Νέα Πυροσβεστική Διάταξη – Χρήσιμες οδηγίες εφαρμογής για τις εγκαταστάσεις

Η Πυροσβεστική Διάταξη 19/2020 «Διαδικασία επιβολής διοικητικών προστίμων για παραβάσεις επί κανονιστικών διατάξεων νομοθεσίας πυροπροστασίας» αποκτά ιδιαίτερη σημασία για αυτό και αξίζει να δούμε τις διαδικασίες και τις οδηγίες εφαρμογής.

Νικόλαος Γ. Διαμαντής
Αντιστράτηγος – Υπαρχηγός Π.Σ. ε.α. – Νομικός

Δικαστικός Πραγματογνώμονας διερεύνησης εγκλημάτων εμπρησμού

ΑΛΕΞΙΠΥΡΟ – www.alexipiro.gr

 

Δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα της Κυβερνήσεως (ΦΕΚ τ Β 2233 / 11 Ιουνίου 2020) η Κοινή Απόφαση των Υφυπουργών Οικονομικών και Προστασίας του Πολίτη με την οποία εγκρίνεται η υπ΄ αριθμό 19/2020 Πυροσβεστική Διάταξη με θέμα «Διαδικασία επιβολής διοικητικών προστίμων για παραβάσεις επί κανονιστικών διατάξεων νομοθεσίας πυροπροστασίας». Συγκεκριμένα:

• Ταξινομούνται τα διοικητικά πρόστιμα, καθορίζεται το ύψος και προβλέπεται η διαδικασία βεβαίωσης και είσπραξης αυτών, ανά κατηγορία και είδος παράβασης, από τα αρμόδια ελεγκτικά όργανα του Πυροσβεστικού Σώματος (Π.Σ.) στο πλαίσιο άσκησης της εποπτείας των οικονομικών δραστηριοτήτων, επιχειρήσεων και εγκαταστάσεων, κατόπιν διαπίστωσης μη τήρησης των απαιτούμενων από τις κείμενες διατάξεις πυροπροστασίας:

α) προληπτικών και κατασταλτικών μέσων, μέτρων και συστημάτων ενεργητικής πυροπροστασίας,

β) στοιχείων δομικής (παθητικής) πυροπροστασίας,

γ) τυπικών προϋποθέσεων ως μέρος διοικητικών διαδικασιών,

δ) μέριμνας για την πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών σε οικοπεδικούς και ακάλυπτους χώρους, αγροτικές και δασικές εκτάσεις.

• Καθορίζονται τα κριτήρια προσδιορισμού του ύψους των διοικητικών προστίμων τα οποία είναι:

α) η εγγενής επικινδυνότητα της δραστηριότητας, επιχείρησης – εγκατάστασης,

β) το μέγεθος της δραστηριότητας, επιχείρησης – εγκατάστασης,

γ) το είδος και ο βαθμός επικινδυνότητας σε περίπτωση εκδήλωσης πυρκαγιάς,

δ) η κατηγορία (ομάδα) και ο αριθμός χρηστών της δραστηριότητας,

επιχείρησης – εγκατάστασης,

ε) ο βαθμός υπαιτιότητας των ιδιοκτητών και

στ) οι περιπτώσεις υποτροπής τους εντός διαστήματος ενός (1) έτους από τη βεβαίωση της προηγούμενης παράβασης.

• Καθορίζεται ο τρόπος Υπολογισμού των προστίμων με συγκεκριμένο μαθηματικό τύπο με συντελεστή βαρύτητας προστίμου ανά κατηγορία κινδύνου.
• Καθορίζονται τα όργανα ελέγχου και επιβολής των προστίμων

 Η δημοσίευση της παραπάνω Πυροσβεστικής Διάταξης ουσιαστικά δημιουργεί έναν μηχανισμό ελέγχου εφαρμογής της Πυροσβεστικής Νομοθεσίας και διαβαθμίζει τα επιβαλλόμενα προστίμου ανάλογα προς τη σοβαρότητα, το είδος της παράβασης και πιθανή υποτροπή.

