Ο βιώσιμος σχεδιασμός της φυσικής ασφάλειας των σχολικών μονάδων

Ανατρέχοντας στην ιστορική αναζήτηση της αφετηρίας του όρου σχολείο, βλέπουμε ότι όπως πολλές έννοιες που σήμερα αποτελούν πυλώνες της λειτουργίας των σύγχρονων κοινωνιών πηγάζουν από ελληνικές ρίζες και για την συγκεκριμένη αναφορά μας από την ελληνική λέξη ‘σχόλη’ που μετέπειτα πέρασε σε άλλες ευρωπαϊκές γλώσσες με την ίδια όμως διαχρονική αξία.

Βασίλειος Παπανδρέου

Key Account Manager 

G4S Secure Solutions S.A

 

 

 

 

Συνεπώς το σχολείο αποτελεί πυλώνα ανάπτυξης και ευμενούς λειτουργίας των σύγχρονων κοινωνιών και ως τέτοιο πρέπει να το αντιμετωπίζουμε και προστατεύουμε . Δυστυχώς όμως με την εξελικτική ανάπτυξη των συγχρόνων κοινωνιών το σχολείο αποτελεί πεδίο εκδήλωσης ανάρμοστων συμπεριφορών και ενεργειών τις περισσότερες φορές οδηγούμενων από τη βεβαιότητα για το εύρος της δημοσιότητας που θα τύχουν.

Με αυτό τον τρόπο οι σύγχρονες κοινωνίες είναι υποχρεωμένες να αναλάβουν δράσεις για την προστασία του σχολικού περιβάλλοντος από την εκδήλωση τέτοιων ανάρμοστων και πολλές φορές επικίνδυνων συμπεριφορών.

Η σημαντικότητα του σταθμισμένου σχεδιασμού

Σύμφωνα με δημοσίευση του Educator’s School Safety Network τα στατιστικά στοιχεία που αφορούν τα σχολεία των ΗΠΑ για την περίοδο 2022 -2023 δείχνουν ότι το 63,8% των γεγονότων βίας σε σχολικές μονάδων αφορούσε λανθασμένη κινητοποίηση για ύπαρξη οπλισμένου εισβολέα στην σχολική μονάδα (Swatting). Το 7,9% αφορούσε πραγματικό γεγονός ένοπλης βίας ενώ το υπόλοιπο 28,3% αφορούσε το σύνολο των υπολοίπων γεγονότων ασφαλείας του σχολικού περιβάλλοντος.

To αποτέλεσμα αυτό αποτελεί ιδιαίτερα δυσμενή εξέλιξη για το σχολικό περιβάλλον διότι:

• Δημιουργεί άγχος, φόβο, ανασφάλεια, απόσπαση προσοχής στους συμμετέχοντες στην εκπαιδευτική διαδικασία, ακόμη και στους έμμεσα συμμετέχοντες που είναι το οικογενειακό περιβάλλον.
• Συμμετέχει στην αύξηση των δαπανών λειτουργίας της σχολικής μονάδας αφού προκειμένου να ενισχυθεί το αίσθημα ασφάλειας στην κοινότητα, προβαίνει σε μη σταθμισμένες δαπάνες ασφαλείας που ουσιαστικά δεν παράγουν αποτέλεσμα και αντίθετα δυσχεραίνουν την καθημερινότητα των μελών της σχολικής κοινότητας και ενισχύουν τα φοβικά σύνδρομα.
• Δημιουργεί κόπωση των μελών της εκπαιδευτικής κοινότητας που οδηγεί σε μία ιδιότυπη μόνιμη ή παροδική έλλειψη ελατηρίων αντίδρασης σε πραγματικό γεγονός.

Από όλα τα παραπάνω στοιχεία είναι εκδήλως προφανής η σημαντικότητα ενός βιώσιμου , σταθμισμένου χωρίς ακρότητες, σχεδιασμού της φυσικής ασφάλειας των σχολικών μονάδων.

