Διαδικασίες απαγκίστρωσης προσωπικού ασφαλείας από “Risk Areas”

Οι διαδικασίες απεμπλοκής του προσωπικού ασφαλείας από περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος, απαιτούν εξιδεικευμένο σχεδιασμό και οργάνωση. Τα πάντα ξεκινούν από την μητρική εταιρεία και την πατρίδα….

Δημήτριος Μερτσιωτάκης
Απόστρατος Αξ/κος Π.Α./Απόφοιτος Σχολής Πολέμου
N.Y.C. / Strategic Security Management
H.C.D.M.I. / A.S.S.C.C.M.
VPTS, DST Founder Instructor
Εκπαιδευτής ΣΚΟΕ

 Ως Risk Area, χαρακτηρίζεται κάθε περιοχή, στην οποία, το προσωπικό που εργάζεται, δύναται να εκτεθεί σε εξαιρετικούς κινδύνους. Ασθένειες, εμπόλεμες καταστάσεις, πραξικοπήματα, πειρατείες, εγκληματικές ενέργειες και συμμοριτοπόλεμος χαρακτηρίζουν τις εν λόγω περιοχές. Επιπροσθέτως κυριαρχούν κυβερνήσεις μαριονέτες, με επιλογές εξαιρετικά ευμετάβλητες. Φύλαρχοι και φατρίες, θρησκευτικός φονταμενταλισμός και χαμηλότατο μορφωτικό επίπεδο, ενώ η φτώχεια και διαφθορά σε συνδυασμό με την μηδενική παράσταση εικόνων και πληροφόρησης, δημιουργούν ένα εξαιρετικά ακανθώδες επιχειρησιακό περιβάλλον. Το μέγεθος αυτών των ιδιαίτερων χαρακτηριστικών , προσδιορίζει την περιοχή ως High Risk Area , Corruption Area ή συνδυασμός αυτών. Για την συνέχεια του άρθρου θα χρησιμοποιήσω τον όρο ‘’ιδιαίτερη περιοχή ενδιαφέροντος’’.

Το τελευταίο χρονικό διάστημα, ικανότατα στελέχη ασφαλείας, αδυνατώντας να επιβιώσουν οικονομικά στη χώρα μας και για να υποστηρίξουν τον οικογενειακό προϋπολογισμό, έχουν στραφεί σε προσφερόμενες θέσεις εργασίας του εξωτερικού, που αφορούν ιδιαίτερες περιοχές, μιας και πληθώρα εταιρειών ασφαλείας δραστηριοποιείται σε αυτές.

Σίγουρα οι οικονομικές απολαβές είναι εξαιρετικές, πάντα βεβαίως σε σχέση με τον κίνδυνο που τις διέπει, με προοπτικές ανέλιξης, κάτι που για τα δεδομένα του Ελληνικού γίγνεσθαι, μοιάζει απίθανο εάν δεν υπάρχει η σχετική … πρόσβαση ή το ανάλογο τηλέφωνο…. Προφανώς στο ιδιαίτερο εργασιακό περιβάλλον της περιοχής, καλείσαι να διαχειριστείς ζητήματα πολυποίκιλα, πολυσύνθετα, προφανώς και επικίνδυνα, αλλά, τίποτα δεν χαρίζεται. Τα πάντα κερδίζονται….

Παράμετροι ορθής επιλογής

Συνήθως, τα πιο ενδιαφέροντα συμβόλαια, αφορούν Security Managers, PMC & Operators, IT & Cyber Security Coordinators, Paramedics , καθώς και Προσωπικούς Συνοδούς Ασφαλείας (Armed or Unarmed). Είναι όμως πάντα όλα εύκολα; Προφανώς όχι. Λόγω της ρευστότητας του περιβάλλοντος ασφάλειας στις εν λόγω περιοχές, καλό θα είναι, το προσωπικό ασφαλείας που σκέφτεται να μετακινηθεί σε ιδιαίτερες περιοχές, να λάβει υπόψη και να οργανώσει:
α. τις διαδικασίες προετοιμασίας για την μετάβαση του, (*1)

β. τους υποστηρικτικούς παράγοντες για τα μέλη της οικογενείας,

γ. την καταγραφή των πιθανών παραγόντων κινδύνου που μπορεί να αντιμετωπίσει εκεί ώστε: να σχεδιάσει και να οργανώσει την απαγκίστρωσή του, σε περίπτωση κρισιγενούς περιστατικού. Μέγιστο ζητούμενο η αυτοπροστασία του(*2).

Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Οι εταιρείες που συνήθως αναλαμβάνουν τέτοια συμβόλαια, έχουν διεθνή παρουσία, ενώ οι επίμαχες θέσεις εργασίας αναρτώνται στο διαδίκτυο. Βεβαίως, πολλές φορές δύναται να μας προταθεί μια θέση εργασίας από γνωστό πρόσωπο εμπιστοσύνης. Το πρώτο που απαιτείται, είναι έρευνα για την εταιρεία η οποία αναζητά τα συγκεκριμένα στελέχη ασφαλείας. Έτσι θα πρέπει να ελέγξω εάν:

• Η εταιρεία έχει νόμιμη υπόσταση και σοβαρή διαδικτυακή παρουσία ;
• Διατηρεί γραφεία στην περιοχή ενδιαφέροντος;
• Δραστηριοποιείται μέσω offshore εταιρείας στην εν λόγω περιοχή; Και εάν ναι, με ποια εταιρεία θα υπογράψω το συμβόλαιο εργασίας; Την μητρική ή την όποια θυγατρική; Γιατί, υπάρχουν τεράστιες διαφορές και ζητήματα σε αυτό το θέμα…..
• Έχει τμήμα ανθρωπίνου δυναμικού, νομικό εκπρόσωπο και διοικητικές υποστηρικτικές υπηρεσίες;
• Ποιες οι παρεχόμενες ασφαλιστικές καλύψεις και από ποιο φορέα; Να λάβετε υπόψιν , ότι είναι ελάχιστες οι εταιρείες που παρέχουν σοβαρές καλύψεις, έναντι οιοδήποτε κινδύνου σε ιδιαίτερα περιβάλλοντα εργασίας.
• Έχει δημοσιευμένους ισολογισμούς ώστε να εξασφαλίσουμε ότι θα λαμβάνουμε τις αμοιβές μας ενώ, ταυτόχρονα θα πληρώνονται και οι ασφαλιστικές καλύψεις μας;
• Έχει σοβαρές διασυνδέσεις με το τοπικό προξενείο και ιδιαιτέρως με το εμπορικό της τμήμα; Κατά κάποιο τρόπο αυτό, βεβαιώνει και την νομιμότητα των δραστηριοτήτων της.
• Διαθέτει νομική υποστήριξη στην περιοχή ενδιαφέροντος ώστε να γνωρίζουμε το νομικό υπόβαθρο των ενεργειών μας; Δηλαδή, τι επιτρέπεται και τι δεν επιτρέπεται. Παρέχει συμβουλές για τους άγραφους νόμους και τις συνήθειες το ντόπιου πληθυσμού; Πολλές από αυτές μάλιστα, έχουν μεγαλύτερη ισχύ από την ίδια τη νομολογία της εν λόγω περιοχής.

Το δεύτερο ζήτημα, αφορά την αποδοχή του job description (JD). Δηλαδή, των εργασιακών μας καθηκόντων. Κατά συνέπεια θα πρέπει να σκεφθώ εάν:

• Διαθέτω τα απαραίτητα τυπικά και ουσιαστικά προσόντα ώστε διεκδικήσω με αξιώσεις την προσφερόμενη θέση; Πάντα βεβαίως σε συνδυασμό με το περιβάλλον δραστηριοποίησης και τις οικονομικές απολαβές.
• Μπορώ να ανταποκριθώ στους όρους αυτής της εργασίας;
• Είναι τα πάντα γραπτά και κατανοητά ;
• Δύναται να υπάρχουν προφορικές εντολές μεγαλομετόχων ή άλλων διοικητικών παραγόντων που μπορεί να θολώσουν την εικόνα;
• Σε ποιον αναφέρομαι; Στην εταιρεία Security που έχει πάρει το συμβόλαιο ασφαλείας, σε κάποιον άλλο ή σε όλους μαζί;
• Σε διοικητικές θέσεις, απαιτούνται λεπτότατοι χειρισμοί και ισορροπίες. Είστε διατεθειμένοι να ανταποκριθείτε σε τέτοιες επιλογές; Αντιθέτως, οι επιχειρησιακές θέσεις απαιτούν ‘’ισχύ δια της ισχύος’’. Μπορείτε να το αντέξετε; Και οι συνέπειες της ισχύος είναι εξαιρετικά δύσκολες….. Ποτέ Μην ξεχνάτε ότι βρίσκεστε μόνοι σας, σε περιοχές ιδιαίτερου ενδιαφέροντος. Σε κάθε επιλογή, πρέπει να έχετε την υποστήριξη της εταιρείας εγγράφως.
• Η αποδοχή του Job Description, δεν σημαίνει κατ’ ανάγκη ότι, ένα στέλεχος μπορεί να εκτελέσει την συγκεκριμένη εργασία, χωρίς προϋποθέσεις. Απαιτείται μια ευρύτερη αποδοχή στο πρόσωπο του ενδιαφερομένου, αλλά και το ανάστροφο. Ακριβώς για το λόγο αυτό, υπάρχουν και οι συνεντεύξεις με το τμήμα προσωπικού και με ανώτερα διοικητικά στελέχη, προκειμένου άπαντες να συμφωνήσουν ότι θέλουν να συνεργασθούν. Πολλές φορές, δύναται να υπάρξει και ένα δοκιμαστικό ταξίδι.