Ιδιαίτερα για την πρόληψη και αντιμετώπιση πυρκαγιών σε οικοπεδικούς και ακάλυπτους χώρους, αγροτικές και δασικές εκτάσεις, καθορίζονται οι συντελεστές βαρύτητας προστίμου και προσαύξησης σε περίπτωση υποτροπής, σύμφωνα με τον ημερήσιο δείκτη επικινδυνότητας, όπως αυτός εκδίδεται από την αρμόδια Διεύθυνση της Γενικής Γραμματείας Πολιτικής Προστασίας (Γ.Γ.Π.Π.). Κατά τη χρονική περίοδο όπου δεν εκδίδεται από τη Γ.Γ.Π.Π. Ημερήσιος Χάρτης Πρόβλεψης Κινδύνου Πυρκαγιάς, ως συντελεστής βαρύτητας λαμβάνεται η μονάδα. Θα πρέπει να επισημάνουμε ότι ήδη έχουν καταλογιστεί τα πρώτα διοικητικά πρόστιμα, πέρα και πλέον ποινικών ευθυνών, για μελισσοκομικές εργασίες (κάπνισμα μελισσών), καύση υπολειμμάτων καλλιεργειών και δενδροκομίας κ.λπ.

Στην περίπτωση αυτή, ειδικά για την αντιμετώπιση πυρκαγιών σε οικοπεδικούς και ακάλυπτους χώρους, αγροτικές και δασικές εκτάσεις, είναι σημαντική η συμβολή των αρμοδίων οργάνων πολιτικής προστασίας των Οργανισμών Τοπικής Αυτοδιοίκησης καθόσον έχουν την υποχρέωση για ενημέρωση, σχετικά με τον δείκτη επικινδυνότητας, αλλά και την πραγματοποίηση αυτοψιών και ελέγχων για την επικινδυνότητα των οικοπεδικών χώρων που προκύπτει από την μη αποψίλωση των ξηρών χόρτων.

Είναι σημαντικό η συγκεκριμένη Πυροσβεστική Διάταξη να έρθει σε γνώση των Τεχνικών Ασφαλείας και των υπευθύνων πυρασφαλείας των εγκαταστάσεων, των επιχειρήσεων, των οργανισμών και όλων των υπόχρεων να λαμβάνουν μέτρα πυροπροστασίας, ώστε να λαμβάνουν υπόψη, κατά τον έλεγχο των εγκαταστάσεων, τα κριτήρια της Π.Δ 19/2020 και να προβαίνουν έγκαιρα στην αναφορά αυτών για την αποκατάσταση των προβλημάτων και την εφαρμογή της Νομοθεσίας .

Επίσης θα πρέπει να γίνεται μνεία της Πυροσβεστικής Διάταξης στους συντηρητές και στους εγκαταστάτες των πυροσβεστικών μέτρων, μέσων και συστημάτων για την αυτονόητη υποχρέωση τους, για την καλή λειτουργία καθόσον πλέον είναι βέβαιο ότι θα ενταθούν οι έλεγχοι και κατά συνέπεια δεν δικαιολογούνται αμέλειες, καθυστερήσεις και μικρές παραλήψεις που ενδεχόμενα πίστευαν ότι δεν θα γίνονταν αντιληπτές.

Θεωρούμε ότι είναι αναγκαίο οι μεγάλες επιχειρήσεις και οι αντίστοιχες εγκαταστάσεις (Βιομηχανίες, Εμπορικά και Ψυχαγωγικά Κέντρα, Μονάδες Υγείας, Εκπαιδευτικές Μονάδες, Αθλητικές εγκαταστάσεις κ.λπ.) να προβαίνουν στην Αξιολόγηση των υφιστάμενων και εγκατεστημένων μέτρων, μέσων και συστημάτων πυρασφάλειας και πυροπροστασίας (FIRE AUDIT) από εξειδικευμένους επιστήμονες.

