“Έξυπνες” πόλεις … είναι οι Ασφαλείς Πόλεις!

Ποια στοιχεία είναι αυτά που μπορούν να χαρακτηρίσουν μια πόλη ως έξυπνη και πως αυτός ο ορισμός σχετίζεται με την ικανότητα της πόλης να παρέχει έναν υψηλό βαθμό προστασίας στους κατοίκους της. Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά αναλύονται στο κεντρικό άρθρο αυτού του τεύχους. 

Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Η διασφάλιση της προστασίας, όλων όσων ζουν, κινούνται και εργάζονται σε ένα μεγάλο αστικό συγκρότημα, από φυσικούς και τεχνητούς κινδύνους και κάθε είδους απειλή, αποτελούσε ανέκαθεν και συνεχίζει να αποτελεί μια βασική προτεραιότητα, τόσο για κάθε εθνική κυβέρνηση, όσο φυσικά και για τις αρμόδιες τοπικές αρχές. Ενώ οι βασικοί άξονες για την υλοποίηση αυτής της ανάγκης και των πολιτικών και δράσεων που απαιτούνται για την ασφάλεια, ήταν μέχρι πρόσφατα αποκλειστικά στη δικαιοδοσία των κρατικών αρχών, στις οποίες υπάγονται και τα σώματα ασφαλείας, αυτό φαίνεται να αλλάζει. Σήμερα υπάρχουν προηγμένα τεχνολογικά εργαλεία, που επιτρέπουν σε φορείς όπως είναι οι δημοτικοί οργανισμοί -και όχι μόνο- να συμβάλλουν προς την κατεύθυνση της διαχείρισης της ασφάλειας, δημιουργώντας και λειτουργώντας οι ίδιοι τις κατάλληλες υποδομές ασφάλειας.

Ουσιαστικά, η επένδυση σε αυτές τις τεχνολογίες και η αξιοποίηση των εργαλείων και των υποδομών για την ασφάλεια και προστασία μέσα στις πόλεις, εντάσσεται στη γενικότερη στρατηγική που σχετίζεται κυρίως με την ανάπτυξη των επονομαζόμενων έξυπνων πόλεων και θα μας απασχολήσει σε αυτό το άρθρο.

Το υπόβαθρο και οι βασικές κατευθύνσεις

Από τις αρχές του 1990, γινόμαστε μάρτυρες μιας συνεχούς εξέλιξης στους τομείς των αυτοματισμών, των τηλεπικοινωνιών, της πληροφορικής και άλλων τεχνολογικών εφαρμογών, που έχει οδηγήσει σήμερα σε αυτό που ονομάζουμε 4^η βιομηχανική επανάσταση και έχει μετασχηματίσει ολιστικά τον τρόπο ανάπτυξης της οικονομίας, της κοινωνίας και της εργασίας σε πολλούς κλάδους.

Σήμερα, η ψηφιακή εποχή θεωρείται ως κάτι δεδομένο. Η καθολική διάδοση συσκευών, όπως τα έξυπνα κινητά τηλέφωνα, τα tablets, τα wearables είναι κάτι που έχει μετασχηματίσει σημαντικά την καθημερινότητα μας και μάλιστα σταδιακά, χωρίς καν να το αντιληφθούμε. Ας αναλογιστούμε για παράδειγμα το τόσο οικείο σε εμάς Google Maps που δείχνει πως ένα εργαλείο που μέχρι πριν λίγα χρόνια το χρησιμοποιούσαμε ελάχιστα, επηρεάζει τόσο πολύ την καθημερινότητα μας όταν μετακινούμαστε. Είναι ίσως ο πιο αξιόπιστος σύμβουλος για τις καθημερινές μεταφορές μας καθώς μας προτείνει τη βέλτιστη διαδρομή ανάλογα με το κυκλοφοριακό φόρτο. Ακόμα πιο εντυπωσιακό είναι ότι αυτόματα τις ώρες που συνήθως πηγαίνουμε στην εργασία μας ή όταν επιστρέφουμε σπίτι, εμφανίζεται στην οθόνη του κινητού μας όλες οι σημαντικές πληροφορίες για τον χρόνο που θα χρειαστούμε για τη συγκεκριμένη διαδρομή καθώς και εναλλακτικές επιλογές. Το Google Maps είναι λοιπόν μια χαρακτηριστική περίπτωση που αποδεικνύει πως η χρήση πολύ ισχυρότερων υπολογιστικών συστημάτων σε συνδυασμό με την διάδοση των έξυπνων συσκευών έχει συμβάλλει στην εμφάνιση και συνεχή χρήση ενός εργαλείου που βοηθάει την καθημερινότητα των κατοίκων ενός αστικού κέντρου.

