“Short Time Experts” και “Health Safety Security Intelligence Officers”

Τα αναδυόμενα μοντέλα των ειδικών στην International Private Health, Safety, & Security Industry

Οι τρέχουσες πιεστικές απαιτήσεις στο αλλαγμένο περιβάλλον του σήμερα, έχουν οδηγήσει στην ανάγκη για νέα μοντέλα ειδικών στο χώρο της ασφάλειας, προστασίας και υγιεινής. Σε αυτά τα νέα μοντέλα πρωταγωνιστικό ρόλο έχουνε οι λεγόμενοι “Short Time Experts” και “Short Time Experts Intelligence Officers/Experts.

Σπύρος Μιχ. Κυριακάκης
Εκπαιδευτής, Συγγραφέας & Ερευνητής Security Management,
Security Director PCS²

Το παρόν άρθρο άρχισε να συντάσσεται, στον απόηχο του 7^ου Συνεδρίου “Security Project 2019“. Τα όσα ακολουθούν συνδέονται στενά με την ενότητα “Ασφάλεια Εγκαταστάσεων, Κρίσιμων Υποδομών και Ξενοδοχείων, Διαφύλαξη Πληροφορίας” του προαναφερόμενου Συνεδρίου. Μάλιστα τα στοιχεία του τίτλου της ενότητας αλλά και τα αντικείμενα που παρουσιάστηκαν, υποδήλωναν ή υποδηλώνουν, μία ανάγλυφη πραγματικότητα. Το ότι τα περιβάλλοντα ασφαλείας, έχουν αλλάξει δραματικά. Ακόμη και αυτό της βαρύτητας των επιπτώσεων της εκδήλωσης, φυσικών κινδύνων. Τις προηγούμενες εποχές, υπήρχε μία συμμετρία (“Τα πάντα φρόνησιν έχουσιν” έλεγε ο Εμπεδοκλής). Διαπιστώνουμε ότι η συμμετρία αυτή “έχει σπάσει” και δε έχει εξαιρεθεί και η Φύση.

Και αφού τα πάντα εξελίσσονται προς το πιο πολύπλοκο, τα ασύμμετρα αποτελέσματα κυριαρχούν και στο πεδίο της ασφάλειας. Διαπιστώνονται παράξενες συμμαχίες μη κυβερνητικών παικτών, η ασφάλεια, ιδίως η ένοπλη από ιδιώτες, εξελίσσεται ραγδαία (βλ. πρόσφατα γεγονότα στη Συρία με σύγκρουση καθεστωτικών με αντικαθεστωτικούς. Οι τελευταίοι, που υποστηρίζονταν από ξένη δύναμη συγκρούσθηκαν με ειδικούς Ιδιωτικής Εταιρεία Παροχής Στρατιωτικών Υπηρεσιών και Ασφαλείας, που ενίσχυαν τις δυνάμεις του Άσαντ. Οι “Security” έφεραν σε δύσκολη θέση αντικαθεστωτικούς και ξένη δύναμη ειδικών δυνάμεων υποστήριξης/τέλος 2018 , Συρία. Οι σφοδρές μάχες, έγιναν γύρω από τις μεγάλες εγκαταστάσεις, της Conoco-Phillips, για τον έλεγχό τους).

Οι αλλαγές στο περιβάλλον

Σήμερα, εταιρείες που είναι κατασκευαστικοί γίγαντες που υλοποιούν έργα μεγάλης κλίμακας και που εκμεταλλεύονται ενεργειακούς πόρους, έχουν αποδοθεί σε ένα αγώνα επικράτησης και κύρους, επενδύοντας σε ασταθείς περιοχές υψηλού ρίσκου. Και ως γνωστό, όσο μεγαλύτερο το ρίσκο, τόσο μεγαλύτερη η παραγωγική του διαχείριση και τα συνελκόμενα κέρδη.

Με μία γρήγορη και σφαιρική επισκόπηση σε γεγονότα ασύμμετρων τακτικών, διαπιστώνεται, ότι στο διεθνές περιβάλλον ασφαλείας, κυριαρχούν (στον χειρισμό των σχετικών θεμάτων) τα ακόλουθα στοιχεία: η φυσική προσπάθεια, ο κίνδυνος, η αβεβαιότητα και το τυχαίο. Δηλαδή τα ίδια στοιχεία, που έχει ο πόλεμος (σχετ. Clausewitz, “Περί Πολέμου” εκδ. Minuit, σελ. 83).

