Drones και Εφαρμογές Ασφάλειας

Η αποδοχή, οι προοπτικές ανάπτυξης και οι εφαρμογές των drones σχετικά με την ασφάλεια καθώς επίσης και το κανονιστικό πλαίσιο και οι anti–drones τεχνολογίες που έχουν αναπτυχθεί στην παγκόσμια αγορά, αποτέλεσαν τα βασικά σημεία της έκθεσης που δημοσίευσε πρόσφατα το IFSEC GLOBAL με τη χορηγία της Aviat Drones. 

 Του Δημήτρη Θωμαδάκη

Τα βασικά σημεία της έκθεσης «The security drones report 2017» που παραθέτουμε συνοπτικά σε αυτό το άρθρο, παρουσιάζουν αρκετό ενδιαφέρον για τη σύνδεση των Drones και του τομέα της ασφάλειας. Η έκθεση που δημοσιεύτηκε πρόσφατα στο IFSEC GLOBAL, είναι αποτέλεσμα μελέτης των στοιχείων που προέκυψαν από ερωτηματολόγια που συμπλήρωσαν εκατοντάδες επαγγελματίες στον τομέα της ασφάλειας, από όλο τον κόσμο.

Ενδεικτική είναι η αρχική αναφορά, ότι υπηρεσίες και επιχειρησιακές λειτουργίες σε παγκόσμιο επίπεδο αξίας περίπου 98,5 δισ. Λιρών, θα μπορούσαν να αντικατασταθούν από drones μέχρι το 2020, όπως εκτιμά μία έρευνα της PriceWaterhouseCoopers που δημοσιεύτηκε τον Μάιο του 2016.

Αυτή η τεχνολογίας ξεκίνησε – όπως οι θερμικές κάμερες και πολλές άλλες προηγμένες τεχνολογίες ασφάλειας – από τον στρατό. Με την ονομασία UAV (unmanned aerial vehicles = μη επανδρωμένα αεροσκάφη) τα συστήματα αυτά εδώ και χρόνια αξιοποιούνται για τον εντοπισμό και την αντιμετώπιση υπόπτων τρομοκρατίας και άλλων στόχων, με αισθητά μικρότερο κόστος απ’ ότι τα συμβατικά επανδρωμένα αεροσκάφη και βρίσκονται στο πεδίο των επιχειρήσεων πολλών κρατών.

Ειδικοί στη στρατιωτική ιστορία, συμφωνούν ότι το πρώτο σύγχρονο στρατιωτικό drone ήταν το Tadiran Mastiff, που τέθηκε σε υπηρεσία από τον ισραηλινό στρατό το 1973. Με βάρος 138 κιλά, μήκος 3,3 μέτρα και ύψος 89 εκατοστά, έκανε streaming βίντεο υψηλής ανάλυσης σε πραγματικό χρόνο και μπορούσε να πετάει για 7 συνεχείς ώρες. Τα UAV χρησιμοποιήθηκαν συχνά στη διάρκεια του πρώτου πολέμου στον Κόλπο αλλά και στις πρόσφατες επιχειρήσεις σε όλη τη Μέση Ανατολή.

Τα τελευταία χρόνια όμως, τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη έχουν βρει και εφαρμογές που εξυπηρετούν και επιχειρήσεις πολιτικής προστασίας. Ως διάδοχοι των τηλεκατευθυνόμενων ελικοπτέρων, τα drones χρησιμοποιούνται επίσης σε ευρεία κλίμακα για διασκέδαση, παιχνίδια ή χόμπι, τόσο από παιδιά, όσο και από ενήλικες και αυτό από μόνο του δημιούργησε κάποια θέματα ασφαλείας που το νέο κανονιστικό πλαίσιο επιχειρεί να διευθετήσει. Οι εταιρείες που κατασκευάζουν drones, για ποικίλες εφαρμογές, αναδεικνύουν λειτουργικά πλεονεκτήματα με μία πληθώρα ευφάνταστων τρόπων, καθώς οι τιμές πέφτουν και η τεχνολογία γίνεται όλο και πιο περίπλοκη.