Μελετώντας τις οδηγίες του Κ-12 School Security Guide που αφορά τα σχολεία των ΗΠΑ, συμπεραίνουμε ότι βασικός παράγοντας επιτυχούς σχεδιασμού αποτελεί η μεθοδολογία της προσέγγισης. To 2011 προσεγγίστηκε το θέμα των επιπτώσεων των μηχανισμών ή μέτρων φυσικής ασφάλειας στις σχολικές μονάδες από τους κ.κ. Ronet Bachman – Professor of Sociology and Criminal Justice, University of Delaware , Antonia Randolph Assistant Professor University of North Carolina , diversity discourse in education και Bethany Van Brown, PhD Associate Professor of Sociology, Criminology, and Criminal Justice.

Σύμφωνα με την ερευνά τους και χρησιμοποιώντας στοιχεία του School Crime Supplement of the National Crime Victimization Survey, ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα αποτελέσματα των επιπτώσεων των μηχανισμών ή μέτρων φυσικής ασφάλειας στις σχολικές μονάδες συμπεριλαμβανομένων των ανιχνευτών μετάλλων, των φρουρών ασφαλείας, των κλειδωμένων θυρών και τέλος της ευρείας χρήσης καμερών ασφαλείας. Η ύπαρξη ανιχνευτών μετάλλων στα σχολεία αύξησαν τα επίπεδα φόβου όλων ανεξαρτήτως των μαθητών ανεξάρτητα φυλής , καταγωγής ή οικογενειακής κατάστασης.

Οι στόχοι του σχεδιασμού ασφαλείας

Όπως αναφέρεται στο Κ-12 School Security Guide, κάθε σχολική μονάδα είναι μοναδική . Δεν υπάρχει ένα κοινό μοτίβο που μπορεί να εφαρμοστεί σε όλες τις μονάδες ακόμη και αν αυτό διαστασιολογηθεί κατάλληλα . Η μεθοδολογία προσέγγισης παραμένει κοινή και μόνον αυτή. Ο τελικός στόχος του σχεδιασμού πρέπει να είναι η μείωση του αντικτύπου σε περίπτωση εκδήλωσης ενός πραγματικού γεγονότος (mitigate the impact). Βεβαίως ένας σταθμισμένος σχεδιασμός που ταυτόχρονα είναι λειτουργικός και εφαρμόζεται από τα μέλη της σχολικής κοινότητας πρέπει να επιδιώκει ώστε ο αντίκτυπος να τείνει στο 0.

Αναφέραμε τον τελικό στόχο όμως εξίσου σημαντικοί είναι οι ενδιάμεσοι και ο αρχικός στόχος. Ο πρώτος λοιπόν στόχος του σχεδιασμού ασφαλείας πρέπει να είναι η αποτροπή (Deter).

Ένας σχεδιασμός ασφαλείας που οδηγεί τον υποψήφιο εισβολέα σε απογοήτευση πριν καν προσπαθήσει να εφαρμόσει το σχέδιο του είναι ένας επιτυχημένος σχεδιασμός. Αυτό αποδεικνύεται και από τα στοιχεία της δημοσίευσης του Educator’s School Safety Network, όπου οι περιπτώσεις ακύρωσης σχεδίου επίθεσης (thwarted plot) αποτελούν το 10% των πραγματικών γεγονότων.

Εφόσον η ενέργεια εξελιχθεί, φθάνουμε στον δεύτερο στόχο που πρέπει να προβλέψουμε . ην έγκαιρη ανίχνευση της ενέργειας (Detect) και την αξιολόγηση της (Evaluate). Αυτοί οι δύο στόχοι είναι ιδιαίτερα σημαντικοί διότι επιτρέπουν ώστε τον έλεγχο της εξέλιξης να τον διατηρεί ο δεχόμενος την επίθεση και όχι ο επιτιθέμενος.

