Ασφάλεια Λιμανιών: Ο άγνωστος πόλεμος ενός κολοσσιαίου έργου

Το μεγαλύτερο πρόγραμμα ασφάλειας μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες, που αφορά την ασφάλεια των 12 μεγαλύτερων λιμένων της χώρας, βρίσκεται προ των πυλών, αποτελώντας ένα έντονο πεδίο συζητήσεων και προβληματισμών, τόσο για το ποιοι θα συμμετέχουν όσο και για τις προδιαγραφές και το κόστος υλοποίησής του.  
Στην τελική του φάση  εισέρχεται  το μεγαλεπήβολο έργο ολικής ασφάλειας και απόλυτης θωράκισης 12 λιμανιών της χώρας, συνολικού ύψους περίπου 400  εκατομμυρίων ευρώ.

Πρόκειται για το πλέον σημαντικό έργο στον τομέα ασφάλειας που εξελίσσεται στον ελλαδικό χώρο, μετά τους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το 2004, γι’ αυτό και έχει προκαλέσει το ενδιαφέρον κολοσσών όπως η Lockheed Martin, η EADS, η Thales, η FinnMecanica, η Siemens, η Smiths και πολλές ακόμη εταιρείες από τις ΗΠΑ, τη Μ. Βρετανία, το Ισραήλ, την Ιταλία, τη Γερμανία, Γαλλία και Ισπανία, αλλά βεβαίως κι από τη χώρα μας, όπως η κρατική EAB, η Space Hellas (που έχει υλοποιήσει μεγάλα έργα, όπως η εγκατάσταση συστημάτων ασφάλειας στα μεγάλα στάδια), η Ιnfoquest και άλλες ελληνικές εταιρείες, σε κοινοπρακτικά σχήματα με μεγάλους ξένους οίκους. Αξίζει να αναφέρουμε ότι στα κοινοπρακτικά σχήματα εμπλέκονται και μεγάλοι τραπεζικοί οργανισμοί.

Επίσης έχει εκδηλωθεί ενδιαφέρον από διπλωμάτες αρκετών χωρών, όπως των ΗΠΑ, της Μ.Βρετανίας, της Γερμανίας και άλλων χωρών που έχουν αρχίσει συναντήσεις με κυβερνητικά στελέχη και υπηρεσιακούς παράγοντες, ζητώντας ταχύτερη διεκπεραίωση των υπηρεσιών και βεβαίως τα «μεγάλα κομμάτια στην πίτα του έργου». Επιπλέον, εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει ότι στις κοινοπραξίες μπορεί να συμμετέχουν και εταιρείες Security, αφού ζητούμενο θα είναι όχι μόνο η εγκατάσταση συστημάτων ασφαλείας αλλά και η προστασία των λιμένων από ιδιωτικές επιχειρήσεις security, με συνολικό κόστος λειτουργίας για κάθε λιμάνι, κάθε χρόνο, της τάξης των 250.000 ευρώ.
Το έργο αφορά στην πλήρη προστασία, παρόμοια με αυτήν των αεροδρομίων, των λιμανιών του Πειραιά, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, του Λαυρίου, του Βόλου, της Ραφήνας, της Ελευσίνας, της Αλεξανδρούπολης, της Καβάλας, του Ηρακλείου, της Κέρκυρας και της Ηγουμενίτσας. Τις επόμενες εβδομάδες αναμένεται να εκδοθεί η ογκώδης μελέτη του διεθνούς οίκου αξιολόγησης Grant Thornton, του βρετανικού νηογνώμονα Lloyds Register και του νομικού γραφείου Κωστακόπουλου, το οποίο ανέλαβε τον ορισμό των ζητουμένων στην ασφάλεια των λιμανιών, καθώς και τις προδιαγραφές του «διαγωνισμού παροχής υπηρεσιών» όπως τον όρισε το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας. Ενδεικτικό της μάχης που θα υπάρξει. είναι ότι και για αυτό το έγγραφο σύνταξης των προδιαγραφών και αξιολόγησης, υπήρξε πολύμηνη μάχη και ακύρωση του πρώτου διαγωνισμού. Μέχρι λοιπόν το τέλος του χρόνου, αναμένεται να ετοιμάζουν τις πρώτες προσφορές οι ξένες κι οι ελληνικές εταιρείες, οι οποίες θα δώσουν παρών στο διαγωνισμό, πιθανόν και μέσα από κοινοπραξίες σαν και αυτές που παρουσιάσθηκαν στο διαγωνισμό για το σύστημα ασφαλείας C4I στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Αθήνας, το 2004. Το σχετικό σχέδιο νόμου για την ενίσχυση της ασφάλειας των πλοίων και των λιμένων, κατατέθηκε τον Οκτώβριο του 2007 στη Βουλή.

