Ασφάλεια εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης

Οι δομές υγείας κάθε κατεύθυνσης, διακρίνονται για τις ιδιαίτερες συνθήκες που τις διέπουν σε ότι αφορά τη λειτουργία τους συνολικά και για αυτό η διαχείριση της ασφάλειας των χώρων αυτών, αποτελεί πάντα μια κρίσιμη διεργασία με πολλές παραμέτρους που πρέπει να λαμβάνονται υπόψη.

 

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Όλο και συχνότερα, τα τελευταία χρόνια διαβάζουμε και ακούμε για περιστατικά βίας και άλλες παράνομες ενέργειες, κυρίως μέσα σε νοσοκομεία, αλλά και γενικότερα σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης. Οι ιατρικοί σύλλογοι αλλά και τα υπόλοιπα σωματεία που εκπροσωπούν τους εργαζομένους προβαίνουν συνεχώς σε διαβήματα και ανακοινώσεις με σκοπό να αναδείξουν αυτή την πραγματικότητα και να προσπαθήσουν να ενεργοποιήσουν όλους τους φορείς που μπορούν να βοηθήσουν προς αυτή τη βελτίωση αυτής της κατάστασης.

Προσπαθώντας, να αποτυπώσουμε αυτή την κατάσταση και πως έχουμε φτάσει σε αυτό το στάδιο θα πρέπει πρώτον να αντιληφθούμε ότι ειδικά τα δημόσια νοσοκομεία αποτελούν μια ειδική περίπτωση. Η γενικότερη κατάσταση του συστήματος υγείας με τις γνωστές σε όλους μας παθογένειες, όπως οι μεγάλες καθυστερήσεις στην εξυπηρέτηση των έκτακτων περιστατικών, και οι αναμονές στην αντιμετώπιση χρόνιων περιστατικών, οι προβληματικές κτιριακές εγκαταστάσεις και η έλλειψη ιατρικού και παραϊατρικού προσωπικού δημιουργούν κάποιες φορές ένα εκρηκτικό μείγμα. Αυτό το μείγμα είναι πολλές φορές η αιτία για την εμφάνιση εκνευρισμού, σύγχυσης και θυμού στους ασθενείς και στους συνοδούς τους με αποτέλεσμα να ξεσπούν απέναντι σε αυτούς που βρίσκονται απέναντι τους και συνήθως είναι οι τελευταίοι που ευθύνονται.

Είναι επίσης αλήθεια, ότι εδώ και αρκετά χρόνια με την είσοδο των εταιρειών παροχής υπηρεσιών ασφάλειας στα νοσοκομεία (ειδικά στα δημόσια νοσοκομεία) έχει γίνει μια προσπάθεια διαχείρισης της κατάστασης. Είναι αντιληπτό σε όσους έχουν επισκεφθεί κάποιο δημόσιο νοσοκομείο πόσο βοηθούν οι φύλακες στη διαχείριση του κόσμου και πόσο συχνά υπερβαίνουν και τα τυπικά καθήκοντα τους στην προσπάθεια τους να δώσουν κάποιες λύσεις.

Όμως το θέμα της ασφάλειας στις δομές υγειονομικής περίθαλψης δεν πρέπει να το περιορίσουμε μόνο στο ζήτημα του περιορισμού των διαπληκτισμών και των επεισοδίων βίας στα δημόσια νοσοκομεία. Η ασφάλεια σε αυτή την κατηγορία που εκτός τα δημόσια νοσοκομεία, περιλαμβάνει και τα ιδιωτικά νοσοκομεία ή τις δομές φροντίδας ηλικιωμένων, τις μονάδες αποκατάστασης ή τις ειδικές μονάδες ψυχιατρικής περίθαλψης είναι ένα μεγάλο θέμα με πολλές πτυχές και κάθε μεμονωμένη κατηγορία χρήζει ειδικής αντιμετώπισης σε ότι αφορά τη διαχείριση της ασφάλειας.

Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε είναι ότι η ασφάλεια των εγκαταστάσεων υγειονομικής περίθαλψης είναι πολύ σημαντική. Όχι, μόνο λόγω του ιατρικού χαρακτήρα της λειτουργίας τους αλλά και λόγω της ευαίσθητης φύσης των σχετικών πληροφοριών που διαθέτουν και περιουσιακών στοιχείων. Οι συγκεκριμένες εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης είναι υπεύθυνες για τη φροντίδα και τη θεραπεία των ασθενών και πρέπει να διασφαλίζουν την ασφάλεια και την προστασία των ασθενών, του προσωπικού και των φυσικών περιουσιακών στοιχείων τους. Είναι λοιπόν ευάλωτες σε διάφορες απειλές για την ασφάλεια και όχι μόνο σε μεμονωμένα περιστατικά βίας. Ανάμεσα στις υπόλοιπες απειλές συμπεριλαμβάνονται κλοπές, κυβερνοεπιθέσεις, φυσικές καταστροφές και φυσικά όπως μας έδειξε το πρόσφατο παρελθόν οι πανδημίες.

Ως εκ τούτου, οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να εφαρμόζουν ισχυρά μέτρα ασφαλείας για να προστατεύουν τον εαυτό τους και τα ενδιαφερόμενα μέρη τους από αυτούς τους κινδύνους.

Εντοπισμός απειλών

Το πρώτο βήμα για τη χάραξη μιας αποτελεσματικής πολιτικής ασφάλειας είναι ο εντοπισμός των απειλών. Ακολουθούν τέσσερις βασικές κατηγορίες απειλών για το σύνολο των υγειονομικών εγκαταστάσεων.

• Απειλές φυσικής ασφάλεια: Οι απειλές φυσικής ασφάλειας. αναφέρονται σε κινδύνους που σχετίζονται με την κλοπή, τον βανδαλισμό ή τη ζημιά φυσικών περιουσιακών στοιχείων, συμπεριλαμβανομένου ιατρικού εξοπλισμού, φαρμάκων και αρχείων ασθενών. Οι απειλές για τη φυσική ασφάλεια μπορεί να προκύψουν λόγω μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, έλλειψης επιτήρησης, κακού φωτισμού ή ανεπαρκών μέτρων ασφαλείας.
• Παραβίαση δεδομένων: Οι απειλές για την ασφάλεια των πληροφοριών αναφέρονται στους κινδύνους που σχετίζονται με τη μη εξουσιοδοτημένη πρόσβαση, κλοπή ή απώλεια ευαίσθητων πληροφοριών ασθενών. Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να διασφαλίζουν ότι διαθέτουν ισχυρά μέτρα ασφάλειας πληροφοριών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των ασθενών τους και την πρόληψη παραβιάσεων δεδομένων.
• Κυβερνοεπιθέσεις: Οι απειλές για την κυβερνοασφάλεια αναφέρονται στους κινδύνους που συνδέονται με την κλοπή, τη διαφθορά ή την καταστροφή ηλεκτρονικών δεδομένων και συστημάτων. Οι απειλές στον κυβερνοχώρο μπορεί να προκύψουν λόγω της χρήσης ξεπερασμένου λογισμικού, αδύναμων κωδικών πρόσβασης ή επιθέσεων ηλεκτρονικού ψαρέματος.
• Φυσικές καταστροφές και πανδημίες: Οι φυσικές καταστροφές και οι πανδημίες μπορούν να προκαλέσουν σημαντικές ζημίες στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης, να διαταράξουν τη λειτουργία τους και να θέσουν σε κίνδυνο την ασφάλεια και την προστασία των ασθενών και του προσωπικού τους. Ως εκ τούτου, οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να διαθέτουν σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστροφών για τον μετριασμό των επιπτώσεων αυτών των συμβάντων.

