Τα κύματα της τρομοκρατίας. Διεθνείς έρευνες και δημοσίευση νέας θέσης
Του Σπύρου Κυριακάκη
Ερευνητή Security Management
Εκπαιδευτή και Συγγραφέα.
Ο όρος «κύματα της τρομοκρατίας», χρησιμοποιήθηκε από τον καθηγητή David Rapoport από το Τμήμα Πολιτικής Επιστήμης, Πανεπιστημίου Καλιφόρνιας, στο Λος ¶ντζελες. Ο κεντρικός άξονας του έργου του, «The Four Waves of Rebel Terror and September 11», (εκδ. Taylor & Francis, 2006), έχει ενσωματωθεί, στις σπουδές πολιτικών επιστημών, σε Πανεπιστήμια, σε Ευρώπη και ΗΠΑ.
Ο λόγος του προβληματισμού του υπογράφοντα, αποτέλεσε πρώτα το τελευταίο τμήμα του έργου του κ. Rapoport, στο οποίο διερωτάται, αν θα υπάρξει «νέο κύμα» τρομοκρατίας και τι χαρακτηριστικά θα μπορούσε να έχει αυτό. Δεύτερο το ότι, δύο κύρια σημεία του έργου, ελέγχθηκαν ότι χρήζουν συζήτησης επειδή έρχονταν σε αντίθεση, με την εμπειρία του συντάκτη, του παρόντος. Θεωρητική αλλά κυρίως πρακτική, ως χειριστή ζητημάτων, αυτού του περιεχομένου. Πραγματοποιήθηκε λοιπόν, επιπλέον έρευνα με διασταυρώσεις στοιχείων κλπ. Εντοπίστηκαν διαφορές. Ακολούθησε παρουσίαση των νέων θέσεων δημόσια, μαζί με τις θέσεις του κου Rapoport και κατόπιν η συγγραφή του παρόντος στοχεύοντας, στην παραγωγή νέας γνώσης και στην ενημέρωση τη δική σας. Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά.
H ανάλυση μελετών ως σημείο αναφοράς
Η σύνοψη της μελέτης του κ. David RAPOPORT για τα «κύματα της τρομοκρατίας», είναι η ακόλουθη και διακρίνει τέσσερα κύματα τρομοκρατίας:
- Αναρχισμός. Εκδηλώθηκε με συστηματικές δολοφονίες.
- Αντί Αποικιακό «κύμα». Κυριάρχησε η δράση των αντάρτικων πόλεως και υπαίθρου, όπως στην Αλγερία για παράδειγμα, από το FLN, 1957-1961.
- Το «κύμα» της νέας "επαναστατικής αριστεράς". Σύμφωνα με τον καθηγητή Rapoport, το κύμα αυτό εκδηλώθηκε με αεροπειρατείες.
- Το «κύμα» των εξτρεμιστικών τάσεων, με δικαιολογητική βάση τις θρησκευτικές αντιλήψεις (Islamic Jihad, από οργανώσεις όπως η Al Qa’ ιda κ.α).
Τελειώνοντας τη μελέτη, ο συγγραφέας αναρωτιέται, ως προς το ερχόμενο πέμπτο κύμα.
Το τελευταίο ζήτημα, αποτέλεσε την ελατήρια αιτία, για νέες έρευνες, κυρίως στα Πανεπιστήμια. Μάλιστα έγινε σοβαρότατη προσπάθεια, με τη χρήση ερωτηματολογίων (επεξεργασία ποσοτικών στοιχείων). Επίσης, διεξήχθηκαν και ειδικές έρευνες. Οι απαντήσεις ξεπέρασαν το εκατομμύριο, εκφρασμένες με άρθρα, πανεπιστημιακές εργασίες, αλλά και βιβλία. Πολλές αντικρουόμενες. ¶λλες αφορούσαν επανα-ανακάλυψη ή επανα-κατασκευή, παλαιών θέσεων ή ακόμη και απόψεων. Οι διαφορές ήταν μεγάλες. Ένας κύριος λόγος, είναι το ότι, στην έρευνα υπεισέρχεται πάντοτε το υποκειμενικό στοιχείο και πάντα υπάρχει το δίπολο της σύγκρουσης υποκειμενικού-αντικειμενικού, με αρκετές φορές να επικρατεί το πρώτο.