Τo "Security Manager" παρουσιάζει αποσπάσματα του εγγράφου του υπουργείου Οικονομικών, σε συσχετισμό με αυτό του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας, που αφορά στην επιλογή του Συμβούλου για την «ΕΓΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΚΑΙ ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΣΥΣΤΗΜΑΤΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ ΣΕ ΕΛΛΗΝΙΚΟΥΣ ΛΙΜΕΝΕΣ, ΓΙΑ ΤΗΝ ΚΑΛΥΨΗ ΔΙΕΘΝΩΝ ΚΑΙ ΕΥΡΩΠΑΪΚΩΝ ΚΑΝΟΝΙΣΜΩΝ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ». Παράλληλα όμως, παρουσιάζει και τους προβληματισμούς που υπάρχουν για τη μορφή του έργου, αφού πολλοί από τους λιμένες που ζητείται να θωρακισθούν, ήδη έχουν εγκατεστημένο σύστημα ασφαλείας πολλών εκατομμυρίων ευρώ από την αμερικανική κοινοπραξία SAIC, στα πλαίσια ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας. Εξαιρετικό ενδιαφέρον έχει και η συνέχεια αυτού του έργου, με την εκπόνηση νέου προγράμματος ασφαλείας άλλων 68 λιμανιών της χώρας.

