Εκσυγχρονίζοντας τα Έργα Ασφάλειας

… μέσω της ενοποίησης των συστημάτων

 Πολλές φορές έχουμε αναδείξει τα σημαντικά οφέλη που επιφέρει η προσέγγιση του μοντέλου της ενοποίησης των συστημάτων φυσικής ασφάλειας σε πληθώρα εφαρμογών και έργων. Σε αυτό το άρθρο θα επισημάνουμε τις προοπτικές εκσυγχρονισμού, αλλά και τις δυνατότητες επιμήκυνσης της διάρκειας ζωής, των έργων των συστημάτων φυσικής ασφάλειας, μέσω της ενοποίησης συστημάτων και της αυτοματοποίησης εφαρμογών.

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Ένα πολύ συνηθισμένο θέμα που αντιμετωπίζουν τα στελέχη που έχουν την ευθύνη της ασφάλειας – και ευρύτερα θα λέγαμε των κτιριακών τεχνολογικών υποδομών – σε μια εγκατάσταση ενός οργανισμού, είναι το πώς θα επιμηκύνουν το όριο ζωής των υφιστάμενων συστημάτων φυσικής ασφάλειας, έτσι ώστε να συνεχίσουν δηλαδή να είναι αποδοτικά και αποτελεσματικά, για όσο το δυνατόν μεγαλύτερο χρονικό διάστημα. Τις περισσότερες φορές, πρόκειται για μια πρόκληση που οδηγείται και επηρεάζεται από τις εκάστοτε εξελίξεις. Όταν για παράδειγμα, ο οργανισμός επεκτείνει τις εγκαταστάσεις του ή όταν η τεχνολογία επιβάλλει την αναβάθμιση κάποιων λύσεων που χρησιμοποιούνται σήμερα ή όταν οι συνθήκες ασφάλειας και οι κίνδυνοι διαφοροποιούνται

Δεν είναι λίγες οι περιπτώσεις όπου οι υπεύθυνοι ασφάλειας, διαπιστώνουν ότι οι υφιστάμενες λύσεις που χρησιμοποιούν, δεν ανταποκρίνονται επαρκώς κάποιες φορές στις ολοένα και μεγαλύτερες απαιτήσεις που προκύπτουν σε θέματα ασφάλειας. Νέες απειλές, επέκταση της εγκατάστασης ή ακόμα και νέες εγκαταστάσεις σε άλλες γεωγραφικές περιοχές, επιβάλλουν την αναθεώρηση του υφιστάμενου σχεδίου ασφάλειας και την προσαρμογή τους στις νέες συνθήκες, στις οποίες κομβικό ρόλο παίζουν οι τεχνολογικές λύσεις.

Έρχεται λοιπόν η κρίσιμη και δύσκολη ώρα στην οποία καλούνται να αποφασίσουν, ποια θα είναι τα επόμενα βήματα τους και τι θα πρέπει να εισηγηθούν στη διοίκηση του οργανισμού. Η απόφαση για τον εκσυγχρονισμό ενός ολοκληρωμένου συστήματος ασφάλειας είναι το πρώτο βήμα σε ένα μεγάλο ταξίδι. Μια πορεία που μπορεί να διαρκέσει αρκετό χρονικό διάστημα και να έχει πολλά ενδιάμεσα στάδια, αλλά στο τέλος μπορεί να έχει πολύ θετικά αποτελέσματα για το επίπεδο ασφάλειας του οργανισμού.

Αν θέλουμε να γίνουμε πιο συγκεκριμένοι, μπορούμε να ορίσουμε τα ακόλουθα τέσσερα στάδια: Επέκταση, Διασύνδεση, Αυτοματοποίηση και Κατανόηση.