Ο τρίτος σημαντικός στόχος μας είναι να καθυστερήσουμε την εξέλιξη της επίθεσης (Delay). Πάντα ο χρόνος αποτελεί πλεονέκτημα αφού επιτρέπει στην σχολική κοινότητα να αντιδράσει και να προστατευτεί.

Επίσης σημαντικός είναι ο παράγοντας της ανταπόκρισης (Respond) . Στο σημείο αυτό έχουμε φθάσει σε μία δυσχερή για ένα σχολικό περιβάλλον κατάσταση όμως ακόμη δεν έχουμε επιτρέψει την πλήρη εφαρμογή ενός εγκληματικού σχεδίου. Η ανταπόκριση στο γεγονός μπορεί να είναι η ειδοποίηση των Αρχών ή μπορεί να είναι η ενεργοποίηση αντιμέτρων ασφαλείας για τα οποία πιο κάτω θα μιλήσουμε αναλυτικά.

Εφόσον η ενέργεια εξελιχθεί με τον μικρότερο αντίκτυπο είναι πολύ σημαντικό να έχουμε στοιχεία από αυτή έτσι ώστε να αναλυθεί αφενός , να βρεθούν οι ένοχοι εφόσον αυτό δεν έχει καταστεί δυνατό και να καταλογιστούν οι ευθύνες αφετέρου (Data investigation).

Οι πυλώνες της φυσικής ασφάλειας των σχολικών μονάδων

Η φυσική ασφάλεια των σχολικών μονάδων δεν μπορεί να θεωρηθεί επιτυχής και σταθμισμένη αν κάποιος από τους πιο κάτω πέντε βασικούς πυλώνες απουσιάζει :

• Tεχνικά μέσα και εξοπλισμός ασφαλείας
• Σχεδιασμός των εγκαταστάσεων της σχολικής μονάδας
• Προσωπικό Ασφαλείας της σχολικής μονάδας
• Πολιτικές και διαδικασίες ασφαλείας
• Εκπαιδεύσεις , προγραμματισμένες ασκήσεις , ασκήσεις προσομοίωσης (drills)

H στρωματοποίηση της εγκατάστασης ως προσεγγιστική μεθοδολογία

Η στρωματοποίηση της εγκατάστασης ορίζεται ως ο προσδιορισμός των περιοχών ή ορίων όπου συγκεκριμένα μέτρα ασφαλείας εφαρμόζονται. Η στρωματοποίηση ως προσεγγιστική μεθοδολογία βοηθά στον σχεδιασμό των πολιτικών και συστημάτων που απαιτούνται έτσι ώστε να μην υπάρχουν τρωτότητες ασφαλείας (vulnerabilities) και να υπάρχει σύνδεση μεταξύ των στρωμάτων. Έτσι πρέπει εξ αρχής να έχει προβλεφθεί ώστε η κατάρρευση ενός στρώματος (security breach) αυτόματα να οδηγεί στην υποστήριξη της ασφάλειας από το επόμενο στρώμα.

Για την κατανόηση της στρωματοποίησης εξετάζουμε το παράδειγμα ενός εξωτερικού εισβολέα ο οποίος προσπαθεί να εισέλθει σε ένα σχολικό συγκρότημα καλά προστατευμένο για να διαπράξει μία επίθεση. Αν ο εισβολέας επιτύχει να παραβιάσει τον φράχτη του σχολικού συγκροτήματος (Perimeter Layer) μέσω του κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης θα αναγνωριστεί η παραβίαση. Στην συνέχεια και εφόσον αυτός διέλθει από τον χώρο στάθμευσης (School Grounds Layer) το κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης που θα τον παρακολουθεί θα ενημερώσει τους υπευθύνους ασφαλείας του σχολικού συγκροτήματος ότι η λήψη πρόσθετων μέτρων όπως ασφάλιση ανάγκης (Facility Lockdown) είναι αναγκαία. Για να επιτύχει η διαδικασία αυτή και τελικά τα μέλη της σχολικής κοινότητας να είναι ασφαλή όχι μόνον πρέπει να επιλεγούν κατάλληλα μηχανήματα σε κατάλληλη θέση αλλά και οι άνθρωποι να είναι σωστά εκπαιδευμένοι ώστε να μην είναι αναγκαία η λήψη αποφάσεων στιγμής αλλά να υπάρχει σχέδιο αντίδρασης σε περίπτωση κατάρρευσης ενός στρώματος ασφαλείας της εγκατάστασης.

