Ετυμηγορία για μία τραγική αμέλεια

Η αμέλεια στα αυτονόητα καθήκοντα, η προτεραιότητα στους αριθμούς για την εξοικονόμηση του κόστους και η προσπάθεια ενός υπεύθυνου ασφάλειας να γίνει απλά αρεστός στους εργοδότες του, μπορεί να οδηγήσει σε τραγικές συνέπειες.   
Κοιτάζοντας στον καθρέπτη, αφαιρώντας από τη σκέψη μου ό,τι μέχρι εκείνη τη στιγμή μου έδινε ευτυχία – όπως την ίδια μου την οικογένεια – και απομονωμένος από οτιδήποτε με ενδιέφερε στη ζωή και μου χάριζε ανάπαυλα μετά από την κάθε μέρα της υπεύθυνης εργασίας που μου είχαν εμπιστευτεί, προσπαθώ να γυρίσω το χρόνο πίσω. Θυμάμαι τα πρόσωπα που γνώριζα για χρόνια και μοιραζόμασταν καθημερινά τα ίδια προβλήματα, τις ίδιες αγωνίες και τις ίδιες χαρές, κάποιες φορές περισσότερες ώρες από όσο βρισκόμασταν με τις οικογένειες μας.

Γυρίζω το χρόνο πίσω και τα πάντα γύρω μου είναι τρομακτικά. Βλέπω ανθρώπους να τρέχουν πανικόβλητοι – μάλλον πρέπει να ουρλιάζουν – δεν ακούω όμως φωνές, δεν ακούω το παραμικρό, είναι σαν ταινία όπου ο ήχος έχει αποκοπεί. Σώματα διάσπαρτα στο διάδρομο, ακούνητα, η υπάλληλος των δημοσίων σχέσεων ακίνητη, όρθια, κλαίει και κρατά το κεφάλι της. δύο από τους άντρες μου προσπαθούν να μεταφέρουν τον οικονομικό διευθυντή, που τα εγκαύματα στο σώμα του έχουν αλλοιώσει τα χαρακτηριστικά.
Η νεαρή κοπέλα που προσέλαβα την περασμένη μόλις εβδομάδα, άπειρη ακόμη, έχει μαζευτεί σαν φοβισμένο ζώο στη γωνία, ανάμεσα στα κατεστραμμένα γραφεία και με διπλωμένα στο στήθος της τα χέρια και τα πόδια, τρέμει και αρνείται σοκαρισμένη να τρέξει να σωθεί. Συντρίμμια κρέμονται από την ψευδοροφή που άλλοτε ήταν στολίδι με τον περίτεχνο θόλο και τον κρυφό φωτισμό, τώρα δεν είναι παρά μια μάζα από διαλυμένα υλικά, όπου σε αυτά βρίσκει τροφή η φωτιά, ερχόμενη να ολοκληρώσει το σκηνικό του τρόμου
Παντού καταστροφή, μόνο καταστροφή!
Ποτέ δεν περίμενα ότι θα συνέβαινε σε εμένα, αθώες ψυχές χαμένες από πράγματα που αρνήθηκα να πράξω γιατί θεώρησα ότι δεν θα συμβούν. γιατί προτίμησα να εξοικονομηθούν χρήματα από το να κάνω όλα εκείνα που ήταν απαραίτητα, υπολογίζοντας ψυχρά μόνο σε αριθμούς και όχι στους ανθρώπους.
Ποτέ δεν περίμενα πως οι πράξεις μου από αμέλεια θα οδηγούσαν στην καταστροφή, όταν έπρεπε εγώ που γνωρίζω, εγώ που έχω εκπαιδευτεί, εγώ που θα έπρεπε να υπολογίζω πρώτα στον άνθρωπο και όχι στο κέρδος και την απρόσωπη και ψυχρή επιχειρηματική λογική, να έχω εισηγηθεί και να έχω απαιτήσει να γίνουν όλα εκείνα που γνώριζα ότι είναι απαραίτητα.
