Φυλάξεις Μετρό σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης

Η φύλαξη των σταθμών Μετρό αποτελεί ένα σημαντικού χαρακτήρα έργο για τις ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας, μιας και λόγω της μεταφοράς χιλιάδων ανθρώπων καθημερινά, οι εν λόγω εγκαταστάσεις αποτελούν πεδίο δράσης πολλών ατόμων που επιδεικνύουν παραβατική συμπεριφορά.

Τα τελευταία χρόνια παγκοσμίως έχει δοθεί μεγάλη σημασία στη φύλαξη των σταθμών Μετρό από ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας, που εκτελώντας τα καθήκοντά τους έχουν να αντιμετωπίσουν αρκετές φορές επικίνδυνα περιστατικά.

Πολύ συχνά βρίσκονται αντιμέτωποι με χρήστες και έμπορους ναρκωτικών, με άτομα που βρίσκονται υπό την επήρεια αλκοόλ και άλλων ναρκωτικών ουσιών, με κλέφτες που επικεντρώνουν την «εργασία» τους σε δημόσια Μετρό, καθώς και με διάφορα βίαια περιστατικά.

Σε πολλές χώρες της Ευρώπης αποκαλούσαν αρχικά τους άνδρες και γυναίκες που υπηρετούν στις ιδιωτικές δυνάμεις ασφαλείας των δημόσιων Μετρό «μαύρους σερίφηδες», διότι ο κόσμος δεν ήταν συνηθισμένος να παρατηρεί ιδιώτες φύλακες με ένα συγκεκριμένο παρουσιαστικό, όπου ξεχωρίζει ο αμυντικός εξοπλισμός που φέρουν σε ένα δημόσιο χώρο. Με το χρόνο όμως η δημόσια γνώμη αντιλήφθηκε ότι τα μέλη αυτά που υπηρετούν σε αυτές τις δυνάμεις ασφαλείας, θέτουν πολλές φορές τους εαυτούς τους σε κίνδυνο για να εξασφαλίσουν την ασφάλεια όσων χρησιμοποιούν τα μέσα μαζικής μεταφοράς.
Είναι σαφές ότι με την αυξανόμενη εγκληματικότητα σε χώρους μαζικής παρουσίας ανθρώπων, απαιτούνται και ανάλογα μέτρα ασφαλείας. Η ζήτηση για ασφάλεια σε αυτούς τους τομείς απευθύνεται πλέον σε επαγγελματικό ιδιωτικό προσωπικό, το οποίο με πλήρεις και εξειδικευμένες γνώσεις μπορεί να αποτρέπει διάφορους κίνδυνους.
Οι υπάλληλοι ασφαλείας των Μετρό των περισσότερων χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, λαμβάνουν πλέον μία ιδιαίτερη βασική εκπαίδευση 6 μηνών μέχρι και 3 ½ χρόνων!!! Σε αυτήν την εκπαίδευση οι διάφορες σχολές επικεντρώνονται σε θέματα νομοθεσίας, ψυχολογίας, πυροπροστασίας, πρώτων βοηθειών, αντιμετώπισης τρομοκρατικών επιθέσεων – και φυσικά σε διαδικασίες και κανονισμούς των μέσων μαζικής μεταφοράς. Μεγάλη βαρύτητα δίδεται όμως και στο κομμάτι της αυτοπροστασίας, αφού όλοι πλέον γνωρίζουν ότι η αντιμετώπιση βίαιων επεισοδίων θα αποτελεί συχνό φαινόμενο των υπαλλήλων ασφαλείας. Σημαντικό εδώ είναι να αναφερθεί – εφόσον η εργασία στα δημόσια Μετρό προϋποθέτει μία ιδιαίτερη εκπαίδευση – ότι σε πολλές περιπτώσεις το τακτικό κομμάτι εκπαίδευσης των υπαλλήλων ασφαλείας το αναλαμβάνουν εκπαιδευτές αστυνομικών δυνάμεων. Δεν είναι μυστικό ότι σε πολλές περιπτώσεις ένα 30 με 50% των εκπαιδευόμενων δεν αποφοιτούν από ένα τέτοιο σχολείο, διότι τα στάνταρντ επιλογής των υπαλλήλων είναι αρκετά υψηλά στις περισσότερες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Η εκπαίδευση όμως του τακτικού μέρους δεν λήγει με τη βασική εκπαίδευση, αλλά ακολουθεί τους υπαλλήλους και κατά την εργασία τους μέσω συνεχούς Training.