Υπάρχουν αναγνωρισμένα σύμφωνα με το Κ-12 School Security Guide τέσσερα κύρια στρώματα ασφαλείας :

• Εξωτερική περίμετρος της σχολικής μονάδας όπως τα όρια οικοπέδου ή περίφραξη
• Εσωτερικές περιοχές της σχολικής μονάδος μη στεγασμένες, όπως αθλητικοί χώροι, θέσεις στάθμευσης οχημάτων, χώροι διαλλείματος.
• Κέλυφος κτιριακών εγκαταστάσεων
• Εσωτερικοί χώροι κτιριακών εγκαταστάσεων (αίθουσες διδασκαλίας , γραφεία , αίθουσες εκδηλώσεων , εστιατόρια).

 

Ασφάλιση της εξωτερικής περιμέτρου

Η εξωτερική περίμετρος της σχολικής μονάδος αποτελεί την πρώτη γραμμή άμυνας της εγκατάστασης και θα πρέπει να φέρει ικανά στοιχεία μηχανικής αντοχής και αδυναμίας αναρρίχησης. Ταυτόχρονα η διατήρηση του αισθήματος της ελευθερίας και του καλωσορίσματος είναι απαραίτητα στοιχεία ενός επιτυχούς σχεδιασμού. Ένας μεταλλικός φράχτης ύψους έως 2 μέτρα χωρίς αιχμηρά τμήματα είναι ένας αποδεκτός σχεδιασμός τόσο στις ΗΠΑ όσο και στο Ηνωμένο Βασίλειο. Επίσης κατά τον σχεδιασμό πρέπει να προβλέπονται δύο άλλα σημαντικά στοιχεία. Αυτά είναι η προστασία της ιδιωτικότητας σε τμήματα της σχολικής μονάδος όπου είναι απαραίτητη αλλά και η προστασία της σχολικής κοινότητας από προσπάθεια προσέγγισης εξωγενών παραγόντων στην εξωτερική περίμετρο. Όσον αφορά τα σημεία εισόδου και εξόδου, σημαντικό στοιχείο αναφέρεται ώστε να είναι στο ίδιο ύψος με την υπόλοιπη περίφραξη, να είναι ικανού πλάτους για την ασφαλή εκκένωση σύμφωνα με τις διατάξεις του Κανονισμού Πυροπροστασίας των Κτιρίων και τέλος να προβλέπουν την επαρκή διέλευση οχημάτων ανάγκης όπως πυροσβεστικά οχήματα, ασθενοφόρα κτλ.

Η εξωτερική περίμετρος δεν πρέπει να φέρει σημεία απόκρυψης, να εποπτεύεται διακριτικά σε όλο το μήκος της με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης όπου κατά τις ώρες λειτουργίας της σχολικής μονάδος πρέπει να ελέγχεται από εξουσιοδοτημένο προσωπικό ασφαλείας. Η επιλογή των σημείων εγκατάστασης καμερών και ο τύπος του κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης πρέπει να είναι κατάλληλα διότι σε καμία περίπτωση δεν επιτρέπεται η σχολική μονάδα να θυμίζει ίδρυμα σωφρονισμού. Μία τέτοια εικόνα θα έχει αντίθετα αποτελέσματα στην ψυχολογία της σχολικής κοινότητας από τα επιδιωκόμενα. Σημαντικό ρόλο στις ημέρες μας διαδραματίζει η τεχνητή νοημοσύνη (ΑΙ).