Επέκταση

Το πρώτο στάδιο είναι η αύξηση της κάλυψης των συστημάτων φυσικής ασφάλειας σε ένα έργο, με τη χρήση περισσότερων για παράδειγμα ανιχνευτών ή καμερών και με τη χρήση συμβατικών αυτόνομων εφαρμογών. Παραδείγματος χάρη, έστω ότι χρειάζεται να καλύψουμε μια νέα επέκταση ενός κτιρίου. Τότε, προχωράμε στη προμήθεια ενός συστήματος εντοπισμού εισβολών, το οποίο έχει τη δυνατότητα να λειτουργεί αυτόνομα και σε συνδυασμό με τα υπόλοιπα υφιστάμενα. Επίσης, ο διαχειριστής της εγκατάστασης μπορεί να αποφασίσει να καλύψει ένα νέο χώρο με κάμερες, τότε είναι λογικό να επιλέξει ένα σύστημα καμερών νέας τεχνολογίας και να μην προσφύγει στις λύσεις που ήδη χρησιμοποιεί στους προηγούμενους χώρους, ειδικά όταν αυτοί είναι παλαιότερης γενιάς.

Διασύνδεση

Αφού προχωρήσει στο στάδιο της επέκτασης, τότε οι υπεύθυνοι του οργανισμού αντιλαμβάνονται ότι στη βελτίωση του επιπέδου ασφάλειας θα συμβάλλει η χρήση και αξιοποίηση δεδομένων από όλα τα συστήματα ασφάλειας που λειτουργούν παράλληλα. Σε αυτό το στάδιο λοιπόν, ο οργανισμός καλείται να διασυνδέσει διαφορετικά συστήματα, είτε ίδια συστήματα από διαφορετικές όμως γενιές. Παραδείγματος χάρη, μπορεί να χρειαστεί η διασύνδεση ενός συστήματος επιτήρησης με ένα σύστημα ελέγχου πρόσβασης ή η σύνδεση δύο διαφορετικών γενιών συστημάτων επιτήρησης με κάμερες ανόμοιων τεχνικών χαρακτηριστικών.

Αυτοματοποίηση

Η αύξηση στον αριθμό αλλά και στην ποικιλία των ανιχνευτών και η αυξανόμενη ροή δεδομένων και πληροφοριών, από διαφορετικές πηγές οδηγούν πολλές φορές σε απώλεια κρίσιμων δεδομένων. Διότι το προσωπικό που είναι επιφορτισμένο με την παρακολούθηση των συστημάτων φυσικής ασφάλειας, δεν μπορεί να εντοπίσει και να εστιάσει στις κρίσιμες πληροφορίες, που απαιτούν την έγκαιρη ενεργοποίηση του. Ακριβώς, σε αυτό το στάδιο καλούνται οι υπεύθυνοι να αυτοματοποιήσουν, ένα μεγάλο μέρος των καθημερινών διεργασιών, ώστε να δώσουν στους υπεύθυνους τη δυνατότητα να εστιάζουν στα σημαντικά.

Κατανόηση

Όταν όλα αυτά τα δεδομένα συγκεντρώνονται από τα διάφορα συστήματα φυσικής ασφάλειας, ο οργανισμός πρέπει να κατανοήσει πως θα τα επεξεργάζεται και θα τα χρησιμοποιεί. Αυτό που επίσης θα πρέπει να αντιληφθούν είναι ότι πλέον η τεχνολογία δίνει όλα τα απαραίτητα εργαλεία ώστε η διαδικασία της επεξεργασίας των δεδομένων να αυτοματοποιείται, τουλάχιστον σε πρώτη φάση, ώστε οι χειριστές να μπορούν να έχουν την ευθύνη να διαχειριστούν μόνο τις απολύτως κρίσιμες πληροφορίες. Επίσης, αυτό που οφείλουν να συνειδητοποιήσουν, είναι ότι πλέον η χρήση συστημάτων τεχνητής ευφυΐας δεν βοηθάει μόνο στην αύξηση του επιπέδου ασφάλειας, αλλά γενικότερα σε όλες τις εταιρικές διεργασίες.

