ATM Cash Trapping: Η νέα αναπτυσσόμενη μορφή απάτης

Τα τελευταία χρόνια οι απάτες που σχετίζονται με τις Αυτόματες Ταμειολογιστικές Μηχανές –  ή ATMs όπως είναι γνωστά – έχουν αυξηθεί κατακόρυφα. Η ευρεία διάδοση του ηλεκτρονικού τρόπου συναλλαγών είχε ως επακόλουθο και την ανάπτυξη διαφόρων μορφών απάτης που σχετίζονται με αυτά.

Η ύπαρξη σήμερα περισσότερων από 1,5 εκατομμύριο ATMs παγκοσμίως και συγχρόνως η λήψη δραστικών μέτρων φυσικής ασφάλειας από τις τράπεζες για την αποτροπή των ληστειών (θύρες ασφαλείας/ αποτροπής κ.λπ.) στα τραπεζικά καταστήματα, είχαν σαν αποτέλεσμα να "ανοίξει" η όρεξη σε επιτήδειους, που με διάφορους τρόπους προσπαθούν να αποκομίσουν χρήματα από τα ATMs και τους συναλλασσόμενους σε αυτά. Σε γενικές γραμμές υπάρχουν διάφοροι τρόποι απάτης στα ATMs, με πλέον διαδεδομένους τους εξής δύο:

1. ATM Skimming: Είναι η ηλεκτρονική υφαρπαγή των αποθηκευμένων δεδομένων στην κάρτα του συναλλασσόμενου καθώς και του κωδικού PIN με ειδικούς μηχανισμούς και στη συνέχεια η δημιουργία κλωνοποιημένων καρτών, οι οποίες χρησιμοποιούνται για αναλήψεις χρημάτων. Το Skimming – στην Ελλάδα τουλάχιστον – αν και εξακολουθεί να παρουσιάζεται, βρίσκεται σε σχετική ύφεση σε σύγκριση με τα προηγούμενα χρόνια και αυτό οφείλεται κυρίως στο μεγάλο αριθμό σύλληψης δραστών, στις αυστηρές ποινές για το συγκεκριμένο αδίκημα που άρχισαν να επιβάλλουν τα ελληνικά δικαστήρια και σε κατασχέσεις μεγάλου αριθμού μηχανισμών, οι οποίοι σημειωτέον έχουν ιδιαίτερα υψηλό κόστος κατασκευής για τους δράστες.
2. ATM Cash Trapping: Παγίδευση μετρητών με τάπα στην έξοδο χρημάτων του ATM (εύκολος και χωρίς κόστος για τους δράστες, τρόπος). Το Cash Trapping θα μας απασχολήσει περισσότερο, λόγω της ραγδαίας αύξησης των κρουσμάτων στην Ελλάδα το τελευταίο διάστημα. Όπως πληροφορηθήκαμε από έγκυρη πηγή που έχει άμεση πρόσβαση στα στατιστικά στοιχεία όλων των τραπεζών στην Ελλάδα, τα περιστατικά Cash Trapping κατά το πρώτο εξάμηνο του 2011 εκτοξεύτηκαν σε 703, από μόλις 23 περιστατικά κατά την αντίστοιχη περίοδο του 2010. Με άλλα λόγια, μέσα σε ένα χρόνο είχαμε αύξηση 2.957%!!!

