ΙοΤ και Access Control

Μια συμπόρευση που αλλάζει την εμπειρία και ενισχύει την παραγωγικότητα

 Όπως προέκυψε και από τις τάσεις που αναδείχτηκαν στην πρόσφατη διεθνή έκθεση IFSEC 2017 στο Λονδίνο, η τεχνολογία του IoT εισέρχεται δυναμικά και στα συστήματα ασφάλειας με τον τομέα του Access Control να αποτελεί το πιο σημαντικό πεδίο εφαρμογής.

Του Δημήτρη Θωμαδάκη

Τα τελευταία χρόνια, τα τμήματα IT έχουν την ευθύνη να διαχειριστούν μεταξύ άλλων και τη σύγκλιση των διαφόρων νέων τεχνολογιών στη δικτυακή υποδομή τους. Μαζί με τις παραδοσιακές ευθύνες για την διαχείριση της λειτουργίας των πληροφοριακών υποδομών  αλλά και της ασφάλειας του δικτύου, τώρα είναι υπεύθυνοι και για τη διαχείριση συστημάτων, όπως η παρακολούθηση μονάδων HVAC, έξυπνων θερμοστατών, συσκευών παρακολούθησης και ελέγχου ενέργειας Smart Grid, όπως επίσης και συστημάτων ελέγχου πρόσβασης IP και δικτυακών καμερών ασφαλείας. Στόχος, είναι πάντα η διαχείριση των πιθανών ευπαθειών και η μείωση του ρίσκου παραβίασης του δικτύου. Από την μια πλευρά λοιπόν, όλη αυτή ενοποίηση και η κεντρική διαχείριση των συστημάτων μέσα από ένα δίκτυο, προσφέρει μια ολιστική εμπειρία για όλους τους εμπλεκομένους, από την άλλη όμως αυξάνει τα ρίσκα.

Σε ότι αφορά ειδικά τα συστήματα ελέγχου πρόσβασης, εδώ και χρόνια, είχαν μόνο μία λειτουργία – να ελέγχουν την πρόσβαση εισόδου σε κάποια εγκατάσταση. Όμως σήμερα, έρχεται το Internet of Things ή IoT, να μετασχηματίσει το σύστημα ελέγχου πρόσβασης, έτσι ώστε αυτό να αυξήσει σε μεγάλο βαθμό την παραγωγικότητα των επιχειρησιακών διαδικασιών, και όλου του προσωπικού.

Τι είναι το IoT;

Η φράση “Internet of Things” εφευρέθηκε από τον Βρετανό πρωτοπόρο της τεχνολογίας Kevin Ashton το 1999. Ο πιο απλός ορισμός και συνάμα το όραμα του IoT, είναι ότι δισεκατομμύρια αισθητήρων και έξυπνων συσκευών θα μπορούν να διασυνδέονται και θα μοιράζονται πληροφορίες μεταξύ τους, ώστε να αναβαθμίσουν τη συνολική εμπειρία των τελικών χρηστών. Αυτό γίνεται συλλέγοντας, ξεκαθαρίζοντας και αναλύοντας τα παρεχόμενα δεδομένα, επιτρέποντας έτσι σε προβλεπόμενες πράξεις να πραγματοποιούνται σε πραγματικό χρόνο.

Βοηθάει αν σκεφτείτε το IoT ως το ίδιο το Internet, στην τρίτη εξέλιξη του. Στις δύο πρώτες εξελίξεις (ή κύματα) του Internet, συνδεόμασταν είτε μέσω desktop υπολογιστή, είτε από mobile συσκευές, όπως smartphones και tablets. Στην τρίτη εξέλιξη, οι έξυπνες συσκευές επικοινωνούν και μεταφέρουν πληροφορίες στο Internet χωρίς ανθρώπινη επέμβαση, σε μια κλίμακα που δεν έχουμε ξαναδεί. Εντός της επόμενης δεκαετίας, προβλέπεται ότι θα υπάρχουν 50 δισεκατομμύρια διασυνδεδεμένες συσκευές στον πλανήτη, που θα παράγουν πρωτοφανείς όγκους δεδομένων.

