Διαχείριση Αστικής Ασφάλειας στον Πειραιά | Έργο BeSecure-FeelSecure

Posted On 08 Ιούλ 2021

Tag: BeSecure-FeelSecure, issue 93, SPACE HELLAS, Δήμος Πειραιά

Κοινό χαρακτηριστικό των σύγχρονων μεγαλουπόλεων είναι η υψηλή αστική πυκνότητα, η οποία σε συνδυασμό με παράγοντες όπως η έντονη πολυπολιτισμικότητα και η εικόνα εγκατάλειψης συγκεκριμένων περιοχών, οδηγεί σε χαμηλή κοινωνική συνοχή και κατ’ επέκταση σε χαμηλό αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Προκύπτει λοιπόν το παράδοξο «ο φόβος του εγκλήματος» να είναι συχνά μεγαλύτερος από το ίδιο το έγκλημα.

Γράφει ο Μάριος Ζαχαριάς

BSFS Technical Manager, Space Hellas

Ο Πειραιάς συγκεντρώνει αρκετά από τα παραπάνω χαρακτηριστικά λόγω του χαρακτήρα του ως η μεγαλύτερη πόλη-λιμάνι της χώρας, της υψηλής εισροής μεταναστών/προσφύγων, της υψηλής του βιομηχανοποίησης τις προηγούμενες δεκαετίες, αλλά και της βίαιης από-βιομηχανοποίησής του τα τελευταία χρόνια.

Στόχοι του έργου

Από τον Σεπτέμβριο του 2019 ο Δήμος Πειραιά συμμετέχει ως επικεφαλής εταίρος στο έργο BeSecure-FeelSecure (BSFS), το οποίο λαμβάνει χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης στο πλαίσιο των Αστικών Καινοτόμων Δράσεων (https://uia-initiative.eu). Στην κοινοπραξία του έργου συμμετέχουν το Εργαστήριο Αστεακής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου (Επιστημονικός Υπεύθυνος έργου), οι εταιρείες Space Hellas και SingularLogic, το Ερευνητικό Κέντρο του Πανεπιστημίου Πειραιώς, η Ελληνική Αστυνομία μέσω του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη, και το Ευρωπαϊκό Φόρουμ για την Αστική Ασφάλεια (Efus). Μέσω του BSFS, η Δημοτική Αρχή του Πειραιά αποσκοπεί στα εξής:

Να αποκτήσει μια ολιστική θεώρηση της πραγματικής κατάστασης της ασφάλειας στην πόλη
Να βελτιώσει και να διατηρήσει σε υψηλό επίπεδο το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών, καθώς και την εμπιστοσύνη τους στις αρμόδιες αρχές
Να αυξήσει την κοινωνική συνοχή, στοχεύοντας στην συμμετοχική πρόληψη της αστικής παραβατικότητας

Οι στόχοι αυτοί θα εκπληρωθούν μέσα από την αρμονική σύμπραξη τριών επιπέδων:

