Ασφάλεια Logistics

Πως μπορούμε να διασφαλίσουμε όλα τα κρίσιμα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας μιας επιχείρησης ; Ποια είναι επικίνδυνα σημεία και τι μέτρα πρέπει να λαμβάνουμε για τη θωράκιση του πιο κομβικού άξονα μιας επιχείρησης; Σε αυτό το άρθρο θα αναλύσουμε τις σημαντικές πτυχές της ασφάλειας των logistics, αποτυπώνοντας τις σύγχρονες απαιτήσεις και τη στρατηγική προσέγγιση που διέπει αυτό το κρίσιμο θέμα  

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Ο κλάδος μεταφορών, αποθήκευσης και εφοδιαστικής αλυσίδας, διαδραματίζει βασικό ρόλο σε κάθε ξεχωριστή επιχείρηση και οργανισμό και ευρύτερα στην παγκόσμια οικονομία.  Μια ενδεχόμενη διαταραχή στην ομαλή ροή αγαθών σε όλο τον κόσμο μπορούν να έχει τεράστιες συνέπειες – τόσο πρακτικές όσο και οικονομικές. Εξετάζοντας τις επιπτώσεις του προβλήματος που εμφανίστηκε στη διώρυγα του Σουέζ, το  οποίο και διήρκεσε δύο εβδομάδες, φαίνεται ότι το κόστος για κάθε ώρα αδυναμίας διέλευσης πλοίων κόστιζε στην παγκόσμια οικονομία 400 εκατομμύρια δολάρια.

Το παραπάνω αποτελεί μόνο έναν από τους κινδύνους που μπορούν να απειλήσουν την εφοδιαστική αλυσίδα όχι μόνο ενός οργανισμού, αλλά ολόκληρης της παγκόσμιας κοινότητας. Ορισμένα ρίσκα μπορούν να προκληθούν από δυνάμεις εκτός του ελέγχου ενός μεμονωμένου οργανισμού. Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί το περιστατικό στη διώρυγα του Σουέζ. Εξίσου χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η τεράστια ανωμαλία που προκάλεσε στην παγκόσμια εφοδιαστική κοινότητα η εμφάνιση της πανδημίας Covid 19, κάτι το οποίο κανένας δεν θα μπορούσε να είχε προβλέψει έστω και κάποιους μήνες νωρίτερα.

Υπάρχουν όμως κίνδυνοι που σχετίζονται με αυτή καθαυτή τη λειτουργία ενός οργανισμού όπως, παραδείγματος χάρη, καταστροφές των αποθηκών λόγω πυρκαγιάς ή διάρρηξης των αποθηκών με αποτέλεσμα την αδυναμία της επιχείρησης να παραδώσει στους πελάτες της τις προγραμματισμένες παραγγελίες.

Αν θέλουμε να διαχωρίσουμε τους κινδύνους που απειλούν την εφοδιαστική αλυσίδα μιας επιχείρησης θα πρέπει να τους διαχωρίσουμε σε δύο βασικές κατηγορίες. Τους εξωγενείς κινδύνους οι οποίοι δεν μπορούν εύκολα να προβλεφθούν και αφορούν γεγονότα που επηρεάζουν το σύνολο της παγκόσμιας κοινότητας. Αλλά υπάρχουν και οι επονομαζόμενοι ενδογενείς κίνδυνοι που σχετίζονται με εγκληματικές ενέργειες ή και ατυχήματα και τα οποία μπορούν να προβλεφθούν και να αντιμετωπισθούν αποτελεσματικά από τους υπεύθυνους ασφάλειας μιας επιχείρησης.

Στις σελίδες που ακολουθούν θα εστιάσουμε κυρίως στους ενδογενείς κινδύνους για τη διαχείρισης της εφοδιαστικής αλυσίδα ενός οργανισμού. Θα εξετάσουμε αναλυτικά τους κινδύνους και τι μέτρα οφείλουμε να λάβουμε ώστε να τους προλάβουμε και να τους εξαλείψουμε. Παράλληλα όμως θα κάνουμε μνεία και στους μακροσκοπικούς κινδύνους καθώς και εκεί υπάρχουν δυνατότητες για την ελαχιστοποίηση των επιπτώσεων τους στην εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού.