Βασικά μέτρα διαχείρισης της ασφαλείας

Είδαμε λοιπόν τους ενδεχόμενους κινδύνους με τους οποίους είναι αντιμέτωποι οι υπεύθυνοι των υγειονομικών εγκαταστάσεων. Υπάρχουν όμως και συγκεκριμένες ενέργειες τις οποίες μπορούν να λάβουν ώστε να ελαχιστοποιήσουν τους παραπάνω κινδύνους.
Φυσική ασφάλεια: Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να διαθέτουν ισχυρά μέτρα φυσικής ασφάλειας για την προστασία των φυσικών περιουσιακών στοιχείων τους, συμπεριλαμβανομένου του ιατρικού εξοπλισμού, των φαρμάκων και των αρχείων ασθενών. Αυτά τα μέτρα μπορούν να περιλαμβάνουν την εγκατάσταση καμερών ασφαλείας, συστημάτων ελέγχου πρόσβασης, συναγερμών και αισθητήρων. Οι χώροι υγειονομικής περίθαλψης πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι το προσωπικό τους είναι εκπαιδευμένο να εντοπίζει και να αναφέρει ύποπτη συμπεριφορά.

Ασφάλεια πληροφοριών: Επίσης, πρέπει να διαθέτουν ισχυρά μέτρα ασφάλειας πληροφοριών για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των ασθενών τους και την πρόληψη παραβιάσεων δεδομένων. Είναι απαραίτητο να υπάρχουν διαδικασίες κρυπτογράφησης ευαίσθητων πληροφοριών καθώς και διαδικασίες για τον αποτελεσματικό έλεγχο πρόσβασης σε χώρους που τηρούνται ευαίσθητα δεδομένα. Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι το προσωπικό τους είναι εκπαιδευμένο να χειρίζεται ευαίσθητες πληροφορίες ασθενών και ότι ακολουθούν τα απαραίτητα πρωτόκολλα για την προστασία της ιδιωτικής ζωής των ασθενών.

Κυβερνοασφάλεια: Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να διαθέτουν ισχυρά μέτρα κυβερνοασφάλειας για την προστασία των ηλεκτρονικών δεδομένων και συστημάτων τους. Αυτά τα μέτρα μπορεί να περιλαμβάνουν τη χρήση ενημερωμένου λογισμικού, ισχυρών κωδικών πρόσβασης, ελέγχου ταυτότητας πολλαπλών επιπέδων και τακτικών ελέγχων ασφαλείας. Οι δομές υγειονομικής περίθαλψης πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι το προσωπικό τους είναι εκπαιδευμένο να εντοπίζει και να αναφέρει ύποπτα μηνύματα ηλεκτρονικού ταχυδρομείου και άλλες απειλές στον κυβερνοχώρο.

Ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστροφών: Οι εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης πρέπει να διαθέτουν σχέδια ετοιμότητας για την αντιμετώπιση καταστροφών για τον μετριασμό των επιπτώσεων των φυσικών καταστροφών και των πανδημιών. Τα σχέδια αυτά μπορούν να περιλαμβάνουν τη δημιουργία ομάδων αντιμετώπισης καταστάσεων έκτακτης ανάγκης, την ανάπτυξη σχεδίων εκκένωσης και τη δημιουργία αποθεμάτων βασικών προμηθειών. Οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης πρέπει επίσης να διασφαλίζουν ότι το προσωπικό τους είναι εκπαιδευμένο να ανταποκρίνεται σε καταστάσεις έκτακτης ανάγκης και ότι διαθέτει τον απαραίτητο εξοπλισμό και πόρους για να το πράξει.