Επίπεδο Διακυβέρνησης: με την καθοδήγηση του Εργαστηρίου Αστεακής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου έχει συσταθεί στον Δήμο Πειραιά το Τοπικό Συμβούλιο Πρόληψης Παραβατικότητας (ΤοΣΠΠα, https://piraeus.gov.gr/topiko-symvoulio-prolhpshs-paravatikothtas/), το οποίο απαρτίζεται από εγκληματολόγους, μέλη του τοπικού Αστυνομικού τμήματος και της Δημοτικής Αστυνομίας, εκπροσώπους του Δήμου και λοιπούς ενδιαφερομένους αναφορικά με την αστεακή ασφάλεια. Η αρμοδιότητα του ΤοΣΠΠα είναι γνωμοδοτική και αντικείμενό του οι εισηγήσεις προτάσεων βελτίωσης της αστεακής ασφάλειας στην πόλη.
Επίπεδο παρεμβάσεων: οι εισηγήσεις του ΤοΣΠΠα μεταφράζονται σε αστικές παρεμβάσεις με την μορφή κοινωνικών δράσεων και έργων υποδομών σύμφωνα με τις αρχές του CPTED (Crime Prevention Through Environmental Design). Παραδείγματα τέτοιων παρεμβάσεων είναι η ανάπλαση παιδικών χαρών, η ασφάλιση εγκαταλειμμένων κτιρίων, εκπαιδευτικά σεμινάρια σε μαθητές και επαγγελματίες που δραστηριοποιούνται στον Πειραιά κ.α.
Ψηφιακό επίπεδο: η βασική καινοτομία του BSFS είναι η ενοποίηση των παραπάνω επιπέδων με τη χρήση σύγχρονων τεχνολογικών εργαλείων. Στο πλαίσιο του έργου, υλοποιείται η Πλατφόρμα Συνεργατικής Διαχείρισης Αστικών Κινδύνων CURiM. Η πλατφόρμα CURiM θα παρέχει τη δυνατότητα στο ΤοΣΠΠα και στον επιχειρησιακό χρήστη του Δήμου να λαμβάνει αναλυτικά στοιχεία σε μορφή αναφορών και γραφημάτων σχετικά με την αστεακή ασφάλεια στον Πειραιά καθώς και το αίσθημα ασφάλειας των πολιτών. Τα στοιχεία αυτά θα προκύπτουν μέσω της ανάλυσης μη προσωποποιημένων δεδομένων, τα οποία θα συλλέγονται από αναζητήσεις σχετικά με την εγκληματικότητα σε ανοικτές διαδικτυακές πηγές, συμπλήρωση και συλλογή ερωτηματολογίων σχετικών με θέματα ασφάλειας από δημότες, αλλά και έξυπνους αισθητήρες, οι οποίοι θα είναι είτε στην κατοχή των πολιτών είτε εγκατεστημένοι σε διάφορα σημεία της πόλης.

Γιατί το CURiM;

Πρωταρχικό μέλημα των Δημοτικών Αρχών είναι η ασφάλεια των πολιτών τους και η εξασφάλιση ποιότητας ζωής υψηλού επιπέδου. Στις σύγχρονα αστικά κέντρα είναι δύσκολο για τις Δημοτικές Αρχές να αποτιμήσουν την πραγματική εγκληματικότητα αλλά και την άποψη των πολιτών για αυτή, ώστε να προβούν σε συγκεκριμένες δράσεις.
Το CURiM αποτελεί ένα σύστημα υποστήριξης αποφάσεων ως μια ενιαία λύση συνεργατικής διαχείρισης αστεακής ασφάλειας για τους υπεύθυνους φορείς του Δήμου, αξιοποιώντας δεδομένα από ετερογενείς πηγές με στόχο να προσφέρει στον επιχειρησιακό χρήστη δομημένη πληροφορία για την ασφάλεια στην πόλη.
Η Space Hellas πρωταγωνιστεί στην υλοποίηση της πλατφόρμας σε συνεργασία με την εταιρεία SingularLogic, μέλος του ομίλου Space Hellas, καθώς και το Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Οι παρεχόμενες λειτουργίες του CURiM περιγράφονται στη συνέχεια.

Παρεχόμενες υπηρεσίες

Operation center & crime mapping – Η πλατφόρμα CURiM παρέχεται ως ένα ολοκληρωμένο κέντρο επιχειρήσεων για την πρόληψη της αστικής εγκληματικότητας, από όπου ο επιχειρησιακός χρήστης έχει πρόσβαση σε όλα τα υποσυστήματα, καθώς και σε διαχειριστικές εργασίες όπως διαχείριση χρηστών, δικαιωμάτων πρόσβασης, συμβάντων και διαδικασιών. Το operation center (OC) του CURiM στηρίζεται στην in-house λύση διαχείρισης φυσικής ασφάλειας GUARDIAN 2.0 της εταιρείας Space Hellas, η οποία στο πλαίσιο του έργου επεκτείνεται, ώστε να καλύπτει τις απαιτήσεις του αστικού περιβάλλοντος. Η αρχιτεκτονική του OC βασίζεται σε microservices, ώστε να είναι εφικτό να προσφερθεί είτε ως υπηρεσία μέσω public cloud είτε ως on premise λύση σε private cloud υποδομές ή on premise σε virtualized υποδομές. Λόγω της συγκεκριμένης αρχιτεκτονικής είναι δυνατό το δυναμικό scale up/scale down, με σκοπό την εύκολη εγκατάσταση του CURiM σε διαφορετικούς δήμους, αναλόγως τις προδιαγραφές και τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.

