Επιλέγοντας ένα σύγχρονο access control

Ασφάλεια, ευχρηστία, διασυνδεσιμότητα, επεκτασιμότητα είναι ορισμένα από τα βασικά στοιχεία που καθορίζουν την επιλογή ενός ηλεκτρονικού συστήματος ασφάλειας. Φυσικά τα access control δεν θα μπορούσαν να αποτελούν εξαίρεση στο παραπάνω.

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου .

Οι βασικές προϋποθέσεις που οφείλει να τηρεί ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχου πρόσβασης και τι πρέπει να προσέξουμε όταν αποφασίζουμε να αναβαθμίσουμε ένα υφιστάμενο ή να προβούμε στην εγκατάσταση ενός καινούριου συστήματος αναφέρονται σε αυτό το άρθρο. Ας προσπαθήσουμε όμως να αναλύσουμε τι σημαίνει στην πράξη η ύπαρξη των κριτηρίων για την επιλογή συστήματος ελέγχου πρόσβασης και πως μεταφράζεται στον τελικό χρήστη αυτές οι έννοιες σε σχέση πάντα με τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης

Ασφάλεια
Από τον καιρό που πρωτοεμφανίστηκαν τα πρώτα συστήματα ελέγχου πρόσβασης μέχρι σήμερα έχουν γίνει αρκετές και σημαντικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποιο αυτά διασφαλίζουν τον σκοπό της λειτουργίας τους, που δεν είναι άλλος από την ελεγχόμενη και διαβαθμισμένη πρόσβαση σε συγκεκριμένους χώρους. Αλλαγές, που άλλες είναι εμφανείς και έχουν να κάνουν κυρίως με τον τρόπο λειτουργίας των μέσων διαπίστευσης (συνήθως πρόκειται για τις οικείες σε όλους μας κάρτες αλλά τελευταία χρησιμοποιούνται και άλλα μέσα κυρίως προερχόμενα από την βιομετρική τεχνολογία) και άλλες που θα τις χαρακτηρίζαμε αφανείς και σχετίζονται κυρίως με τον τρόπο με τον οποίο μεταδίδονται οι πληροφορίες.

Όσον αφορά την πρώτη κατηγορία οι αλλαγές είναι πράγματι εντυπωσιακές. Από την εποχή των μαγνητικών καρτών και των καρτών επαφής με τις οποίες είχαμε πρωτογνωρίσει τα συστήματα access control, εδώ και αρκετό καιρό έχουμε περάσει στην εποχή των καρτών τεχνολογίας proximity και των smart cards με τους ενσωματωμένους μικροεπεξεργαστές.

Αυτό που οφείλουν να συνειδητοποιήσουν οι χρήστες, είναι ότι για λόγους ασφάλειας είναι απαραίτητη η επιλογή μιας όσο το δυνατόν σύγχρονης τεχνολογίας, διότι ακριβώς αυτές οι τεχνολογίες προσφέρουν πολύ μεγαλύτερα περιθώρια ασφάλειας. Ακόμα και αν ένα σύστημα ελέγχου πρόσβασης περασμένων δεκαετιών λειτουργεί κανονικά, δεν σημαίνει ότι προσφέρει τον επιθυμητό βαθμό ελέγχου. Για το λόγο αυτό επιβάλλεται μέσα σε ένα γενικότερο πρόγραμμα αναβάθμισης της εγκατάστασης και ο εκσυγχρονισμός του access control. Πολλές φορές -ειδικά σήμερα όπου οι προϋπολογισμοί για παρόμοια έργα είναι περιορισμένοι- οι χρήστες δεν αντιλαμβάνονται αυτήν την ανάγκη. Την συνειδητοποιούν μάλλον όταν έχει συμβεί ένα συμβάν και έχει υπάρξει παραβίαση του συστήματος με ότι επιπτώσεις αυτή επιφέρει. Η χρήση smart cards παρέχει πολύ μεγαλύτερες δυνατότητες προστασίας καθώς αυτές είναι πολύ δυσκολότερο να αντιγραφούν και ως εκ τούτου οι χρήστες που αποφασίζουν να επενδύσουν σε μια προμήθεια νέου συστήματος ή αναβάθμιση υφιστάμενου θα πρέπει να λαμβάνουν πολύ σοβαρά αυτό το ενδεχόμενο.