Από τις διατυπωμένες θέσεις, διαπιστώθηκε μία αντίθεση των επιστημόνων και των ειδικών. Μία από τις πλέον αξιόλογες μελέτες, η οποία αποτελεί συγκερασμό πολλών θέσεων και απόψεων, αποτελεί το έργο του πανεπιστημιακού Jeffrey Kaplan, με τίτλο «Το πέμπτο κύμα της τρομοκρατίας: Μία θεωρία, ένα αίνιγμα και ένα δίλημμα» («Terrorism’s Fifth Wave: A theory, a conundrum and a dilemma»), «Perspectives on Terrorism», τ.2ος ,2008. Ο κ. Kaplan, ξεκινά με την απλή παρατήρηση ότι «τα τέσσερα κύματα της τρομοκρατίας», αφορούν τη διεθνή τρομοκρατία. Δηλαδή (εξηγεί), την εικόνα της τρομοκρατίας, όπως παρουσιάζεται διεθνώς. Επισημαίνει επίσης, ότι αυτή δεν περιλαμβάνει ομάδες δημιουργημένες από «ξένους πατρόνες» ούτε ομάδες στις οποίες έχουν εμπλακεί άτομα που επηρεάστηκαν, από ξένες κουλτούρες ή εκπαιδεύσεις. (Στα σημεία αυτά, διατηρείται μία επιφύλαξη επειδή έρχονται σε αντίθεση με καθιερωμένο ορισμό, που έχει δοκιμαστεί θεωρητικά και λογικά και μάλιστα είναι έργο των ΗΠΑ, όπως θα δούμε, παρακάτω).
Βασική έννοια της μελέτης του κ. Kaplan, είναι η επαναφορά παλαιών καταστάσεων αλλά με διευρυμένη έννοια. Χρησιμοποίησε λοιπόν, το γερμανικό όρο «zeitgeist». Σύνθετος όρος από το «zeit» (χρόνος) και «geist» (πνεύμα). Συνεπώς, το «πέμπτο κύμα», της μοντέρνας τρομοκρατίας όπως την αποκαλεί, θα αποτελεί κατά τόπους μίμηση «του πνεύματος» άλλων «εποχών» και όπως προκύπτει από τις μελέτες περιπτώσεων που αναπτύσσει, θα πρόσθετα και διαφορετικών χωρών. Αναφέρει λοιπόν, ο κ. Kaplan, ότι το νέο (5ο κύμα), θα παρουσιάσει στοιχεία όπως ριζοσπαστισμό, θα ξεκινήσει από ασταθείς περιοχές (τις χαρακτηρίζει «άγριες»), θα αναφέρεται σε ριζοσπαστικές ιδέες, αγνότητα, οικολογική προστασία, τριβές, θα εκφράζει τίθεται αλληλεγγύη σε εσωτερικές συγκρούσεις , θα προβάλλει ουτοπιστικά θέματα και θα αναπτυχθεί σε πολλές χώρες, ξέχωρα, προσπαθώντας να κάνει ένα βήμα παραπάνω για «ενοποίηση». Ως αντικείμενα μελέτης περιπτώσεων , αναφέρει τους «Ερυθρούς Χμερ» στην Καμπότζη και τους Janjaweed. Οι πρώτοι είναι αρκετά γνωστοί και υπάρχουν πολλές πηγές, όπου μπορεί κάποιος να ανατρέξει. Οι δεύτεροι λιγότερο. Οι Janjaweed εμφανίζονται ως είδος πολιτοφυλακής, που η ονομασία της προήλθε από το συνδυασμό των αραβικών λέξεων για τον «άνδρα», το «άλογο» και το «όπλο». Έχουν κατηγορηθεί για γενοκτονία στην περιοχή Νταρφούρ, (σύνορα δυτικού Σουδάν και ανατολικού Τσάντ).