Η τάση λοιπόν που είναι γνωστή και ως Smart Cities (έξυπνες πόλεις) εξαπλώθηκε γρήγορα από κάποια μεγάλα αστικά κέντρα στην Ευρώπη και σε μεγάλες πόλεις στις Η.Π.Α. Τώρα το στοίχημα είναι να ξεκινήσουν την εφαρμογή όλων αυτών των τεχνολογιών που καθιστούν μια πόλη έξυπνη, ακόμα και μικρότερα αστικά κέντρα. Τι κρύβεται όμως κάτω από τη γενικότερη έννοια των έξυπνων πόλεων; Συνήθως με αυτό τον όρο αποκαλούμε πόλεις όπου έχουν εγκατασταθεί ολοκληρωμένες τεχνολογικές λύσεις, που βοηθούν σε διάφορους τομείς λειτουργίας όπως, στον έλεγχο του δημοτικού φωτισμού, στην αυτοματοποίηση των δημόσιων κτιριακών λειτουργιών, στην διαχείριση των υδάτινων πόρων και των αποβλήτων, στον έλεγχο της κυκλοφορίας, στη λήψη δεδομένων από αισθητήρες και παρακολούθηση περιβαλλοντολογικών συνθηκών, στις επικοινωνίες και πολλές άλλες εφαρμογές που σχετίζονται με τη λειτουργία μιας πόλης. Σε αυτές έχουν σημαντική θέση φυσικά και η διαχείριση των συστημάτων βιντεο-επιτήρησης, ελέγχου πρόσβασης και περιμετρικής προστασίας, πυρασφάλειας στη διαχείριση έκτακτων αναγκών από φυσικές καταστροφές και ευρύτερα όλων των υποδομών που σχεδιάστηκαν για να υποστηρίζουν τις διαδικασίες ασφάλειας

Το πεδίο δράσης σε μια έξυπνη πόλη είναι λοιπόν απεριόριστο! Για αυτό το λόγο πολλές εθνικές κυβερνήσεις, αλλά και δημοτικές αρχές σε διάφορες περιοχές ανά το κόσμο, αρχίζουν να επενδύουν σημαντικά χρηματικά ποσά για το σχεδιασμό και την ανάπτυξη όλων αυτών των τεχνολογικών υποδομών, που μπορούν να καταστήσουν μια πόλη ..ως έξυπνη!

Τεχνολογικοί Πυλώνες για Smart and Safe Cities 

Οι όροι smart and safe city πολλές φορές χρησιμοποιούνται μαζί, χωρίς όμως αυτό να σημαίνει ότι ταυτίζονταν πάντα. Σίγουρα, ως έννοιες θα λέγαμε ότι αλληλοεπηρεάζονται και έχουν πολλά κοινά σημεία, όμως συνιστούν ένα διαφορετικό πλαίσιο τεχνολογιών.

Στις τεχνολογίες μιας ασφαλούς πόλης μπορούμε να εντάξουμε όλες εκείνες τις τεχνολογίες που εστιάζουν στη φυσική ασφάλεια και στην προστασία των ανθρώπων και των εγκαταστάσεων μια πόλης, από κάθε ενδεχόμενο φυσικό, τεχνητό και ανθρωπογενή κίνδυνο, όμως είναι οι εγκληματικές ενέργειες κάθε κλίμακας και μορφής, μια έκτακτη ανάγκη, μια τρομοκρατική δράση, κλπ. Στις ασφαλείς πόλεις, εφαρμόζονται συστήματα που υποστηρίζουν τεχνολογίες αιχμής, ανάμεσα στα οποία περιλαμβάνονται: συστήματα βίντεο-επιτήρησης με προηγμένες δυνατότητες analytics και τεχνητής νοημοσύνης, κέντρα ελέγχου δεδομένων, λογισμικά παρακολούθησης και διαχείρισης επιχειρήσεων, πληροφοριακά συστήματα ανάλυσης και διαχείρισης συστημάτων φυσικής ασφάλειας και φυσικά λύσεις επικοινωνιών, πληροφορικής και δικτύωσης.

Σε ό,τι αφορά στις τεχνολογίες των έξυπνων πόλεων ευρύτερα, ως βάση θεωρείται η ενοποίηση και διασύνδεση των λειτουργιών των διάφορων συστημάτων και εφαρμογών που αναφέραμε και παραπάνω, με απώτερο σκοπό την αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες – και όχι μόνο της ασφάλειας. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο όμως, εντάσσονται φυσικά και όλες οι τεχνολογίες για την ασφάλεια. Αντιλαμβανόμαστε δηλαδή, ότι η έννοια της έξυπνης πόλης είναι ευρύτερη από εκείνη της ασφαλούς πόλης. Οι τομείς που καλύπτονται από το χαρακτηρισμό μιας πόλης ως έξυπνη, είναι μεταξύ άλλων, οι συγκοινωνίες, οι επικοινωνίες, η παραγωγή, η ενέργεια, οι υποδομές, το περιβάλλον και η διακυβέρνηση.

