Έλεγχος από παντού στο πλαίσιο ενός έξυπνου κτιρίου

Η ενοποίηση των τεχνολογιών και η διασύνδεση των συστημάτων ηλεκτρονικής ασφάλειας με άλλες κτιριακές υποδομές, αλλάζει συνεχώς τον τρόπο διαχείρισης των εγκαταστάσεων και ελέγχου των εφαρμογών ενώ δημιουργεί τις προϋποθέσεις για ενίσχυση της λειτουργικότητας και παραγωγικότητας των τελικών χρηστών αλλά και των τεχνικών.  

 Του Αριστοτέλη Λυμπερόπουλου

Τα περισσότερα σύγχρονα κτίρια, διαθέτουν ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας μεταξύ των οποίων κάμερες, συναγερμούς και access control, ώστε να διασφαλίζεται στο μέγιστο δυνατό βαθμό η προληπτική θωράκιση τους από πιθανές απειλές. Παράλληλα, τα τελευταία χρόνια και λόγω της εξέλιξης τεχνολογιών δικτύωσης αλλά και του cloud computing και Internet of Things, έχει δοθεί η δυνατότητα στους χρήστες των συστημάτων να μπορούν να τα ελέγχουν εξ αποστάσεως. Πολύ σημαντική εξίσου, είναι και η δυνατότητα ταυτόχρονου ελέγχου καιθ λειτουργίας όλων αυτών των συστημάτων μέσα από μια ενιαία πλατφόρμα. Όλες αυτές οι αλλαγές, έχουν συμβάλλει ώστε η χρησιμότητα των συστημάτων ασφαλείας με όλα τα δεδομένα που αυτά συλλέγουν και διαχειρίζονται να μην περιορίζεται μόνο στον πρωταρχικό τους σκοπό – που είναι ο έλεγχος της ασφάλειας – αλλά και να επεκτείνεται και σε άλλους τομείς. Το πεδίο της διαχείρισης κτιριακών εγκαταστάσεων  – γνωστότερο και ως facility management – είναι ένας από τους τομείς, που μπορούν να επωφεληθούν στο μέγιστο από τις προαναφερόμενες εξελίξεις.

Μια εναλλακτική προσέγγιση

Όπως είναι γνωστό, για τον έλεγχο των κτιριακών υποδομών των εγκαταστάσεων, όπως τα συστήματα φωτισμού και κλιματισμού, χρησιμοποιούνται οι εφαρμογές BMS (Building Management System). Η νέα γενιά εφαρμογών BMS που αξιοποιούν τεχνολογίες cloud, επιτρέπουν τη χρήση νέων λειτουργιών, ειδικά αν συνδυαστούν σε μια ενιαία πλατφόρμα και με τις εφαρμογές ηλεκτρονικής ασφάλειας. Οπότε πλέον, μπορεί κάποιος να επιτηρεί όλες τις εφαρμογές ασφάλειας όπως βίντεο – επιτήρηση μέσω καμερών, έλεγχος κίνησης των ατόμων μέσω των access control συστημάτων, ανίχνευση παραβίασης κάποιου χώρου μέσω των συναγερμών και επιπλέον να μπορεί να κάνει διαχείριση των συστημάτων θέρμανσης/ ψύξης και φωτισμού μέσα από μια ενιαία πλατφόρμα και το σημαντικότερο χωρίς να είναι στον ίδιο χώρο.

Ακόμα και από μια φορητή συσκευή κινητού τηλεφώνου ή tablet μπορεί να ελέγχει κάποιος όλες τις παραπάνω εφαρμογές. Δηλαδή, αυτό στην πράξη σημαίνει ότι ουσιαστικά περιορίζεται η αναγκαιότητα στησίματος ενός μεγάλου συμβατικού κέντρου ελέγχου εγκαταστάσεων, που απαιτούσαν τη χρήση ολόκληρων δωματίων στα οποία κατέληγαν  οι καλωδιώσεις από όλα τα προαναφερθέντα συστήματα. Κάτι που ως προσέγγιση είναι και κοστολογικά ακριβή, αλλά και  ιδιαίτερη σύνθετη και δύσκολη σε ορισμένες περιπτώσεις, όπως  για παράδειγμα αν χρειαστεί μεταφορά αυτών των χώρων που συνεπάγεται και μεταφορά όλων των καλωδιώσεων.