Εικόνα 1: Αξιοποίηση ετερογενών πληροφοριών από το CURiM

Η βασική πληροφορία αναφορικά με την εγκληματικότητα στην πόλη προέρχεται απευθείας από την Ελληνική Αστυνομία μέσω απευθείας διασύνδεσης με το case management σύστημα του οργανισμού. Η πληροφορία από την ΕΛΑΣ, η οποία αποτελεί και το baseline των αναλύσεων εγκληματικότητας, περιλαμβάνει ανώνυμες ιστορικές αναφορές ανά τύπο εγκλήματος, την περιοχή και τον χρόνο τέλεσης, καθώς και την έκβαση της υπόθεσης. Μέσω του OC, οι εγκληματολογικές αναφορές καθώς και η πληροφορία από τα επιμέρους υποσυστήματα του CURiM παρουσιάζονται με τη μορφή crime heatmaps και άλλων αναφορών, παρέχοντας στον χρήστη περιεκτική οπτικοποιημένη ενημέρωση.

Εικόνα 2: Οθόνες από το CURiM Operations Center

Open Intelligence – Πρόσθετα της πληροφορίας από τις αστυνομικές αναφορές, η λύση CURiM αξιοποιεί πληροφορίες από ανοιχτές διαδικτυακές πηγές, ενσωματώνοντας λειτουργίες Open Source Intelligence (OSINT). Οι πληροφορίες συλλέγονται και αξιολογούνται από το υποσύστημα Open Intelligence. Το Open Intelligence συλλέγει πληροφορίες από Clearnet και Darknet, τις δομεί ανά τύπο εγκλήματος και περιοχή και εξάγει αντίστοιχα επίπεδα ρίσκου. Το υποσύστημα παρέχεται από τη Space Hellas σε συνεργασία με την ολλανδική εταιρεία WebIQ, η οποία εξειδικεύεται στην παροχή λύσεων OSINT. Μάλιστα, το σχήμα Space Hellas-WebIQ έχει πραγματοποιήσει σειρά αντίστοιχων έργων για τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της ΕΛΑΣ και την Κυπριακή Αστυνομία.

CURiM Mobile App – Η «φωνή των πολιτών» φτάνει στον δήμο μέσω μιας mobile εφαρμογής που υλοποιεί η Space Hellas. Αποσκοπώντας στην ενίσχυση της κοινωνικής συνοχής, η εφαρμογή δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να δημιουργήσουν τοπικά κοινωνικά δίκτυα σε επίπεδο γειτονιάς ή δημοτικού διαμερίσματος, όπου θα μπορούν με ασφάλεια να ανταλλάσσουν εμπειρίες θυματοποίησης, πληροφορίες και περιεχόμενο σχετικά με το αίσθημα ασφάλειάς τους, καθώς και να συνεργάζονται στο πλαίσιο συλλογικών δραστηριοτήτων πρόληψης παραβατικότητας. Τέλος, οι χρήστες της εφαρμογής θα καλούνται να συμπληρώσουν προσαρμοσμένα ερωτηματολόγια σχετικά με το αίσθημα ασφάλειάς τους και τις σχετικές εμπειρίες τους. Η πληροφορία που διαμοιράζονται οι χρήστες φτάνει στον δήμο, το ΤοΣΠΠα την επεξεργάζεται και θα εισηγείται στοχευμένες παρεμβάσεις για αποτελεσματικότερη πρόληψη της εγκληματικότητας.