Ορίζοντας την ασφάλεια στην εφοδιαστική αλυσίδα

Τι σημαίνει όμως ασφάλεια στην εφοδιαστική αλυσίδα; Πως ορίζεται σε σχέση με τα διάφορα στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας. Αν θέλουμε να δώσουμε μια απάντηση στα ανωτέρω ερωτήματα μπορούμε να ορίσουμε ότι η ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας οφείλει να αντιμετωπίσει με επιτυχία τους πιθανούς κινδύνους που σχετίζονται με όλο τον κύκλο της εφοδιαστικής αλυσίδας: Από τις διαδικασίες της προμήθειας των πρώτων υλών, της αποθήκευσης των πρώτων υλών, της παραγωγής, της αποθήκευσης των τελικών προϊόντων και φυσικά της τελικής διακίνησης προς τους πελάτες του οργανισμού. Επίσης η ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορεί να διαχωρισθεί σε δύο βασικές κατηγορίες: Στη φυσική ασφάλεια που σχετίζεται με την ασφάλεια των εγκαταστάσεων αποθήκευσης και παραγωγής των προϊόντων καθώς και την ασφαλή διακίνηση των φορτίων και την ψηφιακή ασφάλεια που σχετίζεται με την ασφάλεια των ψηφιακών υποδομών που υποστηρίζουν την εφοδιαστική αλυσίδα.

Ο εφοδιαστικός κύκλος ενός οργανισμού είναι πολύπλοκος και προφανώς διαφέρει από οργανισμό σε οργανισμό. Το μέγεθος του οργανισμού, ο κλάδος στον οποίο δραστηριοποιείται, η ύπαρξη δραστηριότητας σε άλλες χώρες ή ηπείρου καθιστούν πολύ δύσκολο την δημιουργία πρακτικών κανόνων που να ταιριάζουν σε όλες τις περιπτώσεις. Υπάρχουν όμως κάποιες κατευθυντήριες οδηγίες που μπορούν να βοηθήσουν όλους τους οργανισμούς να χαράσσουν μια πολιτική ασφάλεια που να καλύπτει την εφοδιαστική αλυσίδα ώστε να αντιμετωπίζονται επιτυχώς οι κίνδυνοι και να ελαχιστοποιούνται επιπτώσεις από πιθανόν συμβάν.

Αν θέλουμε να συνοψίσουμε αυτές τις οδηγίες μπορούμε να αναφέρουμε ότι θα πρέπει πρώτα ο οργανισμός να συνειδητοποιήσει την ανάγκη για θέματα ασφάλειας σε σχέση με την εφοδιαστική αλυσίδα, στη συνέχεια να αναθέσει κάπου την ευθύνη για την υλοποίηση αυτής της πολιτικής. Στη συνέχεια θα πρέπει να γίνονται τακτά audits σε θέματα ασφάλειας και τελικά να κωδικοποιούνται οι βασικοί κίνδυνοι και τα μέτρα που μπορούν να διαχειριστούν αυτούς τους κινδύνους.

Αναγνωρίζοντας τις απαιτήσεις ασφάλειας

Είναι περίεργο αλλά πολλές φορές τα επιτελικά στελέχη των οργανισμών δεν αντιλαμβάνονται πόσο σημαντική είναι η ασφάλεια στον εφοδιαστικό κύκλο μιας επιχείρησης. Θεωρείται μάλλον μια πολυτέλεια, καθώς όλοι θεωρούμε ότι η δική μας επιχείρηση είναι άτρωτη από περιστατικά που απειλούν την ασφάλεια. Εδώ ακόμα και πολύ έμπειρα στελέχη αγνοούν αυτούς τους κινδύνους με αποτέλεσμα να μη δίνουν την απαραίτητη προσοχή και να μην επικεντρώνουν τις προσπάθειες τους στην επίτευξη ενός επιθυμητού επιπέδου ασφάλειας.