Το τρίτο και πιο ουσιαστικό ζήτημα είναι οι κανόνες εμπλοκής(*3) και οι διαδικασίες απεμπλοκής και απαγκίστρωσης.

Βέλτιστες ενέργειες απεμπλοκής

Έχοντας στο μυαλό μας όλα τα ανωτέρω, πόσο εύκολο θεωρείτε ότι είναι να απεμπλακείτε από ένα περιστατικό και να επιστέψετε στην οικογένεια σας; Απαιτείται εξαιρετικός προγραμματισμός και οργάνωση ενεργειών. Όμως όλα γίνονται….

Τα πάντα ξεκινούν από την πατρίδα και την μητρική εταιρεία. Ο αρχικός σχεδιασμός απεμπλοκής οργανώνεται στην πατρίδα και από την εταιρεία. Για όλο το εξωχώριο προσωπικό της περιοχής ενδιαφέροντος. Με προβλεπόμενες διαδικασίες και μνημόνια ενεργειών. Αντίθετα, η καταληκτική και επικαιροποιημένη ανά τακτά χρονικά διαστήματα, προετοιμασία της διαδικασίας απαγκίστρωσης, λαμβάνει χώρα στην περιοχή ενδιαφέροντος, πάντα σε σχέση με τις υπάρχουσες εν εξελίξει καταστάσεις. (*4) Το εργαζόμενο προσωπικό ασφαλείας, πρέπει να βρίσκεται πάντα σε εγρήγορση πρόβλεψης και προετοιμασίας, όντας ένα τουλάχιστον βήμα μπροστά.

Ενέργειες, με εναλλακτικές επιλογές, για κάθε μια χωριστά , που κρίνονται απαραίτητες είναι:

• Δημιουργία συνδέσμων και εξασφάλιση διερμηνέα. Ανάπτυξε οικεία σχέση μαζί του για να μεταφράζει με ακρίβεια τα λεγόμενά σου και ίσως σταθεί πλάι σου κάποια δύσκολη στιγμή.
• Οργάνωση επικοινωνίας με δίκτυο ομογενών (εφόσον υπάρχουν),
• Ενημερώστε για την παρουσία σας, πρεσβεία, προξενείο ή εμπορικό ακόλουθο και φροντίστε για:
• Την νόμιμη κατοχή οπλισμού και πυρομαχικών, εφόσον έχετε. Μην ρισκάρετε κάτι παράνομο….
• Να έχετε προκρατημένα εισιτήρια με διαφορετικές πτήσεις, ακόμη κι αν χρειάζεται να τα ακυρώνετε τακτικά. Οι πτήσεις σε ιδιαίτερους προορισμούς είναι περιορισμένες
• Τα ταξιδιωτικά σας έγγραφα. Να είναι πάντα επικαιροποιημένα.
• Την ύπαρξη και την διαθεσιμότητα μεταφορικών μέσων, οδηγών, καθώς και για την οργάνωση εναλλακτικών δρομολογίων προς το αεροδρόμιο. Εάν χρειασθεί να μετακινηθείτε εκτός της περιοχής ενδιαφέροντος οδικώς, τα θέματα είναι πιο δύσκολα. Σταθμοί ανεφοδιασμού, χάρτες κλπ , είναι απαραίτητα, μιας και οι πιθανές ιντερνετικές υπηρεσίες ίσως είναι ανύπαρκτες.
• Την ύπαρξη μετρητών σε τοπικό αλλά και σε διεθνή νομίσματα.
• Την οργάνωση του σακιδίου emergency response, με πράγματα απαραίτητα για εσάς. (*5)