Sensor Aggregation – Μέσω της mobile εφαρμογής και με την εφαρμογή τεχνολογιών ΙοΤ, οι πολίτες μετατρέπονται σε «έξυπνους αισθητήρες», οι οποίοι αλληλεπιδρούν για την εύρεση χαμένων/κλεμμένων αντικειμένων. Στο πλαίσιο του έργου θα δοκιμαστεί πιλοτικά η χρήση BLE (Bluetooth Low Energy) tags ως αισθητήρες κλοπής. Τα tags θα προσαρτώνται σε κάποιο πολύτιμο αντικείμενο (π.χ. τσάντα, ποδήλατο), ακόμα και σε άτομο (πχ σχολική τσάντα παιδιού). Όταν το BLE κλαπεί, ο ιδιοκτήτης (ή γονέας/συγγενής παιδιού) μέσω του CURiM mobile app ενεργοποιεί το tag, το οποίο ξεκινά να εκπέμπει (beacon mode). Εκείνη την στιγμή, το Operations Center λαμβάνει την αναγγελία κλοπής και στέλνει αυτόματα push notifications στους χρήστες του CURiM mobile app που βρίσκονται στην ακτίνα εκπομπής του κλεμμένου tag. Οι χρήστες μπορούν να ενεργοποιήσουν το Bluetooth του κινητού τους και να βοηθήσουν στην αναζήτηση του κλεμμένου αντικειμένου.

Τέλος, το εν λόγω υποσύστημα θα είναι υπεύθυνο για τη συλλογή και αξιοποίηση δεδομένων από αισθητήρες «έξυπνης πόλης», όταν αυτοί θα είναι διαθέσιμοι.

Risk Assessment:
Urban Risk Assessment – Στο συγκεκριμένο υποσύστημα, ο επιχειρησιακός χρήστης έχει την δυνατότητα να εκτελέσει προσαρμοσμένες αναλύσεις για συγκεκριμένες περιοχές του Πειραιά, χρονικά διαστήματα και τύπους εγκλημάτων. Το Risk Assessment λαμβάνει την πληροφορία από τα προαναφερθέντα components, τη συνδυάζει και εξάγει τη συγκεντρωτική αποτίμηση αστικού κινδύνου ανά περιοχή και τύπο εγκλήματος για δεδομένη χρονική περίοδο. Ο επιχειρησιακός χρήστης μπορεί μάλιστα να επιλέξει τις πηγές δεδομένων που θέλει να χρησιμοποιήσει, ήτοι Αστυνομικές Αναφορές, Διαδικτυακές Πηγές μέσω του Open Intelligence, ή και πληροφορίες απευθείας από τους πολίτες μέσω των Mobile App και Sensor Aggregation. Στην υλοποίηση του Urban Risk Assessment πρωταγωνιστεί η εταιρεία SingularLogic.

IT Risk Assessment – Πρόσθετα στην ανάλυση αστικών κινδύνων (Urban Risk Assessment), το CURiM προσφέρει την λειτουργικότητα διαχείρισης ψηφιακών κινδύνων (IT Risk Assessment), η οποία υλοποιείται από το Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς. Ο επιχειρησιακός χρήστης έχει τη δυνατότητα να εισαγάγει στοιχεία της ψηφιακής υποδομής του δήμου (digital assets) ορίζοντας το είδος τους (hardware, application, operating system), τον τύπο τους (πχ PC, server, router κλπ), τον προμηθευτή/κατασκευαστή, το μοντέλο και την έκδοση (πχ Microsoft SQL Server 2008 SP3). Το υποσύστημα του IT Risk Assessment αντλεί πληροφορίες σχετικά με τις ευπάθειες των digital assets από αντίστοιχες ανοιχτές βάσεις (https://www.cvedetails.com/) και αναλόγως τις συσχετίσεις των assets, υπολογίζει τη συνολική ευπάθεια της ψηφιακής υποδομής. Στην περίπτωση μάλιστα που κάποια από τα digital assets σχετίζονται με υποδομές της πόλης, υπολογίζεται η αντίστοιχη επίπτωση που θα έχει η έκθεση σε κίνδυνο αυτών των assets στην αστική ασφάλεια. Για παράδειγμα, η ευπάθεια ενός server διαχείρισης έξυπνου φωτισμού εκθέτει σε ρίσκο την περιοχή που είναι εγκαταστημένος ο φωτισμός, καθώς αυτή δεν θα είναι επαρκώς φωτισμένη και κατά συνέπεια ασφαλής για τους πολίτες.