Οι διάφορες προσεγγίσεις ..και η νέα θέση
Η πρόκληση και η υποκίνηση, για τον υπογράφοντα ενισχύθηκε. Αυτό συνέβη περί το τρίτο τρίμηνο του 2013. Και ανέσυρα τις σημειώσεις μου αλλά και τις παρατηρήσεις, που είχα κάνει, στα περιθώρια των σελίδων των μελετών. Οι σχετικές θέσεις, υποβλήθηκαν στο Κέντρο Μελετών για την Τρομοκρατία-ΗΠΑ, (START: Study of Terrorism And Response to Terrorism) και παρουσιάζονται σήμερα περιληπτικά, μέσω του περιοδικού «Security Manager». Αποτέλεσαν όμως και τμήμα παρουσιάσεων, στο Πολυεθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης Ειρήνης, (Στρατόπεδο «ΠΑΠΑΘΕΟΦΙΛΟΥ», Κιλκίς), την 17 Μαρτίου 2014, σε εκπαιδευτική ημερίδα, του Antiterrorism Accrediatation Board, Ευρώπης, υπό την αιγίδα της «Professional Security Training», (P.S.T.), την 30 Μαρτίου, 2014 και σε μαθήματά μου, στο Πρόγραμμα Εφαρμοσμένου Security Management (I.S.M.), προς Managers ασφαλείας, στον εκπαιδευτικό οργανισμό PRIMUS/ΚΕΚ ΙΑΣΩΝ. Τα όσα ακολούθως αναφέρονται, δεν πρέπει, σε καμιά περίπτωση, να εκληφθούν ως αντίθεση, στις εργασίες του κου Rapoport ή του κ. Kaplan. Διότι, η αντεγκληματική πολιτική προάγεται με τη συνύπαρξη των διαφόρων τάσεων και προσεγγίσεων.
Με μέτρο το λεγόμενο «αφορισμό» του Αριστοτέλη, για τους ορισμούς, (Λογικά/Όργανον), σε συνδυασμό με την ιστορική φαινομενολογία της τρομοκρατίας, έχουμε τη γνώμη ότι ο χαρακτηρισμός των φάσεων του εγκλήματος της τρομοκρατίας ως «κύματα της τρομοκρατίας», μπορεί να είναι επιτυχής, μόνο δημοσιογραφικά. Για λόγους αντικειμενικότητας, ξεκινάμε ακολουθώντας τη συμβουλή του Σοφοκλή. «.Έργου δε παντός άρχηται καλώς.». Η θέση, που υποστηρίζεται με την παρούσα, διακρίνεται σε δύο μέρη. Στο πρώτο περιλαμβάνεται η απάντησή μας στις θέσεις των δύο προαναφερόμενων αξιόλογων επιστημόνων και το δεύτερο η προβαλλόμενη νέα θέση. Όσο πιο περιληπτικά, θα μπορούσε να γίνει, παραλείποντας και θέματα μεθοδολογικά, προκειμένου να μη παραβιασθεί ο χορηγούμενος, από το περιοδικό χώρος.
To ουσιαστικό «κύμα», παράγεται από το ρήμα της αρχαίας ελληνικής, «κυέω-ώ», που αποδίδει την κατάσταση της εγκυμοσύνης (κυοφορία), με το ορατό της χαρακτηριστικό, («φούσκωμα») ή όπως θα λέγαμε έξαρση μιας διαταραχής. Κύμα μεταφορικά είναι κάθε έξαρση σε εξόχως μεγάλη έκταση κάποιου φαινομένου, με περίοδο έντασης ή ασυνήθιστης δυναμικότητας. Η διάδοση του κύματος είναι η μετακίνηση των φάσεων του «προχωρούντος» κύματος ( Εγκ. Λεξικό Ελευθερουδάκη, τ. 8ος σελ. 292, 293). Επομένως θα ήταν ορθότερος ο χαρακτηρισμός, αν ήταν στον ενικό . Π.χ. Το κύμα της τρομοκρατίας. Και στο σημείο αυτό κρίνεται απαραίτητος ένας ορισμός, που να ενσωματώνει και την ιστορική εμπειρία. Κατάλληλος κρίθηκε αυτός του Τμήματος 2656 άρθρου 22 του « United States Code» και ιδίως της δεύτερης παραγράφου, που ορίζει ότι «Τρομοκρατία είναι η προμελετημένη πολιτικά υποκινούμενη βία εναντίον μη στρατιωτικών στόχων, από οργανωμένες ομάδες ή δρώντες παράνομα, πράκτορες», κάτι, που παραγνωρίζει στη μελέτη του, ο κ. Kaplan.
