Εταιρική Βιωσιμότητα & ESG

Μία Marketing «πολυτέλεια» ή μία ουσιαστική απαίτηση της Κοινωνίας και της Αγοράς;

Tου Δημήτρη Ιωαννίδη
Σύμβουλος Επιχειρήσεων – Coach (AC Accredited)
akernar8@otenet.gr – mob.: 6945101036
www.linkedin.com/in/dimitrisioannidis/

«…έλα μωρέ Δημήτρη, όλο αυτά περί ESG και Sustainability είναι ακόμα μία εφεύρεση του Marketing – δεν ξέρουμε εμείς ως επιχειρηματίες πώς να κάνουμε βιώσιμη την Επιχείρησή μας;» (συζήτηση περί ESG, με ιδιοκτήτη – CEO μεσαίας εταιρίας).

Ας βάλουμε τα πράγματα στη θέση τους: Το Marketing είναι η εργαλειοθήκη προώθησης ενός προϊόντος ή υπηρεσίας στην αγορά-κοινό στόχος. Το ESG και η υιοθέτηση των κριτηρίων του, αποτελούν επιχειρηματική φιλοσοφία με δράσεις, που διαπερνά οριζόντια & κάθετα όλες τις λειτουργίες με σκοπό την επιτυχή Εταιρική Βιωσιμότητα, στα πλαίσια αρχών, κανόνων και απαιτήσεων της Κοινωνίας και της Αγοράς.

Η Ιστορία. Η Βιωσιμότητα σε εταιρικό επίπεδο έχει ρίζες στην έννοια της Εταιρικής Κοινωνικής Ευθύνης (EKE/CSR) στα μέσα του 20ού αιώνα, δηλαδή στην ιδέα ότι μία εταιρία δεν πρέπει να έχει ως αποκλειστικό στόχο την οικονομική ανάπτυξη & απόδοση των επενδύσεων, αλλά παράλληλα να διασφαλίζει την ευημερία των εργαζομένων και το συλλογικό καλό. Στη δεκαετία του’80, εκδηλώθηκε ενδιαφέρον για περιβαλλοντικά ζητήματα, με ανάπτυξη διεθνούς πλαισίου για την υποβολή εκθέσεων βιωσιμότητας. Στα μέσα της δεκαετίας του ’90, δόθηκε έμφαση στα ανθρώπινα δικαιώματα, την ποικιλομορφία και την συνδρομή στην «κοινότητα» (Glogal Reporting Initiative -1997).

Το 2000 τέθηκε το θέμα της σωστής εταιρικής διακυβέρνησης, μετά από τα αλλεπάλληλα εταιρικά σκάνδαλα, με την πρωτοβουλία UN Global Compact και τις 10 παγκόσμιες αρχές της. Ο όρος ESG (2004) προσδιορίσθηκε, πάλι από τον ΟΗΕ, ως μία προσπάθεια για την «αποτελεσματικότερη ενσωμάτωση των Περιβαλλοντικών, Κοινωνικών και Διακυβερνητικών συνιστωσών στις επενδυτικές αποφάσεις». Ως δείκτης λοιπόν, το ESG αξιολογεί και συγκρίνει Επιχειρήσεις-Οργανισμούς με βάση τις επιδόσεις τους σε Περιβαλλοντικά (Environmental) και Κοινωνικά (Social) κριτήρια, όσο και κριτήρια εταιρικής Διακυβέρνησης (Governance).

Σήμερα, τα κριτήρια ESG αποτελούν παράγοντα καθορισμού της βιωσιμότητας και της χρηματοδότησής μίας επιχείρησης. Οι βιώσιμες επενδύσεις, θεωρούνται από τους πιο ανεπτυγμένους τομείς διαχείρισης κεφαλαίων & περιουσιακών στοιχείων (14,1 τρις $, μόνο στην Ευρώπη), για αυτό και έχει αναπτυχθεί ένα σύστημα – διαφορετικών – προτύπων, εταιριών αξιολόγησης & παροχής ESG δεδομένων και επενδυτικών ESG funds. Υπάρχουν πια διεθνείς Κανονισμοί (SFDR) και Οδηγίες (CSRD) που υποχρεώνουν τις εταιρίες (>500 εργαζόμενους) να δημοσιεύουν αναλυτικές Εκθέσεις Βιωσιμότητας. Στην Ελλάδα η υιοθέτηση ESG κριτηρίων, είναι σε αρχικό στάδιο (Μελέτη διαΝΕΟσις – 2023), παρ’ ότι Οργανισμοί (Χ.Α.Α., Τειρεσίας), Τράπεζες και επενδυτικά funds τα έχουν εντάξει στη στρατηγική τους (αξιολόγηση-χρηματοδότηση-συνεργασία εταιριών).