Προκλήσεις στην υλοποίηση

Η εφαρμογή μέτρων ασφαλείας στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης μπορεί να είναι δύσκολη λόγω διαφόρων παραγόντων και αντικειμενικών δυσκολίων. Ορισμένες από τις σημαντικότερες προκλήσεις που αντιμετωπίζουν οι διοικήσεις των οργανισμών είναι οι ακόλουθες:

Περιορισμένοι πόροι: Οι φορείς υγειονομικής περίθαλψης ενδέχεται να έχουν περιορισμένους πόρους για να επενδύσουν σε μέτρα ασφαλείας λόγω δημοσιονομικών περιορισμών και χαμηλών προϋπολογισμών. Λύση σε αυτή την πρόκληση μπορεί να είναι η εξεύρεση πρόσθετων πόρων από άλλες πηγές όπως χορηγίες του ιδιωτικού τομέα.

Άρνηση στις αλλαγές: Οι οργανισμοί ενδέχεται να αντιμετωπίσουν άρνηση από το προσωπικό τους κατά την εφαρμογή μέτρων ασφαλείας. Τα μέλη του προσωπικού μπορεί να είναι απρόθυμα να υιοθετήσουν νέα πρωτόκολλα ή τεχνολογίες, οι οποίες μπορούν

Πολυπλοκότητα υφιστάμενων υποδομών: Μία από τις σημαντικότερες προκλήσεις είναι η πολυπλοκότητα της υποδομής πληροφορικής στον τομέα της υγειονομικής περίθαλψης. Οι χώροι υγειονομικής περίθαλψης διαθέτουν ποικίλα συστήματα και εφαρμογές πληροφορικής που συχνά στερούνται τυποποίησης και ολοκλήρωσης. Αυτή η πολυπλοκότητα καθιστά δύσκολη την αναβάθμιση και δημιουργεί σημαντικά προβλήματα σε επίπεδα ασφάλειας.

Προηγμένες λύσεις και τεχνολογικές εφαρμογές

Έχοντας κατανοήσει τόσο τις απειλές που θέτουν σε κίνδυνο μια υγειονομική εγκατάσταση, αλλά και τις βασικές κατηγορίες μέτρων που πρέπει να ληφθούν καθώς και τις προκλήσεις που θα κληθούμε να αντιμετωπίσουμε στην υλοποίηση αυτών των μέτρων, μπορούμε να εξετάσουμε πιο συγκεκριμένες ενέργειες που θα βοηθήσουν στην αύξηση του επιπέδου προστασίας.

Οι έξυπνες, σύγχρονες λύσεις ελέγχου πρόσβασης και παρακολούθησης παρέχουν ευχρηστία στη λειτουργία χωρίς μεγάλη αναστάτωση στις καθημερινές διαδικασίες των εγκαταστάσεων. Παράλληλα, επιτρέπουν και την κατάρτιση ενός ευέλικτου προϋπολογισμού υλοποίησης. Παρακάτω υπάρχουν τέσσερις άξονες πάνω στους οποίους μπορούν να βασισθούν οι υπεύθυνοι για τη δημιουργία μιας αποτελεσματικής πολιτικής ασφάλειας.

• Χρήση συστημάτων ελέγχου πρόσβασης με συγκεκριμένα μέσα διαπίστευσης για μεγαλύτερη ασφάλεια
• Ενσωμάτωση συστημάτων παρακολούθησης βίντεο σε πραγματικό χρόνο
• Χρήση αυτοματοποιημένων λύσεων διαχείρισης επισκεπτών και ασθενών ώστε εκτός από αυξημένη ασφάλεια να υπάρχει βελτίωση και στην αποδοτικότητα του προσωπικού.
• Τέλος, έξυπνη αξιοποίηση της υπάρχουσας υποδομής πληροφορικής. Οι σύγχρονες λύσεις τεχνολογίας πρόσβασης επιτρέπουν στους υπεύθυνος να εφαρμόζουν λύσεις που αναβαθμίζουν την ασφάλεια των εγκαταστάσεών, αλλά παράλληλα επιτρέπουν την αποτελεσματικότερη διαχείριση της κίνησης των ασθενών, των εργαζομένων και των επισκεπτών.

