Χτίζοντας το υγειονομικό δόγμα στον τομέα της ασφάλειας

Η ασφάλεια όπως μέχρι σήμερα τη γνωρίζουμε έχει δύο ισχυρούς άξονες. Το “Safety”, που μας θυμίζει ότι πρέπει να πάρουμε μέτρα για το απρόβλεπτο γεγονός άνευ δόλου και το “Security”, που μας θυμίζει ότι υπάρχει σκόπιμη απειλή η οποία δυνητικά μπορεί να μας βλάψει. Το υγειονομικό στοιχείο σε αυτούς τους δύο άξονες είχε πάντοτε διαφορετική βαρύτητα και υφή.

Αλέξανδρος Α. Τουμπέλης *

*Διευθυντής Εκπαίδευσης στον εκπαιδευτικό οργανισμό Meducation – Νοσηλευτής & Διασώστης απομακρυσμένων περιοχών στην εταιρεία SHARP Medical Company (Offshore Remoter RN-Paramedic) – Φιλοξενούμενος εκπαιδευτής στο Πολυεθνικό Κέντρο Εκπαίδευσης Επιχειρήσεων Υποστήριξης της Ειρήνης (Hellenic MPSOTC) από το 2014 έως και σήμερα – Εκπαιδευτής προγραμμάτων επείγουσας προνοσοκομειακής φροντίδας (ALS, PHTLS, EMS Safety, TCR και START Triage)

Όταν συζητάμε για θέματα υγειονομικού ενδιαφέροντος εστιάζουμε ως επί το πλείστων στον όρο “Health & Safety” παρά στον όρο “Security”. Αυτό συμβαίνει γιατί για πολλές δεκαετίες τώρα η ασφάλεια “Security” είχε αρκετά στεγανά κομμάτια με αποτέλεσμα να μην μπορούν εύκολα άλλοι άξονες να εισέλθουν στον σχεδιασμό της. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να έχουμε θεσπίσει ένα ισχυρό δόγμα υγείας για τις εταιρείες και το προσωπικό αυτών,  εστιάζοντας σε κινδύνους που άπτονται στο απρόβλεπτο γεγονός “Safety”. Τι γίνεται όμως με τον υγειονομικό σχεδιασμό στο “Security”; Υπάρχει; και εάν ναι, σε τι βάθος; Είναι κάτι ουσιαστικό ή άλλη μια κατανάλωση πόρων;

Η εξελικτική θεωρία μας έχει φέρει τα τελευταία χρόνια μπροστά σε έναν νέο τίτλο τον “HSSE – Health Safety-Security & Environment”, ο οποίος ήρθε για να αντικαταστήσει το κλασικό “Health & Safety” που όλοι ξέρουμε. Τι ήταν αυτό που έκανε ολόκληρη την ανθρωπότητα να αλλάξει τόσο πολύ σε αυτόν τον τομέα;

Η απάντηση είναι «η ίδια η ζωή» που πλέον ως κοινωνία έχουμε αναπτύξει. Οι περιβαλλοντολογικές συνθήκες πλέον στερούν πληθώρα ανθρώπινων ζωών. Επίσης βλέπουμε πλέον εταιρείες να έρχονται σε επαφή με νέες απειλές, όπως π.χ. ενεργός εκτελεστής (active shooter), ή κυβερνοεπιθέσεις (cyber attacks) που δυνητικά προκαλούν απώλειες ανθρώπινης ζωής.

Μήπως ήρθε η ώρα να εντάξουμε έναν σωστό και άρτια δομημένο υγειονομικό σχεδιασμό στα πλάνα ασφαλείας μας; Ρωτήστε τον εαυτό σας το εξής: Πόσες από τις δυνάμει απειλές που καλύπτουμε ως συνοδευτική ομάδα ασφαλείας ή ως ομάδα στατικής φύλαξης θα μπορούσαν να καταλήξουν σε τραυματισμό ή ακόμα και σε απώλεια μιας ανθρώπινης ζωής;

Αφού λοιπόν δείτε ότι οι περισσότερες απειλές με δόλο έχουν πολύ αυξημένες πιθανότητες να προκαλέσουν όλα τα παραπάνω (αυτός είναι και ο πρωταρχικός τους σκοπός άλλωστε), θα ήταν σκόπιμο να δημιουργηθούν τα αντίστοιχα υγειονομικά πρωτόκολλα έτσι ώστε να γνωρίζουν όλοι τις ενέργειες που θα χρειαστεί να γίνουν (βλ. MERPP’s). Ένα παλιό Αγγλικό «ρητό» λέει “Dead Clients Never Pay”, το οποίο δείχνει την αναγκαιότητα δύο πραγμάτων. Αφενός να μην καταφέρει ποτέ η απειλή να φτάσει στον στόχο της και αφετέρου, εάν υπάρξει τραυματισμός, να γίνουν οι απαραίτητες ενέργειες διάσωσης και διακομιδής του θύματος με σκοπό τη διατήρηση της ζωής του.