Και πράγματι βιώνουμε μία μετάλλαξη του πολέμου (“Transformation of war” / Martin van Cleverd, “New York Free Press”, 1991). Ο κάθε στόχος αποτελεί και μέρος του “μετακινηθέντος προς τα μέσα, πολεμικού μετώπου“. Νέοι στόχοι οι ευαίσθητες υποδομές και κυρίως οι πολυάνθρωποι χώροι. (Παρακαλείσθε ανατρέξτε πονήματα “Η Διοίκηση της Αγριότητας”/ Αμπού Μπακρ αλ Νάζι -2002 και “Πως να παραλύσεις ένα κράτος” / Αμπου Μοχαμεντ Αντμανί). Το λεγόμενο “Security”, με τη λειτουργία που παρέχει στην εξατομικευμένη ασφάλεια, ανδεικνύεται σε στοιχείο εθνικής ασφαλείας.

Το ζήτημα όμως δεν περιορίζεται μόνο, στις από δόλο ενέργειες, τα cyber crimes ούτε και σε εκείνες των τομέων Health–Safety. Σε όλα τα προηγούμενα προστίθενται και κίνδυνοι μεγάλων απωλειών, ως συνεπειών μη τήρησης διαδικασιών του Νόμου. Παράδειγμα οι μετακυλήσεις ευθυνών του αρ. 9, Νόμου 4554/ 2018, για τον αναθέτοντα έργα (όμιλο ή επιχείρηση) σε εργολάβους, που ευθύνονται (οι αναθέτοντες) ” …εις ολόκληρον και αλληλεγγύως με τον εργολάβο, έναντι των εργαζομένων …για την καταβολή των οφειλόμενων αποδοχών, ασφαλιστικών εισφορών, καθώς και των τυχόν οφειλόμενων αποζημιώσεων απόλυσης…”. Συνέπειες τα αυστηρά πρόστιμα. Όπως και στο γνωστό τομέα, GDPR.

Επιπλέον υπάρχει μεγάλος αριθμός, νομοθετημάτων, σχετ. με Safety, Occupational Health κ.α. η μη τήρηση των διατάξεων των οποίων, έχει ανάλογα πρόστιμα, ποινές, μετρα κ.λπ. για την κάθε επιχείρηση.

Ανάγκη για ένα νέο μοντέλο – HSSIO/E

Τα στελέχη διοίκησης επιχειρήσεων, πλέον των λειτουργικών καθηκόντων και την ταυτόχρονη εφαρμογή όλων των λειτουργιών του management, πρέπει να επεκτείνουν τις δραστηριότητες, να αυξήσουν την κερδοφορία. Μέσα στον “πυρετό” αυτόν, απαιτείται και διαρκής επαγρύπνηση, για άμεση ανταπόκριση σε κρισιγενή προβλήματα και μάλιστα πολύ πριν από τον κρίσιμο χρόνο, με κατάλληλη κινητοποίηση μηχανισμών και εφαρμογή μεθοδικοτήτων. Όσα εκτέθηκαν προηγούμενα, βρίσκονται στη σφαίρα του ιδεατού και συνιστούν θεωρία. Η πρακτικότητα της εφαρμογής όμως ειναι δύσκολη για οποιαδήποτε κατάσταση κινδύνων μη ανθρωπογενών ή ανθρωπογενών από αμέλεια ή δόλο αλλά και λόγω μη τήρησης διαδικασιών του νόμου. Κρίνεται λοιπόν εξαιρετικά δύσκολη η εφαρμογή, της τέταρτης από τις κυρίαρχες λειτουργίες του Management. Δηλαδή του ελέγχου όσων αφορούν στις πιθανές πηγές κινδύνων. Και όσοι ελέγχουν, πρέπει να γνωρίζουν με επάρκεια τουλάχιστον, τα αντικείμενα, που ελέγχουν. ‘Ελεγχοι δηλαδή ανά κατηγορία ασφαλείας. Πληροφοριών (Intelligence Management – Counter Intelligence Measures), τήρησης διαδικασιών επιβαλλομένων από το νόμο υποχρεώσεων λειτουργίας, θεμάτων Health, διαδικασιών Safety και μεθοδολογίας Security, ανά περίσταση. Τα στελέχη διοίκησης και όσων αφορά στα ανωτέρω πέντε “ρεύματα άμυνας επιβίωσης και ελέγχου απωλειών” έχουν μία εκ των πραγμάτων αδυναμία. Τους διαβιβάζονται δηλαδή πληροφορίες, εισηγήσεις, ενημερώσεις, αναφορές “καναλοποιημένες” σε πέντε διαφορετικές κατευθύνσεις.

Το ιστορικό της αδυναμίας αυτής, έχει ως εξής: Η ανάγκη “ενοποίησης” της πληροφορίας, εντοπίστηκε από πελάτες της “Γενικής ΕΞΥΠΠ-Προστασίας” ( Σχετ. συνέντευξη Κου Δημήτρη Πάσχου, μηχανολόγου ΕΜΠ, συνιδρυτή της GEP S.A στο περιοδικό “Plant“, Φεβρ. 2019 αλλά και η παρουσίασή του, στο Safety & Security Conference,την 28 Φεβρ. 2019).