Σύμφωνα με μελέτη του τμήματος επιστημονικής ανάπτυξης της Βρετανικής Αστυνομίας η επιτυχής αντίληψη συμβάντος από χρήστη CCTV (operator) όταν παρακολουθεί ταυτόχρονα 1/4/6/9 οθόνες περιορίζεται στο 85% – 74% – 58% – 53% αντίστοιχα.

Συνεπώς, είναι αδύνατον για έναν χρήστη να παρακολουθεί την εικόνα από το σύνολο της περιμέτρου της σχολικής μονάδας χωρίς να του διαφύγουν κρίσιμες πολλές φορές πληροφορίες. Σε αυτόν τον τομέα έρχονται τα προηγμένα συστήματα κλειστού κυκλώματος τηλεόρασης CCTV όπου με την βοήθεια της τεχνολογίας Μachine Learning και Behavior Analysis των AI video analytics όχι μόνον ειδοποιούν έγκαιρα για την παραβίαση περιοχής της περιμέτρου αλλά μπορούν και προβλέπουν πιθανή κίνηση (behavior analysis) και ταυτόχρονα απορρίπτουν παράγοντες γένεσης ψευδούς ειδοποίησης όπως φυλλώματα (nuisance alarms). Κατά τον σχεδιασμό του περιμετρικού συστήματος CCTV είναι απαραίτητο να προβλεφθεί ο εξωτερικός φωτισμός έτσι ώστε το αποτέλεσμα να είναι επαρκές καθ’ όλη την διάρκεια του 24ωρου. Τέλος, η εφαρμογή των οδηγιών της ΑΠΔΠΧ (Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα) επιβάλλεται να είναι ακριβής τόσο για την σχολική κοινότητα όσο και για τις γειτνιάζουσες με την σχολική μονάδα περιοχές.

Μέχρι τώρα έχουμε αναφερθεί στην επίτευξη των στόχων Deter, Delay και Detect. Αμέσως πιο κάτω θα αναφερθούμε στην επίτευξη του στόχου Respond.

Για την επίτευξη αυτού του στόχου η απομακρυσμένη εφαρμογή αντιμέτρων είναι απαραίτητη. Βασική οδηγία πρακτικής εφαρμογής διαχείρισης ενός πραγματικού γεγονότος είναι η αποφυγή σωματικής επαφής. Για τον λόγο αυτό η ανάπτυξη στην εξωτερική περίμετρο μηχανισμών ενεργών αντιμέτρων όπως ακουστικών συσκευών αναγγελίας (μεγάφωνα) συνδεμένα με τον υπεύθυνο ασφαλείας ή με το Επιχειρησιακό Κέντρο Παρακολούθησης της σχολικής μονάδας κατά τον χρόνο μη λειτουργίας της σχολικής μονάδας είναι μία αποδοτική πρόβλεψη. Σε πολλές περιπτώσεις η ανάπτυξη ελεγχόμενης λειτουργίας ενισχυμένου φωτισμού είναι προς την ορθή κατεύθυνση σχεδιασμού.

Κλείνοντας το κεφάλαιο της ασφάλισης της περιμέτρου επισημαίνεται ιδιαίτερα η αναγκαία διακριτικότητα στην εφαρμογή όλων αυτών μέτρων. Το σχολείο αποτελεί χώρο εκπαίδευσης , ανταλλαγής ιδεών , όμορφων αναμνήσεων και όχι μονάδα σωφρονισμού. Η βιωσιμότητα ενός σταθμισμένου σχεδιασμού αποτελεί το κλειδί της επιτυχίας.

