Επενδύοντας σε μια αποτελεσματική περιμετρική προστασία!

Ανίχνευση – Αποτροπή – Αντίδραση, είναι το τρίπτυχο μιας αποτελεσματικής περιμετρικής προστασίας που αποτελεί την πρώτη γραμμή ενός αποδοτικού σχεδίου ασφάλειας σε ένα οργανισμό και σήμερα μπορεί να υλοποιηθεί επενδύοντας σε σύγχρονα τεχνολογικά μέσα και μια πολύ-επίπεδη προσέγγιση.

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Η προστασία της περιμέτρου μιας εγκατάστασης αποτελεί διαχρονικά τον πυλώνα κάθε στρατηγικής και μέτρων αποτροπής παραβιάσεων της ασφάλειας. Από την πρώτη εμφάνιση οργανωμένων οικισμών και εγκαταστάσεων, το πρώτο μέλημα ήταν η δημιουργία περιφράξεων – άλλοτε με τη μορφή απλών κατασκευών και άλλοτε με την υλοποίηση σύνθετων περιμετρικών τοιχίων – ώστε να οριοθετούν τον χώρο τους και να τον προστατεύουν από πιθανούς εισβολείς. Από τότε όμως έχει κυλήσει πάρα πολύ νερό μέσα στο αυλάκι του χρόνου. Οι απαιτήσεις και οι εξελίξεις έχουν δημιουργήσει νέους κινδύνους, και η έννοια της περιμετρικής προστασίας, διατηρεί σταθερά και αμείωτα τον κομβικό ρόλο που επιτελεί.

Οι σύγχρονες εγκληματικές οργανώσεις, έχουν πλέον νέα όπλα διαθέσιμα στη φαρέτρα τους και συχνά έχουν καλύτερη πληροφόρηση για τα τρωτά σημεία μιας εγκατάστασης. Ακόμα και εφαρμογές όπως το Google Maps και το Google Earth, επιτρέπουν την απεικόνιση μιας εγκατάστασης, με πολλές λεπτομέρειες, βοηθώντας έτσι όσους θέλουν να διεισδύσουν παράνομα να εντοπίσουν αδύνατα σημεία.        Όταν φτάσει η στιγμή που ένας οργανισμός γίνει θύμα μιας ενέργειας παραβίασης, δεν είναι μόνο οι υλικές απώλειες που σχετίζονται με την αφαίρεση εξοπλισμού και προϊόντων ή τη φθορά κάποιων υποδομών. Υπάρχουν και οι έμμεσες απώλειες που συχνά είναι σημαντικότερες και οι οποίες έχουν να κάνουν με τη διακοπή λειτουργίας του οργανισμού καθώς και τις επιπτώσεις στην εταιρική φήμη του οργανισμού.

Για τη διασφάλιση λοιπόν όλων αυτών που διακυβεύονται, θα πρέπει οι οργανισμοί να αντιμετωπίσουν με μια νέα θεώρηση την υλοποίηση έργων με συστήματα ασφάλειας περιμετρικής προστασίας. Η νέα προσέγγιση βασίζεται κυρίως σε σύγχρονα μέσα και σε μια πολυεπίπεδη θωράκιση της περιμέτρου, που θα επιτρέψει τη βελτιστοποίηση του σχεδιασμού ασφάλειας, ενοποιώντας σύγχρονες τεχνολογικές λύσεις μεταξύ τους και οργανώνοντας καλύτερα τη διαχείριση των ανθρώπινων πόρων. Στις επόμενες σελίδες αναδεικνύονται εκείνα τα στοιχεία που μπορούν να προσδώσουν αξία και μια νέα διάσταση στα σχέδια περιμετρικής προστασίας.