Ο διαφορετικός τρόπος προσέγγισης για τον έλεγχο όλων των συστημάτων ενός κτιρίου, που ουσιαστικά ακυρώνει την ανάγκη ύπαρξης ενός κεντρικού ελέγχου προσφέρει και άλλα πλεονεκτήματα. Οι ομάδες φύλαξης και συντήρησης των εγκαταστάσεων μπορούν με τη χρήση ενός tablet να κινούνται σε όλους τους χώρους του κτιρίου και παράλληλα να διαθέτουν πρόσβαση σε όλα τα συστήματα ελέγχου. Αυτό τους δίνει την δυνατότητα να παίρνουν τις κατάλληλες αποφάσεις, έχοντας όλα τα δεδομένα στη διάθεση τους, χωρίς να χρειάζεται συνεχώς να επικοινωνούν με το κέντρο ελέγχου και χωρίς να έχουν τον φόβο ότι κάποια στιγμή η επικοινωνία θα διακοπεί και άρα δεν θα μπορούν να έχουν πλήρη εικόνα της κατάστασης. Επιπλέον, μπορούν να προβαίνουν γρηγορότερα στις απαραίτητες ενέργειες και παράλληλα να αναθεωρούν αποφάσεις και να προχωρούν σε διορθωτικές ενέργειες, όταν τα δεδομένα αλλάζουν μέσα σε πολύ γρηγορότερο χρονικό διάστημα.

Αυτό είναι ένα πλεονέκτημα της φορητότητας και της δυνατότητας χρήσης εύχρηστων και μικρών σε μέγεθος ηλεκτρονικών συσκευών χωρίς την ανάγκη χρήσης σταθερών συσκευών όπως στο παρελθόν. Είναι φυσική εξέλιξη λοιπόν τόσο για τον κλάδο του security όσο και για τον κλάδο του facility management, να προσπαθούν να εκμεταλλεύονται αυτήν την τάση και να κάνουν χρήση όλων των επιπρόσθετων δυνατοτήτων που έρχονται ως επακόλουθα της φορητότητας.

Πως θα επηρεαστούν οι επαγγελματίες του χώρου

Όμως οι αλλαγές αυτές δεν επηρεάζουν μόνο τους τελικούς χρήστες των συστημάτων. Οι εξελιγμένες δυνατότητες του εξ αποστάσεως ελέγχου των συστημάτων ασφαλείας και διαχείρισης κτιριακών εγκαταστάσεων μεταβάλουν σημαντικά το πεδίο και για τους επαγγελματίες του χώρου. Σε αυτήν την κατηγορία συμπεριλαμβάνονται τόσοι εγκαταστάτες όσο και οι πωλητές αυτών των συστημάτων. Η πιο σημαντική αλλαγή είναι στον χρόνο ανταπόκρισης. Πλέον με τις δυνατότητες εξ αποστάσεως ελέγχου και παραμετροποίησης των συστημάτων σε πολλές περιπτώσεις δυσλειτουργίας, δεν είναι απαραίτητο να στέλνεται κάποιος τεχνικός στον χώρο της εγκατάστασης αλλά μπορεί τόσο η διάγνωση όσο και η επίλυση –αρκετές φορές – του προβλήματος να γίνεται απομακρυσμένα.

Επιπλέον, αυτές οι νέες πρόσθετες λειτουργίες δίνουν και στους τελικούς χρήστες την επιλογή να ασκούν πολλές εργασίες ελέγχου και συντήρησης των συστημάτων από απόσταση, οπότε καθίσταται λιγότερο απαραίτητη η επέμβαση εξειδικευμένων τεχνικών.

Όσο όμως αλλάζει το πεδίο στην αγορά εξαιτίας αυτών των εξελίξεων και η δυνατότητα ελέγχου εξ αποστάσεως γίνεται όλο και πιο δεδομένη στα ηλεκτρονικά συστήματα ασφάλειας θα πρέπει και οι επαγγελματίες του χώρου να διασφαλίζουν ότι οι πελάτες τους μπορούν να αντιληφθούν αυτές τις αλλαγές και να κατανοήσουν τα οφέλη που θα αποκομίσουν μελλοντικά από αυτές.

Για να επιτευχθεί αυτό όμως θα πρέπει τα στελέχη των τμημάτων πωλήσεων και τεχνικής υποστήριξης να είναι σε βάθος εκπαιδευμένα σε όλες αυτές τις λειτουργίες και να γνωρίζουν τα πλεονεκτήματα που τις συνοδεύουν.

