Επιστροφή στην κανονικότητα (και) του εγκλήματος!

Του δρος Κωνσταντίνου Δούβλη

Eγκληματολόγος, διδάκτωρ Κοινωνιολογίας της Αστυνόμευσης!

Να που σιγά- σιγά, σηκώνουμε κεφάλι.

Μετά από 2 μήνες πρωτόγνωρης απομόνωσης, παλεύοντας με έναν αόρατο και ύπουλο εχθρό, κάνουμε τα πρώτα δειλά βήματα προς την ποθούμενη “κανονικότητα”.

Κατά γενική -και παγκοσμίως παραδεκτή- ομολογία τα πήγαμε καλά. Φυσικά και δεν έχουμε ακόμα ξεμπερδέψει με τον ιό. Η απειλή βρίσκεται εκεί έξω και εύκολα μπορεί να μας “πνίξει”.

Η κοινωνικο-οικονομική ζωή όμως δεν μπορεί να διακοπεί επ αόριστον. Εξ ου και η σταδιακή και ελεγχόμενη χαλάρωση των περιοριστικών μέτρων.  Η κοινωνία “ανοίγει ξανά” λοιπόν. Όχι όμως μόνο η συμβατική της μορφή. Όχι μόνο σε όσα θεωρούμε “φυσιολογικά”.

Αν κάποιος ρωτήσει τον μέσο πολίτη πώς αντιλαμβάνεται τον όρο “κοινωνία”, ο καθένας θα μιλήσει για τον δικό του μικρόκοσμο. Για τη δουλειά του, το συγγενικό και φιλικό του περιβάλλον, για τις οικονομικές του δραστηριότητες και τα ενδιαφέροντα του.

Όλοι μας αντιλαμβανόμαστε την κοινωνική πραγματικότητα μέσα από το ατομικό μας “φίλτρο”. Όπως η μάσκα, την οποία αναγκαστικά εντάξαμε στην καθημερινότητά μας, φιλτράρει τους ρύπους και τους ιούς, έτσι και η “μάσκα της αντίληψης μας” φιλτράρει οτιδήποτε δεν ταιριάζει με την περιορισμένης έκτασης κατανόησή μας σχετικά με την πολυσχιδή υπόσταση αυτού που αποκαλούμε “κοινωνία”.

Λησμονούμε λοιπόν ότι η κοινωνία είναι ένα σύνολο διαφορετικών συμφερόντων, δραστηριοτήτων, πτυχών αλλά και εκφάνσεων.
Δεν είναι υπερβολή να πούμε δεν υπάρχει “μία κοινωνία”.

Ο καθένας από μας, αναλόγως κοινωνικής θέσης και αντίληψης, ζει σε μια διαφορετική κοινωνία.

Εξ ου λοιπόν και η αδυναμία μας να αντιληφθούμε ότι μαζί με τις καφετέριες, τα εμπορικά καταστήματα και τις επιχειρήσεις, η κανονικότητα επανέρχεται και σε μη συμβατικές δραστηριότητες. Εν προκειμένω, στην παρανομία.

Ναι λοιπόν, θα ζήσουμε άμεσα και την επιστροφή στην κανονικότητα του εγκλήματος!

Οι πρώτες πινελιές στον καμβά της παραβατικότητας μπήκαν ήδη. Από την προηγούμενη Δευτέρα που ήρθησαν τα μέτρα περιορισμού της κυκλοφορίας έκαναν την εμφάνιση τους οι επαίτες.

Άκουσα πολλούς να απορούν. “Μα που ήταν τόσο καιρό”; Η απάντηση είναι συγκλονιστικά απλή. “Είχαν κλείσει την επιχείρησή τους όπως οι υπόλοιποι μαγαζάτορες”! Διότι μπορεί μεν να μην τους αφορούσαν τα μέτρα τυπικά, τους αφορούσαν όμως ουσιαστικά.

Το έγκλημα υφίσταται παράλληλα με τις υπόλοιπες νόμιμες κοινωνικές δραστηριότητες. Δρα στον ίδιο ζωτικό χώρο και επηρεάζεται άμεσα από αυτές. Όταν οι νόμιμες δραστηριότητες περιορίζονται, το έγκλημα ακολουθεί. Όταν οι νόμιμες δραστηριότητες ανθούν, το έγκλημα συμμετέχει στην… άνθιση!