Για να αντιληφθούμε τι σημασία έχει η ανάδειξη της ανάγκης της ασφάλειας στα logistics μιας επιχείρησης θα πρέπει να γνωρίζουμε τόσο τη σημασία της ασφάλειας όσο και τις δραστηριότητες ενός οργανισμού που καλύπτονται κάτω από τον όρο logistics. Υπάρχουν πολλά παραδείγματα επιχειρήσεων που έχουν καταστραφεί από ένα συμβάν στον εφοδιαστικό τους κύκλο (όπως παραδείγματος χάρη μια πυρκαγιά στις κεντρικές τους εγκαταστάσεις, ή μια κλοπή αποθεμάτων πρώτων υλών που φυλάσσονται σε κάποια περιφερειακή αποθήκη). Τα logistics δεν είναι απλώς το στάδιο αποθήκευσης κάποιων προϊόντων. Είναι ο κύκλος παραγωγής και διακίνησης ενός προϊόντος από το αρχικό στάδιο παραλαβής της πρώτης ύλης μέχρι το τελικό στάδιο παράδοσης στον τελικό πελάτη του οργανισμού. Ο όρος καλύπτει όλες τις παραγωγικές δραστηριότητες ενός οργανισμού και για αυτό σε πολλούς σύγχρονους οργανισμούς κάτω από την ομπρέλα των logistics βρίσκονται όλες οι παραγωγικές και αποθηκευτικές δραστηριότητες του οργανισμού.

Οπότε αντιλαμβανόμαστε ότι η εφοδιαστική αλυσίδα αποτελεί τη ραχοκοκαλιά ενός οργανισμού. Κάθε πλήγμα σε αυτό το τμήμα απειλεί τη δυνατότητα του οργανισμού να συνεχίσει τη πορεία στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον που όλοι γνωρίζουμε πόσο ανταγωνιστικό μπορεί να είναι

Επίσης εδώ αναδεικνύεται και ο διττός χαρακτήρας της ασφάλειας με την έννοια του safety και του security. Οι κίνδυνοι προέρχονται και από τις δύο αυτές πλευρές της ασφάλειας και θα πρέπει η πολιτική να ασχολείται με όλες τις πτυχές της ασφάλειας σε επίπεδο φυσικής προστασίας και αντιμετώπισης ατυχημάτων. Οι  διοικήσεις των οργανισμών οφείλουν να αντιληφθούν τη σημασία της ασφάλειας σε όλα τα επίπεδα για την εφοδιαστική αλυσίδα του οργανισμού τους και να λάβουν τα απαραίτητα μέτρα. Στην πράξη όλοι ισχυρίζονται ότι δίνουν μεγάλη σημασία όμως η πραγματικότητα συχνά άλλα αποκαλύπτει.

Ένα μέτρο για να κατανοήσουμε το επίπεδο της ενασχόλησης των επικεφαλής των επιχειρήσεων είναι με τα θέματα της ασφάλειας είναι αν συγκρίνουμε τις ώρες που ασχολούνται με αυτά τα θέματα σε σχέση με το χρόνο που αφιερώνουν στην υλοποίηση των επενδυτικών σχεδίων του οργανισμού και στην προώθηση των πωλήσεων. Σαφώς και αυτά αποτελούν πολύ σημαντικά θέματα για οποιοδήποτε οργανισμό αλλά αν ασχολούνταν οι διοικήσεις των οργανισμών το 1/10 του χρόνου στον οποίο αφιερώνουν σε άλλα θέματα τότε θα βλέπαμε θεαματικά αποτελέσματα.

Ανάθεση ευθύνης

Όταν οι οργανισμοί συνειδητοποιήσουν τη σημασία της ασφάλειας για την εφοδιαστική αλυσίδα της επιχείρησης θα πρέπει να ορίζουν αυτόν που θα είναι υπεύθυνος για το σχεδιασμό και υλοποίησης της πολιτικής ασφάλειας. Εδώ πλέον θα φανεί ο βαθμός συνειδητοποίησης από την πλευρά των διοικήσεων. Θα πρέπει να ορισθεί υπεύθυνος κάποιος που έχει τα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα και παράλληλα θα έχει το χρόνο να ασχοληθεί με το συγκεκριμένο αντικείμενο και όχι να το βλέπει ως πάρεργο κάποιας άλλης απασχόλησης. Διότι είναι συχνό το φαινόμενο να ορίζεται κάποιος που ούτε τη γνώση έχει για να ασχοληθεί με αυτό το τόσο σημαντικό αντικείμενο, ούτε την απαραίτητη εμπειρία αλλά κυρίως δεν έχει τον απαραίτητο χρόνο διότι ταυτόχρονα καλύπτει και άλλες θέσεις με υψηλές απαιτήσεις σε ότι αφορά την καθημερινότητα.