Μέσω των συστημάτων ελέγχου πρόσβασης μπορούν να εκχωρηθούν δικαιώματα πρόσβασης σε συγκεκριμένους χώρους. Επίσης είναι πολύ ευκολότερη η διαχείριση αυτών των δικαιωμάτων πρόσβασης αλλά και η συνεχής παρακολούθηση όσων κινούνται μέσα στους συγκεκριμένους χώρους. Από τους χώρους υποδοχής έως τα ιδιωτικά δωμάτια ασθενών, αλλά και άλλους χώρους με υψηλό βαθμό διαβάθμισης, όπως χειρουργικές αίθουσες και μονάδες φροντίδας νεογνών, τα δικαιώματα πρόσβασης διασφαλίζουν ότι οι επισκέπτες και οι εργαζόμενοι έχουν τη προβλεπόμενη πρόσβαση στους σωστούς χώρους, για το ακριβές χρονικό διάστημα.

Οι αυτοματοποιημένες λύσεις που ενισχύουν τη λειτουργική αποδοτικότητα μπορούν να συμβάλουν στη μείωση του κόστους σε διάφορους τομείς, συμπεριλαμβανομένης της στελέχωσης προσωπικού.

Με τη χρήση εφαρμογών που συμβάλλουν στην ολοκληρωμένη ασφάλεια των εγκαταστάσεων και στη συνεχή επίγνωση της κατάστασης, οι οργανισμοί υγειονομικής περίθαλψης μπορούν να προστατεύσουν τους ανθρώπους και τα περιουσιακά τους στοιχεία. Το κέρδος θα είναι τριπλό: Εξοικονόμηση πόρων, βελτίωση της ασφάλειας και καλύτερη διαχείριση καταστάσεων έκτακτων αναγκών. Μέσω μιας ενιαίας πλατφόρμας μπορεί να γίνεται εφικτή η συνεχής παρακολούθηση όλων των ηλεκτρονικών συστημάτων ασφάλειας και το φιλτράρισμα των πραγματικά κρίσιμων περιστατικών. Αυτές οι εφαρμογές είναι ευέλικτες, επεκτάσιμες και οικονομικά ανταποδοτικές. Επίσης, δίνουν τη δυνατότητα στους υπεύθυνους ασφαλείας να γίνουν πιο αποτελεσματικοί στην πρόληψη και διαχείριση επικίνδυνων καταστάσεων.

Ιδιαίτερα μπορεί να βοηθήσει και η ενοποίηση εφαρμογών ελέγχου πρόσβασης και βιντεοεπιτήρησης ενισχύοντας τις προσπάθειες αποτροπής μη εξουσιοδοτημένων προσβάσεων σε ευαίσθητους χώρους με ασθενείς ή σε υπολογιστές, αρχεία και

ευαίσθητες πληροφορίες για την αποφυγή παραβιάσεων δεδομένων καθώς επίσης και την καλύτερη προστασία χώρων στάθμευσης, αποβάθρων φόρτωσης, θυρών παράδοσης,

χώρους αποθήκευσης φαρμάκων και άλλες τοποθεσίες οι οποίες μπορεί να είναι ευάλωτα σε άτομα με εγκληματικές δραστηριότητες

Σε περιπτώσεις που απαιτούνται αναβαθμίσεις συστημάτων υπάρχουν πλέον λύσεις που επιτρέπουν τη συνέχιση των εργασιών χωρίς διακοπή της λειτουργίας των τμημάτων. Εδώ θα βοηθήσει πολύ η αξιοποίηση της υφιστάμενης IT υποδομής. Αξιοποιώντας την υποδομή πληροφορικής μιας εγκατάστασης και τα δίκτυα Ethernet, το κόστος και η πολυπλοκότητα για την αναβάθμιση των λύσεων πρόσβασης μειώνονται σημαντικά. Οι εφαρμογές ελέγχου πρόσβασης που βασίζονται στις τεχνολογίες Power over Ethernet (PoE) και Wi-Fi με δυνατότητα IP εκμεταλλεύονται την υποδομή δικτύου μιας εγκατάστασης (είτε είναι ενσύρματη είτε ασύρματη με σημαντική εξοικονόμηση στη διάρκεια της εγκατάστασης τόσο σε πόρους όσο και σε χρόνο. Επιπρόσθετα, τώρα που τα έξυπνα τηλέφωνα έχουν γίνει αναπόσπαστο τμήμα της καθημερινότητας μας μπορούν να χρησιμοποιούνται και ως μέσο διαπίστευσης για την πρόσβαση σε συγκεκριμένους χώρους με τη χρήση τεχνολογιών Bluetooth και NFC.

