Διαδικασίες – Ανθρώπινο Δυναμικό – Τεχνικά Μέσα, το τρίπτυχο της διαχείρισης της ασφάλειας σε αθλητικές εκδηλώσεις

Έχοντας την ευθύνη της ασφάλειας σε μια από τις μεγαλύτερες αθλητικές ομάδες στην Ελλάδα, όπως είναι το τμήμα Μπάσκετ του Άρη Θεσσαλονίκης, ο κος Παύλος Μπινόπουλος μας αναλύει μέσα από τη συνέντευξη που μας παραχώρησε τις μεγάλες προκλήσεις που έχει η διαχείριση της ασφάλειας στους αθλητικούς χώρους, τα θέμα εκπαίδευσης του προσωπικού και του νομοθετικού πλαισίου και παράλληλα μας αναπτύσσει τη στρατηγική που εφαρμόζεται στο δικό του πεδίο ευθύνης.

Συνέντευξη με τον Παύλο Μπινόπουλο
Υπεύθυνος Ασφάλειας της ΚΑΕ Άρης Θεσσαλονίκης

Κύριε Μπινόπουλε, ποιες είναι σήμερα οι μεγαλύτερες προκλήσεις για τη διαχείριση ασφάλειας σε αθλητικές εκδηλώσεις;

Μία αθλητική εκδήλωση εκτός από τον αθλητικό ανταγωνισμό αλλά και την ανάδειξη του ευ αγωνίζεσθε, αποτελεί ένα εμπορικό προϊόν, ένα προϊόν από το οποίο απορρέουν οφέλη για τους διοργανωτές, τις ιδιοκτήτριες εταιρίες, ΚΑΕ και ΠΑΕ, τους χορηγούς άλλα και για ένα μεγάλο αριθμό ανθρώπων οι οποίοι εργάζονται σε διάφορους τομείς. Κοινός στόχος για όλους είναι η επίτευξη ενός άριστου τελικού προϊόντος το οποίο δεν είναι τίποτα άλλο από είναι μια επιτυχημένη και ασφαλή αθλητική εκδήλωση.

Βασικός παράγοντας για μια επιτυχημένη αθλητική εκδήλωση αλλά και ο κύριος σκοπός και στόχος των υπευθύνων για την διαχείριση της ασφάλειας μιας αθλητικής διοργάνωσης είναι η ομαλή διεξαγωγή η ευταξία και η δημιουργία ενός ασφαλούς και φιλόξενου περιβάλλοντος για τους θεατές

Η Προστασία (Security) και Ασφάλεια (Safety) έχουν τον πρωταγωνιστικό ρόλο, ο σχεδιασμός η πρόληψη άλλα και η συνεχής παρακολούθηση με τις απαραίτητες διορθώσεις σε συνδυασμό με την ανοικτή επικοινωνία και συνεργασία με τις αρχές και τους εμπλεκόμενους φορείς (ΔΕΑΒ, ΕΣΑΚΕ, ΓΓΑ), είναι βασικά στοιχεία για την επιτυχημένη κατάληξη μιας αθλητικής εκδήλωσης.

Η ασφάλεια αθλητικών διοργανώσεων κινείται σε ένα περιβάλλον με συνεχώς μεταβαλλόμενες συνθήκες που έχουν να κάνουν με πάρα πολλούς και αστάθμητους παράγοντες. Λεπτομέρειες όπως η βαθμολογική σειρά, συμπεριφορά συγκεκριμένων οπαδών, μετακίνηση φιλάθλων κλπ. μπορούν να αλλάξουν άρδην την κρισιμότητα ενός αγώνα μεταβάλλοντας όλο τον σχεδιασμό. Δεν είναι καθόλου υπερβολή να ειπωθεί ότι ο σχεδιασμός για τα μέτρα ασφαλείας ξεκινά με την αρχική ενημέρωση όσον αφορά στην διεξαγωγή του αγώνα.