Οι προδιαγραφές του έργου
Στο έγγραφο λοιπόν του Υπουργείου Οικονομικών, αναφέρονται τα εξής για την αναγκαιότητα και τα ζητούμενα του έργου:
Το Υπουργείο Εμπορικής Ναυτιλίας έχει θέσει μία σειρά στρατηγικών στόχων, που περιλαμβάνουν μεταξύ άλλων την προώθηση της τοπικής, περιφερειακής και εθνικής ανάπτυξης και την προσέλκυση ιδιωτικών επενδύσεων, για τον εκσυγχρονισμό και την ανάπτυξη των λιμένων της χώρας. Για την υλοποίηση των στόχων αυτών, η Γενική Γραμματεία Λιμένων και Λιμενικής Πολιτικής (ΓΓΛΛΠ) του Υπουργείου Εμπορικής Ναυτιλίας (ΥΕΝ) επιθυμεί να λάβει κάθε μέτρο που θα επιτρέψει την ευθυγράμμιση της λειτουργίας των λιμένων της χώρας – και δη των μεγαλύτερων εξ αυτών – με τις κείμενες διατάξεις της ευρωπαϊκής νομοθεσίας. Στα πλαίσια αυτά εντάσσεται και η άμεση εφαρμογή της νομοθεσίας που προβλέπεται για την εφαρμογή μέτρων ασφάλειας στους λιμένες της χώρας.
Μετά τα γεγονότα της 11ης Σεπτεμβρίου 2001, λήφθηκαν σε διεθνές επίπεδο, νομοθετικές ρυθμίσεις για την επιβολή μέτρων για αντιμετώπιση κινδύνων που δημιουργεί η απειλή της τρομοκρατίας στους χώρους των λιμένων και πλοίων. Στα πλαίσια αυτά, υιοθετήθηκε και ψηφίστηκε ο Διεθνής Κώδικας για την Ασφάλεια των πλοίων και των λιμενικών εγκαταστάσεων από έκνομες ενέργειες (ISPS Code), ως παράρτημα της Σύμβασης για την Ασφάλεια της Ανθρώπινης Ζωής στη Θάλασσα (SOLAS). Ως προς τις λιμενικές εγκαταστάσεις που εξυπηρετούν πλοία τα οποία εκτελούν διεθνείς πλόες, ο Κώδικας που έχει ήδη τεθεί σε ισχύ, προβλέπει την υποχρεωτική πιστοποίηση από 1ης Ιουλίου 2004, ότι είναι κατάλληλα εξοπλισμένες για να αντιμετωπίσουν έκνομες ενέργειες.
Η ασφάλεια των μεταφορών έχει αναδειχθεί σε ζήτημα ζωτικής σημασίας παγκοσμίως. Το ζήτημα αυτό απασχολεί την Ευρωπαϊκή Ένωση, η οποία λαμβάνει ποικίλα μέτρα για τη διασφάλιση της αποτελεσματικότητας και της ασφάλειας των μεταφορών. Κάτι τέτοιο άλλωστε είναι απαραίτητο, δεδομένου ότι τα ζητήματα ασφάλειας των εμπορευματικών μεταφορών αποτελούν ήδη αντικείμενο ιδιαίτερου προβληματισμού διεθνώς (π.χ. οι Η.Π.Α. έχουν ήδη εισαγάγει ορισμένα μέτρα ασφαλείας για τις εισαγωγές, τα οποία έχουν αντίκτυπο στις ευρωπαϊκές εφοδιαστικές αλυσίδες).
Στην Ευρώπη, η ασφάλεια της αεροπορίας και των αερολιμένων αποτελεί άμεση προτεραιότητα, κάτι που συμβαίνει τελευταία και με την ασφάλεια της ναυσιπλοΐας και των λιμενικών τερματικών σταθμών. Επιπλέον, ως συνέπεια της ολοκλήρωσης της επεξεργασίας του νομοθετικού πλαισίου για τα μέτρα ασφάλειας για τους θαλάσσιους λιμένες – οι οποίοι αποτελούν σημαντικό κομμάτι της εφοδιαστικής αλυσίδας – αναμένεται σημαντική βελτίωση της ασφάλειας και στα λιμάνια, αλλά και σε ολόκληρες τις περιοχές που τα περιβάλλουν. Τα μέτρα αυτά θα πρέπει να διαφέρουν ανάλογα με το επίπεδο ασφάλειας που έχει τεθεί και να αντικατοπτρίζουν διαφορές στον τύπο επικινδυνότητας των διαφόρων υπο-περιοχών του λιμένα, με βάση τα εγκεκριμένα σχέδια ασφάλειας λιμένων, τα οποία ενσωματώνουν τα πορίσματα της αξιολόγησης ασφάλειας λιμένα. Η αποτελεσματικότητα των μέτρων ασφάλειας απαιτεί επίσης τη σαφή κατανομή καθηκόντων μεταξύ όλων των εμπλεκομένων μερών, καθώς και τακτικές ασκήσεις.
Κατ’ εφαρμογή της προαναφερθείσας διεθνούς και ευρωπαϊκής νομοθεσίας, για κάθε υπόχρεα λιμενική εγκατάσταση προβλέπεται η εκπόνηση μελέτης Αξιολόγησης Ασφάλειας Λιμενικής Εγκατάστασης (ΑΑΛΕ), η οποία προσδιορίζει τις πιθανές απειλές, τις τρωτότητες, τον προσδιορισμό αντισταθμιστικών μέτρων κ.λπ. Με βάση την ΑΑΛΕ, καταρτίζεται Σχέδιο Ασφάλειας Λιμενικής Εγκατάστασης (ΣΑΛΕ), το οποίο προβλέπει σειρά προληπτικών μέτρων (διαδικασίες ελέγχου, είδος και σημεία τοποθέτησης απαιτούμενου εξοπλισμού ασφάλειας, απαιτούμενο προσωπικό για την ασφάλεια της λιμενικής εγκατάστασης κ.λπ.) για τη βελτίωση της ασφάλειας στη λιμενική εγκατάσταση. Οι προαναφερθείσες μελέτες ελέγχονται και εγκρίνονται από την αρμόδια Διεύθυνση του ΥΕΝ (ΥΕΝ/ΚΝΠ/ΔΕΔΑΠΛΕ). Η αξιολόγηση ασφάλειας λιμένα αποτελεί τη βάση για το σχέδιο ασφάλειας λιμένα και την εφαρμογή του.