Ειδικότερα τα σημεία εισόδου-εξόδου

Τα σημεία εισόδου και εξόδου τόσο πεζών όσο και οχημάτων αποτελούν σημεία τρωτότητας και ο σχεδιασμός της φυσικής ασφάλειας των σχολικών μονάδων πρέπει να λαμβάνει ιδιαίτερη μέριμνα. Η Βρετανική ένωση των εταιρειών ασφαλείας (Βritish Security Industry Assosiation –BSIA) έχει τοποθετηθεί για το θέμα υποστηρίζοντας ότι η διαδικασία ταχείας ασφάλισης της σχολικής μονάδας (Lockdown) προσφέρει πολλά οφέλη στην σχολική κοινότητα. Προς αυτή την κατεύθυνση στρέφονται οι οδηγίες που έχουν εκδοθεί και από το Βρετανικό Συμβούλιο Αρχηγών Αστυνομίας – NPCC (National Police Chief’s Council) για το θέμα.

O σχεδιασμός οποιασδήποτε εισόδου πεζών επισκεπτών επιβάλλεται να φέρει προθάλαμο. Σε περιπτώσεις όπου το Risk Assessment που έχει προηγηθεί ,υποδεικνύει ότι η συγκεκριμένη σχολική μονάδα μπορεί να χρειαστεί να διαχειριστεί γεγονός υψηλής επικινδυνότητας (π.χ. ένοπλη επίθεση) ο προθάλαμος αυτός θα πρέπει να φέρει αντιβαλλιστική θωράκιση στο εσωτερικό του τμήμα (Δεύτερη θύρα προς την σχολική μονάδα).

Ο προθάλαμος θα είναι προσβάσιμος από το σύνολο των επισκεπτών χρησιμοποιώντας συσκευή οπτικής ενδοεπικοινωνίας τοποθετημένη στην πρώτη θύρα. Ο αποδέκτης των κλήσεων από την συσκευή αυτή , είναι απαραίτητο ώστε να είναι εξειδικευμένος έτσι ώστε να μπορεί να διακρίνει την γλώσσα του σώματος. Στην συνέχεια αφού αποκτήσει πρόσβαση στην εξωτερική πόρτα ο επισκέπτης μπορεί να χρησιμοποιήσει ένα QR Code ή μία ψηφιακή κάρτα εισόδου εφόσον είναι προσκεκλημένος από την μονάδα. Διαφορετικά είναι απαραίτητο ώστε και η δεύτερη θύρα να ανοίξει με εντολή του χειριστή του συστήματος. Ασφαλώς ο προθάλαμος επιτηρείται με κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά.

Είναι σημαντικό για προφανείς λόγους να δημιουργηθεί λειτουργία interlock μεταξύ των δύο θυρών. Αυτό σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν και οι δύο θύρες να είναι ταυτόχρονα ανοικτές. Το προσωπικό (διδακτικό και διοικητικό) θα πρέπει να εισέρχεται από αυτά τα σημεία κάνοντας χρήση των φυσικών ή ψηφιακών καρτών πρόσβασης που διαθέτουν.

Για τα σημεία εισόδου – εξόδου οχημάτων πρέπει να λαμβάνεται μέριμνα ώστε να εισέρχονται οχήματα εξουσιοδοτημένα με RFID tag έτσι ώστε να γίνεται και καταγραφή τους. Προβλέψεις για τον τεχνικό αποκλεισμό παραβιάσεων tailgate ή διέλευσης πεζών επιβάλλεται ώστε να ληφθούν. Και τα σημεία αυτά πρέπει να επιτηρούνται από κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης κατά την διάρκεια της χρήσης τους ιδιαίτερα.

Τουρνικέ και σχολική κοινότητα

Η βέλτιστη λύση αντιμετώπισης εισόδου στην σχολική μονάδα εξωσχολικών ατόμων είναι ο μοναδιαίος έλεγχος των εισερχομένων. Ο μοναδικός τρόπος τεχνικού ελέγχου ο οποίος συμβάλει και στην μείωση του λειτουργικού κόστους της σχολικής μονάδας λόγω της μείωσης του αναγκαίου προσωπικού είναι η χρήση τουρνικέ στις εισόδους. Ιδιαίτερα αν φέρουν τεχνικές διατάξεις προστασίας tailgate , crawling , jumping αποτελούν την καλύτερη λύση. Με αυτό τον τρόπο οι γονείς μπορούν να πληροφορηθούν ακόμη και την ώρα προσέλευσης και αποχώρησης των παιδιών τους από και προς την σχολική μονάδα.