Από τους πωλητές μέχρι και τους τεχνικούς και όσοι γενικά έρχονται σε καθημερινή επαφή με τους πελάτες οφείλουν να αναλύουν αυτές τις λειτουργίες στους χρήστες ώστε να αντιλαμβάνονται και εκείνοι τα πλεονεκτήματα. Διότι αυτή η καθημερινή προσέγγιση συνήθως λειτουργεί πολύ καλύτερα από μεμονωμένες ημερίδες και σεμινάρια τα οποία συνήθως αποτελούν το κύριο επικοινωνιακό εργαλείο των εταιρειών για να προωθήσουν νέες τεχνολογίες.

Νέες προκλήσεις

Όλες αυτές οι αλλαγές θα δημιουργήσουν νέες προκλήσεις και καινούριες ευκαιρίες για όλους τους εμπλεκόμενους. Ίσως η σημαντικότερη αλλαγή είναι ότι όλες αυτές οι εφαρμογές που σχετίζονται με τον έλεγχο κτιριακών εγκαταστάσεων και σε συνδυασμό με τη χρήση του Internet of Things θα αποκτούν όλο και πιο φορητό χαρακτήρα αυξάνοντας ακόμα περισσότερο τις δυνατότητες που θα δίνουν στον τελικό χρήστη.

Μερικές από τις κυριότερες εξελίξεις είναι οι ακόλουθες:

• Γρήγορη και εύκολη επικοινωνία για όλο το προσωπικό του τμήματος διαχείρισης του κτιρίου είτε μέσω email είτε μέσω SMS.
• Επικοινωνία μεταξύ φορητών συσκευών αλλά και ανιχνευτών συναγερμού, καμερών και αναγνωστών των access control για την άντληση περισσότερων χρήσιμων δεδομένων.
• Ενοποίηση συστημάτων που μέχρι σήμερα λειτουργούσαν ανεξάρτητα ώστε να δίνεται στον χρήστη μια ενιαία ολοκληρωμένη κατάσταση της ασφάλειας αλλά και των υπόλοιπων εγκαταστάσεων του κτιρίου
• Αναβάθμιση του επιπέδου ασφάλειας των δικτύων ενός οργανισμού λόγω της χρήσης νέων συστημάτων αλλά και διαδικασιών ασφάλειας. Παραδείγματος χάρη, ένα απλό παράδειγμα είναι ότι για την πρόσβαση σε έναν εταιρικό υπολογιστή εκτός από την εισαγωγή του κωδικού μπορεί να απαιτείται η χρήση της κάρτας του συστήματος access control.

Όμως όλες αυτές οι δυνατότητες οφείλουν να γίνουν αντιληπτές από τους επαγγελματίες και να τις προβάλλουν ανάλογα. Θα είναι λάθος να μένουν στην πιο απλοϊκή εφαρμογή όλων αυτών των επιλογών και να μην εντρυφήσουν παραπάνω ώστε στη συνέχεια να μπορέσουν να μεταδώσουν όλη αυτήν την προστιθέμενη χρηστικότητα και στους πελάτες τους.

Εδώ είναι πολύ σημαντικός και ο ρόλος των IT τμημάτων των οργανισμών, τα οποία και αυτά χρειάζεται να συνειδητοποιήσουν ότι πλέον δεν αναφερόμαστε σε έναν εντελώς διακριτό κλάδο, αλλά οφείλουν και αυτοί να συνεισφέρουν στην υλοποίηση όλων αυτών των έργων. Μέχρι πριν από λίγα χρόνια η ανάπτυξη ενός συστήματος ασφάλειας ή ενός συστήματος BMS αφορούσε μόνο το αντίστοιχο τμήμα (ασφάλεια ή τεχνικές υπηρεσίες). Πλέον όμως τα τμήματα πληροφορικής οφείλουν να έχουν έντονη παρουσία σε όλα τα στάδια του έργου: σύνταξη προδιαγραφών, επιλογή προμηθευτών και εγκαταστατών, υλοποίηση, παράδοση και φυσικά υποστήριξη στο στάδιο της λειτουργίας.

Πρόκειται λοιπόν για αλλαγές που διαφοροποιούν εντελώς το χάρτη σε αυτό που μέχρι τώρα αποκαλούσαμε Έξυπνο Κτίριο (smart building applications) καθώς φαίνεται ότι αυτό που μέχρι πριν λίγα χρόνια ήταν ένας μακρινός στόχος τώρα έρχεται πολύ πιο κοντά στην πραγματικότητα με πρόδηλα οφέλη για όλες τις εμπλεκόμενες πλευρές.