Οι ΑΑΛΕ που έχουν εκπονηθεί καλύπτουν ενδεικτικά τα παρακάτω:

1. Τον προσδιορισμό και την αξιολόγηση σημαντικού υλικοτεχνικού εξοπλισμού και υποδομών, που είναι σημαντικά και πρέπει να προστατευθούν.
2. Τον προσδιορισμό πιθανών απειλών για τον εν λόγω υλικοτεχνικό εξοπλισμό και τις υποδομές και το ενδεχόμενο πραγματοποίησής τους, προκειμένου να καθορισθούν και να ιεραρχηθούν μέτρα ασφάλειας.
3. Τον προσδιορισμό, την επιλογή και την ιεράρχηση αντιμέτρων και διαδικαστικών μεταβολών, καθώς και του επιπέδου αποτελεσματικότητάς τους, όσον αφορά στη μείωση της τρωτότητας.
4. Τον προσδιορισμό αδυναμιών, περιλαμβανόμενου του ανθρώπινου παράγοντα, σε υποδομές, πολιτικές και διαδικασίες.

Η σχεδιαζόμενη αναθεώρηση και επικαιροποίηση των υφιστάμενων ΑΑΛΕ (που θα γίνει για τις ανάγκες της συμμόρφωσης με την ευρωπαϊκή νομοθεσία) θα πρέπει να καλύπτει τουλάχιστον:

α) Τον προσδιορισμό όλων των περιοχών οι οποίες έχουν σχέση με την ασφάλεια του λιμένα, με ταυτόχρονο καθορισμό των ορίων του λιμένα.
β) Τον προσδιορισμό των θεμάτων ασφάλειας, τα οποία προκύπτουν από τη λήψη των μέτρων ασφάλειας που λαμβάνονται ειδικά για τις λιμενικές εγκαταστάσεις και των λοιπών μέτρων ασφάλειας που εφαρμόζονται στα λιμάνια.
γ) Τον προσδιορισμό του προσωπικού που θα απασχοληθεί σε κρίσιμες για την ασφάλεια θέσεις (για το οποίο θα γίνει έρευνα του ιστορικού ή/και το οποίο θα λάβει έγκριση από τις αρχές ασφάλειας, λόγω της εμπλοκής του σε περιοχές υψηλού κινδύνου).
δ) Την υποδιαίρεση – εφόσον είναι χρήσιμη – του λιμένα σε ζώνες επικινδυνότητας. Η υποδιαίρεση αυτή θα γίνεται λαμβάνοντας υπόψη τα χαρακτηριστικά κάθε περιοχής (εάν και κατά πόσο αποτελεί ενδεχόμενο στόχο ή εάν μπορεί να χρησιμεύσει δυνητικά ως δίοδος για ενέργειες σε γειτονικές περιοχές).
ε) Τον προσδιορισμό διακυμάνσεων επικινδυνότητας, π.χ., με βάση την εποχικότητα.
στ) Τον προσδιορισμό των ειδικών χαρακτηριστικών κάθε υποζώνης, όπως π.χ., θέση, προσβάσεις, τροφοδότηση με ηλεκτρική ενέργεια, σύστημα επικοινωνιών, ιδιοκτησία και χρήστες.
ζ) Τον προσδιορισμό ενδεχόμενων μορφών απειλής, τόσο ως προς τις περιοχές που ενδεχομένως θα πληγούν, όσο και ως προς το στόχο των έκνομων ενεργειών (π.χ. ενέργειες που πλήττουν το σύνολο του λιμένα ή συγκεκριμένα τμήματα του, ενέργειες που έχουν ως στόχο τα φορτία ή τις αποσκευές ή τους επιβάτες ή τον εξοπλισμό μεταφοράς εντός του λιμένα κ.λπ.).
η) Τον προσδιορισμό των άμεσων και έμμεσων συνεπειών που ενδέχεται να έχουν οι μορφές απειλής οι οποίες εντοπίστηκαν και την καταγραφή των επιπτώσεων στη λειτουργία του λιμένα. Ειδικότερα, θα πρέπει να καθοριστεί σε ποιες περιοχές είναι πιθανό να εκδηλωθούν οι συνέπειες, ποια μορφή θα έχουν, πόσο θα επηρεάσουν την εύρυθμη λειτουργία του λιμένα και πόσο άμεσα μπορεί να επέλθουν.
θ) Ιδιαίτερη προσοχή πρέπει να καταβάλλεται στην ανάγκη και στα μέσα ελέγχου πρόσβασης ή περιορισμών σε ολόκληρο τον λιμένα ή σε συγκεκριμένα τμήματα λιμένα, περιλαμβανόμενης της ταυτοποίησης επιβατών, λιμενικών υπαλλήλων και άλλων εργαζομένων, επισκεπτών και πληρωμάτων, απαιτήσεων επίβλεψης ζωνών ή δραστηριοτήτων, ελέγχου φορτίου και αποσκευών. Τα μέτρα, οι διαδικασίες και οι ενέργειες, πρέπει να συμβαδίζουν με τους εκτιμώμενους κινδύνους, οι οποίοι είναι δυνατό να ποικίλλουν μεταξύ λιμενικών ζωνών,
ι) Tον προσδιορισμό του τρόπου εφαρμογής κάθε μέτρου, ώστε κατά την εφαρμογή μέτρων ασφάλειας να αποφεύγονται προβλήματα από την ταυτόχρονη εφαρμογή άλλων σχεδίων απόκρισης (π.χ. σχέδιο αντιμετώπισης πετρελαιοκηλίδας, σχέδιο έκτακτης ανάγκης για λιμένα, σχέδιο ιατρικής επέμβασης, σχέδιο πυρηνικής καταστροφής κ.λπ.),
ια) Tον καθορισμό μέτρων για την τήρηση του απορρήτου (διαρροή πληροφοριών ευαίσθητων από άποψη ασφάλειας).

Πιο πρακτικά, όπως αναφέρεται στο έγγραφο, η ασφάλεια των λιμανιών θα έγκειται στην:

1. Πρόσβαση στους λιμένες, έλεγχος προσώπων και φορτίων
   • Πρόσβαση στη Λιμενική Εγκατάσταση.
   • Πρόσβαση σε ζώνες περιορισμένης πρόσβασης εντός της Λιμενικής Εγκατάστασης.
   • Μεταφορά φορτίου.
   • Παραλαβή των εφοδίων του πλοίου.
   • Μεταφορά ασυνόδευτων αποσκευών.
   • Παρακολούθηση της ασφάλειας της Λιμενικής Εγκατάστασης.
2. Συλλογή και επεξεργασία πληροφοριών, επικοινωνία και αντιμετώπιση ειδικών θεμάτων
   • Συλλογή και αξιολόγηση πληροφοριών όσον αφορά απειλές για την ασφάλεια και την ανταλλαγή των πληροφοριών αυτών, με τα ενδιαφερόμενα

συμβαλλόμενα κράτη.