Σε όλους όμως αυτούς τους τομείς ξεχωριστά – πάνω στους οποίους μπορεί να στηριχθεί μια έξυπνη πόλη – η έννοια της ασφάλειας έχει μια πολύ μεγάλη επίδραση.

Αναζητώντας τα κίνητρα για τη δημιουργία έξυπνων πόλεων θα μπορούσαμε να αναδείξουμε τέσσερις βασικούς στόχους:

• Βέλτιστη διαχείριση των φυσικών πόρων
• Εξοικονόμηση κόστους λειτουργίας
• Νέες επαγγελματικές ευκαιρίες και υψηλότερη ανάπτυξη
• Βελτίωση της ποιότητας ζωής των πολιτών (συμπεριλαμβανομένου και του αισθήματος ασφάλειας)

Για την επίτευξη αυτών των στόχων, οι έξυπνες πόλεις αξιοποιούν ειδικά εργαλεία λογισμικού, εφαρμογές και τεχνολογίες που επιτρέπουν τη συλλογή και επεξεργασία μεγάλου όγκου δεδομένων βασισμένα σε Τεχνητή Νοημοσύνη και άλλες σύγχρονες τάσεις όπως είναι το ΙοΤ (Internet of Things). Για τις όλες τις πόλεις, ανεξαρτήτως μεγέθους, η βελτίωση της ποιότητας της ζωής των πολιτών πρέπει να αποτελεί βασικό κίνητρο για τις αρμόδιες δημοτικές αρχές. Παράλληλα, όμως όπως ειδικά γνωρίζουν οι αρμόδιοι παράγοντες, οι προϋπολογισμοί είναι σφιχτοί οπότε κάθε ενέργεια πρέπει να είναι λελογισμένου κόστους και πλήρως τεκμηριωμένη. Για το λόγο αυτό όταν αποφασίζεται ένα νέο έργο που θα εστιάζει προς την κατεύθυνση ανάπτυξης εφαρμογών που χαρακτηρίζουν μια πόλη ως έξυπνη, δεν θα πρέπει να εξετάζουμε μόνο την καινοτομία που προσφέρουν αλλά και το πώς θα “κουμπώσουν” στις υφιστάμενες υποδομές και άρα πόσο γρήγορα θα μπορέσει να αποσβεστεί το κόστος επένδυσης. Ένα χαρακτηριστικό δείγμα πόλης που δεν ανήκει και στις μεγαλύτερες της Ελλάδας, αλλά προχωράει με σταθερό ρυθμό το εγχείρημα της έξυπνης πόλης είναι ο δήμος των Τρικάλων. Με συντονισμένες ενέργειες και σταθερά βήματα, τα Τρίκαλα οδεύουν προς την ολοκληρωμένη υλοποίηση της έξυπνης πόλης, βελτιώνοντας και την καθημερινότητα των πολιτών τους. Οπότε τα αποτελέσματα είναι απτά και άρα είναι λογικό να υποστηρίζονται από την πλειοψηφία των δημοτών τα διάφορα επιμέρους έργα.

Σε ό,τι αφορά τώρα στην ενσωμάτωση και την επίδραση της έννοιας της ασφάλειας σε μια έξυπνη πόλη, θα λέγαμε ότι σήμερα έχει καταλυτική σημασία!

Για αυτό και πιστεύουμε ότι μια έξυπνη πόλη σήμερα …θα πρέπει να είναι και μια ασφαλής πόλη!

Παρακάτω θα δούμε με ποιους τρόπους, σε ποιους τομείς και ποιες τεχνολογίες μπορεί να υιοθετηθεί η έννοια της ασφάλειας στο πλαίσιο μιας έξυπνης πόλης.

 Κάμερες στην υπηρεσία του αστικού σχεδιασμού

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση σε ότι αφορά τις υποδομές ασφάλειας σε μια έξυπνη πόλη, περιλαμβάνει σίγουρα συστήματα βιντεο-επιτήρησης που υποστηρίζουν όλες τις νέες τεχνολογίες, όπως είναι τα σύγχρονα εργαλεία analytics με δυνατότητες βαθιάς εκμάθησης (Deep Learning) και τεχνητής νοημοσύνης (artificial intelligence) που επιτρέπουν την αποτελεσματική και σε βάθος ανάλυση των καταγεγραμμένων βίντεο, προσφέροντας δυνατότητες που τα προηγούμενα χρόνια ούτε καν μπορούσαμε να φανταστούμε.

