Εμπορική και νομική προσέγγιση στις εγκαταστάσεις καμερών –‘Γ μέρος

Οι «ιδιωτικοί φορείς»,  φυσικά ή νομικά πρόσωπα για την εγκατάσταση καμερών θα πρέπει να λαμβάνουν υπόψιν τους, τη νομοθεσία για τα προσωπικά δεδομένα, τη νομοθεσία για τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης και επιπλέον ως βασική πηγή ενημέρωσης την Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα. Οι ιδιωτικοί φορείς μπορούν να κάνουν εγκατάσταση  και να λειτουργούν συστήματα βιντεοεπιτήρησης σε χώρους που δεν είναι δημόσιοι αλλά είναι προσβάσιμοι στο κοινό, αλλά όχι σε δημοσίους χώρους.

Βασίλης Νικολάου

Managing Director

ΝΙΚΟΛΑΟΥ SECURITY GROUP 

Μέλος του Σ.Α.Ε.Ε.Σ.Α.Ε.

www.vnikolaou.gr

Αντίθετα οι «δημόσιοι φορείς» οι δημόσιες αρχές, οι ανεξάρτητες και ρυθμιστικές διοικητικές αρχές, τα νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης πρώτου και δεύτερου βαθμού και τα νομικά πρόσωπα και οι επιχειρήσεις αυτών, οι κρατικές ή δημόσιες επιχειρήσεις και οργανισμοί, τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου που ανήκουν στο κράτος ή επιχορηγούνται κατά 50% τουλάχιστον του ετήσιου προϋπολογισμού τους ή η διοίκησή τους ορίζεται από αυτό, με το προεδρικό διάταγμα 75/2020 μπορούν να κάνουν «Χρήση συστημάτων επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας σε δημόσιους χώρους».

Η εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων επιτήρησης με τη λήψη ή καταγραφή ήχου ή εικόνας, σε δημόσιους χώρους, επιτρέπεται:

α) για την αποτροπή και καταστολή των αξιόποινων πράξεων όπως, εγκληματική οργάνωση, εμπρησμός, επικίνδυνη οδήγηση, ανθρωποκτονία, σωματική βλάβη, αρπαγή, βιασμός, κλοπή απατή εκβίαση. Αντικείμενο της καταστολής συνιστά και η απόδειξη τέλεσης αξιόποινων πράξεων και ταυτοποίησης του δράστη.

β) Τη διαχείριση της κυκλοφορίας που περιλαμβάνει την αντιμετώπιση εκτάκτων καταστάσεων στο οδικό δίκτυο, τη ρύθμιση της κυκλοφορίας οχημάτων, καθώς και την πρόληψη και διαχείριση τροχαίων ατυχημάτων.

Το σύνταγμα μας στο 2^ο μέρος, Ατομικά και κοινωνικά δικαιώματα,’Αρθρο 9A: (Προστασία προσωπικών δεδομένων) αναφέρει: «Καθένας έχει δικαίωμα προστασίας από τη συλλογή, επεξεργασία και χρήση, ιδίως με ηλεκτρονικά μέσα, των προσωπικών του δεδομένων, όπως νόμος ορίζει. Η προστασία των προσωπικών δεδομένων διασφαλίζεται από ανεξάρτητη αρχή, που συγκροτείται και λειτουργεί, όπως νόμος ορίζει».

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα με την οδηγία 1/2011 περιγράφει την φιλοσοφία για την εγκατάσταση και λειτουργία συστημάτων βιντεοεπιτήρησης σε χώρους που δεν είναι δημόσιοι αλλά είναι προσβάσιμοι στο κοινό με βάση:

Την Αρχή της αναλογικότητας Κεφ Β Άρθρο 5. Η νομιμότητα της επεξεργασίας εξετάζεται στο πλαίσιο του σκοπού που επιδιώκει ο υπεύθυνος επεξεργασίας και σύμφωνα με την αρχή της αναλογικότητας, η οποία επιβάλλει τα συστήματα βιντεοεπιτήρησης να είναι πρόσφορα και αναγκαία σε σχέση με τον επιδιωκόμενο σκοπό, ο οποίος θα πρέπει να μη δύναται να επιτευχθεί με ηπιότερα μέσα (άρθρο 4 του ν. 2472/1997). Ως ηπιότερα νοούνται τα μέσα που είναι εξίσου αποτελεσματικά, αλλά λιγότερο επαχθή για το άτομο, π.χ. τακτικότεροι έλεγχοι από υπάρχον προσωπικό ασφαλείας, σύστημα συναγερμού στην είσοδο και την έξοδο κλειστών χώρων, καλύτερος φωτισμός κλπ. Θα πρέπει να αποφεύγεται η εγκατάσταση συστήματος βιντεοεπιτήρησης για παραβάσεις ήσσονος σημασίας, π.χ. για την αντιμετώπιση του καπνίσματος στα σχολεία ή τη ρίψη απορριμμάτων σε δημόσιους χώρους.