Από την ιστορική ανάλυση των τρομοκρατικών πράξεων με την έννοια του σήμερα, όπως ανωτέρω αναφέρθηκε και με τη φαινομενολογία της τρομοκρατίας, διαπιστώνεται αβίαστα ότι πρόκειται για επάλληλα επίπεδα. Επίπεδα – πλαίσια, σαν κάρτες, σε ένα σύνολο καρτών θα λέγαμε, συνεχώς μεταβαλλόμενες, ως προς τη θέση τους σε σειρά, στο χρόνο, που η μία παίρνει τη θέση της άλλης ή έχουν «κοινό τόπο» ή συνυπάρχουν σε όλη τους την έκταση. Το τελευταίο πλαίσιο, μπορεί να βγει μπροστά ή να προστεθεί και να αποτελέσει μία νέα μεγαλύτερη κατάσταση ή να έχει κοινό τόπο με άλλο ή να είναι ταυτόχρονα επάλληλα, να επηρεάζονται δυναμικά από τις παραμέτρους της κάθε περιοχής, να μετασχηματίζονται και να επιδρούν το ένα στο άλλο ή να μορφοποιούν συστήματα, που πλέκονται μεταξύ τους, διαμορφώνοντας κάθε φορά ένα νέο «ανάγλυφο». Ένα «ανάγλυφο» πραγματικότητας που δέχεται επιδράσεις δυνάμεων, διαφορετικών μεταξύ τους, ως προς την ένταση και τη «γεωμετρία», επιρροής.
Ιστορική διαδρομή ..στα "κύματα τρομοκρατίας»
Για το έργο του Καθηγητή κου Rapoport: Παρατηρούμε ότι η μελέτη δεν ξεφεύγει από το υποκειμενικό στοιχείο, αφού δεν είναι απαλλαγμένη από το πνεύμα «politically correct». Τούτο διότι χαρακτηρίζει τις ενέργειες ανεξαρτησίας των αποικιών, ως «δεύτερο κύμα τρομοκρατίας». (Θυμίζει άποψη του υπέρμαχου του φεουδαρχισμού, Κλέμενς φον Μέτερνιχ, του δημιουργού της «Ιεράς Συμμαχίας», για τη μη διαταραχή του status quo»).
Αντικείμενο ένστασής μας επίσης, αφορά στο «τρίτο κύμα» της «νέας επαναστατικής αριστεράς, που εκδηλώθηκε με αεροπειρατείες». Το λάθος βοά. Μια αναδρομή στα αρχεία για τις τρομοκρατικές ενέργειες και μάλιστα σε αρχεία των ΗΠΑ, από το 1968 μέχρι σήμερα, (ας σημειωθεί ότι η «πλατφόρμα» Global Terrorism Database, έχει καταχωρήσει στοιχεία από το 1970 και εντεύθεν), αποδίδει τα εξής.
To 1968, καταχωρείται η πρώτη αεροπειρατεία αεροσκάφους της EL AL, από ενόπλους του Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης- Γενική Διοίκηση, του Αχμέντ Τζιμπρίλ (P.F.L.P.-General Command ), που δεν πρόκειται για οργάνωση της νέας επαναστατικής αριστεράς και που εξακολουθεί να υφίσταται και να δραστηριοποιείται, στα σύνορα Λιβάνου-Συρίας. Ενέργειες αεροπειρατείας, από μέλη οργανώσεων της νέας επαναστατικής αριστεράς σε όλον τον κόσμο, έγιναν μόνο δύο.
Η πρώτη, από δύο μέλη της δυτικογερμανικής τότε οργάνωσης της επαναστατικής αριστεράς, «Επαναστατικοί Πυρήνες», από κοινού δρώντα, με μέλη του κλάδου εξωτερικών επιχειρήσεων του «Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης». Στις 3 Ιουλίου 1976, εξαναγκάζουν αεροσκάφος της Air France, που πετούσε πάνω από την Κόρινθο, κατά την πτήση Τελ Αβίβ-Παρίσι, να προσγειωθεί στο αεροδρόμιο Έντεμπε, στην Καμπάλα, της Ουγκάντα. Τέσσερις επιβάτες σκοτώθηκαν. Ισραηλινοί κομάντος, πραγματοποίησαν επιτυχή επιχείρηση διάσωσης.