Σύμφωνα με τις απαιτήσεις των ενδιαφερομένων, όπως τις ομαδοποίησε ο κ. Πάσχος, χρειάζεται λοιπόν είτε ένας “In House Security-Safety Manager” ή ένα ειδικός (Expert ή Officer). Για να λαμβάνει τις “ροές πληροφοριών” από πέντε διαφορετικά “κανάλια” και να συνθέτει τις πληροφορίες (ενοποίηση) προκειμένου να υποβάλλει εισηγήσεις για διορθωτικές ενέργειες αλλά και να μπορεί ο ίδιος, να υποδείξει τροποποιήσεις, σε υφιστάμενες διαδικασίες, τις οποίες αξιολογεί. Παρουσιάστηκε λοιπόν η ανάγκη ενός ειδικού ελεγκτή ή ενός “Outsourcing Auditor” του Health–Safety–Security–Intelligence Officer ή Expert ( HSSIO/E). Το μοντέλο αυτό εισηγήθηκε από την Κα Ηρώ Φακή της GEP S.A. εγκρίθηκε και βελτιώθηκε από τον Μηχανικό κ. Δημήτρη Πάσχο και αναπτύσεται, από τους δύο προηγούμενους και τον συντάκτη του παρόντος, στο πλαίσιο της PCS²/ μελετητικού βραχίονα του Ομίλου της GEP S.A. (Τα προηγούμενα αναφέρονται ως ιστορική δεοντολογία και μόνο). Ο “HSSIO/E”, μπορεί να λειτουργήσει στο πλαίσιο μοντέλου “ΕΞΥΠΠ”, όπως ο γιατρός εργασίας και ο τεχνικός ασφαλείας ή να εκπαιδευτεί στέλεχος του ενδιαφερομένου αλλά με την προϋπόθεση του να κατέχει άδεια εργασίας “Security”, σύμφωνα με τις παραγράφους 2 και 3, του αρ.1, Νόμων 2518/1997 και 3707/2008.

Short Time Expert – Ο “ειδικός” …για ειδικά έργα

Σε ευρύτερο κύκλο του/της “HSSIO/E”, λειτουργεί ο “Short Time Expert” ή “Short Term Expert”. Κυρίως για ειδικές περιπτώσεις ασφαλείας ή ευρύτερα σχετικά θέματα, οπουδήποτε. Ακόμη και σε “ασταθείς” ή υπό ανάπτυξη περιοχές του Πλανήτη. Ο όρος περιγράφει τη διοίκηση πολύ συγκεκριμένου έργου, που θα διεκπεραιωθεί κατά τέτοιο τρόπο ώστε να μη γίνεται καλύτερα. Και το αποτέλεσμα αυτό να επιτευχθεί σε πολύ σύντομο χρόνο ο οποίος όμως προκαθορίζεται, όπως είπαμε, από τους αναθέτες. Ο ειδικός, θα πρέπει να παρουσιάσει αλλά και να εφαρμόσει κάτι αποτελεσματικό, εν πολλοίς πρωτόγνωρο, το οποίο θα δώσει τη ζητούμενη λύση και θα διατηρήσει και μεγάλο δείκτη ημιζωής (t/2). Δηλαδή το έργο, που θα επιτελεστεί από τον “Short Time/Term Expert” να αργήσει να απαξιωθεί από τις εξελίξεις. Ο “Ειδικός” αυτός, απαιτείται να διαθέτει “τσαγανό”, να κάνει ο ίδιος όσα προτείνει και δεν βάζει άλλους να εκτεθούν σε κίνδυνο αν δεν δώσει το παράδειγμα, πρώτος. Ισορροπεί ανάμεσα σε θεωρία και πράξη. Πολλές φορές, μεταξύ φθοράς και αφθαρσίας. Η σκέψη του λειτουργεί με διαθεματικές προσεγγίσεις, με στοιχεία διαφόρων επιστημών, τεχνών και τεχνικών. Πολυεπεξεργαστικά. Και βρίσκει λύση. Αφού εξετάσει όλες τις ιδέες και τις πιθανές επιπτώσεις τους. Από την πιο λογική, μέχρι την “άγρια ιδέα” όπως λέγεται, στη δημιουργική επιστήμη. Άλλο προσόν του/της, είναι το ότι διαθέτει “ισχυρή πένα”. Γράφει, με τρόπο, που να πείθει. Είναι γεφυροποιός θεωρίας πράξης και σκέφτεται και ενεργεί, αντισυμβατικά. Συνδυάζει τα αντίθετα και τα παρουσιάζει σε σύνολο, αναδεικνύοντας την αρμονία τους. Είναι ισορροπιστής. Σε “τεντωμένο σχοινί” και αρκετές φορές χωρίς δίχτυ ασφαλείας. Σε κάθε αποστολή κρίνεται και αξιολογείται, ανελέητα. Μιλώντας με όρους marketing, θα λέγαμε ότι, αντιμετωπίζεται όπως κάτι νέο, στην αγορά. Πολύ δύσκολο να μπει (να πάρει κάποιος/κάποια τον χαρακτηρισμό) αλλά πολύ εύκολο να φύγει (να χάσει τη ιδιότητα). Και η “πτώση” είναι, “μια και έξω”.