Αυξάνοντας την  παραγωγικότητα και βελτιώνοντας την εμπειρία χρήσης

Με ένα παραδοσιακό σύστημα ελέγχου πρόσβασης, η εμπειρία αρχίζει και τελειώνει στην πόρτα – εισάγοντας ένα PIN ή σαρώνοντας μία κάρτα, η πόρτα ξεκλειδώνει και ο εξουσιοδοτημένος χρήστης εισέρχεται στο χώρο.  Όμως, όταν αυτό το σύστημα εκμεταλλευτεί τις δυνατότητες της τεχνολογίας του IoT, η πόρτα είναι απλώς ένα σημείο εκκίνησης για μία πλήρως προσαρμοσμένη εμπειρία, σε ολόκληρη την εγκατάσταση. Με τη διασύνδεση του συστήματος ελέγχου πρόσβασης – για παράδειγμα σε μια εγκατάσταση με πολλά γραφεία – με μια πλατφόρμα IoT, ανοίγονται νέοι δρόμοι. Για παράδειγμα, αφού τα στοιχεία πρόσβασης ελεγχθούν στην κεντρική είσοδο, το σύστημα θα μπορεί να ανοίξει τα φώτα σε ένα χώρο, να προσαρμόσει τη θερμοκρασία σε ένα γραφείο, ενώ ταυτόχρονα θα μπορεί να ειδοποιήσει το προσωπικό ασφαλείας για ποιος εισήλθε στο κτίριο. Στη διάρκεια της εργάσιμης ημέρας, το δίκτυο παρακολουθεί πράγματα που δεν μπορούμε να φανταστούμε, όπως τη χρήση του νερού, στέλνοντας ειδοποίηση στους συντηρητές αν κάποια βρύση στις τουαλέτες τρέχει για πολλή ώρα, ή αν κάποια συνήθως κλειδωμένη πόρτα έχει παραμείνει ανοιχτή. Στο τέλος της ημέρας, τα στοιχεία πρόσβασης χρησιμοποιούνται για την έξοδο από το κτίριο, ενεργοποιώντας τις βραδινές λειτουργίες, αλλά και αντίστροφα – τα φώτα χαμηλώνουν, οι θερμοκρασίες μειώνονται και οι πόρτες κλειδώνουν. Αν αποφασίσει ένα χρήστες  να έρθει και το Σαββατοκύριακο στο γραφείο, τότε το σύστημα θα ανάψει μόνο τα φώτα στο δρόμο προς το γραφείο του. Έτσι εγγυάται ότι δεν θα σπαταληθεί ενέργεια, προσφέροντας παράλληλα ένα ασφαλές περιβάλλον και μια διαχείριση απόλυτα προσαρμοσμένη στο χρήστη. Ανάλογα με τις απαιτήσεις, το σύστημα μπορεί να ρυθμιστεί ώστε να προσαρμόζει αυτόματα τις λειτουργίες ενός χώρου εργασίας, βασισμένο στις εκάστοτε προτιμήσεις,

Η πρόσβαση ελέγχου είναι ένας τομέας που δεν είχε αξιολογηθεί από την πλευρά της παραγωγικότητας, της εξοικονόμησης αλλά και της προσωπικής εμπειρίας του χρήστη. Όμως, με το IoT όλα αλλάζουν, αφού προκύπτουν πλέον σημαντικά πλεονεκτήματα τόσο για την εμπειρία των εργαζομένων, όσο και για την εξοικονόμηση κόστους και της αποτελεσματικότητας των διάφορων εσωτερικών διαδικασιών σε ένα οργανισμό.

Η πρόσβαση ελέγχου λοιπόν μπορεί να αποτελέσει το σημείο εκκίνησης για λειτουργίες που στο παρελθόν ήταν ανεξάρτητες από αυτό. Κάθε πτυχή των λειτουργιών ενός κτιρίου, έχει τη δυνατότητα να συνδεθεί σε αυτό το δίκτυο, από τον φωτισμό μέχρι τα μεγάφωνα, το βίντεο, την πυρασφάλεια και τον κλιματισμό. Αυτό οδηγεί στη διαλειτουργικότητα συστημάτων που ήταν διάσπαρτα στο παρελθόν, ώστε να ενεργοποιούν υπηρεσίες με βάση την τοποθεσία, ενισχύοντας την εμπειρία των χρηστών, των διαχειριστών και των ιδιοκτητών μιας εγκατάστασης.

