Διοίκηση διαφορετικότητας σε ιδιωτικές υπηρεσίες ασφαλείας – Η διαχείριση των δύο φύλων

 Στη διοίκηση διαφορετικότητας σημαντική είναι η κατανόηση των διαφορών ανάμεσα στα μέλη μιας επιχείρησης, η σωστή διαχείριση τους, η ίδια εκπαίδευση και ευκαιρίες εξέλιξης. Οι διαφορές αυτές αφορούν χαρακτηριστικά όπως φύλο, ηλικία, εθνικότητα, θρησκεία, πολιτικές πεποιθήσεις, πολιτισμικές διαφορές κ.ά.

Γράφει ο Δασκαλάκης Εμμανουήλ – Απόφοιτος τμήματος Διοίκησης Επιχειρήσεων Πανεπιστημίου Λευκωσίας, τμήματος Στελέχους Ασφαλείας Προσώπων και Υποδομών & Εκπαιδευτής Αυτοάμυνας

O τομέας της ασφάλειας ήταν μέχρι πρότινος ανδροκρατούμενος, όμως τα τελευταία χρόνια η παρουσία των γυναικών στον τομέα είναι δυναμική. Στην Ελλάδα με τους δείκτες εγκληματικότητας να είναι στα ύψη και τις δημόσιες δυνάμεις με ελλείψεις σε ανθρώπινο δυναμικό και οικονομικούς πόρους, δόθηκε χώρος στις ΙΕΠΥΑ να ανθίσουν και στις θέσεις εργασίας σε αυτές να αυξηθούν. Παρόλο που οι εργαζόμενοι έχουν την ίδια άδεια εργασίας, διαφοροποιούνται σε πολλούς τομείς όπως φύλο, ηλικία, μόρφωση, εκπαίδευση, σωματική διάπλαση κ.ά.

Άνδρες και γυναίκες στο Security

Οι γυναίκες έχουν να αντιμετωπίσουν στερεότυπα στο χώρο της ασφάλειας. Για αυτό πρέπει πρώτα οι ίδιες να κατανοήσουν πως ο κλάδος είναι και δική τους υπόθεση. Καθώς λοιπόν πλέον αριθμητικά δεν υστερούν έναντι των ανδρών, το πρώτο βήμα που πρέπει να γίνει είναι να έχουν περισσότερες γυναίκες το ρόλο του εκπαιδευτή του αντικειμένου. Έτσι μελλοντικά θα αναλάβουν και νευραλγικές θέσεις στο χώρο.

Η λέξη ασφάλεια είναι συνυφασμένη με τον άνδρα. Στο άκουσμα της λέξης “security’’ δημιουργείται η εικόνα ενός μυώδη άνδρα με αρρενωπά χαρακτηριστικά και αυστηρό βλέμμα. Η αλήθεια είναι ότι η ασφάλεια δε χρειάζεται μόνο αυτό. Άλλωστε ιστορικά, η γυναίκα έχει δείξει ότι μπορεί να σταθεί στην πρώτη γραμμή, ακόμη και σε συνθήκες πολέμου.

Η άδεια εργασίας του προσωπικού ασφαλείας και η εκπαίδευση έγιναν υποχρεωτικές και αυτό ώθησε στην αύξηση του ποσοστού των γυναικών που εργάζονται ως security. Σημαντικό είναι πως οι γυναίκες μπαίνουν στο επάγγελμα συνειδητοποιημένες και δεν το βλέπουν σαν κάτι ευκαιριακό. Έτσι πολλές γυναίκες μετά την είσοδο στο επάγγελμα άρχισαν να φροντίζουν για τη φυσική τους κατάσταση και την επέκταση των γνώσεων τους. Η γυναίκα έχει κάποια έμφυτα χαρακτηριστικά που είναι σημαντικότατα για τον κλάδο:

• Αναγνωρίζουν τον κίνδυνο από τα πολύ πρώιμα σημεία του, ικανότητα που έχουν έμφυτη για να προστατεύσουν τα (νεογέννητα) παιδιά τους με τη λεγόμενη έκτη αίσθηση. Είναι δηλαδή πιο παρατηρητικές από τους άνδρες.
• Ιστορικά έχουν αποδείξει ότι μπορούν να διοικήσουν και να προστατεύσουν την οικογένεια τους. Δεν ήταν λίγες οι χήρες πολέμου που στάθηκαν μάνα και πατέρας ακόμη και σε πολύτεκνες οικογένειες.
• Είναι καχύποπτες και δύσκολα θα κερδίζεις την εμπιστοσύνη τους.
• Κερδίζουν την εμπιστοσύνη ευκολότερα. Μια γυναίκα είναι ή απλά φαίνεται πιο στοργική από έναν άνδρα και έτσι ο εκάστοτε πελάτης θα μπορούσε να δεθεί ευκολότερα μαζί της.
• Μπορούν να προσαρμοστούν ευκολότερα σε νέο περιβάλλον αφού είναι πιο δεκτικές και ομιλητικές.
• Είναι λιγότερο επιθετικές και αφήνουν πίσω το ‘’εγώ’’ τους σε διάφορες καταστάσεις. Έτσι μπορούν ευκολότερα να αποκλιμακώσουν μια ένταση σε σχέση με έναν άνδρα φύλακα που λόγω του αυξημένου εγωισμού του μπορεί να δημιουργήσει ένταση ακόμα και εκεί που δεν υπάρχει. Αυτό τις κάνει καλύτερες στις διαπραγματεύσεις.
• Διαβάζουν καλύτερα τη γλωσσά του σώματος και έτσι καταλαβαίνουν γρηγορότερα έναν επίδοξο ληστή.
• Ένα άλλο σημαντικό στοιχείο των γυναικών στις security είναι η συνεχής επαγρύπνησή τους λόγω του ότι έχουν πιο ανεπτυγμένο το αίσθημα της αυτοσυντήρησης σε σχέση με τον άνδρα. Αυτό στην ασφάλεια είναι πολύ σημαντικό προσόν αφού όταν χρειαστεί να επέμβουν θα είναι έτοιμες. O εφησυχασμός είναι ένας από τους μεγαλύτερους εχθρούς των επαγγελματιών της ασφάλειας.
• Μεγάλο ενδιαφέρον παρουσιάζει η περίπτωση των γυναικών σωματοφυλάκων. Οι γυναίκες ειδικά όταν εργάζονται με πολιτική αμφίεση δε γίνονται εύκολα αντιληπτές διότι το μυαλό του υποψήφιου επιτιθέμενου δεν αντιλαμβάνεται εύκολα ότι οι γυναίκες που περιστοιχίζουν ένα επίσημο είναι σωματοφύλακες και όχι γραμματείς κτλ. Έναν σωματώδη άνδρα με γυαλιά ηλίου και αυστηρό βλέμμα θα τον καταλάβαινε αμέσως. Τέλος, είναι σύνηθες, γυναίκες VIP να προσλαμβάνουν γυναίκες σωματοφύλακες διότι δένονται ευκολότερα μαζί τους και μπορούν να τους ανοιχτούν πιο εύκολα!

Από την άλλη, ο άνδρας, έχει τα δικά του δυνατά χαρτιά όσον αφορά στο αντικείμενο:

• Κυριότερο προτέρημα των ανδρών είναι η φυσική τους δύναμη. O άνδρας γεννιέται ισχυρότερος μυϊκά και ψηλότερος.
• Είναι πιο προστατευτικοί. Υπάρχει η γνώμη ότι σταδιοδρομούν στο επάγγελμα, άτομα που σε μικρή ηλικία προστάτευαν τα αδύναμα παιδιά.
• Είναι τολμηροί. Ένα χαρακτηριστικό της αρρενωπότητας είναι και η τόλμη άρα όταν χρειαστεί φροντίζει να το δείχνει. Έτσι είναι ευκολότερο για αυτούς να εργαστούν νύχτα και μοναχικά.
• Εμπνέουν περισσότερο φόβο. Αν και αυτό έχει να κάνει με την εμφάνιση και την προσωπικότητα του καθενός είναι σίγουρο ότι η παρουσία ενός άνδρα σε ένα φυλασσόμενο μέρος ή πρόσωπο θα ήταν μεγαλύτερος αποτρεπτικός παράγοντας για κάποιο επίδοξο ληστή, από τη γυναικεία παρουσία.
• Είναι ψυχραιμότεροι. Την ώρα που θα χρειαστεί να επέμβει, διαχειρίζεται καλύτερα την αδρεναλίνη και το φόβο ενώ η γυναίκα δυσκολεύεται να ενεργήσει όταν οι καρδιακοί παλμοί ανέβουν.
• Είναι λιγότερο ανταγωνιστικοί μεταξύ τους σε σχέση με τις γυναίκες, έτσι δημιουργούνται λιγότερες εντάσεις μεταξύ τους.

Υπάρχουν όμως και άλλες βασικές διαφορές που αφορούν τον τρόπο αντίδρασης των δυο φύλων και μάλιστα επιστημονικά τεκμηριωμένες.