Την Εξειδίκευση της αρχής της αναλογικότητας Άρθρο 6.  Απαγορεύεται η λήψη εικόνας από παράπλευρες οδούς και πεζοδρόμια, καθώς ενυπάρχει ο κίνδυνος παρακολούθησης των περαστικών επίσης η λήψη εικόνας από εισόδους ή εσωτερικό γειτονικών κατοικιών, κτιρίων ή άλλων χώρων.  Απαγορεύεται η χρήση καμερών με δυνατότητα στρέψης και εστίασης καθώς και η επεξεργασία δεδομένων ήχου.

Την Απαγόρευση επιτήρησης στους χώρους εργασίας Άρθρο 7. Το σύστημα καμερών δεν θα πρέπει να χρησιμοποιείται για την επιτήρηση των εργαζομένων εντός των χώρων αυτών εκτός μόνο για την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων ή την προστασία κρίσιμων χώρων εργασίας.

Την Διάρκεια τήρησης Άρθρο 8. Τα δεδομένα πρέπει να καταστρέφονται το αργότερο μέσα σε δεκαπέντε (15) εργάσιμες ημέρες Σε περίπτωση συμβάντος (π.χ. κλοπή, ληστεία, ξυλοδαρμός) σε βάρος του προσώπου ή των αγαθών του υπεύθυνου επεξεργασίας, αυτός επιτρέπεται να τηρεί τις εικόνες στις οποίες έχει καταγραφεί το συγκεκριμένο συμβάν σε χωριστό αρχείο για 30 ημέρες. Αν το συμβάν αφορά τρίτον, ο υπεύθυνος επεξεργασίας επιτρέπεται να τηρεί τις εικόνες για 3μήνες.

Την Διαβίβαση δεδομένων σε τρίτους Άρθρο 9. Η διαβίβαση σε τρίτους δεδομένων που προέρχονται από σύστημα βιντεοεπιτήρησης επιτρέπεται κατόπιν προηγούμενης συγκατάθεσης του υποκειμένου των δεδομένων. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας υποχρεούται να διαβιβάζει στις αρμόδιες δικαστικές, εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές δεδομένα που οι τελευταίες ζητούν νομίμως κατά την άσκηση των καθηκόντων τους. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας, δύναται να διαβιβάζει στις αρμόδιες δικαστικές, εισαγγελικές και αστυνομικές αρχές δεδομένα που ενδέχεται να αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία μιας αξιόποινης πράξης (π.χ. κλοπή, ξυλοδαρμός) ή και που μπορούν να συνεισφέρουν στη διερεύνηση των πραγματικών περιστατικών ή στην αναγνώριση των δραστών. Ο υπεύθυνος επεξεργασίας επιτρέπεται να διαβιβάσει δεδομένα που ενδέχεται να αποτελούν αποδεικτικά στοιχεία μιας αξιόποινης πράξης στο πρόσωπο που απεικονίζεται ως θύμα ή δράστης της πράξης.

Το Απόρρητο και την ασφάλεια της επεξεργασίας Άρθρο 11. Υπεύθυνος επεξεργασίας οφείλει να λαμβάνει τα κατάλληλα οργανωτικά και τεχνικά μέτρα για το απόρρητο και την ασφάλεια των δεδομένων καθώς και για την προστασία τους από κάθε μορφή αθέμιτης επεξεργασίας. Η υποχρέωση αυτή βαρύνει τον υπεύθυνο επεξεργασίας για όλο το διάστημα κατά το οποίο τηρεί τα δεδομένα. (δεν αρκεί η εγκατάσταση μόνο του συστήματος cctv. Θα πρέπει ο χώρος να προστατεύεται από ένα σύστημα συναγερμού, από σύστημα ελέγχου πρόσβασης κ.α..)

Το πιο σημαντικό λάθος που κάνουμε οι εγκαταστάτες είναι πως έχουμε στο κινητό μας ή στον υπολογιστή μας εγκαταστάσεις καμερών από πελάτες μας και τις παρουσιάζουμε μέσω εφαρμογών προς επίδειξη σε νέους υποψήφιους πελάτες. Επειδή κανένας μας μάλλον δεν έχει την άδεια από τον ήδη πελάτη για να δείχνουμε τις κάμερες του στον υποψήφιο πελάτη ας σταματήσουμε αμέσως αυτήν την πρακτική γιατί διοικείται ποινικά.

Η Αρχή Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα θα πρέπει να είναι για εμάς τους νόμιμους εγκαταστάτες βασικός συνεργάτης. Η ιστοσελίδα της αρχής και νομική της βιβλιοθήκη θα πρέπει να είναι βασικό εργαλείο μας.