Αλλάζοντας το περιβάλλον

Η ενσωμάτωση του IoT σε κάποιο σύστημα ελέγχου πρόσβασης οδηγεί σίγουρα και σε κάποιες προκλήσεις που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Από την πλευρά της επιχείρησης, ανάλογα με το ποσοστό ενσωμάτωσης των τμημάτων φυσικής και ψηφιακής ασφάλειας, η μετάβαση μπορεί να προκαλέσει σύγχυση στη δικαιοδοσία λήψης αποφάσεων μεταξύ μηχανικών της εγκατάστασης και των διευθυντών ΙΤ. Αυτό το νέο στοιχείο φέρει ένα σύνολο αναγκών, απαιτήσεων και προβληματισμών για τις δύο αυτές ομάδες. Αυτό που παλιά, ως απλό hardware για την πόρτα, ήταν αποκλειστική ευθύνη των μηχανικών ασφάλειας της εγκατάστασης, αποτελεί τώρα κόμβο στο δίκτυο πληροφορικής, που οδηγεί σε πολλά ερωτήματα. Ποιος είναι τώρα υπεύθυνος για την πόρτα και τη συντήρηση της φυσικής ασφάλειας που παρέχει; Αφού αποτελεί συσκευή πληροφορικής, μεταφέρεται και ο προϋπολογισμός της στο τμήμα ΙΤ; Τι γνωρίζει το προσωπικό πληροφορικής για τον έλεγχο πρόσβασης και το hardware της πόρτας; Πόσες νέες επιπλοκές θα δημιουργήσει αυτό στο τμήμα ΙΤ και στο δίκτυο;

Οι δύο ομάδες πρέπει να συνεργαστούν να ανταλλάξουν την εμπειρία και τις γνώσεις τους αν θέλουν να εκμεταλλευτούν τα πλήρη οφέλη του IoT, συμπεριλαμβανομένης της ανθεκτικότητας σε μελλοντικές ψηφιακές ή φυσικές απειλές.  Ένας εγκαταστάτης ή σύμβουλος μπορεί να αποδειχτεί πολύ χρήσιμος στη διάρκεια της μετάβασης, λειτουργώντας ως μεσάζοντας που μπορεί να βοηθήσει και τις δύο πλευρές να επιλύσουν οποιαδήποτε θέματα σύγκρουσης δικαιοδοσιών που ίσως εμφανιστούν. Όπως πάντα, η επικοινωνία είναι το κλειδί για την αποφυγή παρεξηγήσεων σχετικά με την ανάθεση ευθυνών. Η διαδικασία της ενσωμάτωσης μπορεί να μην είναι εύκολη, όμως είναι αναμφισβήτητα αναγκαία.

Η πρόληψη πάνω από όλα

Η υλοποίηση ενός συστήματος με δυνατότητα απλής αναβάθμισης, χωρίς πρόσθετο βάρος περιπλοκότητας ή προϋπολογισμού, είναι ένα αποτελεσματικό μέσο αποφυγής του ρίσκου που συσχετίζεται με την πρόωρη υιοθέτηση μίας τεχνολογίας ή ενός προϊόντος. Όμως αυτό το ρίσκο είναι ελάχιστο, συγκριτικά με τις πιθανές απειλές ασφαλείας από τις οποίες οι σημερινές εγκαταστάσεις πρέπει να προφυλαχτούν.