Σκεφτείτε το εξής: Στη διάρκεια της καραντίνας η κοινωνία κατέφυγε μαζικά στις διανομές για να εξυπηρετήσει βασικές ανάγκες της. Το έγκλημα με μιας μορφής κοινωνικού αυτοματισμού, προσαρμόστηκε άμεσα. Όπως άλλοι παράγγειλαν τρόφιμα άλλοι έκαναν παραγγελίες ναρκωτικών που ήλθαν με courier! Σχετικές συλλήψεις έγιναν προ 2 εβδομάδων…

Η τέλεση παραβατικών πράξεων ακολουθεί τους ίδιους κανόνες με την τέλεση νομίμων δραστηριοτήτων.

Υπάρχουν πολλές εγκληματολογικές θεωρίες που μιλούν για την κανονικότητα ή ακόμα και τη χρησιμότητα (!) του εγκλήματος, αλλά ξεπερνούν τους σκοπούς αυτού του άρθρου και δεν προτίθεμαι να σας κουράσω με αναλύσεις.

Το έγκλημα λοιπόν επιστρέφει και θα το κάνει με ένταση! Όπως ο ιδιοκτήτης ενός καταστήματος εστίασης, ανησυχεί για τον τζίρο που έχασε επί 2μηνο αλλά και αυτόν που θα χάσει λόγω της τήρησης αποστάσεων, έτσι και ο κακοποιός ανησυχεί για τον δικό του “τζίρο”.

Θα τον επιδιώξει λοιπόν άμεσα, επιθετικά με ακόμα λιγότερες αναστολές και ακόμα περισσότερη μανία. Η πολιτική και φυσική ηγεσία των σωμάτων ασφαλείας γνωρίζει αυτή την πραγματικότητα και ετοιμάζεται ήδη για το come back της εγκληματικότητας.

Πρέπει όμως να το γνωρίζει και ο μέσος πολίτης και να προετοιμαστεί ψυχολογικά αλλά και πρακτικά. Όσο μας απασχολεί η αντιμετώπιση του φονικού ιού, ας μη λησμονούμε ότι τα προϋπάρχοντα προβλήματα εξακολουθούν να υφίστανται και να απειλούν εξ ίσου.

Οι αναρχικοί ήδη ξεκίνησαν τις προετοιμασίες. Το προηγούμενο διάστημα απαξιώθηκαν κοινωνικά λόγω της αγανάκτησης των πολιτών αλλά και της σθεναρής αντίδρασης της οργανωμένης πολιτείας. Τώρα λοιπόν, αναζητούν νέα κοινωνικά ερείσματα. Δίνου την “μάχη της πλατείας” σε διάφορες γειτονιές, δήθεν στηρίζοντας αγανακτισμένους από την καραντίνα πολίτες, στην πραγματικότητα όμως σχεδιάζουν το “αντάρτικο” της επόμενης μέρας.

Το οργανωμένο έγκλημα, από κοντά. Εμπόριο ναρκωτικών, ληστείες, κλοπές αλλά και η μικροεγκληματικότητα του δρόμου θα αυξηθούν κατακόρυφα τους επόμενους μήνες.

Η εγκληματοφοβία για την οποία έχω γράψει εκτενώς, θα προστεθεί στην “ιοφοβία” και μαζί θα δημιουργήσουν ένα εκρηκτικό κοκτέιλ που θα απειλήσει την κοινωνική μας σταθερότητα.

Το αστυνομικό έργο δεν σταματά ποτέ. Δεν σταμάτησε ούτε σε καιρό πολέμου, ούτε σε καιρό πανδημίας. Προσαρμόζεται στις κοινωνικές συνθήκες και συνεχίζει να υπηρετεί το ύψιστο ιδανικό της ασφάλειας.

Η Ελληνική αστυνομία, κλήθηκε να ασκήσει καθήκοντα ελέγχου του τρόπου ζωής των πολιτών τους τελευταίους 2 μήνες. Καθήκοντα που δεν ήταν ευχάριστα για τα δημοκρατικά της στελέχη. Το έκαναν όμως με υψηλό αίσθημα ευθύνης και ευσυνειδησία προκειμένου να προστατευτεί η κοινωνία από μια απειλή που μπορούσε να οδηγήσει σε έναν άνευ προηγουμένου κοινωνικό αφανισμό.

Αφού κέρδισαν αυτόν τον πόλεμο, τώρα καλούνται να επιστρέψουν στο μόνιμο και διαρκή πόλεμο κατά της εγκληματικότητας που είναι και η φυσική τους αποστολή.

Αναδημοσίευση από capital.gr