Είναι πιθανό μάλιστα να απαιτηθεί σε περίπτωση μεγάλων οργανισμών η δημιουργία ενός ανάλογου τμήματος το οποίο φυσικά θα ασχολείται με το σύνολο των θεμάτων της ασφάλειας στον οργανισμό και όχι μόνο με την εφοδιαστική αλυσίδα.

Η ασφάλεια απαιτεί συνεχή ενασχόληση και επιπλέον εκπαίδευση και ενημέρωση για όλες τις εξελίξεις και τις τάσεις που υπάρχουν. Επίσης, εκτός από την καθημερινότητα θα πρέπει να υπάρχει ο χρόνος για το σχεδιασμό και αναβάθμιση των υφιστάμενων μέτρων ασφάλειας. Εδώ, έρχεται ο τρίτος κρίκος σε ότι αφορά την αλυσίδα των κατευθυντήριων οδηγιών που δεν είναι άλλος από τη συχνή και επαναλαμβανόμενη πραγματοποίησης audits.

Audits: ένα πολύτιμο εργαλείο

Τόσο η εφοδιαστική αλυσίδα όσο και η ασφάλεια είναι ένα μεταβαλλόμενο πεδίο που απαιτεί συνεχή επαγρύπνηση. Ο μεγαλύτερος εχθρός της ασφάλειας είναι η στασιμότητα καθώς οι συνθήκες αλλάζουν συνεχώς και χρειάζεται το σύστημα να δοκιμάζεται συνεχώς ώστε να διατηρείται το επιθυμητό επίπεδο ασφάλειας.

Το σημαντικότερο εργαλείο σε αυτή την προσπάθεια είναι η πραγματοποίηση audits – δηλαδή ελέγχων αξιολόγησης – σε όλες τις εγκαταστάσεις αλλά και στις διεργασίες που σχετίζονται με την εφοδιαστική αλυσίδα. Τα audits πρέπει να πραγματοποιούνται σε τακτική συχνότητα, αλλά όταν πλέον ο οργανισμός έχει ωριμάσει σε θέματα ασφάλειας και έχει να παρουσιάσει ένα αξιοπρεπές επίπεδο θα πρέπει να γίνονται και απροειδοποίητα ώστε να δοκιμάζεται η αντίδραση των εργαζομένων σε συνθήκες που προσεγγίζουν περισσότερο την πραγματικότητα.

Θα πρέπει να δοκιμάζονται όλα τα συστήματα που σχετίζονται με τα θέματα ασφάλειας όπως τα συστήματα πυρόσβεσης και πυρανίχνευσης, τα συστήματα συναγερμού και βιντεοεπιτήρησης, ο περιμετρικός φωτισμός, τα ηλεκτροπαραγωγά ζεύγη, οι αντλίες που λειτουργούν σε θέματα πλημμυρών. Όμως θα πρέπει να ελέγχονται και οι διαδικασίες. Παραδείγματος χάρη η διαδικασία εισόδου επισκεπτών και εργαζόμενων, οι διαδικασίες περιπόλων των φυλάκων κατά τη διάρκεια των νυκτερινών βαρδιών ή αργιών, ο τρόπος επικοινωνίας και διαχείρισης ενός συμβάντος είτε είναι ατύχημα είτε κάποια προσπάθεια εγκληματικού χαρακτήρα. Ιδιαίτερη σημασία θα πρέπει να γίνεται στον έλεγχο διαδικασιών που μπορούν να δημιουργήσουν κάποιο ατύχημα όπως παραδείγματος χάρη η μεταφορά εύφλεκτων ουσιών ή η φόρτιση των κλαρκ.