Στο πλαίσιο ανάπτυξης των έξυπνων πόλεων, οι πληροφορίες και τα δεδομένα που συλλέγονται από τις κάμερες ασφαλείας και όχι μόνο, μπορούν να φανούν ιδιαιτέρως χρήσιμα, τόσο για τις αρχές επιβολής του νόμου -ώστε να εξιχνιάσουν υποθέσεις ή ακόμα και να προλάβουν παραβατικές ή εγκληματικές ενέργειες- όσο όμως και για τον καλύτερο σχεδιασμό των καθημερινών λειτουργιών μιας πόλης.

Οι κρατικές και δημοτικές αρχές με τη βοήθεια της τεχνολογίας, μπορούν να αξιολογήσουν και να ταξινομήσουν ένα πολύ μεγάλο όγκο δεδομένων και πληροφοριών και έπειτα από την κατάλληλη ανάλυση να εξάγουν χρήσιμα συμπεράσματα που θα βοηθήσουν στην αναβάθμιση υφιστάμενων υποδομών, στην καλυτέρευση των πολιτικών και διαδικασιών αλλά και συνολικότερα στη βελτιστοποίηση του αστικού σχεδιασμού.

Παραδείγματος χάρη, οι υπεύθυνοι πολεοδομικού σχεδιασμού -έχοντας τα δεδομένα που συλλέγουν οι κάμερες- είναι σε θέση να αναλύσουν καλύτερα τα φαινόμενα κυκλοφορικής συμφόρησης στις πιο πολυσύχναστες οδικές αρτηρίες και να προσπαθήσουν να δουν τα αίτια που οδηγούν σε αυτές τις κυκλοφοριακές αιχμές ή ακόμα και να διαπιστώσουν ποια είναι τα αίτια που μπορεί να εμποδίζουν την άνετη κίνηση των πεζών, των ποδηλάτων ή άλλων ήπιων μέσων μεταφοράς, μέσα σε ένα πολεοδομικό συγκρότημα.

Μπορεί για παράδειγμα να υπάρχει λανθασμένη τοποθέτηση κάποιων φαναριών ή οι διαβάσεις να είναι σε θέση που δεν εξυπηρετούν. Χαρακτηριστική περίπτωση μιας λανθασμένης διάβασης -που ενώ έχουν περάσει πολλά χρόνια δεν έχει διορθωθεί- βρίσκεται στην Αθήνα και είναι η διάβαση πεζών που βρίσκεται λίγο μετά από την ένωση της Λ. Κηφισίας με τη Λ. Αλεξάνδρας προς την άνοδο. Στο σημείο αυτό τα αυτοκίνητα αναγκάζονται να σταματούν ξαφνικά λόγω ύπαρξης πεζών και να δημιουργείται πρόβλημα στην κυκλοφορία, ενώ και οι πεζοί δεν περνούν με άνεση και ασφάλεια το συγκεκριμένο σημείο. Οι λόγοι είναι πολλοί και προφανώς δεν είναι αντικείμενο του συγκεκριμένου άρθρου να τους αναλύσει. Πολλά τέτοια σημεία υπάρχουν σε όλα τα αστικά κέντρα. Η έξυπνη χρήση των video analytics θα μπορούσε, σε πρώτη φάση, να τα εντοπίσει και στη συνέχεια με τη χρήση λογισμικών να βρεθούν καλύτερα εναλλακτικά σενάρια.

 

Αντίδραση περιστατικών σε πραγματικό χρόνο!

Οι πληροφορίες που προέρχονται από τα διάφορα συστήματα επιτήρησης και ελέγχου είναι λοιπόν προφανώς ιδιαίτερα σημαντικές και πολύτιμες σε μια έξυπνη πόλη. Πολύ συχνά όμως δεν αρκούν από μόνες τους, μιας και απαιτείται, πέρα από τη συλλογή χρήσιμων πληροφοριών, να υπάρχει πάντα και ένα σχέδιο για την όσο πιο δυνατόν γρηγορότερη αντίδραση σε καταστάσεις που απαιτούν άμεση εξομάλυνση.