Η χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης (AI) εξαπλώνεται σε ολόκληρο τον κλάδο της υγειονομικής περίθαλψης για μια σειρά εφαρμογών οπότε θα μπορούσε βοηθήσει και στην ασφάλεια. Συστήματα βίντεο-επιτήρησης με AI μπορούν να ενισχύουν την αποτελεσματικότητα της προληπτικής ασφάλειας συνδυάζοντας έξυπνες λειτουργίες ανάλυσης εικόνων, με ανίχνευση στόχων και ταξινόμηση αντικειμένων, η οποία εξοικονομεί χρόνο για τις ομάδες ασφαλείας των νοσοκομείων επιταχύνοντας καλύτερα αποτελέσματα.

Η τεχνητή νοημοσύνη διαδραματίζει επίσης μεγαλύτερο ρόλο στις κάμερες που χρησιμοποιούνται για την αναγνώριση πινακίδων κυκλοφορίας, την καταγραφή εισόδων και εξόδων οχημάτων και την ειδοποίηση του προσωπικού για δυνητικά επικίνδυνες δραστηριότητες σε πραγματικό χρόνο.

 

Πως επηρεάζονται τα εμπλεκόμενα μέρη

Σε ότι αφορά του χώρους υγειονομικής περίθαλψης, τα βασικά εμπλεκόμενα μέρη είναι το προσωπικό λειτουργίας (ιατρικό, παραϊατρικό, διοικητικό, κ.α.), οι ασθενείς, οι επισκέπτες και οι συνοδοί των ασθενών. Θα είχε ενδιαφέρον να δούμε το πως η αναβάθμιση της ασφάλειας και οι προκλήσεις που αναδύονται από αυτό το εγχείρημα επηρεάζουν αυτούς τους βασικούς stakeholders.

Ασθενείς – Όταν προκύπτουν προσωπικά ζητήματα υγείας είναι φυσικό ένας ασθενής να επηρεάζεται ακόμα και από μικρά θέματα της καθημερινότητας του. Μικρές λεπτομέρειες που παρέχουν όμως στους ασθενείς περισσότερο έλεγχο του φυσικού τους περιβάλλοντος – όπως το κλείδωμα ντουλαπιών για την προστασία των προσωπικών τους αντικειμένων κατά τη διάρκεια της θεραπείας – μπορούν να συμβάλλουν στην εξομάλυνση ορισμένων από τις ανησυχίες τους όταν αυτοί βρίσκονται μακριά από το οικείο περιβάλλον τους. Είναι πολύ λογικό, οι ασθενείς να θέλουν να βρίσκονται μέσα σε ένα άνετο και ευχάριστο περιβάλλον. Η αύξηση του επιπέδου ασφάλειας βοηθάει σε αυτή την αίσθηση.

Επισκέπτες – Επίσης η διαχείριση των επισκεπτών είναι ένα άλλο σημαντικό θέμα. Η εμπειρία έχει δείξει ότι η παραμονή επισκεπτών επί μεγάλο χρονικό διάστημα μέσα στους θαλάμους δημιουργεί ενόχληση στους παρακείμενους ασθενείς ενώ εγκυμονεί και περισσότερους κινδύνους σε ότι αφορά τις πιθανότητες μεταφοράς κάποιας μικροβιακής μόλυνσης ή κάποιας φλεγμονής. Ένα αξιόπιστο και αποτελεσματικό σύστημα διαχείρισης επισκεπτών θα μπορέσει να βοηθήσει στην αντιμετώπιση αυτών των περιστατικών.