Προκλήσεις στην υλοποίηση

Το προβληματικό σημείο που έχει αναδείξει η μέχρι τώρα εμπειρία, είναι ότι η διαδρομή προς τον εκσυγχρονισμό των συστημάτων ασφάλειας για τους περισσότερους οργανισμούς, τερματίζεται κάπου μεταξύ του πρώτου και δεύτερου σταδίου. Θεωρούν ότι με την επέκταση της κάλυψης των συστημάτων και την εν μέρει διασύνδεση τους, έχουν ολοκληρώσει το έργο της αναβάθμισης των συστημάτων. Αγνοούν όμως τις πρόσθετες δυνατότητες της σύγχρονης τεχνολογίας, που επιφέρει η αυτοματοποίηση των διεργασιών και δεν είναι σε θέση να κατανοήσουν τα οφέλη που θα επιφέρει για τον οργανισμό η χρήση αυτών των εργαλείων.

Ο κυριότερος λόγος για τη διακοπή της προσπάθειας στα αρχικά στάδια βρίσκεται αρκετά πίσω, στα πρώτα χρόνια της εμφάνισης των συστημάτων φυσικής ασφάλειας. Όταν τότε τα συστήματα ήταν εντελώς διακριτά και αυτόνομα μεταξύ τους και δεν υπήρχε κανένα ίχνος στον ορίζοντα για τις μελλοντικές δυνατότητες λειτουργίας σε μια ενοποιημένη πλατφόρμα. Τότε λοιπόν εμφανίστηκαν οι πρώτες ανάγκες για την αναβάθμιση των παλιότερων συστημάτων ασφάλειας. Αυτό που έρχονταν πρώτο στο νου των υπευθύνων, ήταν μια προσέγγιση απλής διασύνδεσης και όχι η προοπτική της ολικής ενοποίησης, διότι ακριβώς εκείνη την εποχή δεν υπήρχαν οι πλατφόρμες που επέτρεπαν αυτή την ενοποίηση.

Οπότε αυτή η πρακτική παρέμεινε μέχρι τις ημέρες μας και συνήθως αυτά τα project υλοποιούνται με μια βραχυπρόθεσμη προοπτική για να καλυφθούν οι άμεσες ανάγκες του οργανισμού. Οπότε χωρίς να το συνειδητοποιήσουν όλοι οι εμπλεκόμενοι, εισέρχονται σε ένα φαύλο κύκλο χωρίς τελειωμό. Σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα θα χρειαστεί πάλι η μερική αναβάθμιση κάποιων συστημάτων, χωρίς να γίνεται ουσιαστική εκμετάλλευση των δυνατοτήτων που προσφέρει η υφιστάμενη τεχνολογία τόσο σε θέματα ασφάλειας όσο και σε θέματα επιχειρησιακών λειτουργιών (business processes).

Ο σκοπός και η μακροπρόθεσμη προοπτική πρέπει είναι η στόχευση της ενοποίησης όλων των λειτουργιών των συστημάτων φυσικής ασφάλειας και όχι η απλή φυσική σύνδεση μεταξύ τους. Ακόμα και οι λέξεις σε αυτή την προηγούμενη φράση έχουν μια τεράστια σημασία.