Ποτέ;.Και όμως γνώριζα ότι ήταν θέμα χρόνου. Γνώριζα ότι η συγκυρία θα έφερνε τα πράγματα εδώ που ήρθαν, γνώριζα ότι αρκούσε απλά ένα λάθος, μία απροσεξία, μία κακοτεχνία ή απλά και τα τρία και όλα θα τελείωναν. Και τώρα;
Τώρα είναι αργά. νιώθω τις ερινύες να με καταδιώκουν, τις ψυχές εκείνων που έφυγαν από δικά μου λάθη να με περιτριγυρίζουν και εγώ, ανήμπορος να βρω ένα ελαφρυντικό να δικαιολογήσω τον εαυτό μου, να περιμένω την ετυμηγορία. Όχι την ανθρώπινη, αλλά της ίδιας μου της συνείδησης, την ετυμηγορία που βασανιστικά πλησιάζει, και σβήνει τα πάντα γύρω μου.
Η δική μου η θέση και η γνώση δεν έπρεπε να μου επιτρέψουν να συμβιβαστώ, να αλλοτριωθώ, να δεχτώ. έπρεπε να αντιδράσω, να επιμείνω, να κάνω γνωστούς τους κινδύνους για εκείνη την μία και μοναδική φορά που θα συνέβαινε το κακό.

Η δική μου η γνώση δεν έπρεπε να επιτρέψει σε ανθρώπους που υπολογίζουν με αριθμούς, ότι τα πάντα δεν λογαριάζονται με ένα μολύβι ως μαθηματικές εξισώσεις, αλλά έχουν όνομα, επίθετο, οικογένεια, παιδιά, γονείς.
Όλα ήταν πάντα τόσο βατά, τόσο προβλέψιμα, όταν σχεδίαζα τα μέτρα ασφαλείας, τα αντίμετρα, όταν εκπαίδευα το προσωπικό της εταιρείας μου στο τι έπρεπε να προσέχει από τους εκατοντάδες επισκέπτες που καθημερινά κατέκλυζαν τα διάφορα τμήματα. Στο πώς να αντιμετωπίσει τους δύστροπους πολίτες, τους εκνευρισμένους πελάτες και, φυσικά, την προστασία των υψηλά ιστάμενων στελεχών.
Όλα ήταν σχεδιασμένα έτσι ώστε να λειτουργεί το σύστημα τεχνικό και ανθρώπινο, σαν αλυσίδα, υποστηρίζοντας το ένα το άλλο, διορθώνοντας το ένα τα λάθη ή τις ατέλειες του άλλου.
Όλα ήταν όπως έπρεπε. Οι στολές του προσωπικού μου καλοσιδερωμένες, ατσαλάκωτες. η εμφάνιση σοβαρή και αποφασιστική, επαγγελματική. οι ενδοεπικοινωνίες, το κέντρο ελέγχου, τα καρτελάκια στο στήθος που δήλωναν την ιδιότητα του προσωπικού, οι ωρομετρητές περιπόλου., όλα σαν σύνολο προκαλούσαν το θαυμασμό του διοικητικού συμβουλίου στο πρόσωπό μου, που ήξερε ότι η ασφάλεια της εταιρείας βρισκόταν στα χέρια ενός από τους καλύτερους επαγγελματίες.
Δεν ακούω τίποτα. παντού χάος! Και εγώ, ανήμπορος να αντιδράσω, αισθάνομαι πως όλα αυτά δεν συμβαίνουν στην πραγματικότητα, αλλά σε σκηνή κάποιου έργου καταστροφής που παρακολουθώ. δεν μπορεί να είναι αλήθεια όλα αυτά, δεν μπορεί να έχει συμβεί σε εμένα.
Λίγο καιρό πριν, ο έλεγχος της αρμόδιας υπηρεσίας μου επισήμανε ότι θα έπρεπε άμεσα να γίνουν οι απαραίτητες αλλαγές στα μέσα πυρόσβεσης και στην απομάκρυνση υλικών που καθιστούσαν άχρηστη τη σκάλα διαφυγής.