Μετά την επιτυχή αποφοίτηση από ένα τέτοιο σχολείο, οι εκπαιδευόμενοι αναλαμβάνουν τις ευθύνες τους στις ομάδες ασφαλείας των Μετρό.
Εξαιρετικός είναι σε πολλές χώρες ο εξοπλισμός που φέρουν οι ιδιωτικοί υπάλληλοι ασφαλείας δημόσιων Μετρό, ο οποίος συντίθεται από:

• ένα μικρό φακό,
• ένα αλεξίσφαιρο,
• ασύρματο με Handsfree,
• γάντια με δυνατότητα αντιμαχαιρικής προστασίας,
• ένα ρόπαλο (πτυσσόμενο ή το λεγόμενο Tonfa),
• ένα σπρέι πιπεριού,
• χειροπέδες,

ενώ σε πολλά Μετρό έχει κριθεί από τις αρχές αναγκαίο οι υπάλληλοι ασφαλείας να οπλοφορούν.

Σε πολλές περιπτώσεις στο εξωτερικό οι υπάλληλοι ασφαλείας χρησιμοποιούν και ειδικά εκπαιδευμένους σκύλους για την προστασία τους. Ο κάθε σταθμός Μετρό διαθέτει ένα τμήμα ασφαλείας, όπου οι υπάλληλοί του αναλαμβάνουν τα καθήκοντά τους. Εκεί παραβρίσκονται οι υπεύθυνοι της βάρδιας οι οποίοι καθορίζουν τις ομάδες περιπολίας καθώς και τον καθημερινό τρόπο αποστολής. Οι περιπολίες των δυνάμεων ασφαλείας αποτελούνται συνήθως από δύο με τρία άτομα. Τα δημόσια Μετρό διαθέτουν ένα κέντρο ασφάλειας που αποτελείται από δύο με πέντε άτομα, τα οποία επιβλέπουν μέσω καμερών διάφορους χώρους. Στις αρμοδιότητες του κέντρου ανήκουν η μεταφορά κλήσεων στις ομάδες ασφαλείας όπως και η μετάδοση των απαραίτητων πληροφοριών ανάμεσα στις ιδιωτικές ομάδες ασφαλείας, αστυνομίας, πυροσβεστικής και πρώτων βοηθειών. Όταν ξεκινούν οι ομάδες την περιπολία τους, γνωρίζουν ότι στη συγκεκριμένη βάρδια μπορούν να συμβούν τα πάντα και δίνουν ιδιαίτερη σημασία στους κανονισμούς αυτοπροστασίας.
Οι υπάλληλοι έχουν δικαιώματα, αλλά και πολλά καθήκοντα. Για παράδειγμα, έχουν το δικαίωμα να αποκλείσουν για ένα 24ωρο κάποιο άτομο που παραφέρθηκε, όπως έχουν και δικαίωμα την προσωρινή σύλληψη κάποιου πολίτη σε περίπτωση ποινικού αδικήματος και την άμεση παράδοσή του στην αστυνομία για ποινική δίωξη.
Καθημερινά οι ομάδες περιπολίας δέχονται πολλές κλήσεις ως προς την αντιμετώπιση χρηστών ηρωίνης, καθώς και για εμπόρους που επικεντρώνουν τις πωλήσεις τους στα Μετρό. Όταν οι υπάλληλοι ασφαλείας συναντούν τους συγκεκριμένους ύποπτους κρατούν πάντα μία συγκεκριμένη στάση ασφαλείας, τη λεγόμενη «στάση ασφαλείας L». Σε αυτήν, ο ένας υπάλληλος ασφαλείας βρίσκεται αντιμέτωπος με τον ύποπτο σε μια συγκεκριμένη απόσταση και επικοινωνεί μαζί του. Ο άλλος υπάλληλος