Η απλή σύνδεση δεν είναι άλλο από μια φυσική σύνδεση συστημάτων χωρίς μεγαλύτερες δυνατότητες για την αξιοποίηση των δεδομένων και χωρίς μεγάλη διάρκεια ζωής. Η ενοποίηση εφαρμογών και λειτουργιών, δίνει μια άλλη διάσταση στη διαλειτουργικότητα των συστημάτων ασφάλειας και παράλληλα είναι εκείνη που συμβάλλει στη γρηγορότερη απόσβεση του αρχικού κόστους επένδυσης, αλλά και στη επιμήκυνση της διάρκειας ζωής τους. Οφείλουμε λοιπόν να προτείνουμε, να επιλέγουμε και στο τέλος να επενδύουμε σε συστήματα που θα μας επιστρέψουν γρήγορα το κόστος που δαπανήθηκε για την απόκτηση τους, αλλά και θα έχουν μεγάλη διάρκεια ζωής. Αυτά τα συστήματα είναι εκείνα που μπορούν να λειτουργήσουν κάτω από μια ενοποιημένη πλατφόρμα, χωρίς να χρειάζεται η ολική αντικατάσταση τους όταν κάποιο από αυτά ξεπερνιέται από τις τεχνολογικές εξελίξεις. Θα μπορεί να αντικαθίσταται μόνο ο συγκεκριμένος εξοπλισμός κάτω από πάντα αυστηρά κριτήρια βελτιστοποίησης της επένδυσης. Για να γίνουμε πιο κατανοητοί έστω ότι έχουμε μια ενοποιημένη πλατφόρμα συστημάτων φυσικής ασφάλειας κάτω από την οποία λειτουργούν τα συστήματα επιτήρησης, τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης και τα συστήματα συναγερμού. Όταν απαιτηθεί σε κάποιο χώρο μια αυξημένη ανάγκη επιτήρησης είναι προφανές ότι δεν θα χρειαστεί να αλλάξουν ούτε όλα τα συστήματα αλλά ούτε καν το σύστημα επιτήρησης. Θα πρέπει να εξεταστεί η δυνατότητα αντικατάστασης των καμερών στο συγκεκριμένο σημείο με τη χρήση ίσως ενός βελτιωμένου δικτυακού καταγραφικού.

Πλεονεκτήματα χρήσης και ευελιξίας επιλογών

Ανεξαρτήτως από τη μέθοδο της διασύνδεσης/ ενοποίησης, τα συστήματα που λειτουργούν κάτω από ενιαίες πλατφόρμες προσφέρουν πολλά πλεονεκτήματα στη λειτουργία ενός οργανισμού. Είναι πλεονεκτήματα που πολλές φορές έχουν αναφερθεί και από την αρθρογραφία του Security Manager.

Παραδείγματος χάρη, μπορεί το σύστημα επιτήρησης να δώσει εικόνα από ένα χώρο στον οποίο παρατηρείται μια παραβίαση είτε από το σύστημα συναγερμού, είτε από το σύστημα πρόσβασης.

Άλλο ένα πλεονέκτημα της ενοποιημένης προσέγγισης είναι ότι αποδεσμεύεται ο οργανισμός από την εξάρτηση από ένα και μόνο κατασκευαστή για το συνολικό σύστημα ασφάλειας. Η λειτουργία με ενοποιημένες λύσεις επιτρέπει σε αυτούς τη συνεργασία με πολλαπλούς προμηθευτές, αρκεί φυσικά τα συστήματα τα οποία αυτοί διαθέτουν να επιτρέπουν τη διασύνδεση με άλλες εφαρμογές.

Αυτό μειώνει σημαντικά το κόστος διότι παραδείγματος χάρη αν ένας οργανισμός δεν είναι ικανοποιημένος με ένα σύστημα διαχείρισης βίντεο (video management system) μπορεί να επιλέξει κάποιο άλλο χωρίς να χρειάζεται να ξεκινήσει από την αρχή την υλοποίηση ενός νέου συστήματος επιτήρησης αρκεί φυσικά και το καινούριο VMS να είναι συμβατό με τον υφιστάμενο εξοπλισμό.

Σημεία προσοχής

Δεν είναι φυσικά όλα ρόδινα σε αυτή τη νέα πραγματικότητα που ανοίγεται μπροστά μας και υπάρχουν κάποια σημεία που χρήζουν ιδιαίτερής προσοχής. Κάποιοι προμηθευτές πλατφορμών για ενοποιημένες λύσεις φυσικής ασφάλειας, ισχυρίζονται στο πλαίσιο της προωθητικής πολιτικής τους, ότι πλέον μπορεί να μην είναι απαραίτητοι οι χειριστές των συστημάτων. Τουλάχιστον μέχρι σήμερα, είναι κάτι το οποίο απέχει πολύ από την πραγματικότητα. Ακόμα και σήμερα, είναι απαραίτητη η παρουσία χειριστή ώστε να μπορεί να διαχειρίζεται τα πολλαπλά συστήματα χωρίς όμως να πρέπει να εστιάζει σε κάθε ένα ξεχωριστά. Άρα η εργασία του αναβαθμίζεται σημαντικά και γίνεται πολύ ποιοτικότερη και αποτελεσματικότερη.