Η δεύτερη αφορούσε την αεροπειρατεία αεροσκάφους των Ιαπωνικών Αερογραμμών, από την οργάνωση της νέας επαναστατικής αριστεράς» Ιαπωνικός Ερυθρός Στρατός», τον Σεπτέμβριο του 1977. Το αεροσκάφος οδηγήθηκε στο Μπαγκλαντές. Τα αιτήματα των τρομοκρατών έγιναν δεκτά από την Ιαπωνική κυβέρνηση, προκειμένου να αποφύγουν ανατίναξη του αεροσκάφους μαζί με τους 159 επιβαίνοντες. Τούτο διότι ανατίναξη αεροσκάφους, κενού όμως, είχε ξανασυμβεί. Τον Σεπτέμβριο του 1969. Από μέλη του κλάδου εξωτερικών επιχειρήσεων του «Λαϊκού Μετώπου για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης». Απήχθηκαν τρία αεροσκάφη, την ίδια ημέρα και αφού εκκενώθηκαν ανατινάχθηκαν μπροστά στις κάμερες των τηλεοπτικών συνεργείων.
Θα μπορούσαμε να κάνουμε και τις παρακάτω παραχωρήσεις, που κατά κάποιο τρόπο θα μπορούσαν να ενισχύσουν την διατυπωμένη θέση του Αμερικανού ειδικού αλλά και πάλι η θέση του κ. Rapoport, είναι αποδυναμωμένη. Αναφέρεται λοιπόν, η αεροπειρατεία από μέλη του βραχίονα εξωτερικών επιχειρήσεων του PFLP, τον Οκτώβριο του 1977, που πραγματοποίησε αεροπειρατεία σε αεροσκάφος της Lufthansa. Οδηγήθηκε βίαια, στο Μογκαντίσου της Σομαλίας. Η ενέργεια αυτή έγινε προς «υποστήριξη» της απαγωγής του μεγαλοεπιχειρηματία Χανς- Μάρτιν Σλέγιερ, από την οργάνωση της νέας επαναστατικής αριστεράς «Φράξια Κόκκινος Στρατός» (RAF), τον ίδιο μήνα και έτος. Γερμανοί κομάντος απελευθέρωσαν του ομήρους, με αστραπιαία επιχείρηση, στο Μογκαντίσου, σκοτώνοντας τρείς αεροπειρατές και συλλαμβάνοντας τον τέταρτο. Μετά από το γεγονός αυτό, η RAF δολοφόνησε τον όμηρο.
Τον Ιανουάριο του 1988, ομάδα του FARC (Revolutionary Armed Forces of Colombia), ενήργησε commandeering, σε ελικόπτερο, 340 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά της Μπογκοτά αλλά οι FARC, δεν ανήκει στην 3η κατηγορία, κατά Rapoport. ¶λλα περιστατικά, το διάστημα 1967-1990, 21 τον αριθμό, περιλαμβανομένων όμως και των επιθέσεων κατά εγκαταστάσεων αεροδρομίων και γραφείων αεροπορικών εταιρειών, έγιναν από αραβοπαλαιστινιακές ομάδες και δεν εμπίπτουν φυσικά στην δεύτερη κατηγορία Rapoport . Μία βομβιστική ενέργεια κατά σταθμευμένου αεροσκάφους από τους Ταμίλ, τον Μάϊο του 1986 και μία από πενταμελή ομάδα της οργάνωσης Dal Khalsa, τον Σεπτέμβριο του 1981, όπως και τα όχι πάνω από 25 περιστατικά σε όλο τον κόσμο, από το 1991 και μέχρι το τέλος του 2013, που συνέβησαν λόγω προσωπικών αιτίων και άλλων λόγων, στα οποία συμπεριλαμβάνονται και απόπειρες κατά εγκαταστάσεων αεροδρομίων, δεν ευθύνονται οργανώσεις της επαναστατικής αριστεράς. (Πηγές Country Reports on Terrorism, Terrorist Groups profile, USA και GTDB).
Δεν υπήρξε άλλο περιστατικό αεροπειρατείας από οποιαδήποτε άλλη ένοπλη ομάδα, του «χώρου» της νέας "επαναστατικής αριστεράς", σε όλο τον κόσμο. Το κριτήριο της αεροπειρατείας δεν χαρακτηρίζει λοιπόν τη μέθοδο δράσης των οργανώσεων της νέας επαναστατικής αριστεράς, όπως το πρόβαλλε ο κ. Rapoport.