• Διατήρηση πρωτοκόλλων επικοινωνίας για πλοία και λιμενικές εγκαταστάσεις.
• Πρόληψη μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε πλοία, λιμενικές εγκαταστάσεις και ζώνες περιορισμένης πρόσβασης αυτών.
• Πρόληψη μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε πλοία ή λιμενικές εγκαταστάσεις μη εξουσιοδοτημένων όπλων, εμπρηστικών μηχανισμών ή εκρηκτικών.
• Παροχή μέσων σήμανσης συναγερμού, σε περιπτώσεις απειλών για την ασφάλεια ή επεισοδίων που αφορούν την ασφάλεια.
• Ύπαρξη σχεδίων ασφάλειας πλοίων και λιμενικών εγκαταστάσεων, τα οποία βασίζονται σε αξιολογήσεις ασφάλειας.
• Διεξαγωγή εκπαίδευσης, γυμνασίων και ασκήσεων για τη διασφάλιση της εξοικείωσης με τα σχέδια και τις διαδικασίες ασφάλειας.
• Αξιολόγηση της υπάρχουσας πληροφόρησης όσον αφορά τις απειλές ασφάλειας.
• Καθιέρωση και διατήρηση πρωτοκόλλων επικοινωνίας για τις Λιμενικές Εγκαταστάσεις και τα πλοία.
• Αποτροπή ή πρόληψη μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης στις Λιμενικές Εγκαταστάσεις, τις ζώνες περιορισμένης πρόσβασης και τα πλοία που δένουν στις

Λιμενικές Εγκαταστάσεις.

• Αποτροπή ή παρεμπόδιση της εισόδου μη εξουσιοδοτημένων όπλων, εμπρηστικών συσκευών ή εκρηκτικών υλών στις Λιμενικές Εγκαταστάσεις.
• Παροχή των μέσων συναγερμού ως αντίδραση στις απειλές ασφάλειας ή τα γεγονότα ασφάλειας.
• Ανάπτυξη των Σχεδίων Ασφάλειας Λιμενικής Εγκατάστασης, που βασίζονται στις Αξιολογήσεις Ασφάλειας Λιμενικής Εγκατάστασης.
• Διεξαγωγή εκπαίδευσης, γυμνασίων και ασκήσεων, ώστε να εξασφαλισθεί οικειότητα με τα σχέδια και τις διαδικασίες ασφάλειας.
• Ρύθμιση για μία έγκαιρη απόκριση του προσωπικού επιβολής του νόμου, σε οποιοδήποτε γεγονός.

Χρονικές εξελίξεις και τρόπος πληρωμής
Την παρούσα χρονική στιγμή έχουν ολοκληρωθεί και εγκριθεί οι μελέτες ασφάλειας των λιμένων Πειραιά, Ελευσίνας, Αλεξανδρούπολης, Καβάλας, Ηγουμενίτσας, Κέρκυρας και Ηρακλείου, ενώ βρίσκονται σε εξέλιξη και αναμένεται να ολοκληρωθούν και να εγκριθούν σύντομα, το προσεχές διάστημα, οι μελέτες ασφάλειας των λιμένων Θεσσαλονίκης, Πάτρας, Λαυρίου και Βόλου, ενώ σύντομα θα προκηρυχθεί και ο διαγωνισμός του Ο.Λ. Ραφήνας για την ανάδειξη του αναδόχου που θα εκπονήσει τις απαιτούμενες μελέτες.
Επιπλέον, στο έγγραφο σημειώνεται ο τρόπος πληρωμής αυτού του μεγαλεπήβολου σχεδίου ασφάλειας. Όπως σημειώνεται, ΄΄ Η αποπληρωμή του έργου ΣΔΙΤ θα προκύψει από τις ακόλουθες πηγές εσόδων΄΄:

• Έσοδα τα οποία θα προέλθουν από την επιβολή τέλους ασφάλειας επί του διακινηθέντος φορτίου. (Σε κάθε είδους φορτίο, έμφορτο εμπορευματοκιβώτιο, άφορτο εμπορευματοκιβώτιο, το οποίο διακινείται μέσω των υπόχρεων λιμένων της χώρας ή παραμένει σε αυτούς, υπό καθεστώς διαμετακόμισης).
• Έσοδα τα οποία θα προέλθουν από την είσπραξη ποσοστού επί των υπαρχόντων λιμενικών τελών επιβατών και οχημάτων, στις τακτικές θαλάσσιες μεταφορικές υπηρεσίες.
• Διασφάλιση κρατικών κονδυλίων, μέσω της ένταξης στο Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων.

