Turner, E., 2018. Body-Worn Cameras and the Law of Unintended Consequences: Some Questions Arising from Emergent Practices. Polic. A J. Policy Pract. 12, 83–90. doi:10.1093/police/pax011
Santora, M., 2013. Order That Police Wear Cameras Stirs Unexpected Reactions. New York Times.
Sousa, W.H., Miethe, T.D., Sakiyama, M., 2018. Inconsistencies in Public Opinion of Body-Worn Cameras on Police: Transparency, Trust, and Improved Police–Citizen Relationships. Polic. A J. Policy Pract. 12, 100–108. doi:10.1093/police/pax015
Welsh, B., Farrington, D.P., 2009. Making public places safer : surveillance and crime prevention. Oxford University Press.
White, M.D., Gaub, J.E., Todak, N., 2017. Exploring the Potential for Body-Worn Cameras to Reduce Violence in Police–Citizen Encounters. Policing 12, 66–76. doi:10.1093/police/paw057
White, M.D., Ready, J., 2010. The Impact of the Taser on Suspect Resistance. Crime Delinq. 56, 70–102. doi:10.1177/0011128707308099