Δρώντας προληπτικά

Το πιο βασικό στοιχείο που οφείλουμε να έχουμε υπόψη μας, είναι ότι πλέον πρέπει να λειτουργούμε προληπτικά. Δηλαδή, να έχουμε υλοποιήσει όλες αυτές τις συνθήκες που θα αποτρέπουν οποιονδήποτε να επιχειρήσει κάτι ενάντια στην εγκατάσταση και όχι απλώς να καταγράψουμε μια παραβατική ενέργεια, αφού αυτή έχει ολοκληρωθεί με την ελπίδα να συλλάβουμε τους δράστες. Διότι τότε η ζημιά έχει γίνει και οι επιπτώσεις άμεσες και έμμεσες θα επιβαρύνουν τον οργανισμό. Μπορεί όμως να ακούγεται απλό ως υλοποίηση, αλλά τις περισσότερες φορές είναι πολύ δύσκολο να σχεδιάσει κάποιος με άξονα την προληπτική αντίδραση. Πολλές φορές μέσα στην πίεση της καθημερινότητας χάνουμε, παραβλέπουμε τη μεγάλη εικόνα και εστιάζουμε σε μικρές λεπτομέρειες. Σε κάθε περίπτωση ο σχεδιασμός πρέπει να είναι με βάση έναν μακροπρόθεσμο ορίζοντα και να εστιάζει στους βασικούς κινδύνους. Επίσης για να προσδιοριστεί, το κόστος της επένδυσης σε ένα αποτελεσματικό περιμετρικό σύστημα προστασίας, θα πρέπει να υπολογιστεί το ενδεχόμενο κόστος από τις άμεσες και έμμεσες απώλειες. Μια άσκηση που δεν είναι απλή από τη στιγμή που οι έμμεσες απώλειες δεν είναι εύκολο να προσδιοριστούν. Ουσιαστικά είναι τρία τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν τον τελικό προσδιορισμό του κόστους

• Κόστος άμεσων και έμμεσων απωλειών. Άμεσες απώλειες χαρακτηρίζονται τα προϊόντα και ο εξοπλισμός που χάνεται ή καταστρέφεται. Έμμεσες απώλειες είναι η αδυναμία παράδοσης παραγγελιών, η απώλεια πελατών και πιθανή αύξηση ασφαλιστικών εισφορών.
• Κόστος επαναλειτουργίας του οργανισμού. Εδώ υπολογίζονται το κόστος των εργασιών για την επαναλειτουργία της μονάδας αλλά και τα ενδεχόμενα ημερομίσθια που χάνονται.
• Μείωση αξιοπιστίας και πρόκλησης βλάβης της εταιρικής φήμης. Πρόκειται για το πιο δύσκολο κομμάτι να υπολογιστεί καθώς η εταιρική φήμη και αξιοπιστία κτίζονται σιγά- σιγά και κάθε περιστατικό που προκαλεί βλάβη είναι δύσκολο να αντιμετωπισθεί μέσα σε σύντομο χρονικό διάστημα.

Προστασία σε πολλαπλά επίπεδα

Ένα πολυεπίπεδο σύστημα περιμετρικής προστασίας είναι απαραίτητο συστατικό κάθε ολοκληρωμένου σχεδίου ασφαλείας. Ως βασικό στόχο θα πρέπει να έχουμε στο νου μας τα 3 Α : Ανίχνευση – Αποτροπή – Αντιμετώπιση, οποιουδήποτε περιστατικού. Μπροστά σε αυτά τα 3 Α μπορούμε να προσθέσουμε και ένα τέταρτο Α που δεν είναι άλλο από την Αποτελεσματική.. Ανίχνευση – Αποτροπή – Αντιμετώπιση.

Όπως προαναφέραμε, στόχος είναι να αποτρέψουμε κάθε πιθανή ενέργεια παραβίασης. Αυτό μπορεί να επιτευχθεί με την υλοποίηση ενός ολοκληρωμένου συστήματος περιμετρικής ασφάλειας το οποίο είναι ορατό σε οποιονδήποτε. Σωστή περίφραξη στο ανάλογο ύψος, τοποθετημένες κάμερες, συστήματα συναγερμού, έντονος νυχτερινός φωτισμός και περιπολίες των φυλάκων είναι τα βασικά στοιχεία που συνθέτουν έναν αξιόπιστο περιμετρικό σύστημα προστασίας.

Το δεύτερο στοιχείο είναι η έγκαιρη ανίχνευση. Διότι από τη στιγμή που κάποιος λάβει την απόφαση να προχωρήσει σε παραβίαση της περιμέτρου αυτό που θέλουμε είναι να τον εντοπίσουμε όσο το δυνατό γρηγορότερα. Κρίσιμο ρόλο παίζουν ηλεκτρονικά συστήματα ανίχνευσης εισβολών – κάθε κατηγορίας – αλλά και οι κάμερες υψηλής ευκρίνειας καθώς και οι θερμικές κάμερες, όπου σωστά τοποθετημένες, μπορούν γρήγορα να εντοπίσουν περιστατικά και να παράγουν ειδοποιήσεις προς τους υπευθύνους. Ο συνδυασμός αυτών των λύσεων αποτελεί μια επένδυση με απόδοση.