Ιατρικό & Νοσηλευτικό προσωπικό- Όμως η ασφάλεια είναι σημαντική και για το ιατρικό και παραϊατρικό προσωπικό. Πρώτον, όπως είδαμε και από την αρχή του άρθρου ένα ασφαλές περιβάλλον εργασίας είναι ζητούμενο για όλους, πόσο μάλλον για εκείνους που καλούνται να παρέχουν ιατρικές υπηρεσίες και ως εκ τούτου είναι πολύ σημαντική η ψυχική τους ηρεμία αλλά και η προφύλαξη της σωματικής τους ακεραιότητας. Τόσο στα τμήματα διαχείρισης έκτακτων περιστατικών όσο και στις μονάδες θεραπείας θα πρέπει να υπάρχει μια σωστή διαχείριση σε επίπεδο ασφάλειας.  Βελτιωμένα επίπεδα ασφάλειας σημαίνουν καλύτερη ροή ασθενών και αποτελεσματικότερη παροχή των θεραπευτικών υπηρεσιών. Επίσης, η αίσθηση της ασφάλειας ενισχύει την ικανοποίηση που λαμβάνει το προσωπικό κατά την άσκηση της εργασίας του και μειώνει τους λόγους για αποχωρήσεις ιατρών και νοσηλευτικού προσωπικού. Κάτι πολύ σημαντικό σήμερα όπου το Εθνικό σύστημα υγείας πλήττεται από σημαντική έλλειψη προσωπικού σε κρίσιμες και νευραλγικές θέσεις.

Όμως τα συστήματα επιτήρησης και διαχείρισης πληροφοριών μπορούν επίσης να βοηθήσουν και στην καλύτερη παρακολούθηση των ασθενών. Μέσα σε χώρους όπου οποιαδήποτε λανθασμένη ενέργεια μπορεί να φανεί μοιραία για τη ζωή ενός ασθενούς, ένα ολοκληρωμένο σύστημα επιτήρησης μπορεί να φανεί σωτήριο.

Διοικητικό προσωπικό – Πολύ σημαντική βοήθεια όμως θα προσφέρει και η αναβάθμιση της ασφάλειας και στο διοικητικό προσωπικό. Καταρχάς, όπως και το ιατρικό προσωπικό και οι διοικητικοί υπάλληλοι -ειδικά εκείνοι που έρχονται σε επαφή με τους ασθενείς και τους συνοδούς- θέλουν να αισθάνονται ασφάλεια μέσα στο χώρο που εργάζονται. Δυστυχώς, είναι τόσα πολλά τα περιστατικά στα οποία και διοικητικά στελέχη δημόσιων νοσοκομείων έχουν γίνει θύματα επιθέσεων που χωρίς καμία αμφιβολία το θέμα της αναβάθμισης της ασφάλειας θα έπρεπε να είναι ένα από τα πρώτα στην ατζέντα της συζήτησης για τη γενικότερη βελτίωση του συστήματος υγείας στη χώρα μας.

Στην αιχμή της καινοτομίας

Όμως δεν είναι μόνο το αυξανόμενο αίσθημα ασφάλειας. Όπως, έχουμε δει ήδη, τα νέας γενιάς ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας -ειδικά όταν λειτουργούν υπό μια ενιαία πλατφόρμα- επιτρέπουν τη γρηγορότερη διαχείριση της ροής των ασθενών αλλά και της κίνησης των επισκεπτών. Δηλαδή, απλοποιούν την εργασία των διοικητικών υπαλλήλων και καθιστούν ευκολότερη την καθημερινότητα τους. Επίσης και η διαχείριση των δεδομένων και πληροφοριών μπορεί να γίνεται με τρόπο ασφαλέστερο αλλά και γρηγορότερο ώστε να μειώνεται και ο χρόνος ανταπόκρισης σε διάφορα αιτήματα ασθενών και συνοδών.