Η διαδικασία απαγκίστρωσης, εξόδου και διαφυγής, είναι από μόνη της μια στρεσσογόνος διαδικασία. Η προετοιμασία για τέτοιο ενδεχόμενο μας βοηθά στον έλεγχο του στρες. Απαγκίστρωση δεν σημαίνει υποχώρηση και φυγή. Μην δημιουργήσετε παραπάνω άγχος και φόβο στον εαυτό σας. Είναι τακτικός ελιγμός και επιβεβλημένο μέτρο φροντίδας και αυτοπροστασίας του οργανισμού μας. Το στέλεχος ασφάλειας, δεν αρκείται μόνο στην πρόβλεψη. Προετοιμάζεται διαρκώς, επικαιροποιεί και δεν αφήνει τίποτα στην… τύχη. Δεν υπάρχει τύχη. Υπάρχουν πράγματα που συμβαίνουν εκεί έξω. Δεν ελπίζουμε ότι όλα θα πάνε καλά λόγω του εξαιρετικού μισθού και των καλών συστάσεων. Δεν δημιουργούμε αυταπάτες! Τα πάντα μπορούν να εξελιχθούν ραγδαία, καταιγιστικά και επικίνδυνα.

Το πιο σημαντικό είναι, να αναγνωρίσεις τι συμβαίνει, πιο το πρόβλημα που πρέπει να αντιμετωπίσεις και να αποχωρισθείς τις αυταπάτες σου. Γιατί αυτό που μπορεί να μας σώσει εκεί έξω, είναι η ικανότητα μας να αντιληφθούμε σε πραγματικό χρόνο, την εξέλιξη των κρίσιμων περιστατικών και γεγονότων στο χωροχρόνο, που πιθανόν θα μας παγιδευόσουν. Από μια άλλη οπτική γωνία, χωρίς τύψεις , άγχος και ενοχές …..  Και να αντιδράσουμε ακαριαία, απλώς για να επιβιώσουμε…..

Εάν κάτι από τα παραπάνω δεν σου ταιριάζει ή δεν υπάρχει ως προδιαγραφή για τον δικό σου κόσμο, μην διστάσεις να πεις όχι. Κρινόμαστε περισσότερο από τα όχι που θα πούμε, παρά από τα ναι. Βλέπετε, κάποιοι μας περιμένουν να επιστρέψουμε στην πατρίδα….

Σημείωση: ποτέ δεν θα ξεχάσω το πρώτο μου ταξίδι ως Συνοδός Επιχειρηματία το 1996 στο Πακιστάν ( Karachi – Islamabad – Lahore στα σύνορα με την Ινδία .…)

ΠΑΡΑΡΤΗΜΑ

(*1), (*2) Τα άρθρα του Κου Χατζόβουλου Νίκου (Security–Health & Safety Consultant), στα τεύχη 97 και 103 του security manager, όπως προσωπικά έχω αναφέρει στον αρθρογράφο, αποτελούν οδηγό προς ναυτιλομένους. https://www.securitymanager.gr/to-trigono-tis-asfaleias & https://www.securitymanager.gr/theseis-ergasias-ypsilis-eythynis

(*3) Κανόνες εμπλοκής: α. Συνήθως αφορούν ένοπλες συνοδευτικές ομάδες ασφαλείας. Δύναται όμως, αρκετοί security managers, operators & paramedics να οπλοφορούν.     β. Διευκρινίζω ότι, για την συνέχεια του άρθρου, δεν αναφέρομαι σε κανόνες εμπλοκής πολεμικού περιστατικού, που απαιτούν συγκεκριμένες επιχειρησιακές διαδικασίες. Δύναται να υπάρξει εμπλοκή από εργαζομένους που ανήκουν σε αντίπαλες ομάδες ή φατρίες, μπορεί να αφορά τραυματισμό σε χώρο εργασίας που να προκαλέσει αντιδράσεις εργαζομένων με ταραχές, μπορεί να υπάρξει διαφωνία από δικό σας χειρισμό, σε σχέση με την διαχείριση ενός περιστατικού, από τους ίδιους τους μέτοχους ή την εταιρεία που σας έχει προσλάβει. Πιθανόν θα πρέπει να παραιτηθείτε και να αποχωρήσετε. Και πολλά άλλα. Σε κάθε περίπτωση , είστε μόνος. Μην το ξεχνάτε ποτέ! γ. Απαιτείται σαφήνεια Κανόνων και Οδηγιών, οι οποίες πρέπει να περιγράφονται στα μνημόνια ενεργειών. Πιστέψτε με, υπάρχουν πράγματα εκεί έξω , που όχι απλώς γίνονται και δεν λέγονται, αλλά δεν φαντάζεσθε καν !

(*4) Μεγάλοι οργανισμοί, πρεσβείες κλπ, προετοιμάζονται, προσομοιώνοντας με ασκήσεις τις διαδικασίες απαγκίστρωσης.

(*5) Προσωπικά χρησιμοποιώ check list. Τακτικά ξαναδιαβάζω, επικαιροποιώ, αναπροσαρμόζω, ανανεώνω.