ασφαλείας βρίσκεται πλάγια από τον ύποπτο και ασφαλίζει το συνάδελφό του. Αυτή η μέθοδος τακτικής υιοθετήθηκε από την αστυνομία και αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την ασφάλεια των υπαλλήλων ασφαλείας. Σε πολλές περιπτώσεις έχουν επιτεθεί οι χρήστες στους υπάλληλους ασφαλείας, με βελόνες που ήταν χρησιμοποιημένες. Σημαντικό είναι να αναφέρουμε εδώ ότι πολλοί χρήστες ηρωίνης πάσχουν από AIDS καθώς και από ηπατίτιδα C, με αποτέλεσμα μέσω μίας τέτοιας επίθεσης με βελόνα που έχει χρησιμοποιηθεί πρωτύτερα από το χρήστη, να μεταφερθούν αυτές οι ασθένειες στους υπάλληλους ασφαλείας.
Σε πολλές περιπτώσεις έχουν επιτεθεί με τέτοιες βελόνες χρήστες ηρωίνης και σε επιβάτες του Μετρό. Οι έμποροι ναρκωτικών φέρουν συνήθως όπλα, όπως μαχαίρια αλλά και πιστόλια πάνω τους και δεν θέλουν να πέσουν στα χέρια της δικαιοσύνης, με αποτέλεσμα στις περισσότερες περιπτώσεις να αντιστέκονται. Για αυτούς τους λόγους οι υπάλληλοι ασφαλείας φέρουν αποτελεσματικό εξοπλισμό, όπως αναφέρθηκε πιο πάνω. Σε περίπτωση όπου βρεθούν ναρκωτικά ή έχει παρατηρηθεί η πώληση ναρκωτικών, οι υπάλληλοι ασφαλείας έχουν δικαίωμα να συλλάβουν τους συγκεκριμένους και να ειδοποιήσουν την αστυνομία για την ποινική τους δίωξη.
Σε αυτές αλλά και σε πολλές άλλες περιπτώσεις απαιτείται άριστη συνεργασία με τις αρχές, ιδιαίτερα με την αστυνομία. Για την αστυνομία και την εισαγγελία είναι σημαντικό οι υπάλληλοι ασφαλείας να γνωρίζουν πολύ καλά τη νομοθετική ρύθμιση τέτοιων περιστατικών, αφού σε μία δίκη αποτελούν τους μοναδικούς μάρτυρες προκειμένου να διωχθεί κάποιος ύποπτος ποινικού αδικήματος. Επίσης σε πολλές περιπτώσεις έχουν συμφωνηθεί με την αστυνομία συνεργασίες μεγάλης σημασίας για τους ιδιωτικούς υπαλλήλους των Μετρό, όπως ο σχηματισμός κοινών περιπολιών, αποτελούμενων από αστυνομικούς και ιδιωτικούς υπάλληλους ασφαλείας.
Με μεγάλη βαρύτητα αντιμετωπίζονται τα θέματα ασφάλειας, ειδικότερα τα Σαββατοκύριακα. Αυτές τις μέρες πολύς κόσμος πηγαίνει σε νυχτερινά κέντρα και βρίσκεται συνήθως υπό την επίδραση αλκοόλ αλλά και ναρκωτικών ουσιών. Απέναντι σε τέτοια άτομα οι υπάλληλοι ασφαλείας είναι ιδιαίτερα επιφυλακτικοί, διότι τον τελευταίο καιρό παρατηρήθηκαν πολλές βίαιες εξελίξεις.
Συνήθως επίσης παρατηρούνται πολλές διενέξεις ανάμεσα στους ίδιους τους πολίτες, τις οποίες οι υπάλληλοι ασφαλείας πρέπει να διευθετήσουν, με αποτέλεσμα να δέχονται επιθέσεις.