Όμως είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι δεν αρκεί μόνο η ύπαρξη των καμερών ή οποιουδήποτε άλλου ηλεκτρονικού συστήματος ασφαλείας. Θα πρέπει να υπάρχει και συνεχή παρακολούθηση αυτών των συστημάτων. Έχουν υπάρξει περιπτώσεις, όπου υπάρχει σύστημα επιτήρησης που καλύπτει όλη την περίμετρο, αλλά παρόλα αυτά γίνονται παραβιάσεις, γιατί υπάρχει έλλειμα στην ανθρώπινη αντίδραση με αποτέλεσμα να μην πετυχαίνουμε το στόχο της έγκαιρης ανίχνευσης.

Ευτυχώς, η τεχνολογία σήμερα, δίνει λύσει και σε αυτές τις περιπτώσεις αφού μας έχει εφοδιάσει με προηγμένα εργαλεία ανάλυσης των εικόνων τα οποία μπορούν να ενεργοποιήσουν συναγερμούς και ειδοποιήσεις ανάλογα το υλικό που συλλέγουν οι κάμερες, ακόμα και χωρίς να απαιτείται η συνεχή παρακολούθηση τους από το προσωπικό ελέγχου. Η ενσωμάτωση της τεχνολογίας των σύγχρονων video analytics – και ακόμα περισσότερο της τεχνητής νοημοσύνης – με παράλληλη δυνατότητα διασύνδεσης σε κάποιο κέντρο ελέγχου αναβαθμίζουν τις υφιστάμενες δυνατότητες των συστημάτων περιμετρικής προστασίας.

Τέλος, το τρίτο Α είναι η έγκαιρη αντίδραση σε κάποιο περιστατικό. Εδώ παίζει πολύ σημαντικό ρόλο η σωστή σχεδίαση ενός συστήματος σε πολλαπλά επίπεδα καθώς και την ύπαρξη μηχανισμών αντίδρασης. Δηλαδή, ένα πρωτόκολλο που προβλέπει τις ενέργειες που πρέπει να γίνουν από τη στιγμή που θα εντοπίσουμε ένα περιστατικό. Θα πρέπει να έχει προηγηθεί σχεδιασμός ο οποίος να έχει δοκιμασθεί και σε ασκήσεις. Το μεγάλο πρόβλημα που έχουμε παρατηρήσει σε παρόμοιες περιπτώσεις είναι ότι υπάρχουν μεν όλα τα συστήματα, αλλά  δεν υπάρχει η κατάλληλη αντίδραση καθώς η εκπαίδευση είναι ελλιπής. Εδώ συνήθως υπεισέρχεται ο ανθρώπινος παράγοντας που είναι και το τελευταίο επίπεδο σε ένα σύστημα περιμετρικής προστασίας. Το προσωπικό ασφάλειας οφείλει να ενεργήσει σύμφωνα με την εκπαίδευση τους και τις οδηγίες που έχουν λάβει και φυσικά να ενημερώσουν τους υπεύθυνους αλλά και τη δημόσια δύναμη ασφάλειας ανάλογα τη σοβαρότητα του περιστατικού.

Ένα εξίσου βασικό στοιχείο, που ακόμα δοκιμάζεται, με πολύ ενθαρρυντικά αποτελέσματα, είναι η χρήση drones που μπορεί να βοηθήσει τόσο στην έγκαιρη ανίχνευση ενός περιστατικού, όσο και να συνεισφέρει παράλληλα στην αποτελεσματική αποτροπή. Είναι δοκιμασμένο στη πράξη, ότι ένας εισβολέας που ξαφνικά θα δει ένα drone να ίπταται από πάνω του και μάλιστα να τον ειδοποιεί με ηχητικό μήνυμα ότι έχει εντοπιστεί καλώντας τον να αποχωρήσει χώρο, θα τραπεί σε φυγή πιθανότατα. Η χρήση των drones σε συστήματα περιμετρικής προστασίας είναι κάτι το οποίο θα δούμε συχνότερα να συμβαίνει τα επόμενα χρόνια, όχι μόνο σε απομακρυσμένους χώρους αλλά ευρύτερα σε εγκαταστάσεις που απαιτούν αναβαθμισμένο επίπεδο ασφάλειας.