Άλλο ένα θέμα που μπορεί να απασχολεί την καθημερινότητα των υπευθύνων ασφάλειας, είναι η συντήρηση αλλά και οι μελλοντικές παραμετροποιήσεις των συστημάτων. Από τη στιγμή που οι διαχειριστές έχουν δύο ή και τρία συστήματα που λειτουργούν κάτω από την ίδια πλατφόρμα, αλλά είναι παράλληλα και ανεξάρτητα, είναι λογικό να αφιερώνουν περισσότερο χρόνο στη ρύθμιση και τον συντονισμό μεταξύ αυτών των συστημάτων. Ας θυμηθούμε πόσο απλούστερη ήταν η καθημερινότητα μας πριν οι ηλεκτρονικές συσκευές των σπιτιών μας μετασχηματισθούν σε έξυπνες διασυνδεδεμένες συσκευές και πόσο δυσκολευόμαστε ορισμένες φορές όταν πρέπει να ρυθμίσουμε την τηλεόραση μας να συνδέεται με το router ή όταν χρειάζεται να κατεβάσουμε κάποια εφαρμογή. Από την άλλη φυσικά είναι αυτή η διασύνδεση, που μας έχει βοηθήσει πολύ σε αρκετούς τομείς της καθημερινότητας. Κάτι ανάλογο φανταστείτε συμβαίνει φυσικά σε άλλη διάσταση και στη διασύνδεση των συστημάτων ασφάλειας. Όσο βελτιώνονται οι λειτουργίες και ψηφιοποιούνται οι διαδικασίες τόσο αυξάνεται και η πολυπλοκότητα της παραμετροποίησης των συσκευών.

Ακόμα και η υποστήριξη αυτών των συστημάτων, μπορεί να αποβεί ένα δύσκολο εγχείρημα, καθώς στην αγορά δεν υπάρχουν αντικειμενικά πάρα πολλές οι εταιρείες που έχουν το υψηλό επίπεδο τεχνογνωσίας για να μπορούν να αναλάβουν συνολικά την επαρκή υποστήριξη ενός συνολικού συμβολαίου συντήρησης μιας ενοποιημένης πλατφόρμας ασφάλειας. Πολλές φορές επίσης, τα νέα δεδομένα στις κτιριακές εγκαταστάσεις όπου οι υποδομές συνδέονται σε ένα κοινό δίκτυο και απαιτούν τον έλεγχο κυρίως από το τμήμα ΙΤ, οι υπεύθυνοι ασφάλειας έχουν βρεθεί ανάμεσα σε τεχνικούς υπεύθυνους προερχόμενους από διαφορετικά τμήματα, αλλά και αρκετές φορές από διαφορετικές εταιρίες όταν πρόκειται για εξωτερικούς συνεργάτες, με αποτέλεσμα να λαμβάνουν διαφορετικές μεταξύ τους εισηγήσεις. Αυτό είναι ένα σημαντικό πρόβλημα το οποίο μπορεί να δημιουργήσει σοβαρά θέματα στην ομαλή λειτουργία του ενοποιημένου συστήματος ασφάλειας ή ακόμα και να εκθέσει τους υπεύθυνους ασφάλειας, δημιουργώντας τους μεγάλους προβληματισμούς σχετικά με τον τρόπο με τον οποίο πρέπει να χειρίζονται αυτές τις καταστάσεις.

Η βάση της ενοποίησης είναι το λογισμικό

Η εγκατάσταση μιας ενοποιημένης πλατφόρμας βασίζεται πάντα σε ένα λογισμικό που μπορεί να εξυπηρετήσει με επιτυχία τόσο τις μεσοπρόθεσμες όσο και τις μακροπρόθεσμες απαιτήσεις ασφάλειας ενός οργανισμού. Η διασύνδεση μεταξύ των πολλαπλών συστημάτων ασφάλειας (access control, σύστημα επιτήρησης, συναγερμοί) μέσω ενός προηγμένου λογισμικού προγράμματος δίνει τη δυνατότητα στο προσωπικό ασφάλειας να μπορεί να χειρίζεται όλα τα θέματα που προκύπτουν μέσα από τις οθόνες τους.