Είναι πολύ πρόσφατο το περιστατικό με την πυρκαγιά στο όχημα που μετέφερε υγροποιημένο φυσικό αέριο στην Εθνική οδό Αθηνών Κορίνθου και οι τρομακτικές επιπτώσεις που θα μπορούσε να επιφέρει μια έκρηξη του φορτίου. Όμως ακόμα και εσωτερικές μεταφορές εύφλεκτων ουσιών μέσα στις αποθήκες μπορεί να δημιουργήσουν πολύ σημαντικά προβλήματα. Εξίσου επικίνδυνη διαδικασία είναι η φόρτιση των κλάρκ που λόγω της φύσης της διεργασίας που λαμβάνει χώρα και κατά τη διάρκεια της οποίας μπορούν να δημιουργηθούν σπινθήρες ανάφλεξης.

Τα audits θα πρέπει να εστιάζουν σε όλα αυτά τα θέματα και να μπορούν να καλύπτουν ενδεχόμενους κινδύνους. Φυσικά για να είναι αποτελεσματικά θα πρέπει να συνοδεύονται από αναλυτικά reports τα οποία να αναδεικνύουν με ένα τρόπο τεκμηριωμένο τα προβλήματα που εντοπίστηκαν κατά τη διάρκεια των ελέγχων και να προτείνουν στοχευμένες και το κυρίως κοστολογημένες λύσεις. Εδώ πάλι έρχεται στο προσκήνιο ο ρόλος και η ευθύνη της διοίκησης κάθε οργανισμού καθώς θα πρέπει να επιζητά αυτές τα reports αλλά το κυριότερο να επιμένει στην υλοποίηση των διορθωτικών ενεργειών που αυτά προτείνουν.

Τέλος, σημαντικός ρόλος για ακόμα πιο αξιόπιστα audits μπορούν να παίξουν και εξωτερικοί σύμβουλοι καθώς αυτοί με την εμπειρία που διαθέτουν και απαλλαγμένοι από την καθημερινή τριβή που έχει ένα στέλεχος μιας επιχείρησης μπορούν να δουν και άλλα θέματα τα οποία σε άλλη περίπτωση θα αγνοούνταν και πιθανώς να αποτελούσαν αιτία για την εμφάνιση προβλημάτων στην ασφάλεια της εφοδιαστικής αλυσίδας.

Συχνά μάλιστα αυτά τα audits -ειδικά σε μεγάλους οργανισμούς- προσφέρονται δωρεάν από τις ασφαλιστικές εταιρείες που στέλνουν ειδικευμένους πραγματογνώμονες οι οποίοι προσφέρουν τη γνώση και εμπειρία τους και μπορούν να συμβάλλουν με τις παρατηρήσεις στην αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας της εγκατάστασης. Σε καμία περίπτωση τα στελέχη των επιχειρήσεων δεν θα πρέπει να αντιμετωπίζουν αρνητικά αυτού του είδους τις επιθεωρήσεις αλλά θα πρέπει να τα αξιολογούν ως ένα πολύτιμο εργαλείο για την εργασία τους.

Χάρτης βασικών κινδύνων

Σε κάθε περίπτωση είναι σημαντικό να έχουμε υπόψη μας τους βασικούς κινδύνους που απειλούν την εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού καθώς και τις ενέργειες που θα πρέπει να υλοποιούμε ώστε να μειώνουμε στο ελάχιστο δυνατό την πιθανότητα ενός συμβάντος.

Η πυρκαγιά αποτελεί μια σημαντική απειλή για όλο τον κύκλο της εφοδιαστικής αλυσίδας. Μπορεί να προέρχεται από μια αστοχία στην ηλεκτρολογική εγκατάσταση που να οδηγήσει σε ανάφλεξη, μια κακή διαχείριση ενός εύφλεκτού υλικού, μια πυρκαγιά  από μια κοντινή δασική έκταση ή ακόμα και σε μια εγκληματική ενέργεια όπως έναν εμπρησμό. Σε κάθε περίπτωση αυτό που θα πρέπει να έχουμε υπόψη μας είναι ότι οι εγκαταστάσεις οφείλουν να έχουν εγκατεστημένα όλα τα νόμιμα αλλά και απαραίτητα μέσα πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης. Αυτά θα πρέπει να συντηρούνται και να ελέγχεται σε συχνή περιοδική βάση  η ορθή λειτουργία τους. Είναι σύνηθες και ταυτόχρονα τραγικό το φαινόμενο να υπάρχουν εγκατεστημένα όλα τα απαραίτητα μέσα πυρόσβεσης και να μην μπορούν να λειτουργήσουν.