Οι πολύ μεγάλες ελληνικές εταιρίες, λόγω και των διεθνοποιημένων συναλλαγών-χρηματοδοτήσεων τους, συντάσσουν ετήσιες Εκθέσεις Βιωσιμότητας (κυρίως βάσει του προτύπου MSCI). Εντούτοις, ο κύριος όγκος του ελληνικού επιχειρείν, δεν έχει ενταχθεί σε κάποιο πρότυπο αξιολόγησης ESG κριτηρίων, αλλά και δεν υπάρχει εκπαίδευση των Στελεχών για το θέμα – υποχρεωτική από το 2025 (Ν.Αυλώνας CSE -2023).

Γιατί χρειάζεται; Εκτός από την οδηγία της Ε.Ε για Έκθεση Βιωσιμότητας από μεγάλες Επιχειρήσεις (και μεσαίες το 2025, μικρές το 2026), αλλά και για εταιρίες εκτός Ε.Ε. (με υποκατάστημα ή συναλλαγές εντός Ε.Ε. από το 2028), η σχετική μελέτη της Mckinsey (5 ways that ESG creates value), αποδεικνύει ότι η υιοθέτηση πολιτικών και κριτηρίων ESG, προσφέρει στις Επιχειρήσεις :

• Αύξηση πωλήσεων – 77% των νέων ηλικιακά καταναλωτών, ενδιαφέρονται σημαντικά για τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις των προϊόντων-υπηρεσιών που αγοράζουν
• Αύξηση Κερδών – 60% των λειτουργικών εσόδων επηρεάζονται θετικά από την εφαρμογή ESG δράσεων
• Επενδυτική ελκυστικότητα – 85% των επενδυτών λαμβάνουν σοβαρά υπ’ όψιν τον παράγοντα ESG, για την επενδυτική απόφασή τους
• Ελκυστικότητα Εργοδότη – 64% των ηλικιών 25-44 ετών, δίνουν μεγάλη σημασία στην κοινωνική και περιβαλλοντική εταιρική πολιτική και δράση, όταν επιλέγουν εργασιακό περιβάλλον
• Εταιρική Φήμη – σημαντική η επιρροή ESG πολιτικών & δράσεων, στην εικόνα της Επιχείρησης στην κοινωνία (τοπική/υπερτοπική) και στην διαχείριση/αποφυγή κρίσεων ρυθμιστικής φύσεως.

Μπορούμε να πούμε με σιγουριά ότι σήμερα, η υιοθέτηση των αρχών ESG δεν αποτελεί πλέον μία πολυτέλεια, αλλά προσθέτει αξία στην Επιχείρηση με πολλαπλά θετικά αποτελέσματα για την υγιή και βιώσιμη ανάπτυξή της στο μέλλον.

ESG στην πράξη & οι επιχειρήσεις ασφάλειας

 Ας δούμε καταρχήν και συνοπτικά τα 5 στάδια για την υιοθέτηση μίας ESG κουλτούρας και πρακτικής, από μία εταιρία :

1. Οργάνωση και καθορισμός Στρατηγικής ESG
2. ESG data collection και καθορισμός προτύπου & KPI’s
3. Επεξεργασία εταιρικών δεδομένων (data) και ανάλυση KPI’s
4. Οργάνωση και σύνταξη Έκθεσης ESG (Βιωσιμότητας)
5. Επικύρωση και δημοσιοποίηση της Έκθεσης-αναφοράς

Επειδή δεν μπορώ να αναφέρω αναλυτικά όλα τα κριτήρια ESG με προτεινόμενες δράσεις, προτάσσω κάποιες από τις 35 θεματικές (κριτήρια προτύπου MSCI), που θεωρώ ότι οι Εταιρίες Ασφάλειας έχουν, αφενός προβάδισμα εξ’ αντικειμένου, αφετέρου διαθέτουν «δυναμικό ευκαιρίας» προς αξιοποίηση:

1. ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ (13):

• «Ανθρακικό αποτύπωμα»
• «Προμήθεια Α’ Υλών»
• «Τοξικές εκπομπές και απόβλητα»
• «Υλικά συσκευασίας και απόβλητα»
• «Ηλεκτρονικά απόβλητα»
• «Ευκαιρίες σε καθαρές τεχνολογίες και πράσινα κτίρια»

1. ΚΟΙΝΩΝΙΑ (16) :

• Σχεδόν όλες οι θεματικές, με έμφαση στην «Ασφάλεια προϊόντων» & «Απόρρητο και ασφάλεια δεδομένων»

1. ΕΤΑΙΡΙΚΗ ΔΙΑΚΥΒΕΡΝΗΣΗ (6):

• «Εταιρική Ηθική & Φορολογική διαφάνεια»

Τονίζοντας τη σημασία της εκπαίδευσης των Στελεχών του Κλάδου σε θέματα Βιωσιμότητας, επισημαίνω τέλος ότι ο «δρόμος» προς την υιοθέτηση κουλτούρας & πρακτικών ESG, δεν είναι αγώνας ταχύτητας αλλά…μεγάλων αποστάσεων στην εταιρική φιλοσοφία και πρακτική!