Τι είναι λοιπόν το Cash Trapping και πώς μπορούμε να προφυλαχθούμε;
Θα χρησιμοποιήσω στοιχεία από μία πολύ χρήσιμη οδηγία ασφάλειας που εκπόνησε το τμήμα Φυσικής Ασφάλειας πολύ γνωστής ελληνικής ιδιωτικής τράπεζας, σχετικά με το θέμα αυτό.
Κατά την εν λόγω μέθοδο κλοπής χρημάτων από το ΑΤΜ, οι δράστες χρησιμοποιούν μικρά μεταλλικά ελάσματα-τάπες (φωτογραφία 1), τα οποία τοποθετούν στην έξοδο χρημάτων του ΑΤΜ (κυρίως των Wincor Nixdorf). Από την εσωτερική πλευρά, οι "τάπες" έχουν κολλητική ταινία διπλής όψεως (φωτογραφία 2). Οι εν λόγω μεταλλικές τάπες κατασκευάζονται από τους δράστες σε δύο μεγέθη. Το ένα μέγεθος, που αποκαλούμε "μικρή τάπα", κουμπώνει / κολλάει πολύ καλά στο ΑΤΜ και είναι δύσκολο να την αντιληφθούμε με την πρώτη ματιά, αλλά και αρκετά δύσκολο να την αποκολλήσουμε / ξεκολλήσουμε με αιχμηρό εργαλείο.
Το άλλο μέγεθος, που εμείς αποκαλούμε "μεγάλη τάπα", γίνεται εύκολα αντιληπτό με την πρώτη ματιά σε κάποιον υποψιασμένο και αποκολλάται/ξεκολλάει σχετικά εύκολα με τη χρήση αιχμηρού εργαλείου.
Ο πελάτης, που κατά κανόνα είναι ανυποψίαστος, πραγματοποιεί συναλλαγή ανάληψης χρημάτων με το ΑΤΜ και καθώς δεν αντιλαμβάνεται ότι η έξοδος των χρημάτων είναι μπλοκαρισμένη από την "τάπα", νομίζει ότι δεν ολοκληρώθηκε η συναλλαγή του, διότι δεν λειτουργεί σωστά το ΑΤΜ και αποχωρεί.
Οι δράστες – που συνήθως επιτηρούν το ΑΤΜ από ασφαλή απόσταση και προσδοκούν στην αποχώρηση του ανυποψίαστου πελάτη που δεν θα ανησυχήσει και δεν θα προβληματιστεί από το γεγονός ότι το ΑΤΜ δεν του έδωσε χρήματα – σπεύδουν με την αποχώρηση του πελάτη στο ΑΤΜ και αφαιρούν την τάπα και τα χρήματα που είναι κολλημένα πάνω στην ταινία διπλής όψεως.

Οδηγίες.

1. Όταν ως πελάτες πλησιάζουμε το ΑΤΜ για συναλλαγή (πέρα από τον έλεγχο για την ύπαρξη μηχανισμών skimming), κοιτάζουμε προσεκτικά την έξοδο των χρημάτων για ενδεχόμενη ύπαρξη τάπας. Είμαστε ακόμη πιο προσεκτικοί όταν πρόκειται να κάνουμε συναλλαγή με ΑΤΜ Wincor Nixdorf.
2. Εάν παρά τον οπτικό έλεγχο κατά τον οποίο δεν αντιληφθήκαμε ύπαρξη τάπας, το ΑΤΜ δεν μας δώσει χρήματα, τότε:
   α) Παραμένουμε μπροστά στο ΑΤΜ.
   β) Βεβαιωνόμαστε ότι πρόκειται για προβληματική λειτουργία του ΑΤΜ (και όχι ύπαρξη τάπας), κάνοντας τις εξής ενέργειες:
   I) Ελέγχοντας την απόδειξη συναλλαγής ή στην περίπτωση που δεν είχαμε ζητήσει απόδειξη συναλλαγής, βάζοντας ξανά την κάρτα μας και ζητώντας υπόλοιπο.
   ΙΙ) Καλώντας με το κινητό μας τους τηλεφωνικούς αριθμούς της Τράπεζας, που μπορούμε να δούμε είτε στην οθόνη του ΑΤΜ είτε στις οδηγίες που υπάρχουν με μικρά γράμματα στην πίσω πλευρά της κάρτας που κρατάμε.
3. Στην περίπτωση όπου αντιληφθούμε την ύπαρξη τάπας:
   α) Παραμένουμε μπροστά στο ΑΤΜ.
   β) Επικοινωνούμε με την Τράπεζα τηλεφωνικά, ακολουθώντας τις οδηγίες του αρμόδιου υπάλληλου.
   γ) Εναλλακτικά, εφόσον δεν μπορούμε να επικοινωνήσουμε με την Τράπεζα: Είτε τηλεφωνούμε στην Αστυνομία (το ασφαλέστερο) είτε προσπαθούμε να αφαιρέσουμε μόνοι μας την τάπα και να παραλάβουμε τα χρήματά μας (το τελευταίο εφόσον γνωρίζουμε πώς αφαιρείται η τάπα).

Γιάννης Φιλίππου
Επιχειρησιακός Διευθυντής SECURICON A.E.