Με τον όρο αξιολόγηση μέτρων, μέσων και συστημάτων πυρασφάλειας και πυροπροστασίας (FIRE AUDIT) εννοούνται μια σειρά από διαδικασίες, ενέργειες, δράσεις και έλεγχοι (tests) που έχουν ως στόχο και σκοπό να διαπιστώσουν την επάρκεια, την ετοιμότητα και το βαθμό αντίδρασης αυτών και του μηχανισμού σε πιθανούς κινδύνους πυρκαγιών και συμβάντων πολιτικής προστασίας γενικότερα, όπως είναι πυρκαγιές, σεισμοί, τρομοκρατικά χτυπήματα, παρουσία ή με χρήση φωτιάς κ.λπ., ώστε με τις κατάλληλες παρεμβάσεις και συμπληρώσεις να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των μέτρων και να εξασφαλιστεί με τον καλύτερο δυνατό τρόπο η πυρασφάλεια των εγκαταστάσεων. Συγκεκριμένα η αξιολόγησης της εγκατάστασης μπορεί να περιλαμβάνει:

1. Ισχύουσα Νομοθεσία πυρασφάλειας εγκατάστασης.

–           Νομοθετικές Διατάξεις.

–           Ερμηνευτικές οδηγίες.

–           Πεδίο εφαρμογής.

2. Έλεγχο μελέτης πυρασφάλειας της εγκατάστασης.

–           Συμφωνία αυτής με την κείμενη νομοθεσία.

–           Ταυτοποίηση αυτής με την υφιστάμενη κατάσταση.

–           Βεβαιώσεις – πιστοποιητικά πυροπροστασίας.

3. Επικινδυνότητα της εγκατάστασης από κίνδυνο πυρκαγιάς και συμβάντα πολιτικής προστασίας.

–           Καθορισμός επικινδυνοτήτων.

–           Ανάλυση εσωτερικών και εξωτερικών κινδύνων, των παραμέτρων επιρροής και παραδοχές για την επιτυχή και αποτελεσματική αντιμετώπισή τους.

–           Ανάλυση διακινδύνευσης πληθυσμού.

4. Εφαρμογή μελέτης πυροπροστασίας στην εγκατάσταση.

–           Ύπαρξη των προβλεπόμενων μέτρων και μέσων.

–           Έλεγχος (test) δοκιμής καλής λειτουργίας και ανταπόκρισης.

–           Τεχνική περιγραφή μέσων και συστημάτων.

5. Ανασκόπηση και καταγραφή των υφιστάμενων προληπτικών ενεργειών και διαδικασιών πυροπροστασίας της εγκατάστασης. Ενδεικτικά:

–           Τεχνικοί έλεγχοι των δομών και έλεγχοι οδεύσεων διαφυγής.

–           Συντήρηση, οπτικοί έλεγχοι, δοκιμαστική λειτουργία εξοπλισμού πυρασφάλειας. Κατάθεση προτάσεων αναβάθμισης και βελτίωσης των διαδικασιών όπου αυτό κρίνεται.

6. Τρωτότητα εγκατάστασης (υφιστάμενη κατάσταση) από κίνδυνο πυρκαγιάς και συμβάντα πολιτικής προστασίας.

–           Επιχειρησιακός σχεδιασμός εγκατάστασης.

–           Τρόπος αντίδρασης και άμεση ανταπόκριση.

–           Διατιθέμενοι πόροι (προσωπικό, μέσα, εξοπλισμός).

Είναι αναγκαίο να γίνεται επαναξιολόγηση του κινδύνου πυρκαγιάς και έλεγχος ορθής λειτουργίας των μέτρων, μέσων και συστημάτων πυροπροστασίας, όχι μόνο για την αποφυγή των προστίμων, όπως αυτά καθορίζονται από την Πυροσβεστική Διάταξη 19/2020, αλλά και για την βέλτιστη της αποτελεσματικότητας των μέτρων και μέσων πυρασφαλείας στην αντιμετώπιση των συμβάντων πυρκαγιάς. Επιπλέον είναι σημαντικό να ελέγχονται σε τακτά χρονικά διαστήματα τα μέτρα και μέσα πυρασφαλείας και να γίνεται επικαιροποίηση του σχεδιασμού όταν έχουν γίνει σημαντικές αλλαγές.