Έτσι λοιπόν, κάθε εταιρεία ή και ζωντανός οργανισμός μπορεί να εφαρμόσει έναν γενικό κανόνα για τη δημιουργία ενός σωστού υγειονομικού σχεδιασμού, όπου θα μπορέσει να κουμπώσει στο γενικότερο πλάνο ασφαλείας. Αυτός ο γενικός κανόνας είναι τα “MERPP’s – Medical Emergency Response Planning & Preparation”, όπου ο εκάστοτε διευθυντής ασφαλείας θα πρέπει να θέσει αρκετές ερωτήσεις όπως π.χ. ποιοι είναι οι υγειονομικοί κίνδυνοι που μπορούν να προκύψουν κατά την εκτέλεση των εργασιών φύλαξης; Ποια είναι η υγειονομική κατάσταση του προσώπου που γίνεται η φύλαξη; Ποια είναι τα δευτεροβάθμια και τριτοβάθμια νοσοκομεία της περιοχής μας όπου εργαζόμαστε; Και φυσικά πολλές ακόμα ερωτήσεις τις οποίες και θα κληθεί να απαντήσει, δομώντας έτσι ένα ουσιαστικό υγειονομικό πλάνο.

Για να κάνουμε όλα αυτά που έχουμε αναφέρει έως τώρα χειροπιαστά θα επικαλεστούμε δύο γεγονότα από την εμπειρία μας ως εκπαιδευτικός οργανισμός. Από τις αρχές του 2010 είχαμε παρατηρήσει ότι ως χώρα δεν έχουμε ένα άρτιο και καλά δομημένο πρωτόκολλο για τραύματα από πυροβόλα όπλα και αιχμηρά αντικείμενα είτε σε αστικό περιβάλλον είτε σε τακτικό. Μετά από μεγάλη έρευνα και μελέτη των διεθνών τάσεων, το 2014 φέραμε για πρώτη φορά επίσημα στη χώρα μας αυτό που σήμερα γνωρίζουμε όλοι ως «διάσωση μάχης».

Εκ πρώτης, η μάχη (με την ευρεία έννοια) ήταν κάτι ξένο για τα δεδομένα της χώρας μας. Όμως, καθημερινά και σε μικρή κλίμακα δίνονται πάρα πολλές μάχες με τραυματισμούς και απώλειες. Έτσι, ενώ στην αρχή του εγχειρήματος συναντήθηκαν σθεναρές αντιστάσεις σιγά σιγά αυτή η εκπαίδευση έγινε αναπόσπαστο κομμάτι των συνοδών ασφαλείας, των ανθρώπων που παρέχουν στατική φύλαξη, καθώς και των υπηρεσιών της χώρας μας, σε επίπεδο ειδικών ομάδων και ομάδων καταστολής του εγκλήματος.

Δεν μείναμε όμως μόνο εκεί, καθώς η απειλή υπήρχε παντού. Έτσι, μεγάλα ξενοδοχεία, όπως αυτό της Costa Navarino,  έστειλαν την ομάδα φύλαξης του ξενοδοχείου προκειμένου να εκπαιδευτούν σε ένα πολύ ιδιαίτερο και εξειδικευμένο αντικείμενο. Παράλληλα, υπάλληλοι φύλαξης αεροδρομίων, φύλαξης σταθερών στόχων και φύλαξης κρίσιμων υποδομών εντάξανε αυτή την εκπαίδευση στα καθήκοντά τους.  Έτσι, από το 2014 έως και σήμερα μπορούμε να πούμε πως αυτό το εγχείρημα συνέβαλε ουσιαστικά στη δημιουργία ενός νέου δόγματος υγείας στον τομέα της ασφάλειας.

Το δεύτερο παράδειγμα που έχουμε να δώσουμε είναι η δημιουργία ενός εκπαιδευτικού υβριδικού προγράμματος από τον εκπαιδευτικό μας οργανισμό το 2016 στη χώρας με τίτλο “P-TEC – Protection Treatment Evacuation Casualties©”. Στα Ελληνικά έχει τον τίτλο «Διαδικασίες Διαφυγής και Επιβίωσης Πολιτών από Τρομοκρατικές Ενέργειες». Αυτό το πρόγραμμα παρέχει σε όποιον συμμετέχει τη δυνατότητα να γνωρίσει και να ασκηθεί σε διάφορα μοντέλα ενεργειών επί απειλής π.χ. Run Hide Fight Stop the Bleed, Run Hide Tell Treat, Avoid Deny Defend, έτσι ώστε να επιλέξει το καταλληλότερο για αυτόν και την υπηρεσία όπου εργάζεται. Το πρόγραμμα αυτό έχει καταφέρει να βοηθήσει σχολεία, ξενοδοχεία, εμπορικά κέντρα, δημόσιες υπηρεσίες, αεροδρόμια, εταιρείες, μη κυβερνητικούς οργανισμούς και πολλούς άλλους στο να δομήσουν σχέδια αντιμετώπισης απειλών τα οποία είναι εύκολα, γρήγορα, ουσιαστικά και κατανοητά προς όλους. Με αυτόν τον τρόπο «θωρακίζονται» ενάντια σε θέματα που άπτονται της ασφάλειας σε συνδυασμό με την υγεία (επιβίωση).

Κλείνοντας, να θυμάστε ότι, πολλές απειλές καταλήγουν σε υγειονομικό πρόβλημα. Δαπανήστε πόρους και ετοιμάστε το προσωπικό σας για μια τέτοια περίπτωση.