Τα Urban και IT Risk Assessment στηρίζονται στην καινοτόμο μεθοδολογία ανάλυσης ρίσκου που έχει αναπτύξει το Κέντρο Ερευνών του Πανεπιστημίου Πειραιώς.

Η πλατφόρμα CURiM θα είναι διαθέσιμη για πιλοτική εφαρμογή το 2022, ενώ η mobile εφαρμογή θα διατεθεί δοκιμαστικά σε χρήστες του Πειραιά το τελευταίο τρίμηνο του 2021.

Το BSFS μέχρι Σήμερα – Στάδια Εφαρμογής

Γράφει η Δήμητρα Κουνάβη
BSFS Communication Manager, Δήμος Πειραιά

Χωρικές Παρεμβάσεις – Το μοντέλο «CPTED»
Η καινοτομία στην αναβάθμιση ευαίσθητων υποδομών της πόλης, βρίσκεται στην αξιοποίηση της διαχείριση της εικόνας δημόσιας περιουσίας βάσει του σύγχρονου προγράμματος CPTED («Πρόληψη του εγκλήματος μέσω του περιβαλλοντικού σχεδιασμού»). Σε αυτό το στάδιο του προγράμματος οι μελέτες και τα σχέδια 8 παιδικών χαρών έχουν ολοκληρωθεί και εγκαταλελειμμένα και βανδαλισμένα κτίρια της πόλης έχουν επιλεγεί για τον εξωραϊσμό τους.

Κοινωνικές Παρεμβάσεις – Η ενημέρωση «ασπίδα» ασφαλείας
Ταυτοχρόνως έχει υλοποιηθεί το μεγαλύτερο μέρος των παρεμβάσεων με κοινωνικό χαρακτήρα.
Δομή Υποστήριξης Θυμάτων – Το πρόγραμμα πρωτοπορεί με την ίδρυση της πρώτης Δημοτικής Δομής Υποστήριξης Θυμάτων στην Ελλάδα. Υπό την καθοδήγηση του Εργαστηρίου Αστεακής Εγκληματολογίας του Παντείου Πανεπιστημίου, η Δομή λειτουργεί στο Δήμο και στελεχώνεται από εξειδικευμένο επιστημονικό προσωπικό καθώς και από εθελοντές.
Συνεδρίες ενημέρωσης σε μαθητές δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης – Πάνω από 680 μαθητές γυμνασίων του Πειραιά έχουν ενημερωθεί σε θέματα bullying και cyber-threats.
Ενημερωτικές και εκπαιδευτικές συναντήσεις – Συνολικά 23 ενημερωτικές και εκπαιδευτικές συναντήσεις με τοπικούς φορείς και ομάδες πολιτών, έχουν πραγματοποιηθεί.
Εκπαιδευτικά Σεμινάρια – Πάνω από 100 τοπικοί επιχειρηματίες προγραμματίζεται να ενημερωθούν για τρόπους και μέτρα προστασίας των επιχειρήσεων τους.

CURiM app – Η ασφάλεια γίνεται «παιχνίδι»

Η beta έκδοση της εφαρμογής CURiM προετοιμάζεται για να υποδεχτεί τους χρήστες της σε ένα παιχνίδι προσομοίωσης της πόλης του Πειραιά χρησιμοποιώντας τη πλατφόρμα του Minecraft. Οι χρήστες θα αντιστοιχίσουν τη συσκευή τους με την πλατφόρμα και θα μετακινηθούν στους δρόμους της πόλης σε ένα παιχνίδι γεμάτο εκπλήξεις και ανατροπές.
Αυτή την περίοδο, το virtual game του BSFS είναι σε στάδιο ανάπτυξης και ευελπιστούμε μέσα στο Σεπτέμβριο του 2021 να κάνουμε την ασφάλεια παιχνίδι για όσους είναι ανοιχτοί στις προκλήσεις. Οι virtual BSFS users θα είναι και οι πρώτοι που θα δοκιμάσουν την εφαρμογή.