Αυτό είναι και το σημείο τριβής με τους μαθητές όπου καθιστούν την απόφαση εγκατάστασης και χρήσης τουρνικέ μία σοβαρή πολιτική απόφαση εκ μέρους της σχολικής κοινότητας. Υπενθυμίζεται στο σημείο αυτό ότι μοναδικός σκοπός των ληφθέντων μέτρων είναι η ασφάλεια και ψυχολογική ηρεμία της σχολικής κοινότητας και όχι η αναστάτωσή της. Συνεπώς θεωρούμε ότι η χρήση τουρνικέ αφορά απόφαση του σχολείου και θα πρέπει να εφαρμόζεται μόνον σε μη συνοδευόμενους μαθητές μεγαλύτερων βαθμίδων (μετά από το Δημοτικό).

Κινητικότητα – Mobility

Μέχρι τώρα έχουμε αναφερθεί εκτενώς στο σχολικό συγκρότημα. Δεν έχουμε αναφερθεί στα σχολικά λεωφορεία που μεταφέρουν μαθητές. Τον τελευταίο καιρό έχουμε γίνει μάρτυρες συμβάντων τόσο στην Ελλάδα όσο και στο εξωτερικό όπου ένα παιδί συνήθως πολύ μικρής ηλικίας παραμένει στο σχολικό λεωφορείο εκτεθειμένο σε πλήθος κινδύνων ακόμη και για την ζωή του . Αυτό συμβαίνει διότι μπορεί να γίνεται check in με χειροκίνητο τις περισσότερες φορές τρόπο αλλά ποτέ check out. To πρόβλημα αυτό αντιμετωπίζεται με φορητούς αναγνώστες που υπάρχουν σε κάθε λεωφορείο και σταθερά σημεία check out στον χώρο της σχολικής μονάδας. Άρα σε αυτή την περίπτωση η επιβίβαση και αποβίβαση των μαθητών ελέγχεται ηλεκτρονικά και παράγεται alarm σε περίπτωση όπου υπάρξει παραβίαση της πολιτικής διακίνησης των μαθητών.

Διαχείριση επισκεπτών – Σχολικές εκδηλώσεις

Οι σχολικές εκδηλώσεις λόγω μαζικής προσέλευσης αποτελούν σημαντικό σημείο τρωτότητας της ασφάλειας της σχολικής μονάδας . Η σύγχρονη τεχνολογία απαντά και σε αυτή την πρόκληση έχοντας λύση. Όπως αναφέρθηκε σε προηγούμενη παράγραφο το προσωπικό του σχολείου (εκπαιδευτικό-διοικητικό) πρέπει να έχει έναν εύκολο τρόπο (μέσω web browser) να προσκαλεί έναν επισκέπτη (π.χ. γονέα προς ενημέρωση προόδου) αποδίδοντας του προσωρινά δικαιώματα πρόσβασης για συγκεκριμένες περιοχές της σχολικής μονάδας. Με τον ίδιο τρόπο αντιμετωπίζεται και η μαζική προσέλευση επισκεπτών με σκοπό μία σχολική εκδήλωση. Σε αυτή την περίπτωση η πρόσκληση μπορεί να είναι μαζική, να φέρει χρήσιμες πληροφορίες της εκδήλωσης και τελικά κάθε προσερχόμενος εύκολα να ελέγχεται από εντεταλμένους υπαλλήλους στις εισόδους της σχολικής μονάδας εφοδιασμένοι με φορητούς αναγνώστες που τις ώρες λειτουργίας χρησιμοποιούνται στα σχολικά λεωφορεία. Με αυτό τον τρόπο εκτός του αποκλεισμού εισόδου ανεπιθύμητων επιτυγχάνεται η διατήρηση λίστας παραμένοντων εντός της μονάδας , ιδιαίτερα χρήσιμο στοιχείο σε περίπτωση έκτακτης κατάστασης.