Επιγραμματικά θα μπορούσαμε να αναφέρουμε σαν κυριότερες προκλήσεις των αθλητικών διοργανώσεων, θέματα διευκόλυνσης και προστασίας των φιλοξενουμένων αποστολών, θέματα διαχείρισης χωροταξίας των αθλητικών εγκαταστάσεων αλλά και της ασφάλειας των θεατών, την ελεγχόμενη και ασφαλή είσοδο και την έξοδο τους από τις εγκαταστάσεις. Διαχείριση δυναμικής του πλήθους και εναλλακτικές ενέργειες ώστε να καλυφθούν τυχόν αστοχίες των εγκαταστάσεων.

Η πρόληψη και ο εντοπισμός εγκληματικών συμπεριφορών και τρομοκρατικών απειλών κάθε είδους, καθώς και η διατήρηση της ασφάλειας σε περιπτώσεις κρίσης παραμένουν από τα πρώτα στοιχεία στη λίστα μας.

Σε κάθε περίπτωση χρειάζεται συγκεκριμένος και ειδικός χειρισμός από εκπαιδευμένο προσωπικό για αποφυγή εντάσεων που μπορεί να οδηγήσει σε αντιδράσεις βίας και αντιπαράθεσης σε ένα περιβάλλον με πολλές μεταβλητές.

Ένα πολύ βασικό θέμα στη διαχείριση ασφάλειας αθλητικών εκδηλώσεων είναι η εκπαίδευση του προσωπικού που απασχολείται σε αυτό το τομέα, αλλά και το νομοθετικό πλαίσιο που υπάρχει. Ποια είναι η εικόνα που έχετε για τρέχουσα κατάσταση;

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις του υφυπουργού αθλητισμού βάση του νέου αθλητικού νόμου, μέσα στην σειρά των μέτρων που θα ληφθούν, προβλέπεται στο εγγύς μέλλον η αποχώρηση της ΕΛΑΣ από το εσωτερικό των γηπέδων και η αντικατάσταση της με προσωπικό ΙΕΠΥΑ.
Η ανυπαρξία της εξειδικευμένης εκπαίδευσης άλλα και ο μη σαφής προσδιορισμός των αρμοδιοτήτων του προσωπικού ασφαλείας, καθιστούν το παραπάνω σαν ένα πολύ δύσκολο εγχείρημα.
Στην σημερινή πραγματικότητα, το προσωπικό ασφαλείας βρίσκεται στους αθλητικούς χώρους μόνο σαν φυσική παρουσία χωρίς καμία αλληλεπίδραση με τις ειδικές συνθήκες του αγωνιστικού χώρου με την εικόνα του να είναι το ίδιο απογοητευτική με αυτή που επικρατεί στην Ελλάδα από την μεγάλη πλειοψηφία των εταιριών ΙΕΠΥΑ.
Πιο συγκεκριμένα για να μην κρυβόμαστε πίσω από γενικότητες, το προσωπικό ασφαλείας που χρησιμοποιείται στα γήπεδα στην πλειοψηφία του είναι ανεπαρκές και ακατάλληλο, είναι ανεκπαίδευτο όσον αφορά στο αντικείμενο, είναι κακοπληρωμένο, πολλές φορές ανασφάλιστο και χωρίς την απαραίτητη άδεια εργασίας. Αρκετές δε, είναι οι περιπτώσεις που χρησιμοποιούνται άτομα άσχετα με το αντικείμενο προκειμένου να καλυφθεί ο αναγκαίος αριθμός του προσωπικού η να εξυπηρετηθούν οπαδικά συμφέροντα.
Είναι πραγματικά σκληρή η παραπάνω περιγραφή και την ευθύνη σε καμία περίπτωση δεν τη έχει το προσωπικό το οποίο εργάζεται σε σκληρές συνθήκες και χωρίς σαφείς οδηγίες, άλλα είναι η πραγματικότητα, και εάν δεν αντιμετωπισθεί αποφασιστικά και με τις κατάλληλες διορθώσεις και βελτιώσεις τότε όλοι οι εμπλεκόμενοι θα είμαστε συνυπεύθυνοι για το επόμενο μεγάλο ατύχημα σε αθλητική διοργάνωση.
Η ανάγκη εξειδικευμένης εκπαίδευσης για όλους τους τομείς οπού απασχολείται προσωπικό ασφάλειας είναι το ίδιο αναγκαία και για την υποστήριξη αθλητικών διοργανώσεων.
Πραγματικά δεν φαντάζομαι να πιστεύει κάποιος ότι ο ίδιος φύλακας ασφαλείας μπορεί να εργαστεί σαν φύλακας εισόδου σε εργοτάξιο, σαν ρεσεψιονίστ ασφαλείας σε κτηριακή εγκατάσταση, σαν προσωπικό ασφαλείας αεροδρομίου και τέλος σαν control room operator.
Υπάρχει ένα μεγάλο κενό στο θέμα εξειδικευμένης εκπαίδευσης …δεν χρειάζεται καν ανάλυση, έτσι λοιπόν για τις αθλητικές διοργανώσεις χρειάζεται το κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό, πχ για τον σωματικό έλεγχο, για την διαχείριση πλήθους, stewards κ.λπ.
Κατανοώντας ότι η όποια αλλαγή νομοθετικού πλαισίου προκειμένου να καλυφθεί το κενό εκπαίδευσης θα πάρει πολύ χρόνο, πιστεύω ότι δεν είναι δύσκολο αυτή η εκπαίδευση να δοθεί από τις ίδιες τις ΙΕΠΥΑ, δημιουργώντας έτσι εξειδικευμένους φύλακες αναβαθμίζοντας την υπηρεσία που προσφέρουν.