Χρειάζεται λοιπόν να έχετε πάντα ένα σχέδιο. Να αναπτύξετε μία προληπτική στρατηγική και να αποδεχτείτε ότι τίποτα δεν είναι 100% ασφαλές. Να έχετε ένα σχέδιο απόκρισης σε περίπτωση παραβίασης, ως αρχή της διαδικασίας επιλογής και να έχετε υπ’ όψη ότι αυτό που τελικά έχει σημασία είναι πόσο γρήγορα και αποτελεσματικά μπορείτε να αποκριθείτε στην εκάστοτε απειλή. Κάποιες ψηφιακές λύσεις, μπορούν να εφαρμόσουν πιο γρήγορη και αξιόπιστη απόκριση σε αυτές τις καταστάσεις, απ’ότι μία παραδοσιακή μηχανική κλειδαριά. Αν το κλειδί πασπαρτού κλαπεί, είναι πιο εύκολο να ξαναφτιάξετε τη φυσική μορφή κάθε κλειδαριάς, ή είναι πιο γρήγορο και πιο αποτελεσματικό να αλλάξετε το firmware, επηρεάζοντας εξ αποστάσεως όλες τις κλειδαριές με ελάχιστη φυσική παρουσία; Πόσο σημαντική είναι αυτή η ταχύτητα για εσάς; Τι είστε διατεθειμένοι να θυσιάσετε γι’ αυτή την ταχύτητα; Πρέπει να λάβετε υπ’όψη σας όλα τα παραπάνω, όταν επιλέγετε μία λύση με συνδυασμό μηχανικών και ηλεκτρονικών εργαλείων.

Μία από τις πιο σημαντικές αποφάσεις σας, θα είναι η επιλογή του κατάλληλου κατασκευαστή. Υπάρχουν πολλά συστήματα ελέγχου πρόσβασης από τα οποία μπορείτε να επιλέξετε, όμως είναι σημαντικό να θυμάστε ότι δεν επιλέγετε μόνο προϊόν αλλά μια ολοκληρωμένη λύση. Αναζητήστε έναν κατασκευαστή που έχει μία ευρεία γκάμα προτάσεων για τις διάφορες ανάγκες της εγκατάστασης σας, αλλά προσφέρει εκπαίδευση για τα προϊόντα του, τεχνογνωσία της αγοράς, υπηρεσίες τεχνικής υποστήριξης, κ.ά. Ένας αξιόπιστος κατασκευαστής ως συνεργάτης, μπορεί να σας βοηθήσει να συγκρίνετε διάφορα προϊόντα και τεχνολογίες που διατίθενται στην αγορά.

Επιπλέον, μπορούν να σας παρέχουν εκτενείς γνώσεις προγραμματισμού – κάτι ιδιαίτερα σημαντικό εφόσον οι κώδικες διαφέρουν ανά τύπο κτιρίου, αγορά και χώρα. Κάποιοι κατασκευαστές προσφέρουν επίσης υπηρεσίες όπως εκτιμήσεις ασφαλείας, βοήθεια στα πρότυπα προδιαγραφών και κτιρίων, εκπαίδευση, κ.ά. Αναζητήστε εταιρείες που έχουν εμπειρία συνεργασιών με άλλους συμβούλους και μετόχους -όπως αρχιτέκτονες, εγκαταστάτες, μηχανογράφους, παρόχους λύσεων μίας κάρτας, ιδιοκτήτες κτιρίων, διευθυντές εγκαταστάσεων, κτλ.- ώστε να αναπτύξετε μία πλήρη λύση που θα καλύψει καλύτερα τις ανάγκες σας.

Η επανάσταση του IoT

Το Internet of Things αντιπροσωπεύει μία σημαντική αλλαγή στον τρόπο που χρησιμοποιούμε το πλήθος των συσκευών και συστημάτων εντός των κτιρίων μας, και δίνει τη δυνατότητα για μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας, ενώ παράλληλα βελτιώνει τη συνολική εμπειρία των χρηστών. Όταν οι διευθυντές εγκαταστάσεων, υπεύθυνοι ΙΤ, εγκαταστάτες και σύμβουλοι, εργαστούν συλλογικά ώστε να συνδυάσουν μηχανικές και ηλεκτρονικές λύσεις, το λειτουργικό κόστος μειώνεται και όλοι είναι περισσότερο ικανοποιημένοι ενώ η ασφάλεια βελτιώνεται.