Ο κ. Kaplan πάλι, κάνει εγγενή λάθη. Πρώτον, παραδέχεται την ύπαρξη κυμάτων της τρομοκρατίας, σαν να υπάρχουν σαφείς διαχωριστικές γραμμές, που ξεχωρίζουν το ένα «κύμα» από το άλλο. Σαν να λέμε δηλαδή ότι ο τρόπος των ενεργειών ενός «κύματος» παρήλθε και οι ενέργειες του καινούργιου «κύματος», που αντικατέστησε το προηγούμενο, διαθέτει άλλα διαφορετικά, χαρακτηριστικά. Δεύτερον, δίνει αυθαίρετη ερμηνεία, στον όρο διεθνής τρομοκρατία, (φαινομενολογία της τρομοκρατίας σε όλον τον πλανήτη, μια δεδομένη εποχή), χωρίς να το ξεκαθαρίζει πλήρως. Στο σημείο αυτό λέμε ότι, δεν αποδέχεται ούτε απορρίπτει (στηριγμένα), το Τμήμα 2656 άρθρο 22 του «United States Code», σύμφωνα με το οποίο, περιστατικό διεθνούς τρομοκρατίας έχουμε όταν εμπλεκόμενοι, (δράστες και θύματα) αλλά και περιοχές εκδήλωσης, ανήκουν σε διαφορετικά κράτη. Παράδειγμα: τέτοιο περιστατικό αποτελεί η φονική επίθεση σε μεγάλο shopping mall, στο Ναϊρόμπι, από ενόπλους της οργάνωσης «Al Shabbaab», τον Σεπτέμβριο του 2013. Πελάτες κρατήθηκαν όμηροι, 68 άτομα φονεύθηκαν και 175 τραυματίστηκαν. Η υπεύθυνη οργάνωση είναι σομαλική. Η επίθεση έγινε στην Κένυα. Μεταξύ των θυμάτων συγκαταλέγονταν πολλοί Ολλανδοί, Βρετανοί, Κινέζοι και υπήκοοι ΗΠΑ, καθώς και διπλωμάτες από τον Καναδά και τη Γκάνα.
Το άρθρο θα μπορούσε να τελειώνει εδώ. Όμως δεν θα ήταν πλήρες, αν δεν διατυπώναμε και τις δικές μας, θέσεις.
Οι διακρίσεις των επιπέδων
Τα επάλληλα «επίπεδα», της τρομοκρατίας σύμφωνα με τον υπογράφοντα, έχουν ένα κριτήριο. Τις βίαιες μεμονωμένες, πράξεις ξέχωρες από τις δράσεις, ενός απελευθερωτικού κινήματος και με τα εξής χαρακτηριστικά: Tο θύμα δεν είναι ο τελικός στόχος. Εκφράζεται η πρόθεση συνέχισης με παρόμοιες πράξεις, που ενδεχόμενα να ενταθούν ή να ακολουθηθεί το «παιχνίδι έντασης – ύφεσης «με ενέργειες επιπέδου και χαμηλού επιπέδου ενέργειες, σε εναλλαγή. Να γίνεται κάποια αναφορά στους δράστες. Η πράξη ή η σχετική προκήρυξη να αποπνέει ή να διατυπώνει αντίστοιχα, συναισθηματική εξέγερση και υποκίνηση για μιμητισμό. Ως επίπεδα-πλαίσια της τρομοκρατίας, εισηγούνται οι παρακάτω αναφερόμενες διακρίσεις, με δύο κριτήρια. Ένα κριτήριο αποκλεισμού. Αυτό αφορά στην ταυτότητα. Η μνημόνευσή του υποδηλώνει τη θέση τη δική μας στην «αντίπερα όχθη» και αυτό από μόνο του δείχνει προκατάληψη. Η τελευταία είναι έξω από τη μεθοδολογική επιστημονική εξέταση. Ένα κριτήριο(δεύτερο), υποκίνησης και σκοπού.
Οι εισηγούμενες διακρίσεις επιπέδων τρομοκρατίας:
1. «Επίπεδο επικράτησης και μη διαταραχής του status quo». Παράδειγμα. Κρυπτεία στην Αρχαία Σπάρτη. Αλλά και εκφοβισμός και εξουδετέρωση αντιφρονούντων, 27- 28 αιώνες μετά από μέλη Μυστικών Υπηρεσιών («Κρατική Τρομοκρατία»). Παράδειγμα: οι λεγόμενες «πράσινες ταξιαρχίες» του καθεστώτος Καντάφι.