Κίνδυνοι & δράσεις

Αν θέλουμε να ομαδοποιήσουμε τους πιο σημαντικούς κινδύνους που απειλούν την εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού θα διαπιστώσουμε ότι οι βασικές απειλές είναι οι ακόλουθες:

• Φωτιά
• Φυσικές καταστροφές όπως σεισμός ή πλημμύρες
• Κλοπές και δολιοφθορές

Φωτιά – Η φωτιά αποτελεί πάντα έναν από τους πιο σημαντικούς κινδύνους για κάθε εγκατάσταση. Μπορεί να προέλθει από τυχαίους λόγους που σχετίζονται με τη βλάβη μιας εγκατάστασης όπως παραδείγματος χάρη βραχυκύκλωμα σε μια ηλεκτρική εγκατάσταση, από απροσεξία ενός εργαζόμενου όπως ένα τσιγάρο σε έναν κάδο απορριμμάτων ή από μια δολιοφθορά με τη χρήση ενός εμπρηστικού οργανισμού. Μπορεί η αιτία να είναι διαφορετική αλλά το αποτέλεσμα συνήθως είναι ίδιο καθώς καταστρέφονται σημαντικοί πόροι της εφοδιαστικής αλυσίδας με αποτέλεσμα ο οργανισμός να δέχεται σημαντικά πλήγματα που θέτουν σε κίνδυνο τη μελλοντική πορεία τους.

Σε πρώτη φάση θα πρέπει να έχουν ληφθεί όλα τα μέτρα που θα ελαχιστοποιούν την πιθανότητα κάποιας ανάφλεξης, έστω κα αν αυτή προκληθεί από λάθος. Δηλαδή:

1. Θα πρέπει το κάπνισμα να επιτρέπεται μόνο σε απολύτως καθορισμένους χώρους. Καμία απόκλιση από αυτόν τον κανόνα δεν θα πρέπει να γίνεται δεκτή.
2. Οι ηλεκτρολογικές εγκαταστάσεις καθώς και όλα τα συστήματα που μπορούν να υπερθερμανθούν και να αποτελέσουν εστία πυρκαγιάς θα πρέπει να συντηρούνται ανελλιπώς. Πολύτιμο εργαλείο για τον εντοπισμό πηγών υπερθέρμανσης είναι η χρήση των ειδικών θερμογραφικών καμερών που θα πρέπει να γίνεται τουλάχιστον σε ετήσια βάση ή ακόμα και πιο συχνά. Με τη χρήση της θερμογραφίας μπορούν να εντοπιστούν πηγές υπερβολικής θερμότητας και να προβούμε στις απαραίτητες ενέργειες για την αντιμετώπιση του προβλήματος.
3. Επίσης θα πρέπει να καθαρίζονται όλες οι εγκαταστάσεις, ο περιβάλλων χώρος ακόμα και οι γειτονικές εκτάσεις από πιθανά εύφλεκτα υλικά. Ένας καθαρός περιμετρικός χώρος βοηθάει στην αντιμετώπιση μιας πιθανής πυρκαγιάς η οποία πλησιάζει εξωτερικά την εγκατάσταση. Η πρόσφατη εμπειρία από τις πυρκαγιές σε διαφορές περιοχές της Ελλάδας απέδειξε ότι και οι αποθήκες στρατιωτικών εγκαταστάσεων δεν είναι άτρωτες από το συγκεκριμένο κίνδυνο.

Εκτός από τα προληπτικά μέτρα όμως θα πρέπει να υπάρχουν εγκατεστημένα και όλα τα συστήματα πυρανίχνευσης και πυρόσβεσης που προβλέπονται βάσει της ελληνικής νομοθεσίας. Εδώ βέβαια έχουν λόγο και οι υπεύθυνοι ασφάλειας της εγκατάστασης που ανάλογα με την επικινδυνότητα των υλικών και την κρισιμότητα της εγκατάστασης στη συνολική λειτουργία της εφοδιαστικής αλυσίδας μπορούν να προτείνουν επιπρόσθετα μέτρα.