Όμως η ασφάλεια δεν έχει να κάνει μόνο με την χρήση των μέσων διαπίστευσης αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο μεταδίδονται τα δεδομένα. Η εμφάνιση των ασύρματων διασυνδέσεων έχει μεταβάλλει σημαντικά το τοπίο και στα συστήματα ελέγχου πρόσβασης. Η ευκολία στην εγκατάσταση τους – μια άλλη σημαντική παράμετρος όπως είδαμε και παραπάνω- η οποία είναι φυσικά αποδεκτή από όλους συγκρούεται μερικές φορές με τους ενδοιασμούς ορισμένων εγκαταστατών σχετικά με τον προσφερόμενο βαθμό ασφάλειας. Όμως πλέον η λύση ασύρματων συστημάτων διασύνδεσης με την χρήση προτύπων Wi-Fi είναι τόσο ασφαλής όσο και οι ενσύρματες λύσεις. ¶λλωστε τα δίκτυα Wi-Fi χρησιμοποιούνται πλέον με μεγάλη συχνότητα και σε άλλες δικτυακές εταιρικές εφαρμογές όπου εξίσου διακινούνται δεδομένα μεγάλης κρισιμότητας. Η ασφάλεια όμως δεν περιορίζεται μόνο στην χρήση των κατάλληλων μέσων διαπίστευσης ή στην προστασία των διαύλων επικοινωνίας. Η ασφάλεια μιας εγκατάστασης συσχετίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό και με έναν άλλο σημαντικό κριτήριο αξιολόγησης ενός συστήματος ελέγχου πρόσβασης: Την αλληλεπίδραση.

Διασυνδεσιμότητα & αλληλεπίδραση
Πρόκειται για δύο όρους που τους συναντάμε συχνά τα τελευταία χρόνια και στον κλάδο των ηλεκτρονικών συστημάτων ασφάλειας. Όλο και περισσότερο στρεφόμαστε προς τα επονομαζόμενα integrated συστήματα. Πρόκειται, για ενοποιημένες πλατφόρμες στις οποίες μπορούν να λειτουργούν και να αλληλεπιδρούν όλα τα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας (CCTV, συναγερμοί και φυσικά access control). Με τη χρήση των ενοποιημένων συστημάτων είναι προφανές ακόμα και σε όσους δεν είναι ιδιαίτερα εξοικειωμένοι με τις δυνατότητες αυτών ότι πολλαπλασιάζεται ο βαθμός θωράκισης μιας εγκατάστασης. Παραδείγματος χάρη, όταν υπάρξει μια προσπάθεια παραβίασης του συστήματος ελέγχου πρόσβασης τότε αυτόματα μπορούν να ενεργοποιηθούν οι κάμερες του CCTV και να στραφούν προς αυτό το σημείο, μεταδίδοντας και τις σχετικές εικόνες προς το κέντρο ελέγχου της εγκατάστασης ή προς μια φορητή έξυπνη συσκευή (κινητό τηλέφωνο ή tablet). Οι αναγνώστες του Security Manager έχουν συχνά διαβάσει σε πολλά άρθρα περασμένων τευχών για τις δυνατότητες που προσφέρει η τάση της ενοποίησης των ηλεκτρονικών συστημάτων ελέγχου. Οπότε δεν δικαιολογείται να μην επιζητούν κατά την επιλογή ενός συστήματος access control να διαθέτει πλέον και αυτήν την δυνατότητα.

Ευχρηστία
Το σύγχρονο εργασιακό περιβάλλον είναι πολύ απαιτητικό και ως εκ τούτου ο χρόνος πολύτιμος. Κανείς δεν έχει τον χρόνο αλλά και την διάθεση μέσα σε αυτό το πολύ πιεστικό πλαίσιο να διαθέσει πολύ χρόνο για την εκμάθηση της λειτουργίας ενός συστήματος που μπορεί να διαθέτει πολλαπλές δυνατότητες αλλά από την άλλη να είναι ιδιαίτερα πολύπλοκο. Η ευχρηστία είναι κάτι λοιπόν που πρέπει να χαρακτηρίζει ένα σύγχρονο σύστημα ελέγχου πρόσβασης. Όμως η ευχρηστία δεν είναι κάτι το αόριστο ως έννοια. Έχει συγκεκριμένα χαρακτηριστικά τα οποία προκύπτουν και από τις τελευταίες τεχνολογικές εξελίξεις. Εκτός φυσικά από την ευκολία χρήσης αυτού καθαυτού του συστήματος κάτι το οποίο άλλωστε ίσχυε και για τις προηγούμενες γενιές, ευχρηστία σημαίνει να υπάρχει και πλήρη εκμετάλλευση των δυνατοτήτων των σύγχρονων τεχνολογιών όπως mobile και cloud computing. Δηλαδή, να μπορεί ο εξουσιοδοτημένος χρήστης να έχει πρόσβαση στο σύστημα ελέγχου πρόσβασης μέσω της φορητής συσκευής του από οποιοδήποτε σημείο του πλανήτη, αρκεί φυσικά να έχει την κατάλληλη σύνδεση στο διαδίκτυο.
Επίσης πλέον με την χρήση των τεχνολογιών cloud computing μεταβαίνουμε από τα κεντρικοποιημένα συστήματα που γνωρίζαμε μέχρι σήμερα σε συστήματα πιο απροσδιόριστης δομής όπου τόσο οι εφαρμογές αλλά και τα δεδομένα αποθηκεύονται σε κάποιο server στο διαδίκτυο. Αυτό στην πράξη επιφέρει και άλλα πλεονεκτήματα όπως απαλλαγή από την εξάρτηση από έναν μεμονωμένο προμηθευτή αλλά και μείωση των απαιτήσεων σε εξοπλισμό.