Προβληματισμοί
Πάντως, πολλοί υπηρεσιακοί παράγοντες εξέφραζαν τον προβληματισμό τους για την ενίσχυση του προγράμματος ασφάλειας των λιμανιών από την επιβολή τέλους ασφαλείας επί των «κοντέινερ», γιατί λόγω της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ήδη υπάρχει ραγδαία μείωση της εμπορικής κίνησης και αυτοσυγκράτηση των ναυτιλιακών επιχειρήσεων, με αποτέλεσμα τη σημαντική μείωση και των διακινούμενων εμπορευματοκιβωτίων.
Εκείνο ακόμη που προκαλεί μεγάλη εντύπωση, είναι ότι σε 8 από τα 12 υπό θωράκιση λιμάνια, δηλαδή του Πειραιά, του Λαυρίου, της Θεσσαλονίκης, της Πάτρας, της Ηγουμενίτσας, του Βόλου, του Ηρακλείου και της Κέρκυρας, ήδη λειτουργεί ένα άλλο σημαντικό σύστημα ασφάλειας, με κάμερες τελευταίας τεχνολογίας, με συστήματα συναγερμού σε περίπτωση έκτακτων περιστατικών, με ειδικές περιφράξεις, με ηλεκτρονικούς χάρτες ασφάλειας αλλά και διαχείρισης όλων των πλοίων κ.λπ. Αυτό το σύστημα, συνολικού κόστους περίπου 40 εκατομμυρίων ευρώ, που έχει εξαιρετικές ομοιότητες με αυτό που χρησιμοποιεί και η ΕΛ.ΑΣ. (στα στρατηγικά κέντρα της) δημιουργήθηκε από την αμερικανική κοινοπραξία SAIC, στα πλαίσια της ασφάλειας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αθήνας.
Νέες αυστηρότερες προδιαγραφές
Σύμφωνα ωστόσο με πληροφορίες, το νέο πρόγραμμα θωράκισης των λιμένων θα θέτει πιο αυστηρούς όρους και έλεγχο στην πρόσβαση των επιβατών – η οποία σήμερα είναι.απρόσκοπτη – αλλά και στον έλεγχο των φορτίων. Πρόκειται για σαρωτές, σαν «πύλες» διέλευσης οχημάτων, με χρήση ακτίνων Χ, που ήδη χρησιμοποιούνται από πολλές ευρωπαϊκές υπηρεσίες για εντοπισμό λαθραίων φορτίων, ναρκωτικών, αλλά και λαθρομεταναστών που κρύβονται μέσα σε φορτηγά. Με την ηλεκτρονική σάρωση δίδεται μία πλήρης, ευκρινής εικόνα και του πιο μικρού αντικειμένου που υπάρχει μέσα στο φορτίο, σε ένα σύστημα ηλεκτρονικών υπολογιστών, που χειρίζονται ειδικά εκπαιδευμένοι υπάλληλοι. Οι υπάλληλοι έχουν τη δυνατότητα να αντιπαραβάλουν την "τομογραφία" του φορτίου με τα παραστατικά που έχουν σε σχέση με το περιεχόμενό του και αμέσως να εντοπίζουν αν υπάρχει μη δηλωμένο προϊόν.
Ο μηχανισμός ελέγχου των φορτίων έχει τη δυνατότητα να προχωρά σε πλήρη ηλεκτρονική "ενδοσκόπηση" 20-30 φορτίων κάθε ώρα, αριθμός που θεωρείται ιδιαίτερα σημαντικός σε σχέση με την καθυστέρηση των συνήθων ελέγχων. Το ποσοστό επιτυχίας σε εντοπισμό λαθραίων προϊόντων ανέρχεται σε 90% στο σύνολο των παράνομων φορτίων. Παρόμοιες συσκευές έχουν τοποθετηθεί στην Αγγλία, στην Ολλανδία, στη Γερμανία, στη Γαλλία, τις ΗΠΑ, στην Ιαπωνία, το Μεξικό, το Ισραήλ και αλλού.

Του Β. Γ. ΛΑΜΠΡΟΠΟΥΛΟΥ