Δηλαδή, μπορεί οι μελετητές των έργων να χρησιμοποιούν όλα αυτά τα δεδομένα ώστε σε περιπτώσεις για παράδειγμα κυκλοφοριακών αιχμών να προσπαθούν να βρουν νέους τρόπους για την κίνηση των οχημάτων, σχεδιάζοντας εναλλακτικές επιλογές στα συγκεκριμένα σημεία, αλλά τις περισσότερες φορές σε μια έξυπνη πόλη θα ήταν πολύ χρήσιμο να δίνεται και μια βραχυπρόθεσμη άμεση λύση μέχρι να υλοποιηθούν τα μακροπρόθεσμα σχέδια. Οι διαχειριστές που είναι σε ένα κέντρο ελέγχου θα μπορούν να βλέπουν ότι ένας δρόμος παρουσιάζει σημεία αυξημένης κίνησης και με μια κίνηση να του δίνουν προτεραιότητα, είτε με τη χρήση σηματοδοτών, είτε με τη αποστολή τροχονόμων για να ρυθμίζουν την κίνηση.

Το ίδιο μπορεί να συμβεί σε περιπτώσεις επικίνδυνης οδήγησης, όπου μέσω των συστημάτων video analytics μπορεί να ειδοποιούνται αμέσως η Αστυνομία και η Τροχαία και να επεμβαίνουν. Όμως, η ειδοποίηση σε πραγματικό χρόνο είναι πολύ σημαντική και κρίσιμη και σε ακόμα πιο σοβαρές καταστάσεις. Εδώ είναι πλέον που υπεισέρχεται το στοιχείο του “safe & secure” στη γενικότερη έννοια των smart cities. Το έγκλημα, σε οποιαδήποτε μορφή του, οργανωμένη ή όχι, αποτελεί ένα πολύ σοβαρό ανασταλτικό παράγοντα για την προσέλκυση επενδύσεων, τουριστών και κατοίκων σε μια πόλη. Περιοχές με μεγάλη εγκληματική και παραβατική δραστηριότητα είναι εκείνες που χαρακτηρίζονται από υπο-ανάπτυξη και δημιουργούν «μαύρες τρύπες» στον αστικό ιστό. Είναι σημαντικό λοιπόν, οι δυνάμεις επιβολής του νόμου σε μια έξυπνη πόλη να διαθέτουν όλα εκείνα τα εργαλεία που είναι διαθέσιμα από τη τεχνολογία, ώστε να είναι σε θέση να αντιδράσουν στο συντομότερο δυνατό χρόνο και να αντιμετωπίσουν αποτελεσματικά οποιαδήποτε παραβατική ενέργεια ή εγκληματική δράση στο αρχικό της στάδιο ή πριν ακόμα συμβεί.

Η χρήση των video analytics σε πραγματικό χρόνο, μπορεί να διαμορφωθεί έτσι ώστε να εντοπίζει φαινόμενα που μπορεί να απειλήσουν την ασφάλεια προσώπων και υποδομών, ώστε να δίνεται η δυνατότητα στους διαχειριστές να αποφασίζουν αν χρειάζεται να ειδοποιηθεί η αστυνομία, προκειμένου να διερευνηθεί περαιτέρω το οποιοδήποτε συμβάν. Ένα έξυπνο λογισμικό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ώστε να βρίσκονται κλεμμένα οχήματα, δίνοντας αμέσως συναγερμό στην περίπτωση που μέσω μιας κάμερας εντοπισθεί ένα όχημα που έχει δηλωθεί ως κλεμμένο. Ενώ, παρόμοιες εφαρμογές μπορούν να χρησιμοποιηθούν και για τον εντοπισμό αγνοούμενων προσώπων, ανηλίκων ή και ενηλίκων που πιθανώς να έχουν πέσει θύμα απαγωγών.

 

Αναγνώριση προσώπων

Σε μια έξυπνη πόλη δεν θα μπορούσαν να λείπουν κάμερες υπερ-υψηλής ανάλυσης με δυνατότητες ανίχνευσης και αναγνώρισης προσώπου, όπου βοηθούν τις αρχές επιβολής του νόμου να εντοπίζουν ύποπτους ή καταζητούμενους για την τέλεση διάφορων εγκλημάτων και όχι μόνο, αφού οι τεχνολογίες αυτές μπορούν να βοηθήσουν και στην εύρεση αγνοουμένων.