Κάτι που είναι πολύ σημαντικό και συχνά έχουμε διαπιστώσει ότι υπάρχει πρόβλημα στην εφαρμογή του είναι ότι δεν αρκεί μόνο να είναι εγκατεστημένα τα συγκεκριμένα συστήματα αλλά και να λειτουργούν σωστά. Ειδικότερα, πρέπει να λειτουργήσουν σωστά και αποτελεσματικά τη στιγμή που θα χρειαστεί. Εδώ παίζει μεγάλο ρόλο η συντήρηση των συστημάτων αλλά και ο συχνός έλεγχος της ορθής λειτουργίας του.

Τέλος, η ομάδα πυρασφάλειας της εγκατάστασης είναι εκείνη που θα κληθεί να διαχειριστεί την κατάσταση όταν εμφανιστεί ο κίνδυνος μέχρι την έλευση της πυροσβεστικής εκπαίδευσης. Η συμπλήρωση του καταλόγου της ομάδας πυρασφάλειας με κάποια ονόματα δεν είναι τυπική υποχρέωση αλλά ουσιαστική διαδικασία και με αυτό το σκεπτικό θα πρέπει να γίνεται. Πολύ σημαντική είναι και η εκπαίδευση της ομάδας ώστε να μπορεί την κρίσιμη στιγμή που το μυαλό θολώνει να μπορεί να διαχειριστεί εκείνες τις πρώτες στιγμές με όσο το δυνατό ψυχραιμία και αποτελεσματικότατα. Αυτή άλλωστε η χρονική περίοδος είναι η πιο κρίσιμη για την αποτελεσματική αντιμετώπιση μιας πυρκαγιάς όπως οι ειδικοί αναφέρουν.

Φυσικές καταστροφές – Ένας άλλος κίνδυνος για τις εγκαταστάσεις logistic είναι οι φυσικές καταστροφές. Ειδικά τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση των ακραίων καιρικών φαινομένων και των έντονων βροχοπτώσεων έχει φανεί ότι οι εγκαταστάσεις είναι ιδιαίτερα ευάλωτες σε πλημμυρικά φαινόμενα, κάτι που ζήσαμε έντονα το προηγούμενο διάστημα. Η εμπειρία της Μάνδρας στην οποία υπάρχουν και πολλές εγκαταστάσεις logistic είναι επίσης πρόσφατη και πολύ οδυνηρή. Για το λόγο αυτό τόσο στο σχεδιασμό της κατασκευής μιας εγκατάστασης logistic όσο και στη λειτουργία της θα πρέπει να υπάρχουν όλα εκείνα τα μέτρα που να βοηθούν στην εκτόνωση των πλημυρικών φαινομένων.

Η χρήση σωστών ρύσεων στα δώματα αλλά και στη διαμόρφωση του περιβάλλοντα χώρου ώστε τα νερά της βροχής να μην εισέρχονται μέσα στους χώρους αποθήκευσης, η ύπαρξη πολλών υδρορροών κατάλληλης διατομής και ο περιοδικός τους καθαρισμός και η τοποθέτηση δίδυμων αντλιών ώστε να μπορεί να υπάρχει εφεδρεία είναι βασικά στοιχεία που βοηθούν στην αποτροπή της εισροής υδάτων στις εγκαταστάσεις. Επίσης, η συντήρηση όλων αυτών των εγκαταστάσεων είναι σημαντική παράμετρος που διασφαλίζει την προστασία των logistic centers.

Άλλο ένα φυσικό φαινόμενο που είναι δυστυχώς πολύ συχνό στη χώρα μας είναι οι σεισμοί. Εδώ θα πρέπει να λαμβάνονται όλα τα απαραίτητα μέτρα κατά τη μελέτη των κτιρίων και μέσω της επίβλεψης της κατασκευής να διασφαλίζεται η απαρέγκλιτη τήρηση της μελέτης. Πολύ σημαντική είναι η μελέτη και η σωστή κατασκευή των αποθηκευτικών συστημάτων (ράφια) καθώς συνήθως στα logistic centers υπάρχουν συστοιχίες ραφιών μεγάλου ύψους τα οποία φέρουν και πολύ μεγάλα φορτία οπότε είναι πολύ σημαντικός και ο αντισεισμικός σχεδιασμός των ραφιών για να αποφευχθούν σημαντικά ατυχήματα κατά τη διάρκεια των σεισμών.