Ένα σημαντικό κομμάτι του ρόλου των υπαλλήλων ασφαλείας αποτελεί η αντιμετώπιση τρομοκρατικών επιθέσεων, αφού τα μέσα μαζικής μεταφοράς είναι ένας χώρος που αποτελεί στόχο τέτοιων επιθέσεων. Οι υπάλληλοι ασφαλείας πρέπει να γνωρίζουν πολύ καλά την αναγνώριση εκρηκτικών μηχανισμών, τις διαδικασίες εκκένωσης του χώρου σε μία τέτοια περίπτωση, καθώς και τις διαδικασίες συνεργασίας με τις αρχές.
Σημαντικές επιχειρήσεις με τις αρχές αποτελούν οι αγώνες ποδοσφαίρου, όπου το Μετρό χρησιμοποιείται ως μέσο μεταφοράς των οπαδών των ομάδων στα γήπεδα. Εκεί φυσικά συνοδεύουν τα τρένα οι υπάλληλοι ασφαλείας μαζί με δυνάμεις των ΜΑΤ, ενώ πολλές φορές πρέπει να αντιμετωπίσουν βίαια ομαδικά περιστατικά.
Πέρα από αυτές τις περιπτώσεις, οι υπάλληλοι ασφαλείας έχουν να αντιμετωπίσουν και τους λεγόμενους Graffiti Sprays. Διάφορες ομάδες τέτοιων ατόμων ακολουθούν ένα πολύ επικίνδυνο χόμπι. Προσπαθούν να εισβάλουν σε υπόγειες εγκαταστάσεις του Μετρό για να βάψουν τα τρένα με τα λεγόμενα «έργα τέχνης τους». Φυσικά, αυτό αποτελεί ποινικό αδίκημα και διώκεται από τις αρχές. Για τους υπάλληλους ασφαλείας όμως, αυτό σημαίνει ότι πρέπει να καταδιώκουν τα άτομα αυτά σε επικίνδυνα υπόγεια σημεία. Οι συγκεκριμένοι, για να αποφύγουν τη σύλληψή τους, πολλές φορές επιτίθενται στους υπάλληλους ασφαλείας με όπλα. Σε αυτές τις περιπτώσεις έναν πολύ καλό "συνάδελφο" του φρουρού ασφαλείας αποτελεί ένας σκύλος, που χρησιμεύει για τον εντοπισμό των υπόπτων και για την αντιμετώπισή τους.
Γενικά η συγκεκριμένη εργασία των υπάλληλων ασφαλείας δίνει ιδιαίτερο χαρακτήρα στις εταιρείες ιδιωτικής παροχής ασφάλειας, γιατί είναι πάρα πολύ επικίνδυνη και πολύ απαιτητική ως προς τις γνώσεις και τις ικανότητες των υπαλλήλων.
Σημαντικό όμως είναι ότι χάρη στη δράση αυτών των δυνάμεων ασφαλείας σε δημόσια Μετρό, η εγκληματικότητα έχει μειωθεί αρκετά, γεγονός που αποδεικνύει τη χρησιμότητά τους στην ασφάλεια της δημόσιας τάξης. Προϋποθέτει όμως άριστη οργάνωση, πρακτική εκπαίδευση από έμπειρους εκπαιδευτές, πολύ καλή επιλογή προσωπικού, ομαδικότητα και πολύ καλή συνεργασία με τις Αρχές.

Του Κωνσταντίνου Σταμούλη
Επιχειρησιακός Διευθυντής της γερμανικής εταιρείας
TACTICAL CONSULTING INTERNATIONAL
stamoulis@tac-consulting.com . www.tac-consulting.com