Μακροπρόθεσμα, αποδεικνύεται εύκολα, ότι η ενοποίηση είναι και μια λύση που επιστρέφει την επένδυση, μέσα σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Σίγουρα υπάρχουν θέματα τόσο στην εγκατάσταση όσο και στη λειτουργία, αλλά σύμφωνα με μελέτες που έχουν γίνει και έρευνες σε στελέχη του χώρου, αποδεικνύεται ότι ένα πολύ μεγάλο ποσοστό που υπερβαίνει το 70%, θεωρούν ότι η ενοποίηση μακροπρόθεσμα βελτίωσε την αποτελεσματικότητα της εγκατάστασης, μείωσε το κόστος συντήρησης των συστημάτων ασφάλειας και πολύ σημαντικό μείωσε το χρόνο ανταπόκρισης σε βλάβες των συστημάτων. Διότι παρά τα θέματα που αναφέρθηκαν και σε αυτό το άρθρο, στο τέλος της ημέρας φαίνεται ότι η ενοποίηση των συστημάτων σε συνδυασμό με τις αυξημένες δυνατότητες της τεχνολογίας μπορεί να συμβάλλει ουσιαστικά στη μείωση του κόστους που σχετίζεται τόσο με την αρχική επένδυση όσο και με τη συντήρηση.

Το μεγάλο πλεονέκτημα, της ενοποιημένης προσέγγισης είναι ότι πλέον οι χρήστες δεν εξαρτώνται από ένα και μόνο προμηθευτή όπως προαναφέραμε και αξίζει να επαναλάβουμε. Η αγορά πλέον, επιβάλλει όλο και πιο εμφατικά, οι συσκευές των συστημάτων ασφάλειας που επιλέγονται ανεξάρτητα από τον κατασκευαστή, να έχουν τη δυνατότητα συνεργασίας. Αυτή η απαίτηση περιλαμβάνει όλες τις συσκευές που σχετίζονται με το χώρο της φυσικής ασφάλειας: IP κάμερες, καταγραφικά, συναγερμοί και συστήματα ελέγχου πρόσβασης. Εάν τώρα, ένας οργανισμός δεν είναι ικανοποιημένος με ένα λογισμικό ενιαίας προσέγγισης, τότε μπορεί να αλλάξει λογισμικό χωρίς φυσικά να χρειαστεί να αλλάξει όλες τις επιμέρους συσκευές. Επιπρόσθετα, μπορεί να σχεδιάσει και να υλοποιήσει οποιαδήποτε επέκταση, χωρίς αποκλειστικά να χρειάζεται να εξαρτάται από έναν προμηθευτή.

Επιλέγοντας μια λύση

Πριν οποιαδήποτε σκέψη για αναβάθμιση των συστημάτων, οι υπεύθυνοι ενός οργανισμού οφείλουν να σχεδιάσουν τον τρόπο με τον οποίο θέλουν να δομήσουν το νέο σύστημα φυσικής ασφάλειας. Οι περισσότεροι οργανισμοί απλώς επενδύουν στη δυνατότητα διασύνδεσης. Στις παραπάνω γραμμές αναλύσαμε όμως, το γιατί η προσέγγιση της ολικής ενοποίησης είναι μια καλύτερη επιλογή, προσφέροντας μια πιο αποτελεσματική, ευέλικτη και οικονομικά βέλτιστη λύση. Παράλληλα, η ολική ενοποίηση δίνει στον οργανισμό ένα εφαλτήριο για να ξεκινήσει μια πορεία που στο τέλος της δεν θα βελτιώσει μόνο τα επίπεδα φυσικής ασφάλειας, αλλά θα ενισχύσει και σε πολλούς άλλους τομείς τις επιχειρησιακές διεργασίες του οργανισμού.