2. «Επίπεδο ένοπλης πολιτικής διαφωνίας». Παράδειγμα: Ασσασσίνοι και Χασάν Ιμπν Σαμπάχ, τον 11ο αιώνα μ.Χ. εναντίον επιφανών, του κράτους των Αββασιδών αλλά και σήμερα όπως από FARC, (Κολομβία), «Φωτεινό Μονοπάτι», στο Περού κ.α οργανώσεις στην Κεντρική και Νότια Αμερική. Επίσης οι διάφορες ενέργειες των λεγόμενων «Οργανώσεων Ευρωτρομοκρατίας», όπως των «Ερυθρών Ταξιαρχιών», στην Ιταλία, «Accion Directe», στη Γαλλία, «Cellules Communist Combatant», στο Βέλγιο,»RAF» στη Γερμανία, «JRA» στην Ιαπωνία, που μετανάστευσε και στο Λίβανο, «Λαϊκές Δυνάμεις 25 Απρίλη», Πορτογαλία κ.α.
3. « Επίπεδο μονοθεματικό». Διακρίνεται σε :
α. Κατά στυλοβατών εξουσίας- εκδίκησης. Παράδειγμα: Δολοφονίες Προέδρου Γαλλίας Καρνό το 1894, του πρωθυπουργού Ισπανίας, Αντόνιο Κανόβας το 1897, της Αυτοκράτειρας Ελισάβετ των Αψβούργων («Σίσσυ»), το 1898, του βασιλιά Ουμπέρτο της Ιταλίας το 1900 και του Προέδρου Μακ Κίνλεϋ των ΗΠΑ, το 1901, του Θεόδωρου Δελληγιάννη το 1905 κ.α.
β. Αποσχιστικό. Δράση ΕΤΑ, στην Ισπανία, για τη δημιουργία του Euskadi. Ομάδες για τη δημιουργία του Khalistan στα σύνορα Ινδίας-Πακιστάν. «Liberation Tigers of Tamil Eelam», για τη δημιουργία ξεχωριστού κράτους στις βορειοανατολικές επαρχίες της Σρι -Λάνκα. Ομάδες για τη δημιουργία «του Χαλιφάτου του Καυκάσου», υπεύθυνες και για τις επιθέσεις στο Βόλγκογκραντ, στα τέλη του 2013.
γ. Τιμωρητικό. Παράδειγμα. Δράσεις των ASALA (Armenian Secret Army for Libaration of Amenia) JCAG (Justice Commandos for Armenians’ Genocide), με δράση κατά τουρκικών στόχων, ως ανταπόδοσης για τη γενοκτονία των Αρμενίων. Είχε προηγηθεί δεκαετίες πριν η δολοφονία του Ταλαάτ πασά, υπεύθυνου της γενοκτονίας των Αρμενίων, από τον Σογκομόν Τεχλιριάν, στο Βερολίνο. Σημειώνεται ότι ο Τεχλιριάν απαλλάχθηκε των κατηγοριών επειδή το δικαστήριο έκρινε ότι «ενήργησε όντας συγκλονισμένος από το δράμα του λαού του»
δ. Καταστροφής. Παράδειγμα: Καταστροφής συγκεκριμένου κράτους, όπως το Ισραήλ. Π.χ. «Αραβική Οργάνωση 15 Μάη», του Αμπού Ιμπραήμ.
4. «Επίπεδο θρησκευτικής διαφωνίας». Παράδειγμα: Τα μέλη της φανατικής θρησκευτικής οργάνωσης «Θαγκ», που δολοφονούσαν ετεροδόξους. Οι ομάδες που πρωτοστάτησαν σε βίαιες θρησκευτικές διαμάχες στην Ευρώπη και που οδήγησαν στον ολέθριο τριακονταετή πόλεμο, το 17ο αιώνα. Οργανώσεις «Islamic Jihad». Υπενθυμίζουμε τις σφαγές Σουνιτών αλλά και Αλλαουϊτών από Σιίτες, όπως η εισβολή ένοπλης σιϊτικής ομάδας στη σχολή ευελπίδων στο Χαλέπι, της Συρίας, την ώρα της βραδινής προσευχής, που δολοφόνησε δεκάδες ευέλπιδες. Η Al Qa’ ida είναι μια τέτοια οργάνωση, που επιδιώκει την «Ημέρα της Μεγάλης Μάχης», που θα βάλει τέλος σε όλους τους πολέμους
5. « Επίπεδο μισθοφορικής τρομοκρατίας». Παράδειγμα: Η «Οργάνωση του Αμπού Νιντάλ» ή «Black June Organization» ή «Φατάχ Επαναστατικό Συμβούλιο». Από την ανάλυση του modus operandi, των ενεργειών της οργάνωσης, κύρια αυτών της δεκαετίας του ’80 είχε προκύψει ότι η οργάνωση δεν εφοδίαζε τα μέλη των ομάδων τρομοκρατικών ενεργειών, με σχέδιο διαφυγής. Τούτο για επίδειξη σε «μελλοντικούς πελάτες» ότι τα μέλη είναι αφοσιωμένα στην οργάνωση, μέχρις αυτοθυσίας. ¶λλο παράδειγμα η μίσθωση «υπηρεσιών ασφαλείας» σε «καρτέλ» ναρκωτικών από ένοπλες ομάδες πολιτικής διαφωνίας στη Λατινική Αμερική.