Επαγγελματικά drones, ήδη χρησιμοποιούνται για εναέρια παρακολούθηση στη γεωργία, όπως επίσης και ως ένα πολύ φτηνότερο εναλλακτικό μέσο των ελικοπτέρων, για επιχειρήσεις διάσωσης και για την παράδοση ιατρικών προμηθειών σε απομακρυσμένες ή δύσβατες περιοχές. Χρησιμοποιούνται ακόμα και από πολλές άλλες επιχειρήσεις και επαγγελματίες, όπως από μεσίτες και φωτογράφους.

Ίσως, το πιο πολυδιαφημιζόμενο παράδειγμα χρήσης των drones είναι αυτό της Amazon, που δοκίμασε επιτυχώς την υπηρεσία Prime Air για παράδοση προϊόντων με drone στο Cambridge, στην Αγγλία, τον Δεκέμβριο του 2016. Όπως όμως είναι αυτονόητο, το αποτέλεσμα της δοκιμής για την παράδοση κατ’ οίκον θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί και για κακόβουλους σκοπούς.

Κάπως έτσι φτάνουμε και στην τεχνολογία “εναντίον των drones” (anti–drones). Δηλαδή σε ηλεκτρονικά συστήματα που απενεργοποιούν ή αναλαμβάνουν τον έλεγχο των “μη εξουσιοδοτημένων” σε μια περιοχή drones, ή σταματούν την προσέγγιση τους με φυσικά ή εικονικά εμπόδια. Ανεξάρτητα από τη μέθοδο που χρησιμοποιούν, αυτά τα συστήματα κερδίζουν το ενδιαφέρον σε εγκαταστάσεις υψηλής ασφάλειας, όπως στα αεροδρόμια που έχουν αναφέρει ένα μεγάλο αριθμό συμβάντων παραβίασης με drones, αλλά και στις φυλακές, όπου μπορεί να χρησιμοποιηθούν drones για να μεταφέρουν ναρκωτικά ή όπλα. Η τεχνολογία anti-drones, μπορεί επίσης να προστατέψει εταιρείες από την κλοπή της πνευματικής τους περιουσίας αλλά και ιδιώτες από την παραβίαση της ιδιωτικότητας τους μέσω παράνομης παρακολούθησης.

Η επίδραση της χρήσης drones στην αγορά της ασφάλειας

Παρ’ όλο το θόρυβο που έχει δημιουργηθεί γύρω από τα drones, οι πωλήσεις τους πρόσφατα, στην καταναλωτική αγορά, έχουν πέσει αρκετά κάτω σε σχέση με τις προσδοκίες που υπήρχαν. Όμως και ενώ η ζήτηση από τους ερασιτέχνες ίσως είχε υπερεκτιμηθεί, δεν φαίνεται να συμβαίνει το ίδιο και για τα επαγγελματικά drones, όπου οι πωλήσεις τους αυξάνονται.

Τα drones, ήδη χρησιμοποιούνται περισσότερο στην αγορά της ασφάλειας, απ’ όσο ήταν αναμενόμενο, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας. Το 16% των ερωτηθέντων – οι πιο πολλοί επαγγελματίες και υπεύθυνοι ασφάλειας και άλλα ανώτερα στελέχη – δήλωσαν ότι ήδη χρησιμοποιούν αυτή την τεχνολογία. Με δεδομένο, ότι συνολικά το 60% είτε χρησιμοποιούν ήδη drones ή βλέπουν ότι θα τα χρησιμοποιήσουν εν καιρώ, δεν φαίνεται υπερβολική η περιγραφή της πορείας ανάπτυξης αυτής της αγοράς ως απότομα ανοδική. Μάλιστα, μόνο το 16% δήλωσε ότι μάλλον δεν θα χρειαστεί ποτέ την τεχνολογία των drones για οποιαδήποτε εφαρμογή ασφαλείας, ενώ το άλλο 24% παραδέχεται ότι δεν γνωρίζει αρκετά γι’ αυτή την τεχνολογία, ώστε να πάρουν οριστική απόφαση ούτως ή άλλως.