Τα νοσοκομεία και γενικότερα οι χώροι περίθαλψης αξιοποιώντας σύγχρονες τεχνολογίες, μπορούν να γίνουν πεδίο εφαρμογών καινοτομίας που θα τους επιτρέψουν να συνδυάζουν την ασφάλεια με την ενίσχυση της παραγωγικότητας και λειτουργίας.

Εκπαίδευση και εκτίμηση κινδύνων

Η κατάρτιση και η εκπαίδευση όλου του προσωπικού στους υγειονομικούς χώρους είναι ουσιαστικής σημασίας για να διασφαλιστεί ότι όλοι όσοι συμμετέχουν σε έναν τόσο ευαίσθητο χώρο, κατανοούν  τη σημασία της φυσικής ασφάλειας και της ασφάλειας των πληροφοριών. Το προσωπικό θα πρέπει να εκπαιδεύεται ώστε να αναγνωρίζει και να αναφέρει ύποπτες δραστηριότητες, όπως παράξενες συμπεριφορές μέσα στους χώρους ή και απόπειρες απόκτησης μη εξουσιοδοτημένης πρόσβασης σε αρχεία ασθενών. Η τακτική εκπαίδευση μπορεί να βοηθήσει να διασφαλιστεί ότι το προσωπικό γνωρίζει τις πιο πρόσφατες απειλές για την ασφάλεια και τον τρόπο αντιμετώπισής τους.

Οι εργαζόμενοι θα πρέπει να εκπαιδεύονται σε βέλτιστες πρακτικές ασφάλειας στον κυβερνοχώρο, όπως ο τρόπος δημιουργίας ισχυρών κωδικών πρόσβασης και ο τρόπος αναγνώρισης μηνυμάτων ηλεκτρονικού “ψαρέματος”.

Επίσης η διενέργεια τακτικών εκτιμήσεων κινδύνου είναι απαραίτητη για τον εντοπισμό πιθανών απειλών για την ασφάλεια και τρωτών σημείων στις εγκαταστάσεις υγειονομικής περίθαλψης. Οι εκτιμήσεις κινδύνου θα πρέπει να καλύπτουν όλους τους τομείς της εγκατάστασης, συμπεριλαμβανομένης της φυσικής ασφάλειας, της υποδομής ΙΤ και του προσωπικού. Οι τακτικές εκτιμήσεις κινδύνου μπορούν να βοηθήσουν τους παρόχους υγειονομικής περίθαλψης να εντοπίζουν και να ιεραρχούν τους κινδύνους ασφαλείας και να εφαρμόζουν κατάλληλα μέτρα ασφαλείας.

Συμπερασματικά

Αυτό που πρέπει να κατανοήσουμε και να συνειδητοποιήσουμε είναι ότι η ασφάλεια των υγειονομικών εγκαταστάσεων δεν αποτελεί απλώς μια δευτερεύουσας σημασία απαίτησης. Αντιθέτως, είναι μια θεμελιώδης προϋπόθεση για την εύρυθμη λειτουργία των συγκεκριμένων εγκαταστάσεων και συμβάλλει στην καλύτερη παροχή ποιοτικών υπηρεσιών υγείας. Οπότε η δημιουργία και υλοποίηση μιας πολιτικής ασφάλειας σε μια υγειονομική εγκατάσταση οφείλει να είναι βασική προτεραιότητα της διοίκησης της ανεξαρτήτως αν πρόκειται για ιδιωτικού ή δημόσιου χαρακτήρα οργανισμό. Προς αυτή την κατεύθυνση οφείλουν να εργάζονται όλοι οι εργαζόμενοι στην εγκατάσταση σε όλα τα επίπεδα της ιεραρχίας. Το κέρδος θα είναι πολλαπλό και θα έχει αντίκτυπο τόσο σε αυτούς όσο και στους ασθενείς τους.