Μια άλλη πρόκληση που μπορεί να δείχνει ευφάνταστο σενάριο αλλά αρχίζει να έχει εφαρμογή σε κάποιες ειδικές περιπτώσεις σε χώρες του εξωτερικού είναι τα ρομπότ φύλακες. Τα πλεονεκτήματα αυτής της καινοτομίας είναι πολλά. Μεγαλύτερη ασφάλεια, μείωση της πιθανότητας ατυχήματος και σε κάποιες περιπτώσεις βελτίωση του βαθμού εμπιστευτικότητας που χαρακτηρίζει μια εγκατάσταση. Ένα μηχάνημα όπως είναι το ρομπότ δεν διαθέτει ανθρώπινες αδυναμίες που πολλές μπορούν να υποσκάψουν την ασφάλεια μιας εγκατάστασης.

Όπως διαπιστώνουμε η συνδυαστική χρήση σωστών τεχνικών μέσων (φυσική περίφραξη), η χρήση τεχνολογικών μέσων (κάμερες, αισθητήρες κίνησης, drones ή και ρομπότ μελλοντικά) και η συνύπαρξη με σωστά εκπαιδευμένους φύλακες δημιουργούν αυτό που αποκαλούμε ένα ολοκληρωμένο σύστημα περιμετρικής προστασίας. Το σωστό μείγμα των ανωτέρω δημιουργεί όλες τις προϋποθέσεις για την επίτευξη του στόχου των 3 Α (Αποτροπή, Ανίχνευση, Αντίδραση) με υψηλό βαθμό αποτελεσματικότητας.

Επενδύοντας τώρα ή στο μέλλον

Αν περιμένουμε να επενδύσουμε στην αναβάθμιση του συστήματος περιμετρικής προστασίας των εγκαταστάσεων του οργανισμού, μέχρι την εμφάνιση ενός περιστατικού ή κάποιας απειλής, τότε οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι μπορεί να εκθέτουμε τον οργανισμό σε σημαντικούς κινδύνους

Η εξίσωση R (όπου R η πιθανότητα να συμβεί ένα συμβάν) x C (ενδεχόμενο συνολικό κόστος) μπορεί να βοηθήσει στην ποσοτικοποίηση της ζημιάς από μια παραβίαση. Αυτό μπορεί να συμβάλλει και στην καλύτερη εσωτερική επικοινωνία του ρίσκου που λαμβάνουμε από καθυστερημένη λήψη αποφάσεων ώστε να το αντιληφθεί καλύτερα η διοίκηση του οργανισμού, αλλά και τα οικονομικά στελέχη. Συνήθως, αυτή η πλευρά είναι πιο αρνητική στη λήψη αυτών των αποφάσεων για αυτό χρειάζεται να τους μεταφερθεί ο κίνδυνος που προκύπτει από την απραξία.  Ένας άλλος κίνδυνος από μια αργοπορημένη απόφαση, είναι ότι σχεδιάζουμε υπό πίεση και υπό το βάρος μιας υλοποιημένης παραβίασης τότε ούτε έχουμε το χρόνο να εξετάσουμε όλες τις προτεινόμενες λύσεις και επιλογές (που όπως διαπιστώσαμε στις προηγούμενες ενότητες είναι πολλές και ποίκιλες) και συχνά καταφεύγουμε σε λανθασμένες επιλογές.

Συνοψίζοντας, η διασφάλιση της περιμέτρου ενός οργανισμού και μιας εγκατάστασης δεν είναι κάτι που μπορεί να περιμένει αν υπάρχει ανάγκη. Αποτελεί βασικό μέλημα η ύπαρξη ενός αποτελεσματικού συστήματος περιμετρικής προστασίας που θα ελαχιστοποιεί τον ουσιαστικό κίνδυνο μιας παραβίασης και θα συμβάλλει επιπρόσθετα στην ενίσχυση της αξιοπιστίας του οργανισμού και του αισθήματος ασφάλειας του προσωπικού και των επισκεπτών, συνεισφέροντας τελικά στην αναβάθμιση της συνολικής εικόνας της επιχείρησης.

Δεν πρέπει να ξεχνάμε άλλωστε ότι η περίμετρος μιας εγκατάστασης είναι η πρώτη εικόνα που σχηματίζουμε για έναν οργανισμό όταν τον επισκεπτόμαστε. Αυτή η εικόνα πρέπει να είναι όσο πιο ελκυστική και οργανωμένη γίνεται και η ασφάλεια είναι ένα χαρακτηριστικό που παίζει κρίσιμο ρόλο σε αυτήν την εικόνα.