Μια μεγάλη διαφορά είναι στη διαχείριση του θυμού. H Legato, μια ειδικός στην κατά φύλο ιατρική, υποστηρίζει ότι η γυναίκα αργεί περισσότερο να ξεπεράσει το θυμό της απ’ ότι ο άνδρας. Όταν o άνθρωπος θυμώνει ο εγκέφαλος απελευθερώνει ορμόνες στο αίμα και αυτά τα επίπεδα ορμονών στη γυναίκα, αργούν να επανέλθουν στο φυσιολογικό. Άρα ακόμα και αν το θέμα έχει λήξει, η γυναίκα θα αργήσει να ξεπεράσει το θυμό της.
Επίσης διαφορά υπάρχει στη διαχείριση του άγχους. Οι γυναίκες είναι επιστημονικά τεκμηριωμένο ότι αγχώνονται περισσότερο από τους άνδρες και για διαφορετικές αφορμές. Αυτό οφείλεται σε ορμονικές και βιολογικές διαφορές. Στη διάρκεια ενός στρεσογόνου γεγονότος, τα οιστρογόνα ενεργοποιούν ένα ευρύτερο πεδίο νευρώνων στο μπροστινό μέρος του εγκεφάλου. Τα επίπεδα οιστρογόνων στις γυναίκες, είναι υψηλότερα και τυγχάνει να έχουν περισσότερη φαιά ουσία στο τμήμα του εγκεφάλου που ρυθμίζει το άγχος. Έτσι ένα γεγονός που θα τις ταράξει, θα το βιώσουν εντονότερα. Όταν αγχώνονται οι γυναίκες παράγουν περισσότερη κορτιζόλη από τους άντρες και για περισσότερη ώρα. Οι γυναίκες διαθέτουν την προγεστερόνη, η οποία εμποδίζει την απενεργοποίηση της κορτιζόλης. Η κορτιζόλη με τη σειρά της συμβάλλει στη λειτουργιά της μνήμης. Αυτά τα υψηλά επίπεδα σημαίνουν ότι οι γυναίκες όχι μόνο ζουν εντονότερα ένα δυσάρεστο συμβάν, αλλά το θυμούνται και περισσότερο καιρό. Αντιθέτως, η αρσενική γεννητική ορμόνη, η τεστοστερόνη, εμποδίζει τη δράση της κορτιζόλης. Έτσι οι άνδρες ξεχνούν ευκολότερα τις δυσάρεστες καταστάσεις. Οι άνδρες όταν αγχώνονται κλείνονται στον εαυτό τους και δύσκολα θα εκφράσουν το συναίσθημα τους ενώ οι γυναίκες, γεμάτες από συναισθήματα, θέλουν να τα εξωτερικευόσουν για να νιώσουν καλύτερα και μάλιστα όταν το κάνουν, η περιγραφή του δυσάρεστου γεγονότος γίνεται με έμφαση. Οι άνδρες από την άλλη, όταν πάρουν την απόφαση να μιλήσουν είναι για να συμβουλευτούν κάποιο έμπιστο άτομο.

Η Legato υποστηρίζει πως η γυναίκα μπορεί να ανακαλέσει στη μνήμη της ένα παλιό γεγονός σε ανύποπτη στιγμή. Αυτό συμβαίνει γιατί υπάρχει περισσότερη παροχή αίματος σε ορισμένα σημεία του εγκεφάλου. H γυναίκα επίσης έχει μεγαλύτερη συγκέντρωση σε οιστρογόνα, μια ομάδα ορμονών που θωρακίζει τη λειτουργιά του εγκεφάλου και είναι υπεύθυνα για την επισκευή και τη λειτουργιά των νευρώνων.

Υποστηρίζει επίσης πως σε μια δυσάρεστη κατάσταση, λόγω του ότι η γυναίκα γεμίζει από συναίσθημα, δε μπορεί να συμπεριφερθεί ψύχραιμα και να την αντιμετωπίσει εύκολα, ενώ ο άνδρας σκέφτεται πιο λογικά και ψύχραιμα. Αυτό συμβαίνει, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης που δημοσιεύονται στην επιστημονική επιθεώρηση «Neuroscience and Biobehavioral Reviews», διότι οι γυναίκες έχουν πιο ανεπτυγμένη τη δομή του εγκεφάλου που ονομάζεται αριστερός μετωπιαίος πόλος (λοβός). Ο εγκέφαλος των ανδρών έχει σχεδιαστεί για να εκτελεί καλύτερα ενιαία καθήκοντα δηλαδή ένα συγκεκριμένο πράγμα ενώ των γυναικών είναι φτιαγμένος για πολλαπλές εργασίες. Έτσι η γυναίκα μπορεί να ασχολείται με πολλά πράγματα ταυτόχρονα (multitasking).

Η θέση του manager

Ένας σύγχρονος security manager, οφείλει να βλέπει και να κατανοεί τις διαφορές των δυο φύλων, να τις σέβεται και να διανέμει αρμοδιότητες δίκαια δίνοντας ευκαιρίες σε όλους. Ο manager οφείλει να μη διαχωρίζει τα δύο φύλα αλλά να τα καθοδηγήσει έτσι ώστε να συνεργάζονται και να αλληλοσυμπληρώνονται. Εφόσον μάθουν όλοι να σέβονται την ιεραρχία, είναι πλέον υποχρέωση του η εξασφάλιση του σεβασμού των υφισταμένων του και η δημιουργία ομαδικού πνεύματος και αλτρουισμού. Ο υπάλληλος κρίνεται βάση προσόντων έτσι το φύλο θα πρέπει να λαμβάνεται υπόψιν μόνο προς γνώση και προσαρμογή σε ειδικές καταστάσεις. Οι σύγχρονες απειλές είναι διαφορετικές και με τη συνδρομή της τεχνολογίας έχει αλλάξει η αντιμετώπιση τους στην οποία όλοι πρέπει να έχουν ενεργό ρόλο.