Πρέπει λοιπόν να κάνει τη λεγόμενη χαρτογράφηση κενού μεταξύ της υπάρχουσας κατάστασης (και υφισταμένων μέτρων) και του τι πρέπει να γίνει αποτελεσματικά. Κάτι ανάλογο της “Gap Analysis”. Me τον ίδιο τρόπο, πρέπει να λειτουργήσει και ο/η “HSSIO/E”, σε μικρότερο αλλά ομόκεντρο όμως, κύκλο.

Πάλι ιστορικά, η ιδέα του “Short Time Expertise”, αναπτύχθηκε στην Ελλάδα, ως συνέπεια ανάγκης ενδιαφερομένων, από την Intelligence Business Development Services/ IBDS-Group, (κ.κ. Κωνσταντίνος Μαλαφάντης, Κωνσταντίνος Παπαγεωργίου και Τριαντάφυλλος Γιοβανέκος, ως σύμβουλος. Σχετική η εισήγηση κ. Κωνσταντίνου Παπαγεωργίου στο 6ο Security Project και άρθρο του, στο περιοδικό “Security Manager”).

Το μοντέλο “Short Term Expert”, αναπτύχθηκε στο Βέλγιο (π.χ. “TRANSTEC”) αλλά και στην Ελλάδα και από την “PCS2”.

Η διαφορά μεταξύ των “Short Time Experts” και “Short Term Experts”, έγκειται κατ΄ αρχήν, στον απαιτούμενο χρόνο δράσης, σύμφωνα και με τη γραμματική ερμηνεία των όρων “Time” και “Term”.

Ο πρώτος δηλώνει απαιτούμενη δράση, σε specific hour του 24ώρου (αλλά και περισσότερο). Ακόμα περιλαμβάνει και την αιτούμενη “στιγμιαία” ανταπόκριση (είδος “διαρκούς κέντρου επιχειρήσεων”) π.χ. συμβουλή ζωτικής σημασίας για θέματα Home, Justice, Culture, Security, με χρονοχρέωση (όπως τα δικηγορικά γραφεία ΗΠΑ). Ο όρος “Term” δηλώνει μεγαλύτερο διάστημα, που απαιτείται για οργάνωση – επίλυση ζητημάτων Health – Safety – Security σε μεγάλες εγκαταστάσεις σύμφωνα με σχετικές συμφωνίες (terms/agreements).

Η εκπαίδευση για “HSSIO/E” s, είναι κατορθωτή. Η εκπαίδευση όμως προκιμένου να αναδειχθεί κάποιος, σε “Short Time Expert” ή “Short Term Expert”, είναι μακροχρόνια και εξαιρετικά δύσκολη.

Συμπερασματικά

“HSSIO/E” s, “Short Time Experts” και “Short Term Experts” είναι οι νέες ειδικότητες, που θα χρειαστούν στο αμέσως επόμενο διάστημα για την International Private Health – Safety – Security – Industry. Οι “HSSIO/E” s για μεσαίες και μεγάλες επιχειρήσεις, στο εσωτερικό και “Short Time Experts” ή “Short Term Experts” για ομίλους εσωτερικό – εξωτερικό, αλλά και για θέματα home, culture, justice, health, safety, security affairs, συλλήβδην, υπό ανάπτυξη μικρών “κρατικών οντοτήτων”, σε όλες τις Ηπείρους. Αναλόγως των συνθηκών, είναι δυνατόν να υπάρξει κοινή προσπάθεια- συνεργία, “Short Time Experts”με “Short Term Experts” αλλά και “HSSIO/E” s, ανά περίσταση και ύστερα από εκπαίδευσή τους (των “HSSIO/E” s) στα ισχύοντα, στο νέο γεωγραφικό περιβάλλον.

Στις νέες απαιτήσεις η Χώρα του Πλάτωνα και της “Φυλακικής Επιστήμης” (“Πολιτεία” Β΄, Γ΄και Δ΄), που υποσκελίστηκε στην ανάπτυξη των σχετικών θεμάτων, από οργανωμένο “training educational marketing” του εξωτερικού, φαίνεται να συμπεριλαμβάνεται στους πρωτοπόρους, πλέον, που έχουν αντιληφθεί, τις νέες προκλήσεις της International Private Health- Safety and Security Industry και τις επικοινωνεί δια μέσου του περιοδικού “Security Manager”.