6. «Επίπεδο ενεργειών από agents provocateur». Παράδειγμα: Οι ενέργειες ομάδων, με σκοπό την πρόκληση αστάθειας και την προβολή εικόνας αταξίας και χάους. Τέτοιες ήταν οι επιθέσεις ακροδεξιών ομάδων στην Ευρώπη, τέλη δεκαετίας του 1960 και δεκαετία του ’70, με τη βομβιστική επίθεση στο σιδηροδρομικό σταθμό της Μπολόνια και τους δεκάδες νεκρούς και τραυματίες. Επίσης, οι άνω των τεσσάρων χιλιάδων βομβιστικών επιθέσεων σε Ιταλία, Γαλλία και Γερμανία και η έκρηξη κατά τη διάρκεια της εορτής της μπύρας, στο Μόναχο, την προαναφερόμενη περίοδο.
7. Αφορά την απάντηση στο ερώτημα περί «πέμπτου κύματος». Η απάντηση, πολύ συνοπτικά έχει ως εξής. Ναι θα υπάρξει και θα σχηματισθούν δύο νέα επίπεδα- πλαίσια. Ένα μεσοπρόθεσμα και ένα μακροπρόθεσμα.
Το μεσοπρόθεσμο αφορά τις αναταραχές των NEETS : «Not in education, employment, training». Διεθνής όρος για αποκλεισμένους. Αυτοί σύμφωνα με τον Frantz Omar Fanon, 1925-1961, ιατρό, από τη Μαρτινίκα, θα αποτελέσουν τις λεγόμενες «προφυλακές της ανθρώπινης συνείδησης που συγκλονίζονται και εξεγείρονται από αβάσταχτη αδικία, εκμετάλλευση και κατατρεγμό». Θα δράσουν σαν «αντεπίθεση στις επιθέσεις που υφίστανται», στα διάφορα μέρη του πλανήτη από οπουδήποτε και αν προέρχονται οι επιθέσεις αυτές, ακόμη και από εγκληματικά κυκλώματα διακίνησης ουσιών ρυθμιστικών της διάθεσης και καταστροφής νέων ανθρώπων, κυκλώματα δουλεμπόρων, παιδικής πορνογραφίας κ.α. Ένα είδος δηλαδή αυτορρύθμισης της κοινωνίας.
Το μακροπρόθεσμο «επίπεδο-πλαίσιο», αφορά και την περίπτωση « Ιρρεδεντισμού», (από το ιταλικό irredenta= αλύτρωτος). Δηλαδή τρομοκρατικές πράξεις, που θα δημιουργήσουν ζήτημα, προκειμένου να επιτευχθεί σε μεγάλο χρονικό βάθος η προσάρτηση εδαφών με ομοεθνείς και ομόγλωσσους πληθυσμούς, προς όσα κράτη θα δημιουργηθούν από τις υπάρχουσες αποσχιστικές κινήσεις.
Η δράση των ανωτέρω αλλά και η επιλογή των στόχων θα αποτελούν και «αντιγραφές» ως προς το modus operandi αλλά και τους συμβολισμούς των στόχων.
Και για τα τελευταία θα επανέλθουμε. Όπως και για τη στρατηγική και τις τακτικές της τρομοκρατίας, την καταλογοποίηση του είδους των ενεργειών της, διεθνώς, το λεπτομερές modus operandi, τα αριθμητικά στοιχεία και τα συμπεράσματα από την ανάλυσή τους, τις διεθνείς προσπάθειες, που γίνονται για την περιστολή του φαινομένου και το κυριότερο τις εργαλειακές γνώσεις ενός security manager, για τον επιτελικό και επιχειρησιακό σχεδιασμό ασφαλείας.