Με τη χρήση της σύγχρονης τεχνολογίας τεχνητής ευφυΐας και τις δυνατότητες αναγνώρισης προσώπου, οι διαχειριστές και οι υπεύθυνοι ασφάλειας μπορούν να δημιουργούν λίστες προσώπων με ψηφιακές εικόνες που έχουν ληφθεί είτε από βίντεο είτε από άλλες πηγές. Βάσει αυτών των λιστών μπορούν να ενεργοποιούν συναγερμούς, όταν εντοπίζονται τα πρόσωπα που ενδιαφέρουν τους σκοπούς ασφάλειας. Είτε αυτά ανήκουν στην κατηγορία των αγνοούμενων προσώπων, σύμφωνα με όσα προαναφέραμε στην προηγούμενη ενότητα, είτε είναι ύποπτοι για παραβατικές ενέργειες ή ακόμα και καταζητούμενοι. Σε κάθε από αυτές τις περιπτώσεις, μπορούν να ειδοποιούνται αυτόματα οι διαχειριστές των συστημάτων και στη συνέχεια να αποφασίζουν ποιες θα είναι οι επόμενες ενέργειες. Μπορεί δηλαδή να ειδοποιούνται οι αστυνομικές αρχές προκειμένου να αναπτυχθούν δυνάμεις τους στην περιοχή που εντοπίσθηκε το πρόσωπο και αναλόγως να δράσουν.

Το θέμα της αναγνώρισης, ανίχνευσης, εντοπισμού, αναζήτησης προσώπων μέσω των συστημάτων βίντεο επιτήρησης το έχουμε αναλύσει αρκετές φορές μέσα από άρθρα στο security manager. Είναι προφανές, ότι είναι πολύ σημαντικά τα οφέλη που προκύπτουν από τη χρήση αυτών των τεχνολογιών. Οι δημοτικές αρχές αλλά και οι κυβερνήσεις έχουν να αντιμετωπίσουν όμως, μια πολύ ενδιαφέρουσα πρόκληση που αφορά την ιδιωτικότητα. Ειδικά στις μέρες μας, η αναγνώριση και ανίχνευση προσώπων μέσω των καμερών ασφάλειας, βρίσκεται αρκετά ψηλά στην ατζέντα των θεμάτων που συζητιούνται παγκοσμίως με βασικό σημείο τριβής την προστασία των ατομικών δικαιωμάτων και των προσωπικών δεδομένων. Πως θα εξισορροπήσουμε λοιπόν τα οφέλη και τις δυνατότητες που προσφέρονται από τη χρήση των εξελιγμένων αυτών τεχνολογιών, σε σχέση με τους περιορισμούς που επιβάλλουν οι καινούριες νομοθεσίες για την προστασία των προσωπικών δικαιωμάτων; Σίγουρα στα πλαίσια μιας έξυπνης πόλης, οι τεχνολογικές υποδομές για την αναγνώριση και ανίχνευση προσώπων, μπορούν να λειτουργήσουν παράλληλα με μηχανισμούς που θα επιτρέπουν τη λήψη χρήσιμων συμπερασμάτων, χωρίς όμως να παραβιάζονται θεμελιώδη ατομικά δικαιώματα.

Είναι προφανές ότι όσοι αποφασίσουν να χρησιμοποιήσουν αυτά τα ισχυρά εργαλεία οφείλουν να έχουν υπόψη τους και αυτά τα δεδομένα και να ισορροπήσουν αυτές τις δύο αντίρροπες τάσεις προς μια κοινή κατεύθυνση, που θα σέβεται μεν τις απαιτήσεις της νομοθεσίας αλλά θα δίνει και τη δυνατότητα αξιοποίησης αυτών των τεχνολογικών εργαλείων.

 

Διερεύνηση συμβάντων με ανάλυση εικόνας

Όταν για κάποιο λόγο δεν είναι εφικτή η δυνατότητα πρόληψης ή άμεσης αντιμετώπισης ενός εγκλήματος, τότε είναι πολύ σημαντικό το στάδιο της μετέπειτα διερεύνησης. Σε αυτή την περίπτωση, η αστυνομία είναι επιφορτισμένη με το συγκεκριμένο έργο με στόχο να αντλήσει όσο το δυνατό περισσότερες πληροφορίες και στοιχεία. Οπότε, η δυνατότητα πρόσβασης σε εικόνες και βίντεο από το πεδίο, είναι ένα πολύτιμο εργαλείο σε μια έξυπνη και ασφαλή πόλη. Έστω για παράδειγμα, ότι πραγματοποιείται μια επίθεση σε δημόσιο χώρο, μια ληστεία ή μια κλοπή. Η αστυνομία θα πρέπει να μπορεί να εξετάσει αμέσως το οποιοδήποτε συμβάν και να αναζητήσει στο βίντεο, πολύτιμα στοιχεία που θα οδηγήσουν στη διερεύνηση του συμβάντος. Χωρίς τη χρήση της τεχνολογίας των video analytics θα απαιτούνταν πολύ περισσότερος χρόνος για την επεξεργασία των συγκεκριμένων αρχείων. Ενώ, με τη χρήση των σύγχρονων τεχνολογιών ο συγκεκριμένος χρόνος μπορεί να συμπυκνωθεί σε πολύ μεγάλο ποσοστό.