Αντιμετώπιση κλοπών δολιοφθορών και άλλων εγκληματικών ενεργειών – Τα αποθηκευτικά κέντρα και τα κέντρα διανομής συνήθως κατασκευάζονται σε απομακρυσμένες περιοχές οπού υπάρχουν και οι ανάλογες διαθέσιμες εκτάσεις. Οπότε είναι εύλογο να είναι ευάλωτες σε παραβατικές ενέργειες που έχουν ως στόχο την κλοπή προϊόντων ή και την καταστροφή εγκαταστάσεων. Δυστυχώς και στη χώρα μας είναι πολύ συχνά αυτά τα φαινόμενα με πρόσφατο το συμβάν όπου και ένας εργαζόμενος φύλακας έχασε τη ζωή του κατά τη διάρκεια μιας κλοπής. Για την προστασία τόσο των εγκαταστάσεων αλλά όσο και των ανθρώπων που εργάζονται σε αυτές είναι πολύ σημαντική η υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου σχεδίου ασφαλείας σε επίπεδο security.

Η συνδυασμένη χρήση των τεχνολογικών συστημάτων με τα ηλεκτρονικά συστήματα ανίχνευσης και επιτήρησης με τη φυσική παρουσία φυλάκων που θα υποστηρίζονται οπωσδήποτε και από συχνές περιπολίες είναι απαραίτητη. Πολύ χρήσιμη θα φανεί και η χρήση drones ή και droid φυλάκων (μια νέα τάση που ήδη έχει αναλυθεί στις σελίδες του Security Manager σε προηγούμενα τεύχη) καθώς με τη χρήση αυτών των συστημάτων βελτιώνεται το επίπεδο ασφάλειας και παράλληλα ελαχιστοποιούνται οι κίνδυνοι για τους φύλακες.

Πλάνο επιχειρησιακής συνέχειας

Όμως σε κάθε περίπτωση επειδή πάντα μπορεί να συμβεί μια καταστροφή ή ένα συμβάν θα πρέπει ο κάθε οργανισμός να έχει έτοιμο και ένα σχέδιο επιχειρησιακής συνέχειας. Το σχέδιο θα διασφαλίζει ότι η εφοδιαστική αλυσίδα ακόμα και αν συμβεί ένα συμβάν θα μπορεί σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα να συνεχίσει τη λειτουργία της. Στο σχέδιο θα πρέπει να περιγράφονται ακριβώς οι τρόποι με τους οποίους αυτό μπορεί να επιτευχθεί. Μπορεί να είναι η χρήση μιας εναλλακτικής εγκατάστασης καθώς έτσι μειώνεται η διασπορά του κινδύνου ή η ανάθεση του τμήματος της εφοδιαστικής αλυσίδας που έχει πληγεί σε έναν εξωτερικό συνεργάτη (outsourcing και λύσεις third party logistics 3PL).

Η κατανόηση της σημασίας της εφοδιαστικής αλυσίδας για την απρόσκοπτη πορεία ενός οργανισμού μέσα στο σύγχρονο επιχειρηματικό περιβάλλον είναι εκείνη που συμβάλλει στη συνειδητοποίηση για τη θωράκιση της απέναντι σε φυσικές καταστροφές και δολιοφθορές.

Είναι το πρώτο αλλά και πιο σημαντικό βήμα. Στη συνέχεια θα πρέπει να ληφθούν όλες εκείνες οι αποφάσεις και να υλοποιηθούν οι απαραίτητες ενέργειες ώστε να επιτευχθεί ο μέγιστος δυνατός βαθμός ασφάλειας στην εφοδιαστική αλυσίδα ενός οργανισμού. Όπως και κάθε άλλη επιχειρησιακή διεργασία δεν είναι κάτι που γίνεται μια φορά και στη συνέχεια επαναπαυόμαστε πάνω σε αυτό το αποτέλεσμα. Αντιθέτως, είναι μια δυναμική διεργασία με συνεχή προσπάθεια ώστε να αντιμετωπίζονται και νέοι κίνδυνοι που πιθανώς δεν είχαν προβλεφθεί σε αρχικό επίπεδο. Η χρήση ειδικών συμβούλων και η γνώση των πλεονεκτημάτων που προσφέρει η τεχνολογία θα βοηθήσει στην επίτευξη αυτού του στόχου.