Έξυπνο κτίριο
Ίσως μια από τις σημαντικότερες τάσεις στον κλάδο των κτιριακών κατασκευών του οποίου σημαντικό υποσύνολο αποτελούν ασφαλώς και τα συστήματα ηλεκτρονικής ασφάλειας αποτελούν τα επονομαζόμενα έξυπνα κτίρια. Πρόκειται για μια γενική έννοια με πολλές παραμέτρους αλλά η γενική της ιδέα αφορά ένα κτίριο το οποίο διαθέτει ηλεκτρομηχανολογικές εγκαταστάσεις των οποίων η διαχείριση μπορεί να γίνει μέσα από ένα κεντρικό σύστημα ελέγχου (Building Management Systems-BMS). Υπάρχουν πολλές εκδόσεις για την υλοποίηση των έξυπνων κτιρίων ανάλογα με την κατασκευάστρια εταιρεία και τα πρωτόκολλα που εκείνη χρησιμοποιεί. Ένα βήμα παραπάνω στην κεντρική διαχείριση των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων γίνεται με την εφαρμογή έξυπνων τεχνικών μέσω των οποίων το κεντρικό σύστημα ελέγχου αντιλαμβάνεται την ύπαρξη ή όχι ανθρώπων σε συγκεκριμένους χώρους και αναλόγως ενεργοποιεί ή απενεργοποιεί τα διάφορα συστήματα κλιματισμού, αερισμού, φωτισμού συμβάλλοντας έτσι στην εξοικονόμηση της καταναλισκόμενης ενέργειας. Είναι προφανές ότι τα συστήματα access control μπορούν να παίξουν επιτελικό ρόλο σε αυτήν την διασύνδεση καθώς μαζί με τους ανιχνευτές κίνησης είναι εκείνα τα συστήματα που αναγνωρίζουν την ύπαρξη προσώπων σε συγκεκριμένους χώρους. Οπότε σε κάθε εγκατάστασης ή αναβάθμισης ενός access control συστήματος η διασύνδεση του με το εκάστοτε κεντρικό σύστημα διαχείρισης των ηλεκτρομηχανολογικών εγκαταστάσεων είναι ένα βασικό κριτήριο επιλογής.

Επεκτασιμότητα
Η δυνατότητα ενός συστήματος να ανταποκριθεί σε μελλοντικές απαιτήσεις που ίσως τεθούν αποτελεί χωρίς αμφιβολία ένα βασικό κριτήριο για την επιλογή οποιουδήποτε εξοπλισμού. Τα access control δεν αποτελούν εξαίρεση σε αυτόν τον κανόνα. Η προσαρμοστικότητα του συστήματος αλλά και η ικανότητα να συνδυαστεί με νέες λειτουργίες που ίσως στο αρχικό στάδιο προμήθειας δεν είναι ακόμα απαιτητές είναι κάτι το οποίο ζητιέται στα στάδια επιλογής.

Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι τεχνολογίες αναγνώρισης NFC (Near Field Communication) και BLU (Bluetooth Low Energy) μέσω των οποίων και οι συσκευές κινητής τηλεφωνίας μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μέσο διαπίστευσης.

Η ύπαρξη άλλων τεχνολογιών διασυνδεσιμότητας όπως η υποστήριξη των προτύπων Wi-Fi και Power Over Ethernet αποτελεί άλλο ένα φίλτρο επιλογής ενός συστήματος access control. Αυτές οι δυνατότητες αποτελούν την βάση για την ευκολότερη μελλοντική επέκταση του συστήματος και της σύνδεσης του με άλλες εφαρμογές.

Από τα παραπάνω διαφαίνεται ότι οι χρήστες επιζητούν πλέον πολλά περισσότερα από τις εφαρμογές access control. Αυτές όμως οι απαιτήσεις θα πρέπει να επικαιροποιούνται σε συγκεκριμένες τεχνικές προδιαγραφές ώστε η σύγκριση να γίνεται μεταξύ εφάμιλλων συστημάτων. Για μια ακόμη φορά το μυστικό στην σωστή επιλογή ενός συστήματος βρίσκεται στην ακριβή σύνταξη των τεχνικών προδιαγραφών που θέλει ο χρήστης από αυτό και βάσει αυτού του τεύχους προδιαγραφών να είναι σε θέση ο υπεύθυνος για την τελική επιλογή να αναζητήσει την βέλτιστη οικονομοτεχνική λύση.