Η ύπαρξη των video analytics είναι πολύ κρίσιμη, διότι βοηθάει την επιτάχυνση της διερεύνησης, ανεξάρτητα από το γεγονός αν έχει ταυτοποιηθεί ή όχι ένας ύποπτος. Στην περίπτωση που υπάρχει γνωστός ύποπτος, οι διαχειριστές μπορούν να χρησιμοποιήσουν τη τεχνολογία αναγνώρισης προσώπου ώστε να εντοπίσουν τον ύποπτο. Στη συνέχεια μπορούν να ιχνηλατήσουν τις κινήσεις του ώστε να είναι σε θέση να προσδιορίσουν το τελικό σημείο που βρίσκεται και τελικά να προχωρήσουν στη σύλληψη του.

 

Χρήση wearable αισθητήρων και body-worn καμερών

Οι συσκευές τύπου wearable έχουν γίνει στοιχείο της καθημερινότητας μας. Ρολόγια, activity trackers, αλλά και πιο εξελιγμένες συσκευές όπως κάμερες και ειδικά γυαλιά χρησιμοποιούνται όλο και περισσότερο σε αρκετές πτυχές της καθημερινότητας μας. Ειδικότερα οι κάμερες σώματος που τοποθετούνται στην ενδυμασία, είναι εδώ και αρκετό καιρό ένα βασικό εξάρτημα το οποίο χρησιμοποιείται από αρκετές αστυνομίες ανά το κόσμο – ενώ έχει ανοίξει ο διάλογος για τη χρήση τους και στην Ελλάδα. Μέχρι τώρα τις κάμερες αυτές τις γνωρίζαμε στη πιο συμβατική τους μορφή. Οι νέες κάμερες αυτής της κατηγορίας (είτε σώματος, είτε εγκατεστημένες σε κάποιο όχημα) προσφέρουν νέες δυνατότητες όπως τη διασυνδεσιμότητα με το Internet (Internet of Things). Αυτή η δυνατότητα τους, να παρέχουν on line πληροφορίες, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό εργαλείο, στην ανάπτυξη μηχανισμών ασφάλειας στο χώρο των smart cities.

Οι Body Worn κάμερες μπορούν να καταγράφουν βίντεο, ήχο και δεδομένα για την τοποθεσία του κατόχου τους και να τα μεταδίδουν online. Παράλληλα όμως και σε αντίθεση με τις προηγούμενης γενιάς κάμερες και λόγω της διασυνδεσιμότητας που υποστηρίζουν έχουν τη δυνατότητα να συνδέονται και με άλλες συσκευές που βρίσκονται κοντά ώστε να συλλέγουν περισσότερα δεδομένα. Είναι εφικτό δηλαδή, να συνδεθούν με μια κάμερα επιτήρησης τύπου PTZ που βρίσκεται κοντά ώστε να στείλουν πιο ολοκληρωμένα βίντεο στο κέντρο ελέγχου από ένα συμβάν. Επίσης, διαθέτουν τη δυνατότητα επιτήρησης των ζωτικών λειτουργιών του κατόχου της συσκευής και εφόσον διαγνώσουν κάτι μη φυσιολογικό, να στείλουν σχετική ειδοποίηση, αυτόματα χωρίς να είναι αναγκαία η παρέμβαση του κατόχου τους.

 

Επιτήρηση με θερμική τεχνολογία

Η διαχείριση της κυκλοφορίας και η δημιουργία ασφαλέστερων οδών για πεζούς, ποδηλατιστές και οδηγούς μηχανών και αυτοκινήτων είναι ένα άλλο μεγάλο στοίχημα για την επίτευξη του στόχου των έξυπνων και ασφαλών πόλεων. Μια από τις διαθέσιμες τεχνολογίες που μπορεί να χρησιμοποιηθεί προς αυτή την κατεύθυνση σε μια έξυπνη πόλη είναι η χρήση θερμικών καμερών. Υπάρχει μια ειδική κατηγορία θερμικών καμερών που παράγει εικόνες βασιζόμενες στο θερμικό αποτύπωμα και είναι ειδικά σχεδιασμένες για εφαρμογές διαχείρισης της κυκλοφορίας. Ειδικά αυτού του είδους οι κάμερες, χρησιμοποιούνται σε κλειστές οδικές αρτηρίες ή σε τούνελ, ώστε ακόμα και σε συνθήκες πλήρους συσκότισης να συλλέγουν χρήσιμες πληροφορίες για την κατάσταση των οδών. Επίσης, είναι ιδιαίτερα αποτελεσματικές σε περιπτώσεις όπου κάποιοι οδηγοί θα κινούνται επικίνδυνα στην αντίθετη κατεύθυνση μιας οδικής λωρίδας. Ένα σημαντικό πλεονέκτημα των θερμικών καμερών κυκλοφορίας, είναι η δημιουργία εικόνων υψηλής αντίθεσης (high contrast) οι οποίες λειτουργούν πολύ καλύτερα με τα συστήματα video analytics. Το αποτέλεσμα είναι ότι η χρήση τους συμβάλλει στη μείωση των λανθασμένων συναγερμών, βοηθώντας με αυτό τον τρόπο στην εξοικονόμηση προσωπικού και πόρων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την αντιμετώπιση πραγματικά κρίσιμων καταστάσεων.