Case Studies: πως οι ερωτηθέντες χρησιμοποιούν τα drones

Επιχειρώντας να καταγραφούν οι βασικές εφαρμογές των Drones στην ασφάλεια, που έχουν εμφανιστεί μέχρι στιγμής προέκυψαν οι εξής συγκεντρωτικές απαντήσεις:

• Κρίσιμες υποδομές (σταθμοί ενέργειας, απομακρυσμένες εγκαταστάσεις κρίσιμης παραγωγής, κ.α)
• Παρακολούθηση ύποπτης δραστηριότητας σε νυχτερινές ώρες κατόπιν ενεργοποίησης συναγερμού ή επικουρικά σε περιπολίες ασφαλείας
• Ποδόσφαιρο, αγώνες ράλι και άλλες αθλητικές ή πολιτικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις
• Περιοχές με υπερπληθυσμό και πολλή κίνηση στους δρόμους
• Εργοστάσια υδροηλεκτρικής ενέργειας και πετρελαιοσωλήνες
• Ασφάλεια κυβερνητικών κτιρίων και περίπολοι περιμέτρου
• Περιοχές με πυκνή βλάστηση όπου μπορεί να κρύβονται ύποπτοι που καταδιώκονται για κάποια παράνομη ή εγκληματική ενέργεια
• Περιβάλλον νοσοκομείων και εγκαταστάσεις με parking
• Αστυνομικές επιχειρήσεις, σε αστικό ή μη αστικό περιβάλλον
• Τμήματα ασφαλιστικών εταιριών που χρησιμοποιούν drones για διαδικασίες εκτίμησης

Ταράζοντας τα νερά της τεχνολογίας ασφαλείας – Πλεονεκτήματα & Περιορισμοί

Επιτήρηση Βίντεο – Εκτός του ότι είναι μη επανδρωμένα και εξοπλισμένα με κάμερες, ένα άλλο προφανές πλεονέκτημα για τα drones για εφαρμογές ασφαλείας, είναι η φορητότητά. Αυτό σημαίνει, ότι μπορούν να κάνουν πολλά επιπλέον πράγματα τα οποία δεν είναι εφικτά από τις συμβατικές ακίνητες κάμερες παρακολούθησης, όπως να προσφέρουν ευρύτατη κάλυψη από μεγάλες περιοχές από αέρος ή να μεταφέρονται πολύ γρήγορα στις διάφορες περιοχές ενδιαφέροντος. Είναι κατανοητό, ότι αυτή η δυνατότητα εναέριας παρακολούθησης αποτελεί και την πιο ελκυστική από όλες τις εφαρμογές ασφαλείας για τα drones. Κάθε εφαρμογή παρακολούθησης γίνεται πιο εύκολη με αυτά ακόμα και τη νύχτα με την ενσωμάτωση θερμικών καμερών.

Εντοπισμός στόχων – Τα drones είναι εκατοντάδες φορές φτηνότερα προς ενοικίαση ή και χρήση από τα ελικόπτερα και πολύ πιο ευέλικτα και διακριτικά όταν χρησιμοποιούνται για την ανίχνευση υπόπτων ή καταδίωξη στόχων.

