Ένωση Ασφάλειας: Η Επιτροπή προτείνει να ενισχυθεί το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν για την αποτελεσματικότερη καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος

Η Επιτροπή προτείνει σήμερα να ενισχυθεί η επιχειρησιακή αποτελεσματικότητα και η αποδοτικότητα του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν (SIS), όπως προβλέπεται στην ανακοίνωση σχετικά με τις επόμενες ενέργειες για την επίτευξη μιας αποτελεσματικής και βιώσιμης Ένωσης Ασφάλειας της ΕΕ και επαναλήφθηκε από τον Πρόεδρο Γιούνκερ στην ομιλία του για την κατάσταση της Ένωσης.

Το SIS, μέσω του οποίου έγιναν 2,9 δισεκατ. αναζητήσεις στοιχείων το 2015, αποτελεί το ευρύτερα χρησιμοποιούμενο σύστημα ανταλλαγής πληροφοριών για τη διαχείριση των συνόρων και την ασφάλεια στην Ευρώπη. Οι προτεινόμενες βελτιώσεις θα ενισχύσουν περαιτέρω την ικανότητα του συστήματος για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας και του διασυνοριακού εγκλήματος, θα συμβάλουν στην καλύτερη διαχείριση των συνόρων και της μετανάστευσης και θα διασφαλίσουν την αποτελεσματική ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ κρατών μελών για την αύξηση της ασφάλειας των Ευρωπαίων πολιτών.

Ο Επίτροπος Μετανάστευσης, Εσωτερικών Υποθέσεων και Ιθαγένειας, Δημήτρης Αβραμόπουλος, δήλωσε σχετικά: «Με τις σημερινές προτάσεις, επεκτείνουμε το πεδίο εφαρμογής του συστήματος πληροφοριών Σένγκεν για να καλυφθούν τα κενά σε επίπεδο πληροφόρησης και να βελτιωθεί η ανταλλαγή πληροφοριών για την καταπολέμηση της τρομοκρατίας, του διασυνοριακού εγκλήματος και της παράνομης μετανάστευσης, συμβάλλοντας έτσι στον καλύτερο έλεγχο των εξωτερικών μας συνόρων και στην οικοδόμηση μιας αποτελεσματικής και βιώσιμης Ένωσης Ασφάλειας της ΕΕ. Στο μέλλον, δεν θα χάνονται πλέον καίριας σημασίας πληροφορίες που αφορούν πιθανούς υπόπτους για τρομοκρατία ή παράτυπους μετανάστες που διέρχονται τα εξωτερικά μας σύνορα.»

Ο αρμόδιος για την Ένωση Ασφάλειας Επίτροπος Τζούλιαν Κινγκ δήλωσε: Το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν έχει καίρια σημασία για την εσωτερική ασφάλεια της Ευρώπης. Τα σημερινά μέτρα αποτελούν σημαντικές τεχνικές και λειτουργικές βελτιώσεις για την ευκολότερη ανίχνευση και ταυτοποίηση όσων επιδιώκουν να μας βλάψουν. Επίσης, βελτιώνουν τη συνεργασία και την ανταλλαγή πληροφοριών μεταξύ των κρατών μελών και με τους αντίστοιχους οργανισμούς της ΕΕ. Ωστόσο, πρέπει ακόμα να γίνουν πολλά: το SIS είναι τόσο καλό όσο και τα στοιχεία που καταχωρίζονται σε αυτό. Το 2017 θα προτείνουμε και άλλες βελτιώσεις.»

Όπως συμπεραίνει η Επιτροπή στην έκθεση αξιολόγησης σχετικά με το SIS, που και αυτή παρουσιάστηκε σήμερα, το σύστημα έχει σαφή προστιθέμενη αξία σε επίπεδο ΕΕ και αποτέλεσε εξαιρετική επιχειρησιακή και τεχνική επιτυχία. Στην αξιολόγηση προσδιορίζονται επίσης τομείς στους οποίους πρέπει να επέλθουν τεχνολογικές και λειτουργικές βελτιώσεις για την περαιτέρω ενίσχυση της αποτελεσματικότητας του συστήματος – το οποίο δεν μπορεί παρά να είναι εξίσου αποτελεσματικό με τα στοιχεία που εισάγονται σε αυτό.

Συγκεκριμένα, οι αλλαγές που προτείνει σήμερα η Επιτροπή:

• θα βελτιώσουν την ασφάλεια και την προσβασιμότητα του συστήματος με τη θέσπιση ενιαίων απαιτήσεων για τους υπαλλήλους που δραστηριοποιούνται επιτόπου όσον αφορά τον τρόπο ασφαλούς επεξεργασίας των δεδομένων του SIS και θα διασφαλίσουν τη συνέχιση της ροής των εργασιών για τους τελικούς χρήστες·
• θα ενισχύσουν την προστασία των δεδομένων με την εισαγωγή πρόσθετων διασφαλίσεων έτσι ώστε η συλλογή και η επεξεργασία των δεδομένων και η πρόσβαση σε αυτά να περιορίζονται σε ό, τι είναι απολύτως απαραίτητο, με πλήρη σεβασμό της νομοθεσίας της ΕΕ και των θεμελιωδών δικαιωμάτων, συμπεριλαμβανομένων των δικαιωμάτων σε αποτελεσματικά μέσα έννομης προστασίας·
• θα βελτιώσουν την ανταλλαγή πληροφοριών και τη συνεργασία μεταξύ των κρατών μελών, ιδίως μέσω της εισαγωγής μιας νέας κατηγορίας καταχωρίσεων για «άγνωστα καταζητούμενα πρόσωπα» και της διασφάλισης δικαιωμάτων πλήρους πρόσβασης για την Ευρωπόλ·
• θα συμβάλουν στην καταπολέμηση της τρομοκρατίας, με τη θέσπιση της υποχρέωσης για δημιουργία καταχώρισης SIS σε περιπτώσεις που συνδέονται με τρομοκρατικές ενέργειες και ενός νέου «ελέγχου έρευνας» που θα βοηθά τις αρχές να συγκεντρώνουν σημαντικά στοιχεία·
• θα προσφέρουν μεγαλύτερη προστασία στα παιδιά επιτρέποντας στις αρχές να εκδίδουν, εκτός από καταχωρίσεις για εξαφανισθέντα παιδιά, προληπτικές καταχωρίσεις για παιδιά που διατρέχουν υψηλό κίνδυνο απαγωγής·
• θα συμβάλουν στην αποτελεσματική εφαρμογή των απαγορεύσεων εισόδου για υπηκόους τρίτων χωρών στα εξωτερικά σύνορα, καθιστώντας υποχρεωτική την καταχώρισή τους στο SIS·
• θα βελτιώσουν την εκτέλεση των αποφάσεων επιστροφής που εκδίδονται για παράνομα διαμένοντες υπηκόους τρίτων χωρών με την εισαγωγή νέας κατηγορίας καταχωρίσεων για αποφάσεις επιστροφής·
• θα επιτρέψουν την αποτελεσματικότερη αξιοποίηση δεδομένων όπως της απεικόνισης του προσώπου και των αποτυπωμάτων της παλάμης του χεριού για την αναγνώριση της ταυτότητας των προσώπων που εισέρχονται στον χώρο του Σένγκεν·
• θα ενισχύσουν περαιτέρω τη στήριξη για την πρόληψη και τη διερεύνηση περιπτώσεων κλοπής και της παραποίησης, προβλέποντας την έκδοση καταχωρίσεων για ευρύτερο φάσμα αντικειμένων και εγγράφων που έχουν κλαπεί ή παραποιηθεί.

Ιστορικό

Το σύστημα πληροφοριών Σένγκεν (SIS) είναι ένα κεντρικό σύστημα πληροφοριών μεγάλης κλίμακας που στηρίζει τον έλεγχο των εξωτερικών συνόρων του Σένγκεν και βελτιώνει την επιβολή του νόμου και τη δικαστική συνεργασία σε 29 χώρες σε όλη την Ευρώπη. Περιέχει επί του παρόντος περίπου 70 εκατομμύρια αρχεία και μέσω του SIS έγιναν 2,9 δισεκατ. αναζητήσεις στοιχείων το 2015 – δηλαδή 1 δισεκατ. περισσότερες από ό, τι το 2014. Το SIS παρέχει ιδίως πληροφορίες σχετικά με πρόσωπα που δεν έχουν δικαίωμα εισόδου ή διαμονής στον χώρο Σένγκεν, πρόσωπα που αναζητούνται σε σχέση με εγκληματικές δραστηριότητες και για αγνοούμενους, καθώς και ενδείξεις για ορισμένα απολεσθέντα ή κλεμμένα αντικείμενα (για παράδειγμα, αυτοκίνητα, πυροβόλα όπλα, πλοία και έγγραφα ταυτότητας) και τα στοιχεία που είναι αναγκαία για τον εντοπισμό ατόμων και την επιβεβαίωση της ταυτότητάς τους.

Όπως είχε αναφερθεί στην ανακοίνωση σχετικά με την πορεία για την επίτευξη μιας αποτελεσματικής και βιώσιμης Ένωσης Ασφάλειας της ΕΕ της 20ής Απριλίου και στην ανακοίνωση της 6ης Απριλίου Πιο Ισχυρά και Έξυπνα Συστήματα Πληροφοριών για τα Σύνορα και την Ασφάλεια, για να βελτιωθούν τα υφιστάμενα συστήματα πληροφοριών και να ενισχυθεί η ασφάλεια των συνόρων μας, η Επιτροπή θα εξέταζε πιθανές πρόσθετες λειτουργικές δυνατότητες αναβάθμισης του συστήματος με στόχο την παρουσίαση προτάσεων για την αναθεώρηση της νομικής βάσης του SIS.

Για τον σκοπό αυτό, η Επιτροπή προέβη σε εκτενή αξιολόγηση του SIS το 2016. Από την αξιολόγηση διαπιστώθηκε ότι το SIS λειτουργεί αποτελεσματικά και επιβεβαιώθηκε η εξαίρετη επιχειρησιακή και τεχνική επιτυχία του συστήματος. Κανένα άλλο σύστημα συνεργασίας για την επιβολή του νόμου δεν έχει επιτύχει τόσα θετικά αποτελέσματα ούτε μπορεί να διεκπεραιώσει τόσο μεγάλη ροή πληροφοριών σε πραγματικό χρόνο, με αποτέλεσμα, από έτος σε έτος να έχει σημειωθεί αύξηση στην επιτυχή αναζήτηση πληροφοριών και σε όλες τις κατηγορίες καταχωρίσεων. Για να αξιοποιηθεί ακόμη περισσότερο η επιτυχία του SIS, η έκθεση αξιολόγησης εντοπίζει επίσης ορισμένους τομείς που επιδέχονται επιχειρησιακές και τεχνικές βελτιώσεις.. Οι σημερινές προτάσεις ανταποκρίνονται στις συστάσεις που περιέχονται στην εν λόγω έκθεση αξιολόγησης.