Μια άλλη πρόταση είναι η ανάπτυξη υβριδικών συστημάτων κυκλοφοριακής διαχείρισης με τη χρήση τεχνολογιών θερμικής και οπτικής απεικόνισης. Με αυτό τον τρόπο είναι δυνατή η εκμετάλλευση των πλεονεκτημάτων και των δύο τεχνολογιών. Σε απλούς δρόμους μπορεί να αναπτύσσονται συμβατικές κάμερες και σε δρόμους με δυσμενείς συνθήκες φωτισμού θα χρησιμοποιούνται θερμικές κάμερες. Ειδικά στα τούνελ όπου ένα συμβάν μπορεί να προκαλέσει μια αλληλουχία συμβάντων με καταστροφικές επιπτώσεις, είναι πολύ σημαντικό να αντιμετωπιστεί το περιστατικό όσο το δυνατό συντομότερα.

 

Διασυνδεδεμένα οχήματα

Η δυνατότητα συνδεσιμότητας είναι ένας από τους βασικούς άξονες στους οποίους στηρίζεται η υλοποίηση μιας έξυπνης πόλης. Έχουμε ήδη διαπιστώσει ότι οι συσκευές με τεχνολογίες ΙoT (Internet of Things) βελτιώνουν σημαντικά τη μεταφορά και την ανταλλαγή κρίσιμων πληροφοριών και άρα τη δυνατότητα αντίδρασης σε πραγματικό χρόνο όταν αυτό απαιτείται. Όμως, πολλές πόλεις που κινούνται προς αυτή την κατεύθυνση δεν σταματούν σε αυτό το σημείο. Επιπροσθέτως χρησιμοποιούν τις λύσεις διασυνδεδεμένων οχημάτων (Vehicle to Everything V2X) που επιτρέπουν όπως λέει και η ονομασία τους τη διασυνδεσιμότητα μεταξύ συσκευών και σταθερών υποδομών ώστε να πετύχουν ακόμα καλύτερα αποτελέσματα.

 

Προοπτικές

Σίγουρα υπάρχουν ακόμα και άλλοι τομείς που συνδέονται με την ασφάλεια και μπορούν να αποτελέσουν μέρος των υποδομών μιας έξυπνης πόλης, όπως είναι για παράδειγμα τα drones, οι διάφοροι αισθητήρες και τα συστήματα περιμετρικής προστασίας, o τομέας της πυρασφάλειας και φυσικά όλα όσα σχετίζονται με το Cyber Security.

Εξαιτίας της πληθώρας των ολοκληρωμένων τεχνολογικών λύσεων νέας γενιάς που υπάρχουν πλέον διαθέσιμες, ο στόχος της έξυπνης πόλης είναι πιο εφικτός από ποτέ. Για αυτό το λόγο, όλο και περισσότερες κυβερνήσεις και δημοτικές αρχές εργάζονται προς αυτή την κατεύθυνση. Τα αμέσως επόμενα χρόνια, η τάση αυτή θα γίνεται όλο και πιο έντονη και όσο περισσότερο εξαπλώνεται, τόσο περισσότερο θα βελτιώνονται τα χαρακτηριστικά και οι δυνατότητες των τεχνολογιών που σχετίζονται με αυτή τη τάση.

Θα πρέπει κλείνοντας να τονίσουμε ότι η μετάβαση προς τη νέα εποχή των έξυπνων πόλων στηρίζεται σε πολύ μεγάλο βαθμό στην υιοθέτηση των νέων τεχνολογιών που αναπτύσσονται για την ασφάλεια σε πολλούς τομείς κάτι που μας επιτρέπει να ισχυριστούμε ότι μια πόλη για να είναι έξυπνη …θα πρέπει πάνω από όλα να είναι ασφαλής! Επομένως δημιουργείται ένα ακόμα μεγάλο πεδίο δράσης για όλους του ανθρώπους που κινούνται επαγγελματικά στο χώρο της ασφάλειας και ειδικότερα στις τεχνολογίες από οποιοδήποτε σημείο και αν βρίσκονται.