Περιπολίες φυλάκων – Έχοντας την ικανότητα

να περιπολούν πιο γρήγορα και εκτενέστερα, από τους φύλακες ασφαλείας, χωρίς να σταματούν σε φυσικά εμπόδια στο έδαφος, τα drones αποτελούν μία αρκετά ενδιαφέρουσα εναλλακτική επιλογή για το 46% των 

ερωτηθέντων της έρευνας που έχουν επανδρωμένες περιπολίες. Από αυτό το κομμάτι, το 64% είπαν ότι θα σκέφτονταν τη χρήση εφαρμογών περιπολίας ασφαλείας. Ένα drone μπορεί να μεταβεί σε ένα σημείο, που θα εντοπιστεί μια ύποπτη δραστηριότητα πολύ πιο γρήγορα απ’ ότι ένας πεζός και μάλιστα να συνεχίσει να παρακολουθεί το χώρο και τις κινήσεις κάποιου εισβολέα με ακρίβεια, χωρίς να κινδυνέψει το προσωπικό. Προσφέροντας λοιπόν γρήγορη επίγνωση της κατάστασης και με ασφάλεια, τα drones μπορούν να αποτελέσουν πολύτιμο βοήθημα στις ομάδες άμεσης απόκρισης, σε επείγοντα περιστατικά.

Περιορισμοί ενέργειας & μπαταρίας – Η δυνατότητα των drones για υποστήριξη έργων ασφάλειας που θα μπορούσε να οδηγήσει σε μείωση του αριθμού των σταθερών καμερών και του ανθρώπινου δυναμικού, περιορίζεται περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο παράγοντα, από τη διάρκεια ζωής της μπαταρίας, κάτι στο οποίο αυτή τη στιγμή υστερούν όλα τα drones. Προς το παρόν, τα επαγγελματικά drones μπορούν να πετούν κατά μέσο όρο περίπου 25 συνεχή λεπτά. Η παρακολούθηση όμως για την προστασία εγκαταστάσεων είναι ένα έργο 24/7, οπότε αυτό αποτελεί σημαντικό μειονέκτημα, αν και μπορεί να εντοπιστεί με διαδοχικές “βάρδιες” πολλαπλών drones. Παρ’ όλα αυτά η ανάγκη για μεγαλύτερο στόλο προφανώς αυξάνει το κόστος.

Καιρικές Συνθήκες – Τα drones, όπως άλλωστε και όλα τα επανδρωμένα ή μη αεροσκάφη, επηρεάζονται επίσης αρνητικά από τις καιρικές συνθήκες, την υγρασία, τη θερμοκρασία και πάνω απ’ όλα από τους δυνατούς ανέμους.

Η anti–drone τεχνολογία

Για ευνόητους λόγους, η ευρεία διάδοση των drones επέφερε και την ανάπτυξη τεχνολογιών που θα εμποδίζει τη χρήση τους σε περιοχές υψηλής κρισιμότητας, όπως για παράδειγμα τα αεροδρόμια. Παρακάτω μπορείτε να δείτε ορισμένες anti-drone τεχνολογίες που έχουν αναπτύξει εταιρίες τεχνολογίας.

• DroneTracker από την Dedrone – Χρησιμοποιεί τεχνολογία ακουστικής και ραδιοσυχνότητες για να ανιχνεύσει drones και να ξεχωρίσει τα νόμιμα UAV από τους “ανεπιθύμητους εισβολείς”. Χρησιμοποιήθηκε στο debate των πρόσφατων Αμερικάνικων Προεδρικών εκλογών, στο παγκόσμιο οικονομικό forum στο Davos, αλλά και το σωφρονιστικό ίδρυμα Suffolk στη Νέα Υόρκη.
• MESMER από την Department 13 – Αναλαμβάνει τον έλεγχο μη εξουσιοδοτημένων drones κάνοντας hacking στα πρωτόκολλα τους. Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε κρίσιμες εθνικές υποδομές, όπως στρατιωτικές βάσεις, φυλακές και αεροδρόμια.
• SafeSky από την Advanced Protection Systems – Με την υποστήριξη καμερών και λογισμικό machine learning, ειδικής κατασκευής ραντάρ μαζί με οπτικούς και ακουστικούς αισθητήρες, ανιχνεύουν μικρά drones μέχρι και 1 χιλιόμετρο μακριά. Χρησιμοποιείται σε αεροδρόμια, κρατικά κτίρια, εγκαταστάσεις, VIP.
• Net Gun X1 από την Drone Defense – Ένα όπλο πετάει δίχτυ από 4,5 μέτρα μακριά, που τυλίγεται γύρω από το “ανεπιθύμητο” drone και το ρίχνει κάτω. Κυρίως το χρησιμοποιεί η Αστυνομία.
• DroneShield – Ακουστική τεχνολογία που ανιχνεύει drones που πλησιάζουν από μέχρι και 137 μέτρα μακριά και ειδοποιεί μία υπηρεσία παρακολούθησης αν παραβιαστεί η περίμετρος. Η χρήση του προτείνεται για φυλακές και δημόσιες υπαίθριες εκδηλώσεις