Πως λοιπόν εσείς αντιμετωπίζετε όλες αυτές τις προκλήσεις στρατηγικά αλλά και επιχειρησιακά ως υπεύθυνος ασφαλείας στην ΚΑΕ Άρης και ποια είναι η γνώμη σας με το μέλλον του τομέα των υπηρεσιών ασφάλειας σε αθλητικούς χώρους;
Η βαριά ιστορία του αυτοκράτορα του Ελληνικού μπάσκετ με τους 21 τίτλους (10 Πρωταθλήματα Ελλάδας, 8 Κύπελλα Ελλάδας και 3 ευρωπαϊκά τρόπαια) μαρτυρά με τον πιο εύγλωττο τρόπο το μεγαλείο της ιστορικότερης ομάδας μπάσκετ στην Ελλάδα, του ΑΡΗ Θεσσαλονίκης. Η ομάδα που με πρωταγωνιστή τον Νικό Γκάλη έκανε γνωστό το μπάσκετ στην χώρα μας, είναι αυτή που σε κάνει μπαίνοντας στο Αλεξάνδρεια Μέλαθρο να αναλογιστείς την ευθύνη του ονόματος για το οποίο έχεις την τιμή να εργάζεσαι και να προσπαθείς συνεχώς να φάνεις αντάξιος του.
Λίγο πριν το τέλος της αγωνιστικής περιόδου 2014 -2015 με την ανάληψη της διοίκησης της ΚΑΕ ΑΡΗΣ από την Οικογένεια Λάσκαρη μέσα στην πλειάδα των βελτιώσεων και αναβαθμίσεων που πραγματοποιήθηκαν συμπεριλήφθηκε και το τμήμα ασφαλείας της ομάδας.
Η θέληση της διοίκησης και η κατανόηση της για την ανάγκη της ουσιαστικής ασφάλειας των αθλητικών εκδηλώσεων, πράγμα που ούτος η άλλως περιγράφεται και από το νομοθετικό πλαίσιο οδήγησε σε αναβάθμιση του τμήματος ασφαλείας και τον επαναπροσδιορισμό των προσφερομένων υπηρεσιών του με βάση το μοντέλου (Φίλαθλος = πελάτης και διεξαγωγή αγώνα = Προϊόν).
Η ένταξη μου ως υπεύθυνου ασφαλείας και η επαναξιολόγηση και των συνεργαζομένων εταιριών με γνώμονα την πραγματική παρουσία και συνδρομή του προσωπικού ασφαλείας εντός και εκτός του αγωνιστικού χώρου άλλα και η επένδυση σε τεχνικά μέσα και εκπαίδευση ανθρωπινού δυναμικού είχε σαν άμεσο αποτέλεσμα το αντισταθμιστικό όφελος από την μείωση των προστίμων άλλα και την διατήρηση της εύρυθμης λειτουργίας σε μία από της πιο ηχηρές και δυνατές οπαδικά έδρες στην Ευρώπη χωρίς να αλλοιωθεί η εικόνα της.
Η διαχείριση πια των αθλητικών εκδηλώσεων πραγματοποιείται και αντιμετωπίζεται ως σαν ολοκληρωμένο σχέδιο ασφαλείας, γίνεται καταγραφή και αξιολόγηση των κινδύνων και απειλών και υπάρχει συνεχής σχεδιασμός με τα νέα δεδομένα που συλλέγονται μετά από κάθε αθλητική αναμέτρηση. Η συνεχής συνεργασία με τους εμπλεκόμενους φορείς (ΕΛ.ΑΣ, ΕΣΑΚΕ, ΔΕΑΒ, ΓΓΑ) άλλα και οι τακτικές συναντήσεις για την εκπόνηση μέτρων ασφαλείας πριν από κάθε αθλητική αναμέτρηση καθορίζουν πια το νέο βελτιωμένο τοπίο και την καλύτερη εικόνα και αναβάθμιση των αθλητικών εκδηλώσεων.
Παράλληλα η in house εξειδικευμένη εκπαίδευση του απασχολουμένου ανθρωπίνου δυναμικού σε θέματα:

• Διαχείρισης και δυναμικής πλήθους σε κλειστούς χώρους
• Επικοινωνιακές τακτικές. Η σωστή διαμεσολάβηση και αποφυγή έντασης και κλιμάκωσης
• Τεχνικές σχετικά με τον έλεγχο εισόδου – σωματικός έλεγχος & διαδικασίες.
• Διαχείριση συγκρούσεων
• Πρώτες βοήθειες & πυρασφάλεια
• Καθηκόντων για συγκεκριμένα σημεία ευθύνης (έλεγχο εισιτηρίων, σωματικό έλεγχο, ταξιθεσία, αποτροπή εισόδου σε αγωνιστικό χώρο, διαδικασίες ασύρματης επικοινωνίας, χρήση συστήματος καμερών)
• Εκκένωση και αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών

Ολοκληρώνοντας το τρίπτυχο της ασφάλειας, Διαδικασιών, Ανθρώπινου δυναμικού και τεχνικών μέσων, έγινε και αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων συστημάτων καμερών με νέας τεχνολογίας και υψηλής ευκρίνειας ώστε η χρήση τους να διευκολύνει το έργο της ασφάλειας των αγώνων.
Η ασφάλεια αθλητικών διοργανώσεων στην Ελλάδα, ήταν πάντοτε ένας τομέας ο οποίος βρισκόταν πάντα στην πρώτη γραμμή λόγο της μεγάλης συγκέντρωσης κόσμου άλλα και της απουσίας της φίλαθλης παιδείας των οπαδών. Η διαχείριση της μέχρι πριν από μερικά χρόνια γινόταν μόνο από την Ελληνική Αστυνομία σε συνεργασία με ανθρώπους που εμπειρικά μπορούσαν να συντονίσουν την ασφάλεια.
Σήμερα η εδραίωση της θέσης του υπευθύνου ασφαλείας για τις αθλητικές διοργανώσεις είναι αναγκαία, η ανάγκη ενός ανθρώπου που αποδεδειγμένα θα έχει την εμπειρία για την διαχείριση θεμάτων ασφαλείας, θα είναι ο σύνδεσμος και συνεργάτης ανάμεσα στις αθλητικές εταιρίες τους και τις εμπλεκόμενες αρχές και υπηρεσίες, θα συλλέγει και θα αξιοποιεί στοιχεία και δεδομένα ώστε να βελτιώνονται κάθε φόρα οι συνθήκες διοργάνωσης και βέβαια θα διαχειρίζεται το προσωπικό ασφαλείας που θα απασχολείται σε αυτές τις εκδηλώσεις.
Τέλος η θα πρέπει να εκσυγχρονιστεί το νομοθετικό πλαίσιο που περιγραφεί την συμμετοχή των ΙΕΠΥΑ ώστε η πρόσφορα του προσωπικού ασφαλείας να πραγματική και να υπάρχει μεριμνά για την σωστή εκπαίδευσή τους και τον σαφή ορισμό των αρμοδιοτήτων τους.