Νέα και Εκδηλώσεις

Παρά το γεγονός της πανδημίας του Covid-19 και των μέτρων περιορισμού της διασποράς του ιού, το BSFS είναι παρόν και συμμετέχει ενεργά στην ενημέρωση των πολιτών για την πορεία των δράσεων του. Από την έναρξη και κατά τη διάρκεια του προγράμματος, το BSFS συμμετείχε σε Ελληνικά (https://www.smartcitiesconference.gr/) και Ευρωπαϊκά συνέδρια (EUCPN). Οργάνωσε και συμμετείχε σε συναντήσεις με τοπικούς φορείς και άλλα ευρωπαϊκά προγράμματα και ανέπτυξε σημαντικές συνέργειες στον τομέα της αστεακής ασφάλειας και της πρόληψης της παραβατικότητας, όπως με το «Χαμόγελο του Παιδιού», τη Δίωξη Ηλεκτρονικού Εγκλήματος, τον Εμπορικό Σύλλογο Πειραιώς, τη Δ/νση Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης Πειραιά, άλλους δικαιούχους ευρωπαϊκών προγραμμάτων της UIA κ.α.

Τον Ιούλιο του 2020, το BSFS συστήθηκε στο κοινό με την εναρκτήρια εκδήλωση του προγράμματος στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.

Τον Νοέμβριο του 2020, με αφορμή την Διεθνή Ημέρα για την Εξάλειψη της Βίας κατά των Γυναικών, το πρόγραμμα υποστήριξε την πρωτοβουλία του ΥΠΟΠΡΟ για την εξάλειψη της ενδοοικογενειακής βίας, φωτίζοντας συμβολικά το πέτρινο Ρολόι στο Πασαλιμάνι σε χρώμα πορτοκαλί. Κατά τη διάρκεια αυτής της συμβολικής δράσης, το BSFS είχε την ευκαιρία να ενημερώσει τους πολίτες για το πρόγραμμα και για τις μελλοντικές του ενέργειες.

Τον Ιούνιο του 2021, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Περιβάλλοντος το BSFS συμμετείχε με ενημερωτικές δράσεις σε εκδηλώσεις του Δήμου στα πλαίσια των Ημερών Θάλασσας, όπου ενημερώθηκαν πάνω από 1500 πολίτες και επισκέπτες της πόλης. Τη δράση υποστήριξαν τόσο ο Δήμαρχος Πειραιά κος Γιάννης Μώραλης, όσο και αντιδήμαρχοι που σχετίζονται με διάφορα πεδία εφαρμογής του προγράμματος.

Επίσης, μεταξύ άλλων, δημοσίευσε ενημερωτικά και επιστημονικά άρθρα σε ελληνικά και ευρωπαϊκά μέσα και συνεχίζει με συνεχή παρουσία μέσω του www.bsfs-piraeus.eu και των μέσων κοινωνικής δικτύωσης.

Η λύση BSFS θα επικυρωθεί και θα αξιολογηθεί στην πόλη του Πειραιά , το μεγαλύτερο λιμάνι και μια από τις πιο πυκνοκατοικημένες πόλεις στην Ελλάδα και θα αναπτύξει ένα σύνολο βέλτιστων πρακτικών για την υιοθέτησή της και από άλλες Ελληνικές και Ευρωπαϊκές πόλεις.

Προσεχώς

Ιούνιος 2021, το BSFS promo video θα είναι διαθέσιμο για το κοινό
Σεπτέμβριος 2021, το BSFS ετοιμάζει ένα virtual game με το πρώτο simulation του CURiM app
Σεπτέμβριος 2021, το BSFS θα συμμετέχει στις διήμερες εκδηλώσεις του Europe Direct του Δήμου Πειραιά (www.europedirectpiraeus.gr)
Οκτώβριος 2021, το BSFS στο “Security, Democracy and Cities conference” στη Νίκαια της Γαλλίας (https://efusconference2021.eu/)
Οκτώβριος 2021, clustering activity: τα τρία Ευρωπαϊκά προγράμματα της UIA για την αστεακή ασφάλεια θα συναντηθούν για 2^η φορά (BSFS Ελλάδα, SURE Φιλανδία, ToNite Ιταλία)
Νοέμβριος 2021, το CURiM training video θα είναι διαθέσιμο
Νοέμβριος 2021, ολοκλήρωση των χωρικών παρεμβάσεων