Τι επιφυλάσσει το μέλλον

Έρευνα του 2016 από την PriceWaterhouseCoopers ανέδειξε τις δυνατότητες που δυνητικά θα μπορούν να έχουν τα drones επιτελώντας πολλές εργασίες με ασφάλεια,

αποτελεσματικότητα και μικρότερο κόστος. Η παγκόσμια αυτή έρευνα της PwC για τις επαγγελματικές εφαρμογές της τεχνολογίας των drones, προβλέπει ότι η αγορά αυτή για εφαρμογές ασφαλείας θα αποκτήσει αξία 8 δισ. λιρών μέχρι το 2020 και θα υπολείπεται μόνο από τις εφαρμογές για τις υποδομές, τη γεωργία και τις μεταφορές.

Εξοπλισμένα με ενσωματωμένες κάμερες επιτήρησης, τα drones ουσιαστικά αποτελούν “ιπτάμενες κάμερες” που δημιουργούν απεριόριστες δυνατότητες παρακολούθησης, φύλαξης, έλεγχο πλήθους, διαχείριση επειγόντων περιστατικών, και αναμφίβολα μίας πληθώρας άλλων εφαρμογών. Αποτελούν παράλληλα ένα ισχυρό εργαλείο για την ενίσχυση της ασφάλειας και σημαντικό βοήθημα στις επανδρωμένες επιχειρήσεις.

Παρ’ όλα αυτά, η συγκεκριμένη καινοτομία μπορεί να φέρει και πιθανούς κινδύνους. Αυτό εξηγεί το γεγονός, ότι ακόμα κάποια τμήματα ασφάλειας παραμένουν κάπως διστακτικά απέναντι στην πλήρη υιοθέτηση των drones, πριν πραγματοποιηθούν μελέτες γι’ αυτούς τους κινδύνους, ή αποκτήσουν ικανοποιητική ρυθμιστική συμμόρφωση και σωστά εκπαιδευμένο προσωπικό.

Τα ρυθμιστικά θέματα περιπλέκονται από το γεγονός ότι σε σχέση με άλλα συστήματα ασφάλειας, όπως συναγερμοί και κάμερες παρακολούθησης, τα drones είναι όχι απλά κινούμενα, αλλά και ιπτάμενα. Μπορούν να πλησιάσουν εύκολα κάποιον εναέριο χώρο ή ιδιωτική περιοχή. Έτσι, υπόκεινται παγκοσμίως όχι απλά στους κανόνες χρήσης των καμερών παρακολούθησης, αλλά και στους κανονισμούς πτήσης.  Μάλιστα όλα αυτά βρίσκονται ακόμα σε φάση προσαρμογής, με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς να προσπαθούν να βρουν τον καλύτερο τρόπο προώθησης της ασφαλούς χρήσης των drones χωρίς να εμποδίσουν την καινοτομία. Αν και ορισμένοι επαγγελματίες της ασφάλειας μπορεί να εμφανίζονται ακόμα κάπως επιφυλακτικοί για την πλήρη υιοθέτηση των drones, τα αποτελέσματα της έρευνας συνολικά επιβεβαιώνουν ότι πρόκειται για μια τεχνολογική καινοτομία που θα γίνει αποδεκτή από τον τομέα της ασφάλειας σε ένα μεγάλο εύρος εφαρμογών πολύ σύντομα.