Ασφάλιση των εσωτερικών περιοχών

Οι εσωτερικές περιοχές πρέπει να προστατεύονται ανάλογα με την ταχύτητα κατάρρευσης της ασφάλειας των προηγούμενων στρωμάτων σε υποτιθέμενη εισβολή. Για παράδειγμα ανάλογα με τα αποτελέσματα του Risk Assessment, μπορεί να επιβάλλεται η δημιουργία ασφαλούς διαμερισματοποίησης των χώρων με ανάπτυξη δυναμικού αποκλεισμού σε περίπτωση ανάγκης (lockdown) ή ανάπτυξη ενεργών αντιμέτρων όπως η παραγωγή τεχνητής αντιδιαρρηκτικής ομίχλης. Σε κάθε περίπτωση επιβάλλεται ώστε να υπάρχει διάδρομος οπισθοχώρησης του επίδοξου δράστη . Σε καμία περίπτωση δεν επιδιώκεται ο εγκλωβισμός του στο σχολικό περιβάλλον, εκεί όπου συνυπάρχουν και τα μέλη της σχολικής κοινότητας διότι αυτή η πρακτική μπορεί να έχει ολέθριες συνέπειες.

Εκπαίδευση – Ασκήσεις

Ουσιαστικός πυλώνας στήριξης της ασφάλειας της σχολικής μονάδας είναι η εκπαίδευση όλης της κοινότητας. Ο ενημερωμένος πολίτης που γνωρίζει τις ενέργειες που πρέπει να κάνει είναι ένας ασφαλής και όχι φοβισμένος πολίτης. Η εκπαίδευση θα πρέπει να γίνεται από εξειδικευμένα άτομα με εμπειρία και γνώση του θέματος. Οι ασκήσεις συμβάλουν στην αποτύπωση των εικόνων που είναι ευκολότερη τόσο για το προσωπικό όσο και για τους μαθητές.

Ο υπεύθυνος ασφαλείας της εγκατάστασης πρέπει να αποδίδει ρόλους σε κάθε μέλος της κοινότητας και να διατηρεί σταθερό το επίπεδο υποστήριξης των ρόλων αυτών.

Συμπέρασμα

Σύμφωνα με το περιοδικό Campus Security Today σε έρευνα που διενεργήθηκε το 2023 σε γονείς σχετικά με τις ανησυχίες τους , το 43% των ερωτηθέντων δήλωσε ότι διατηρεί φόβο για την ασφάλεια των παιδιών του . Το ποσοστό αυτό είναι αυξημένο κατά 10% σε σχέση με αντίστοιχη έρευνα του 2019. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι επικεφαλείς των σχολικών μονάδων να αναζητούν λύσεις για την ασφάλεια των σχολείων τους. Με λίγα λόγια υπάρχει απόκλιση από τον σκοπό ύπαρξης της σχολικής κοινότητας που είναι η εκπαιδευτική διαδικασία.

Παρά το γεγονός ότι υπάρχουν σε Ευρωπαϊκό επίπεδο, οδηγίες ή συστάσεις προς την κατεύθυνση της ασφαλούς λειτουργίας των σχολικών μονάδων δεν υπάρχει ένα ενιαίο πλαίσιο εφαρμογής κοινό για όλους . Συνεπώς η συνένωση γνώσεων και εμπειριών των εμπλεκομένων (stakeholders) όπως τα μέλη της σχολικής κοινότητας , οι κατασκευαστές κτιρίων , οι Εθνικές Αρχές ασφαλείας , οι πάροχοι υπηρεσιών και συστημάτων ασφαλείας , ίσως αποφέρει μία ενιαία Ευρωπαϊκή βιώσιμη και σταθμισμένη πολιτική φυσικής ασφάλειας των σχολικών μονάδων.