Γνώριζα ότι στους φορητούς πυροσβεστήρες ο έλεγχος δεν ήταν ο ετήσια προβλεπόμενος. «Και ποιος μου λέει ότι δεν είναι κόλπο των εταιρειών που κάνουν τον έλεγχο για να κερδίζουν χρήματα; Θα τον κάνουμε κάθε δεύτερο χρόνο!» μου είχε απαντήσει ο γενικός διευθυντής, απόλυτος μέσα στην απόλυτη άγνοια του αντικειμένου για το οποίο αποφάσισε. Και εγώ συμφώνησα, δεν προέβαλα καμία αντίρρηση, δεν κατέθεσα τις διαφωνίες μου, παρότι γνωρίζω πολύ καλά τη νομοθεσία και νουθετώ σε άλλους, ακόμη και στο διαχειριστή της πολυκατοικίας μου, όταν περνά ο χρόνος που προβλέπεται από τη σήμανση που βρίσκεται πάνω στους πυροσβεστήρες.
Ποτέ δεν έγινε υδραυλική δοκιμή στο σύστημα αυτόματης πυρόσβεσης – στη διαδικασία που ελέγχει εάν όλα πάνε καλά και ότι το σύστημα θα λειτουργήσει όταν χρειαστεί – γιατί απλά δεν θεωρήθηκε απαραίτητο! Από τη στιγμή που δεν χρειάστηκε να ενεργοποιηθεί σε περιστατικό πυρκαγιάς, άρα θα ήταν εντάξει. η σιγουριά της υπόθεσης! Και εγώ;. εγώ έμεινα καθησυχασμένος.
Η έξοδος διαφυγής είχε αποκλειστεί από την εγκατάσταση του ερμαρίου του νέου server. Η επιχείρηση μεγάλωνε και οι ανάγκες το ίδιο, έτσι ο μόνος πρακτικά χώρος ήταν εκεί. ¶λλωστε το είχε αποφασίσει ο υπεύθυνος του τμήματος μηχανογράφησης και ο γενικός διευθυντής του είχε απόλυτη και τυφλή εμπιστοσύνη. Και εγώ;.
Δεν έκανα το παραμικρό, τουλάχιστον το αυτονόητο, να θυμίσω ότι ήταν η μοναδική εναλλακτική έξοδος αν κάτι δεν πήγαινε καλά. Εγώ όμως σιώπησα, μετέθεσα το πρόβλημα στην απόφαση κάποιου άλλου.
Ο μικρός χώρος όπου οι υπάλληλοι ετοίμαζαν το πρωί τον καφέ τους και αργότερα έπαιρναν το κολατσιό τους, με τη συσκευή υγραερίου – που ενώ θα έπρεπε από τους κανόνες ασφαλείας να έχει απομακρυνθεί, όχι μόνο δεν έγινε ποτέ αυτό, αλλά εκεί παρέμεναν και οι άδειες φιάλες, μέχρι ο υπάλληλος της εταιρείας να τις παραλάβει και να φέρει νέες.
Στον ίδιο χώρο, στο διάλειμμά τους, μαζί με τον καφέ απολάμβαναν και το τσιγάρο τους – που αν και το είχα διαπιστώσει, ποτέ δεν ήμουν αυστηρός και απόλυτος στο να μη συμβαίνει αυτό.
Ο εισαγγελέας της συνείδησής μου, φωνάζει δυνατά το κατηγορητήριο.
Είσαι ένοχος! Γιατί δεν έπραξες εκείνα που ήσουν υποχρεωμένος να πράξεις!
Είσαι ένοχος! Γιατί δεν έπραξες εκείνα που γνώριζες πως έπρεπε να πράξεις!
Είσαι ένοχος! Γιατί αμέλησες τα αυτονόητα!
Είσαι ένοχος! Γιατί το ένστικτο της ανθρωπιάς, αντικαταστάθηκε από την πρακτικότητα και το κέρδος.
Είσαι ένοχος! Γιατί ως φυσικός και ηθικός αυτουργός προσπέρασες την αξία του ανθρώπου και στάθηκες σε εκείνην της καλής σου εικόνας προς τους εργοδότες σου, της εικόνας του συμβιβασμού!..
Είσαι ένοχος!

Του ΓΙΩΡΓΟΥ ΔΙΑΚΟΥ